TOUR DE SLAGVELDEN VAN DE ARDENNEN
- LUXEMBURG -
Wiltz, Clervaux, Diekirch, Ettelbruck en
de American Cemetery and Memorial (Hamm)
en Deutsche Kriegsgräberstätte (Sandweiler)

Vervolg u route richting Diekirch om daar het Musée National d’Histoire Militaire. Dit museum staat voor een groot gedeelte in het teken van het Ardennen Offensief. De snelste route vanuit Clervaux is de '18' te nemen naar Marnach en vervolgens de E421 naar het zuiden en naar Diekirch.

Diekirch & Ettelbruck

Musée National d'Histoire Militaire

De poortwachter van het Musée National d'Histoire Militaire, Diekirch

Nabij de kerk van Diekirch is het goed parkeren. Loop links de kerk om en na een honderd meter is daar in een soort van uitrit de ingang van het museum. Het is eenvoudig aangegeven, maar het kan niet missen, als eerste staat daar een M4A1 Sherman tank met 76mm kanon. Hij is goed onderhouden en is in het bezit van zijn .50 machinegeweer. Loop door en sla de bocht om naar rechts, en daar in de nieuwe gebouwen wordt u allervriendelijkst geholpen en voor slechts 5 € bezoekt u een museum dat overvol is, maar ook ontzettend boeiend. De verzameling garagemateriaal dat het Amerikaanse leger gebruikte is van een enorme hoeveelheid.

Het geweldige diorama die de oversteek van de Sauer uitbeeld
(foto: Ton van Geldrop)

Enkele goed geslaagde diorama's vullen sommige ruimtes. Vooral de aandacht voor de nachtelijke oversteek van de Sauer vanuit Diekirch op 18 januari 1945, door eenheden van de 5th Infantry Division is een opvallend diorama. In dezelfde ruimte aandacht voor de oversteek van het 4th Medical Battalion, 4th Infantry Division, Third Army, op 21 januari om in Eppeldorf medische voorraden te halen.

Het 4th Medical Battalion onderweg op 19 januari 1945 bij Bettendorf

Het tweede deel van het museum bestaat uit het ontstaan van het Luxemburgse leger en hoe het zich tot een modern leger ontwikkelde. Er is aandacht voor het Luxemburgse leger dat zij aan zij met de geallieerde legers vocht, in de Eerste- en Tweede Wereldoorlog en Korea, en niet te vergeten hun inzet bij de VN missies.

De openingstijden zijn als volgt:
Het gehele jaar vanaf 10.00 uur tot 18.00 uur (let op; op de maandag gesloten)
(17.15 uur laatste kaartverkoop)
Kosten: 5 € voor volwassen (een eventuele audio-gids is 3 €)

Onder andere is er een Hetzer 38(t) (ex-Zwitserse G-13) te vinden,...
(foto: Ton van Geldrop)

Door naar Ettelbruck,...

Even na Diekirch ligt Ettelbruck, dat als tweede naam 'Patton Town' draagt. Hier is het naast het 'General Patton Memorial Museum', een klein park, 'Square Patton', te vinden ter nagedachtenis aan de General George Patton. Vanuit Diekirch is het een kleine 4 kilometer naar het westen via de '7'. Direct na het oversteken van het riviertje de Sauer is aan de rechterkant van de weg het parkje te vinden waar een standbeeld van Patton staat, geflankeerd door een Sherman tank. Het eerste bronzen beeld, ontworpen door de kunstenaar James Earle Fraser, dat van dit beeld in het parkje staat, werd in 1950 onthuld op het terrein van de Amerikaanse Militaire Academie in West Point.

Het herdenkingspark 'Square Patton' voor Patton in Ettelbruck

Ter gelegenheid van Dodenherdenking in 1970 werd op initiatief van de familie Patton een zelfde exemplaar onthuld op 'Square Patton'. Het parkje is opgericht ter herinnering dat de troepen van Patton's 318th Regiment, van de 80th Infantery Division, Ettelbruck bevrijdde op 27 december 1944 tijdens het tegenoffensief na het Ardennen Offensief.

Het 'General Patton Memorial Museum' in Ettelbruck
(foto: Martine Verhoef)

Er is in de binnenstad van Ettelbruck, aan de Rue Dr. Klein 5, L-9054, een museum aan Patton gewijd is. Het is geopend van dinsdag tot en met zondag van 10.00 uur tot 17.00 uur. Volwassenen betalen 5 €, kinderen van 3 tot 10 jaar; 3 € (daaronder gratis). In het museum zijn, naast enkele persoonlijke zaken van Patton, ruim 1000 foto's en documenten te vinden, maar ook uniformen en wapens, en onderdelen daarvan gevonden in de omgeving na de Slag om de Ardennen. Van zeker dertig neergestortte vliegtuigen zijn restanten te vinden in het museum. Ook staat er een gipsen afgietsel van het standbeeld van Patton zoals dat in 'Square Patton' is te vinden.

Luxembourg - Hamm
American Cemetery and Memorial

Luxemburg heeft een grote Amerikaanse begraafplaats, de American Cemetry and Memorial. Deze is gesitueerd in Hamm, in het zuidoosten van Luxemburg stad. Om er te komen kan even lastig lijken. Komende vanuit het noorden, vanaf de 'A7/A1', neem voor de grote rotonde bij Hamm, de afslag direct na de tunnel (afslag 7) naar de 'N2'. Op de rotonde neemt u de vierde (4de) afslag de 'E29' (Sandweiler/Remich). Na een 750 meter rechtsaf de Rue Dwight Eisenhower op. Na 100 meter rechtsaf het parkeerterrein op van de American Cemetry and Memorial.

Generaal Patton zijn graf, en de indrukwekkende herdenking kapel

Het iets meer dan 50 hectaren grote gebied, bestaat uit 17 hectaren begraafplaats en 33.5 hectaren bossen. In deze begraafplaats zijn 5076 lichamen ter aarde besteld, waarvan zeer veel het leven lieten tijdens het Ardennen Offensief en de opmars naar de Rijn. De begraafplaats werd op 29 december 1944 ingericht door 609th Quartermaster Company van het U.S. Third Army. De Third Army, onder commando van General George Patton, had zijn hoofdkwartier ten tijde in de hoofdstad Luxemburg. Patton heeft hier ook zijn laatste rustplaats, na zijn dodelijke auto ongeluk in december 1945, gekregen. Hij lag eerst tussen zijn manschappen, maar men heeft op 19 maart 1947 hem een eigen plekje gegeven, om de vele bezoekers aan zijn graf tegemoet te komen.

'Wall of the Missing' met 371 namen,...
12 bronzen rozetten geven 'niet langer vermist' aan

Naast generaal Patton liggen hier nog enkele bekende namen. Deze namen zijn bekend geworden naar aanleiding van de HBO TV serie 'Band of Brothers'. Tijdens de gevechten in en rond de bossen van Foy, ten noorden van Bastogne werden Warren H 'Skip' Muck en zijn buddy Alex Penkala op 10 januari 1945 in hun schuttersput getroffen tijdens een artillerie bombardement, waarbij beide mannen, omkwamen. Op deze begraafplaats liggen beiden jongens van slechts 22 jaar naast elkaar,... ze streden als broeders, kwamen om als broeders,... zijn begraven als broeders,...

Er liggen 23 broederparen, en 101 ongeïdentificeerde doden op deze begraafplaats. Opvallende waterwerken scheiden de twee perken met grafstenen. Deze waterwerken zijn aflopende en getooid met springende bronzen dolfijnen.


Sandweiler
Deutsche Kriegsgräberstätte

Ongeveer 1,5 kilometer ten zuidwesten van de American Cemetery in Hamm, ligt het Deutsche Kriegsgräberstätte van Sandweiler, de eerste Duitse begraafplaats buiten Duitsland van na de Tweede Wereldoorlog. Verlaat het parkeerterrein van de American Cemetry and Memorial en neem links de weg Val du Scheid (keer dus niet terug naar de 'E29'!). Op de T-splitsing met de '159', ga linksaf en direct naar rechts de '234' op richting Contern. Na 100 meter linksaf naar het Deutsche Kriegsgräberstätte van Sandweiler. Voor het navigatiesysteem: 49°36'34 N - 06°12'20 E.

Het is een sobere bedoening met de grauwe grafstenen. In totaal liggen er 10.913 omgekomen Duitse soldaten. Tijdens en direct na de gevechten rond Luxemburg en België verzamelden de Amerikanen de doden en begroeven hen op 'tijdelijke' begraafplaatsen. De Amerikaanse gesneuvelden gingen naar Hamm, de Duitse omgekomenen werden door de Amerikanen in Sandweiler ter aarde besteld. Na de oorlog lagen er op Sandweiler 5599 gesneuvelde Duitsers.

Na de oorlog waren er in Luxemburg 150 tijdelijke begraafplaatsen waar Duitsers waren begraven. Deze werden hier herbegraven, een totaal van 5286. De meeste van die doden waren nog ongeïdentificeerd, en waren vaak snel begraven met weinig of geen documenten. Tijdens het herbegraven werd zoveel mogelijk gedaan door de Volksbund om alsnog de doden een naam te geven.

Een massagraf is hier te vinden met Duitse 4829 slachtoffers,...

Er werden 4829 in een massagraf ondergebracht waarvan toch nog 4014 konden worden geïdentificeerd. De laatste ter aarde bestelde omgekomen Duitser was in 2007, toen zijn resten werden gevonden in de bossen nabij Wiltz.