Rond 07.30 uur, op 17 mei 1943, vertrok de eerste Spitfire fotoverkenner, van 542 Squadron, vanaf Benson richting Duitsland om de schade op te nemen die was aangericht door de Lancasters van 617 Squadron. Vanaf een hoogte van 30.000 voet (9000 meter) nam de piloot Fl.Off. Jerry Fray de eerste foto’s. Diezelfde dag werden nog twee sorties ondernomen vanaf Benson. Niet alleen om de gaten in de dammen te fotograferen, maar vooral ook de ravage en schade die vloedgolf had gemaakt. Het bleek al spoedig dat de schade bij de Eder Dam veel groter was dan bij de Möhne Dam.

Het ministerie van oorlog was erg verguld met de foto’s en besloot deze direct door te spelen naar de nieuwsmedia (uniek, want voor die tijd bleven verkenningsfotos geheim). De raid werd groots als propaganda naar buiten gebracht en was voorpagina nieuws wereldwijd. Binnen enkele dagen viel ook in Nederland de eerste editie van het krantje ‘De Vliegende Hollander’ bij duizenden uit de lucht, uitgeworpen door RAF bommenwerpers onderweg naar Duitsland, met als kop dat de Roerdammen gebroken waren, verluchtigd met de foto’s genomen door de PR Spitfires.

De situatie vanuit de lucht zag er zeer indrukwekkend uit, op de grond was het een drama. Toen de Möhne Dam doorbrak werd het dorpje Günne in de achterliggende vallei zwaar getroffen. Het water raasde vervolgens door de stadjes Himmelpforten-Niederense en verder naar Neheim-Hüsten en Wickede. Spoorbanen, bruggen, krachtcentrales en fabrieken en de nodige huizen werden verwoest. In het reservoir achter de dam stond 113 miljoen ton water en dat dreunde door een gat van 25 meter diep en 75 meter breed.

In Günne kwamen 30 mensen om, 8 in Himmelpforten-Niederense, 755 in Neheim en 117 in Wickede. Onder de doden waren minstens 600 te werk gestelde buitenlanders, met name veel Russische vrouwen. Ook kwamen duizenden stuks vee om in het vernietigende water. Er zijn weinig monumenten te vinden die herinneren aan de nacht dat de Möhne Dam brak. Wellicht het indrukwekkendste monument is te vinden bij Himmelpforten-Niederense.

Om Himmelpforten te vinden moet men, komende vanaf de Möhne Dam, vlak voor Niederense een afslag links nemen, over een brug. Na een honderd meter verschijnt dan links een parkeerterreintje. Iets verder links is dan door de bomen een groot kruis te zien. Na een korte wandeling komt u dan bij de resten van een oude kerk. Deze kerk, de Himmelpforten Kirche der Zisterzienserinnen, was één van de oudste kerken van Duitsland, stammende uit 1246. De kerk en het kleine klooster werden volledig verwoest en sleurde enkele ingezetenen met zich mee de dood in, waaronder pastoor Josef Berkenkopf.

Albert Speer, minister van bewapening, en architect van het Duitse Rijk, vloog de dezelfde dag al over de doorgebroken Eder Dam om de schade te bekijken. De vloedgolf, van acht meter hoog, had ook hier vreselijk huisgehouden. De grote stad Kassel, 65 kilometer vanaf de Eder Dam, was toen al bereikt en grote delen stonden daar al onder water, waaronder één van Duitsland de grootste vliegvelden.

Vanwege de weinige bebouwing direct achter de dam (het meeste was hoger gebouwd), vielen hier relatief weinig slachtoffers. Negenentwintig burgers vielen hier als slachtoffer van het water. In de dorpen werden 41 huizen werden verwoest en rond de 60 beschadigd. Tevens werden 60 fabrieken verwoest en rond de veertig zwaar beschadigd. Ook werden verschillende vitale bruggen weggeslagen. Het slachtoffer aantal had wellicht vele malen hoger geweest, als niet een ijverige postbeambte luidkeels door de straten van Hemfurth had geschreeuwd dat de dam gebroken was. Vrijwel direct kwamen mensen te voorschijn om naar hoger gelegen gebied te vluchten. Tevens wist deze beambte ook het postkantoor van Affoldern telefonisch te bereiken om hen te waarschuwen.

Albert Speer vloog langs alle dammen die, die afgelopen nacht, waren aangedaan. Vanaf de Eder Dam, ging hij naar de Möhne Dam en door naar de Sorpe Dam. Hier liet hij het lichte vliegtuigje, waarin hij zich liet rondvliegen, landen. Hier waren reeds enige ingenieurs aanwezig waarmee hij de situatie besprak. De Sorpe was slechts licht beschadigd, maar de andere twee dammen, dat was andere koek.

Maar Speer liet er geen gras over groeien. Direct beval hij afdoende luchtafweer. Binnen vierentwintig uur werden ook zevenduizend arbeiders verplaatst vanaf de bouwwerkzaamheden aan de Atlantic Wall om de dammen te repareren. Hiermee speelde hij wellicht onbewust de Geallieerden in de kaart die het jaar erop, tijdens de invasie op 6 juni 1944, Normandië binnenvielen. De Atlantic Wall was in juni 1944 verre van gereed, mede door het wegtrekken van de arbeiders voor de dammen. Het zou uiteindelijk uitgroeien tot 20.000 werkers waaronder zeer veel dwangarbeiders.

Het echte werken aan de reparatie van de Möhne Dam begon vijf dagen na de aanval. Met man en macht werd er gewerkt om de schade weer ongedaan te maken. Aan het einde van de reparatie werden de daken van de torens op de dam weggehaald, om luchtafweergeschut erop te kunnen plaatsen. Vier maanden later, op 2 oktober, 1943, werd het werk aan de dam opgeleverd.

Tegenwoordig zijn nog steeds sporen terug te vinden van de herbouw. Aan de voet van de dam, aan de zuidzijde, staan twee zware betonnen blokken waaruit nog steeds lierwielen steken voor takelwerkzaamheden. Van de eigelijke breuk is nagenoeg niets meer te zien. Soms, als het licht er op de juiste manier over heen strijkt is vaag de gerepareerde lijn nog op te merken.

De schade in het regulatie bassin, de krachtcentrale en de weggeslagen bruggen zouden later volgen. Pas begin 1950 werd begonnen met het verwijderen van de laatste herinneringen aan de aanval van mei 1943. Restanten van weggeslagen bruggen, niet alleen door de aanval, maar ook door terugtrekkende Duitse soldaten opgeblazen, werden opgeruimd. Er werd een nieuwe krachtcentrale gebouwd aan de zuidzijde van het bassin. Deze kon 15 miljoen kilowattuur per jaar produceren.

In november 1953 werd het regulatie bassin en de krachtcentrale in gebruik genomen. Vanaf april 1955 kon men weer overloop water via de bovenste 105 spuigaten zien stromen. Ook al stroomt er geen water via de spuigaten naar het bijna veertig meter lager gelegen regulatiebassin, het is een indrukwekkende dam om eens een bezoek aan te brengen.

Ook bij de Eder Dam werden gelijk de herstellingswerkzaamheden gestart. Ook al was deze dam niet direct van belang voor het Ruhrgebied, want het voedde in de zomermaanden de Weser en het Midlandkanaal om scheepvaartverkeer mogelijk te maken. In deze periode van herstelling verbaasde Speer zich erover dat de RAF toen nooit een bezoek bracht om een bombardement uit te voeren op de bouwstellingen. Dit kan te maken hebben gehad dat de RAF ervan uitging, terecht, dat de luchtafweer opgevoerd zou zijn.

Er werden twee Flak batterijen aangevoerd bij de Eder. Naast vier 8,8cm Flak kanonnen, werden vier 3,7cm en twaalf 20mm luchtafweerkanonnen geplaatst. Verder werden drie grote en vier kleine zoeklichten geïnstalleerd. Ook werden nog eens 24 sperballonen over de Eder Dam aangebracht.

Tijdens de herbouw werd besloten, om in het gebied waar de bres was geweest, de lage spuigaten niet meer aan te brengen. Net als bij de Möhne Dam werden ook bij de Eder verschillende buitenlanders die in het kader van Arbeidsdienst in Duitsland werkten, naar de Eder overgebracht. Later werden deze aangevuld door politieke gevangenen en tot dwangarbeid aangezette misdadigers. Deze werden bewaakt door SS-eenheden en OT (Organisation Todt) bewakers.

Er werden versperringen aangebracht die de weggespoelde torpedonetten moesten vervangen, tevens werden voorzieningen aangebracht om een herhaling van stuiterbommen tegen te kunnen gaan. Pas in 1953 werd begonnen om deze voorzieningen weer te verwijderen.

In het dorpje Hemfurt is een klein museum gevestigd dat gewijd is aan het breken van de Eder Dam. Het is het museum dat voorheen gevestigd was in een oude krachtcentrale aan de voet van de Eder Dam. Het was toen al rommelig, en dat is het nog steeds. Het is te vinden aan het weggetje dat richting Bringhausen loopt (in Hemfurth, eerste straat linksaf, doodlopend). Voor de deur staat een replica van een ‘Upkeep’. Binnen een chaos aan kranten kopieën en niet al te best gefabriceerde plastic vliegtuigmodellen.

Er is een filmzaaltje waar, op verzoek, een filmpje wordt gedraaid over de aanval op de dam. Er ligt een fragment van een ‘Upkeep’ in een vitrine en een stuk van een torpedonet. Het zijn de enige originele stukken. Verder nog wat overblijfselen van een vliegtuig (deel van een Fw 190) en wat granaten ed.