Boeing B-29
- Superfortress -

Vleugels van de B-29 worden door de vrouwen van Boeing behandeld

Met het einde van de Tweede Wereldoorlog kwam ook het einde voor de meeste gevechtsvliegtuigen uit die jaren. De populaire jagers als de Spitfire en Mustang P-51 en enkele anderen zouden nog enige tijd succesvol blijven doorvliegen voor deze hun taak zagen overgenomen door de jet. Sommige bommenwerpers gingen over in de volgende generatie door straalmotoren aangedreven toestellen en de oude werden omgebouwd tot vrachtvliegtuigen en zelfs verkeersvliegtuigen.
Maar voor de B-29 lag dit iets anders. Deze bommenwerper was vrij laat in de oorlog in actie gekomen en was eigenlijk nog volop in ontwikkeling. Ten tijde van de Japanse capitulatie waren er zo’n 2000 operationeel en er werden nog steeds toestellen gebouwd. Er was een order voor 5000 extra, maar deze werd direct na de capitulatie geannuleerd, maar de oude order liep nog enige tijd door en werd pas gestaakt in 1946 toen er 3960 B-29 toestellen gebouwd waren.

Eén van de 117 tot F-13A strategische verkenners omgebouwde B-29ers

Bij andere vliegtuigbouwers, vooral in Amerika, gingen de nagelnieuwe vliegtuigen zo van de band naar de sloperij, maar de B-29 begon aan een nieuwe carrière. Honderden werden omgebouwd om nieuwe taken te gaan vervullen, zoals de:
XB-29E, toestellen als testbed voor elektronische vuurgeleiding.
B-29F, zes toestellen aangepast voor poolvluchten.
XB-29J, zes B-29’s voor het testen van commerciële R-3350 motoren.
F-13A (in 1948 aangeduid als RB-29A), 117 aangepaste B-29 als strategische verkenners.
RB-29J (FB-29J), twee YB-29J’s stuks voor testen als verkenner met sensoren.
YKB-29J, twee aangepaste YB-29J’s voor tanken in de lucht met Boeing Flying Boom system (vaste vulpijp).
CB-29K als militair vrachtoestel.
KB-29M, 92 aangepaste B-29’s voor tanken in volle vlucht met vulslang en vangmand.
B-29MR (ex-B-29L), 74 aangepaste B-29’s met vulslang aankoppeling.

Een KB-29P tanker met de Boeing Flying Boom

KB-29P, 116 gewijzigde B-29’s tankers met Flying Boom vulpijp voor Strategic Air Command (SAC).
DB-29 en QB-29, diverse aangepaste B-29’s voor afstandbesturing van vliegtuigen en doelwitten.
GB-29, aangepaste B-29’s voor het lanceren van raketvliegtuigen als de X-1, X-2 en X-3.
SB-29, als reddingsvliegtuig (ASR) met boot onder de romp.

Een SB-29 van de ASR met een boot onder de romp
(dit type deed dienst in de Koreaanse oorlog)

XB-39, YB-29 testvliegtuig voor Allison V3420 motoren.
XB-44, testvliegtuig voor Wasp Major R-4360-33 motoren (werd de B-29B).
P2B-1, vier B-29 voor maritieme taken, later herbouwd als Airborne Early Warning (AEW) en als moederschip voor de D-558-II Skyrocket.

Raketvliegtuigen

Zoals uit voorgaand staatje duidelijk wordt, was de B-29 een uitermate geschikt toestel om mee te testen en te experimenteren. Niet alleen als aanvalswapen was de B-29 een succes, ook in andere rollen werd het veelvuldig ingezet. Waarschijnlijk haar bekendste rol daarin was het lanceren van experimentele raketvliegtuigen die op zoek waren naar de geluidsmuur.

Met de Bell XS-1, 6063 naast het B-29, 45-21800 moederschip 'Bell'
(Met de Bell XS-1-1, 6062 werd de geluidsbarrière doorbroken)

Op 14 oktober 1947 liet een B-29 de Bell XS-1-1, 6062 vallen toen ze op ongeveer 7 km hoogte was. De piloot, USAF Captain Charles 'Chuck’ Yeager, ontstak de 6000 pond voorstuwende XLR-11 raketmotor waarna de oranje kogel, genaamd ‘Glamorous Glennis’ na de vrouw van Yeager, de geluidsbarrière doorbrak. Er zouden nog verschillende nakomelingen van de X-1, worden gedropt uit het bommenruim van een B-29 waarbij steeds maar weer nieuwe snelheidrecord en hoogte records door de raketvliegtuigen werden gebroken. Niet alleen de USAF maakte gebruik van de B-29 als vervoerder van experimentele raketten, ook de US Navy gebruikte de bommenwerper voor dit doel. De US Navy gebruikte in die tijd de Douglas D-558-II Skyrocket als experimenteel bemand raketvliegtuig.

De P2B-1, 84029 'Fertile Myrtle' en de Douglas D-558-II Skyrocket
(P2B-1, 84029 (NACA 137) was de ex-B-29, 45-21787)

‘The Flying Egg’

Een ander experiment waar de B-29 voor werd gebruikt was het testen van de zogenaamde parasiet jager, de XF-85 Goblin. Deze kleine jager zou in combinatie gebruikt worden met de B-36, waarvan er dan drie meegenomen konden worden (het zou nooit zover komen). Er werden door McDonnell twee XF-85’s gebouwd. De eerste, de 46-523, raakte beschadigd in de windtunnel tijdens testen. Daardoor werd de tweede, de 46-524, gebruikt voor de vliegtesten vanuit de EB-29, 44-84111 Monstro. De eerste vlucht was op 23 augustus 1948. De kleine jager, met de bijnaam ‘The Flying Egg’ , aangedreven door een Westinghouse J34-WE-7 turbojet, vloog zeer naar behoren, maar de turbulentie rond de EB-29 maakte het bijna onhandelbaar.

Ed Schoch gaat de XF-85, 46-524 aankoppelen aan EB-29, 44-84111

Het toestelletje zou zes vluchten maken in twee en een half uur vliegtijd met alleen Ed Schoch als piloot. Vanwege het zeer lastige aankoppelen, en dat de XF-85 toch geen echte jager was (ondanks haar bewapening van 4 x .50 M2 Browning machinegeweren), en daardoor geen partij voor de vijandelijke jagers, en dat de nieuwe straaljagers een steeds groter bereik kregen (plus dat deze in de lucht konden worden bijgetankt), werd het project in 1949 gestopt. Beide toestelletjes zijn bewaard gebleven, de 46-523 in het National Museum of the United States Air Force te Wright-Patterson AFB, Dayton Ohio, en de 46-524 in het Strategic Air and Space Museum, Ashland, Nebraska.

XF-85, 46-524 in het Strategic Air and Space Museum, Ashland, Nebraska

Project MX1016

Een zeer spectaculair en gewaagd project met een B-29 (ETB-29A-60, 44-62093) was de inzet tijdens Project MX1016. De kleine actieradius van jachtvliegtuigen trachtte men tussen 1949-1953 op te schroeven door deze te laten aankoppelen aan de B-29. De uiteinden van de vleugels van de B-29 werden aangepast zodat een EF-84B aan kon ‘schuiven’.

ETB-29A-60, 44-62093 met de twee EF-84B's aan de vleugeltips

De eerste test om een F-84 te ‘vangen’, op de rechtervleugel, was op 21 juli 1950 toen die dag vier succesvolle koppelingen in de lucht werden gedaan. Eerdere testen met een C-47 gaven een goed resultaat vanwege de korte vleugel van de C-47, maar bij de B-29 was dit heel anders, deze vleugel was veel flexibeler. Bij grote problemen kon met explosieven de combinatie snel losgekoppeld worden. Op 10 en 15 september 1950 werden twee EF-84B’s opgevangen door de B-29. Een dertig minuten durende testvlucht verliep goed. De motoren van de F-84’s werden na de koppeling afgezet. Er volgden nog verschillende andere testvluchten waarbij de langste 2 uur en 30 minuten duurde. Er werden 43 koppelingen gemaakt door twee piloten waarbij 15 uur gekoppeld werd gevlogen. Met twee EF-84B’s aan de vleugels bleek dat de B-29 slechts 7% aan vliegtijd verloor. Studies bewezen dat dit zelfs nog terug gebracht kon worden tot 2.9 %.

Een F-84D, EF-641-A wordt eerst op de grond getest op het koppelen

Op 24 april 1953 na verschillende aanpassingen aan de vleugeltips van de B-29 werd een nieuwe testvlucht uitgevoerd. Het was de bedoeling dat elektriciteit van de B-29 na de koppeling naar de F-84 zou gaan. Dit mislukte in de rechter koppeling, dus ontkoppelde deze weer. De linker F-84, gevlogen door Major John Davis koppelde aan en de stroom werd doorgegeven. Helaas veroorzaakte dit een tijdelijke overname door de automatische vlucht controle van de F-84. De F-84 begon op en neer te klappen en sloeg over de vleugel van de B-29 waarbij de neus van de F-84 werd afgerukt. Beide toestellen stortten neer en alle betrokkenen komen om het leven. Het project werd gestopt. Later werd een soortgelijk project (‘Tom Tom’) weer opgestart toen men ging testen met een RB-36F en twee RF-84F jagers.

B-29 wordt B-50

Een XB-29 werd uitgerust met Pratt & Whitney Wasp Major R-4360-33 motoren en werd omgedoopt tot B-29D. Deze voormalige B-29A, de 42-93845, werd test gevlogen in 1944. De 3000 pk motoren bleken prima te bevallen en er werd verder aan gewerkt verbeteringen, zoals een vleugel van 75 ST-aluminiumlegering. Deze vleugel was bijna 300 kg lichter en toch sterker. Teven kwam er een vergroot kielvlak, vernieuwde bedieningsystemen en omkeerbare propellers. De B-29D ging in 1945 in productie bij Boeing Renton. Maar vanwege dat de tijdsdruk, nu het vrede was, niet dringend was, kwam de eerste machine, nu omgedoopt tot B-50A, in 1947 uit de fabriek gerold. Na een eerste serie van 79 B-50A’s, werd er een serie gebouwd van 45, versterkte, B-50B’s. Van deze serie werden 44 later weer verbouwd toen hun bewapening werd verwijderd en ze de aanduiding RB-50B kregen vanwege de verkenningstaken die voor deze toestellen was weggelegd.

Een RB-50 van de 1370th Photo Mapping Wing, Turner AFB, Georgia

Bij de RB-50B's werden brandstoftanks voor 2650 liter onder de vleugels gehangen. Van de RB-50B werden er 43 omgebouwd tot 14 RB-50E, 14 tot RB-50F en 15 tot de RB-50G die uitgerust werden met verschillende nieuwe pakketten navigatie, sensoren en radar. Weer later zouden alle RB-50E, F en G’s, plus zeven B-50D’s, omgebouwd worden tot tankvliegtuigen met de aanduiding KB-50J. De definitieve serie van de B-50, werd een serie van 222 B-50D’s.

Een B-50D met een frameloze neus en nieuwe rugkoepel

De B-50D was uitgerust met een frameloze neus (ook aangebracht bij de RB-50G) en een nieuwe voorste rugkoepel. Later werden 36 B-50D toestellen omgebouwd tot de WB-50D om ingezet te worden als weerverkenners. De laatste serie, 24 stuks, was de TB-50H die als opleidingsvliegtuigen werd gebouwd, waarvan één als WB-50H voor meteoverkenning werd aangepast, en de rest later als KB-50K’s tankers werden omgebouwd (identiek aan de KB-50J).

KB-50J, 49-372, te zien in het Pima Air Museum, Tucson, Arizona
(let op de frameloze neus)


De B-50B, 47-118 uitgerust met de Goodyear 'rupsbanden' als landingsgestel

Om het landen van de B-50 op slechte landingsbanen, ontwikkelde Goodyear samen met Boeing een soort van met staal versterkte rubber 'tracks' (rupsbanden) als landingsgestel inplaats van wielen. Het hoofdlangsgestel bestond uit twee naast elkaar geplaatste zogenaamde 'floating bogies' waarmee een bandbreedte van drie maal dan die van het traditonele landingsgestel werd bereikt. Vanwege de hoge tractie werd er eerst getest door de bommenwerper voort te trekken waarbij aan het licht kwam dat er nog veel werk verzet moest worden. Uiteindelijk werd er testgevlogen in het begin van 1949. In februari 1950 werd de stekker uit dit project getrokken (al zou ook later nog getest worden met de XB-36).

De voorste 'rupsband' werd gemaakt door Firestone


Nog meer afgeleide toestellen van de B-29

Twee andere toestellen werden afgeleid van de B-29, de Boeing C-97 Stratofreighter en de Boeing 377 Stratocruiser. De Boeing C-97 Stratofreighter was een lange afstand militair vrachtvliegtuig welke in dienst kwam in 1947. Er werden 888 C-97’s gebouwd, waarvan 816 als de KC-97 tankers.

Een Boeing KC-97 tanker van de Missouri Air Guard geeft een 'bakkie' aan een A-7

De Boeing 377 Stratocruiser was de civiele variant van de C-97 speciaal voor de commerciële luchtvaart. Slechts 56 Boeing 377 Stratocruisers werden er gebouwd.

Een Boeing 377 Stratocruiser

Toch zou het toestel wereldberoemd worden vanwege het vervoer van exceptionele vracht zoals raket- en vliegtuigonderdelen. Hiertoe werden in de jaren zestig van de vorige eeuw Boeing 377 Stratocruisers en C-97 Stratofreighters omgebouwd door Aero Spacelines tot de zogenaamde Pregnant Guppy, gevolgd door de Super Guppy (5 gebouwd) en als laatste de Mini Guppy (2 gebouwd, laatste gecrasht). Aero Spacelines verbouwde dit type met de NASA in gedachten vanwege het vervoer van onderdelen van de Saturn V raket maar werd ook voor andere doeleinden ingezet, waaronder voor Airbus.

De Pregnant Guppy


De bewaard gebleven B-29's

Na de oorlog in Korea werd de B-29 snel uit de actieve dienst genomen en de laatste werd vervangen in 1954 voor de B-47. Ook de tanker KB-29B en de KB-29P’s waren in 1957 allen vervangen voor de KC-97. Er bleven nog enkele aangepaste types vliegen, maar op 21 juni 1960 werd de laatste B-29, een TB-29, 42-65234 radartest vliegtuig uit het USAF arsenaal met pensioen gestuurd (gesloopt). Vanwege dat de B-29 niet naar de civiele markt ging zoals zoveel andere oude vliegtuigen van de USAF, bleven er ook maar weinig bewaard. De twee B-29’s die de eerste atoombommen wierpen, Enola Gay en Bockscar zijn bewaard gebleven en respectievelijk te vinden in het Steven F. Udvar-Hazy Center van het National Air and Space Museum, Washington, en in het USAF Museum te Wright-Patterson AFB in Dayton, Ohio.

Eén van de twee luchtwaardige B-29's, de 44-62070, 'Fifi'

Twee B-29’s werden in de jaren zeventig van de vorige eeuw gevonden op een US Navy schietterrein van China Lake, California. Twee werden luchtwaardig gemaakt, de 44-61748 werd overgevlogen met de civiele registratie G-BHDK naar het Imperial War Museum te Duxford in Engeland. De andere B-29, de 44-62070 kreeg de civiele registratie N529B en de naam FiFi. Dit toestel kreeg een plaatsje in de luchtvloot van de Confederate (tegenwoordig Commemorative) Air Force.

In april 1998 'sleurt' Tony Mazzolini de B-29, 44-69972, uit de Mojave woestijn
(Foto: https://www.b29doc.com/docs-story)

In april 1998 haalde Tony Mazzolini en zijn team B-29-60-BW, 44-69972 uit de Mojave woestijn uit het deel wat bekend staat als China Lake, in California. Tot 1987 was het toestel gebruikt door de US. Navy als oefendoel. In 2000 werd serieus begonnen aan de restauratie om het toestel weer luchtwaardig te krijgen. In juni 2016 kreeg het restauratieteam toestemming van de Amerikaanse defensie om gebruik te maken van de startbaan van McConnell Air Force Base in Wichita, daar waar ook de laatste grondtesten werden gedaan. Op zondag 17 juli 2016 was het zover,... de eerste vlucht na de restauratie duurde zeven minuten, maar was een succes! In oktober 2016 maakte de 44-69972, 'Doc' haar tweede vlucht die een uur duurde. Hiermee is 'Doc' de tweede luchtwaardige B-29 (zie foto hieronder). Wat opvalt is dat 'Doc' geen op afstand bediende geschutskoepels heeft.

Sinds juli 2016 is B-29, 44-69972, 'Doc' luchtwaardig

Ook een testvliegtuig van de Navy is bewaard gebleven, de ex-B-29, 45-21787, de P2B-1s Fertile Myrtle. Dit toestel was het moederschip voor de Douglas D-555-II Skyrocket. Fertile Myrtle is nu te vinden bij Kermit Weeks Aviation Museum te Miami, Florida. Het plan is om het luchtwaardig te maken en heeft daarom de burgerregistratie N29KW.

Waar de meeste B-29 Superfortresses terecht kwamen,... op de schroothoop

Verschillende B-29’s werden opgebouwd uit de wrakken die te vinden waren op China Lake. Eén van deze toestellen is de 44-61535 en te vinden in het Castle Air Museum. Het is opgebouwd uit drie B-29's: B-29-75-BW 44-70064; B-29A-35-BN 44-61535 (de originele Raz'n Hell); en B-29-50-BA 44-84084. Het is opgeschilderd in de kleuren van het 28th Bombardment Squadron, 19th Bomb Group zoals het vloog tijdens de Koreaanse oorlog. Met dit toestel schijnt iets vreemds aan de hand te zijn. Sommige bezoekers hebben aangegeven dat het 'spookt' in en rond de B-29. Er werden klopgeluiden gehoord, de propellers hebben schijnbaar iets gedraaid terwijl die vastgezet zijn en aan de binnenkant scheen het licht aan en uit te gaan,... Tevens zouden er getuigen zijn die een 'geest' gezien hebben die zichzelf 'Arthur' noemt.

B-29A-35-BN, 44-61535, Castle Air Museum, California (dit zijn drie B-29's)

Hieronder een lijstje van de (min of meer) bewaard gebleven B-29’s:
B-29-25-MO (WB-29), 42-65281, Travis Air Force Base (AFB).
B-29-25-MO, 42-65287, onderwater wrak Aguadilla, Puerto Rico.
B-29A-15-BN, 42-93967, Georgia Veterans State Park, Cordele (GA).
B-29-35-MO, 44-27297, Bockscar USAF Museum te Wright-Patterson AFB in Dayton, Ohio.
B-29-40-MO, 44-27343, Tinker AFB Air Park, Oklahoma.

B-29A-40-BN, 44-61669, Yesterday's Air Force, March AFB Museum

B-29A-40-BN, 44-61669, civiele registratie N3299F, Yesterday's Air Force, March AFB Museum.
B-29A-40-BN, 44-61671 Whiteman AFB.
B-29A-45-BN, 44-61739, Museum of Aviation, Warner Robins AFB, Georgia (alleen de neus).
B-29A-45-BN (TB-29A), 44-61748, IWM Duxford, Engeland
B-29A-55-BN, 44-61975, New England Air Museum, Bradley Int. Airport, Windsor Locks, Connecticut.
B-29A-60-BN, 44-62022, Peachy, Pueblo Weisbrod Aircraft Museum, Colorado.
B-29A-60-BN, 44-62070, Fifi één va de twee luchtwaardige B-29's, CAA Midland (TX).
B-29A-65-BN, 44-62139, romp is te vinden op Wright Patterson AFB Museum in Ohio.
B-29A-35-BN, 44-61535, Raz'n Hell, Castle Air Museum (opgeb. uit 3 B-29's) B-29A-70-BN, 44-62220, Lackland AFB Museum in Texas (als 42-24614).
B-29-60-BW, 44-69729, T-Square (conversie KB-29) Seattle Museum of Flight.
B-29-60-BW, 44-69972, Doc 2de B-29 luchtwaardig gemaakt, eerste vlucht juli 2016.

B-29-75-BW, 44-70016, Sentimental Journey Pima County Museum in Tucson

B-29-75-BW, 44-70016, Sentimental Journey Pima County Museum in Tucson, Arizona.
B-29-75-BW, 44-70049, Aero Trader of Chino, CA.
B-29-75-BW, 44-70064, Castle Air Museum, California (als 0-90351).
B-29-80-BW, 44-70113, Sweet Eloise Dobbins AFB in Georgia.
B-29B-45-BA (KB-29P), 44-83905, Lady of the Lake, wrak in meertje bij Eielson AFB, Alaska
B-29B-55-BA, 44-84053, Museum of Aviation, Warner Robins AFB, Georgia.
B-29B-60-BA (TB-29), 44-84076, Strategic Air Command Museum, Offutt AFB, Nebraska.
B-29B-60-BA, 44-84084, Aero Trader of Chino, CA.
B-29-45-MO, 44-86292, Enola Gay Smithsonian Udvar-Hazy Dulles IAP (VA).

B-29-55-MO, 44-86408, Haggerty's Hag Hill AFB Museum in Utah

B-29-55-MO, 44-86408, Haggerty's Hag Hill AFB Museum in Utah.
B-29-55-MO (TB-29), 44-87627, 8th Air Force Museum, Barksdale AFB, Louisiana.
B-29-90-BW (KB-29B,) 44-87779, Ellsworth AFB Museum in South Dakota.
B-29-90-BW 45-21748, Sandia National Atomic Museum, NM.
B-29-90-BW 45-21739, Seoel, Zuid-Korea
B-29-45-BW 45-21763, Kee Bird (noodlanding in 1947 op Groenland en werd achtergelaten. Tijdens het luchtwaardig maken in 1995 uitgebrand en de resten liggen nog op Groenland).
B-29-95-BW, 45-21787 (P2B-1S, 84029), Fertile Myrtle Weeks Air Museum, Miami (FL)

B-29-90-BW (KB-29B), 44-87779, Ellsworth AFB Museum in South Dakota

Hieronder staan alleen de technische gegevens aangaande de B-29

Fabrikant Boeing
Gebruik zware bommenwerper
Motor 4 X Wright R-3350-23 turbosupercharged stermotoren
Vermogen 2200 pk (1640 kW)
Spanwijdte 43,1 m
Lengte 30,2 m
Hoogte 8,5 m
Vleugeloppervlakte 161,3 m²
Klimvermogen 4,5 m/s
Gewicht Leeg 33,800 kg Geladen 54,000 kg Max startgewicht 60,560 kg
Snelheid Max. 574 km/u Geladen 350 km/u
Plafond 10,200 m
Bereik missie radius: 5230 km, ferry afstand: 9000 km
Bewapening 12 X .50 M2 Browning mitrailleurs + 1 X 20mm M2 kanon in staart
Bemanning 11
Eerste vlucht 21 september 1942
Aantal gebouwd 3900

De Boeing WB-50 Superfortress van Castle Air Museum, California

BRONNEN

Klik op 'Top 50' voor mijn persoonlijke 'best of' militaire vliegtuigen lijst.

Terug