De laatste jager van Hawker, de Tempest, was duidelijk een toestel dat in de jaren dertig haar oorsprong had. De nieuwe generatie werd voorzien van alle laatste moderne ontwikkelingen. In september 1942 werd de zogenaamde Tempest Light Fighter (TLF) voorgesteld met een vleugel zonder middenstuk en een kortere spanwijdte. Camm stelde drie prototypen voor, uitgerust met de P.1018 (Sabre IV), de P.1019 (Griffon 61) en de P.1020 (Centaurus IV).

Via specificatie F.2/43, dat een ‘High Performance Fighter’ beschreef, diende Hawker haar nieuwe jager aan. Ook de marinestaf kreeg voor haar specificatie N.7/43 van Hawker de TLF voorgesteld als dekjager voor vliegdekschepen. De RAF bestelde vanaf de tekentafel 200 stuks, net als de Fleet Air Arm die hetzelfde aantal bestelde. Het zou het ontwerp worden dat uiteindelijk tot de Sea Fury zou leiden.

Het eerste prototype van de ‘High Performance Fighter’ was de NX789. Uitgerust met een Centaurus XII, die een vierbladige propeller aandreef, maakte het haar eerste vlucht op 1 september 1944. Een tweede prototype, een ex-Tempest Mk III (LA610) was uitgerust met de Griffon 85 die een contra-propeller aandreef.

Eind van 1944 kreeg het nieuwe ontwerp voor de RAF de naam Fury en Sea Fury voor de marineversie. De tweede Fury, de NX802, vloog na de bevrijding van Europa, op 25 juli 1945, maar tegen die tijd had de RAF weinig belangstelling meer voor de Hawker jager vanwege de introductie van de Vampire, naast de Meteor straaljager. Hierop werd de ontwikkeling verlegd naar de Sea Fury Mk X voor de marine (Fleet Air Arm).

De marine versie had haar eerste vlucht gemaakt, met de SR661, op 21 februari 1945. Het toestel was voorzien van een vierbladige propeller en een vanghaak, maar ontbeerde nog opvouwbare vleugels. In oktober 1945 kwam de SR666 uit de fabriek die wel voorzien was van de opklapbare vleugels en een vijfbladige propeller had. Hiermee werd de SR666 dus de eerste echte Sea Fury. Een tweede machine, de VB857, kwam eind januari 1946 voor evaluatie gereed.

De eerste productiemachine van de Sea Fury verliet op 7 september 1946 de fabriek. De vanghaak was verlengd onder een nieuw ontworpen kielvlak. Ook bleek de nieuwe vijfbladige propeller goed te voldoen. De eerste groep Sea Fury Mk X’s namen de taak over van de Seafires bij de FAA. De Mk 11 was uitgerust voor 'rocket-assisted take-off' (RATOG oftewel in het Nederlands; 'raket-geassisteerde startuitrusting') die de naoorlogse aanduiding Sea Fury FB.Mk 11 zou krijgen. In totaal zouden 860 Sea Fury’s gebouwd worden in verschillende uitvoeringen, waaronder de T.Mk 20 trainer.

Naast de Britse Fleet Air Arm nam ook de Australische marine met 101 stuks de Sea Fury af (waarvan ongeveer 50 ex-FAA). Ook de Canadese marine nam de Sea Fury af met 74 stuks van de FB.Mk 11. Nederland nam, naast de Britse FAA, als de enige zeemacht in Europa de Sea Fury in dienst.

Nederland had grootse naoorlogse plannen met haar Marine Luchtvaartdienst (MLD). Het vlootprogramma voorzag in drie op te zetten smaldelen waarvan de kern bestond uit een vliegdekschip (met een optie voor een vierde carrier). Op ieder vliegdekschip zouden twee squadrons ondergebracht worden die de vloot moesten beschermen tegen vijandelijke aanvallen en offensieve taken tegen doelen ter land en ter zee zouden moeten uitvoeren. Maar de financiële basis was door een deviezentekort onvoldoende om de plannen uit te voeren. Er werd slechts één vliegkampschip aangeschaft voor de MLD, de Hr.Ms. Karel Doorman, dat het vlaggenschip van een smaldeel zou worden. Als jager-verkenner werd de Fairey Firefly aangeschaft.

Als dekjager werd de Sea Fury aangekocht na een evaluatie tussen de Sea Fury en de Seafang Mk.32 van Supermarine. Op 21 oktober 1946 werd een eerste contract getekend voor 10 Sea Fury F.Mk 50 toestellen (die trouwens geheel identiek waren aan de F.Mk X van de FAA). In april en mei 1948 werden de tien toestellen geleverd aan de MLD en overgevlogen naar de vliegbasis Valkenburg. Een tweede contract op 12 januari 1950 leidde tot de aanschaf van 12 FB.Mk 60 jachtbommenwerpers die in mei en juli geleverd werden. De eerste tien werden daarop ook gestandaardiseerd tot FB.Mk.60’s bij Hawker. Bij Fokker werden 25 Sea Fury’s in licentie gebouwd die de aanduiding FB.Mk 51 kregen.

Hierboven is FB.Mk 51, F-30 te zien, welke de meeste vlieguren maakte, ruim 874. OP de achterzijde van het fotootje staat met inkt geschreven: H.M.S. Theseus, Sea Fury NO 30, 'doorgezwaaid'. Op 18 april 1957 werd de Sea Fury in Nederland uit dienst genomen. Eén van deze kisten, de FB.Mk 51, F-43 c/n 6310, is bewaard gebleven en is te vinden in het Nationaal Militair Museum (NMM), in Soest. Er gingen 13 Nederlandse Sea Fury’s verloren en 31 toestellen werden gesloopt. Eén Sea Fury, de J/F-14, FB.Mk 60 ging naar de HTS Haarlem.

De Sea Fury zag in handen van de FAA actie in Korea. De Sea Fury opereerde vanaf vier vliegdekschepen, de HMS Theseus, HMS Ocean, HMS Glory en de HMAS Sydney. Ondanks dat het straaltijdperk zich aandiende deed de Sea Fury van zich spreken. Ze zouden twee MiG-15’s neer hebben geschoten (waarvan één bevestigde, zie hieronder).

Op 9 augustus 1952 werd de beroemde ‘kill’ gemaakt met een Sea Fury over Korea. Lt P "Hoagy" Carmichael vloog die dag met de Fleet Air Arm Sea Fury FB. Mk 11, WJ232 (O-114) van het 802 Squadron vanaf de HMS Ocean. Carmichael kreeg een MiG-15 in zijn vizier en schoot deze met zijn boordkanonnen neer. Het was de eerste ‘kill’ met een schroefjager die een jet over Korea verschalkte. Het was tevens de enige score voor een Britse piloot tijdens dit conflict.

In Korea werd de Sea Fury niet alleen als jager ingezet, maar ook tegen gronddoelen met boordwapens en raketten. Ook het leggen van zeemijnen behoorde daar tot haar taken. In 1953 werden drie Nederlandse Sea Fury piloten uitgeleend aan de FAA om ervaring op te doen in Korea. Ondanks dat de oorlog toen al op haar einde liep, werd er veel onschatbare ervaring opgedaan.

Andere landen die de Sea Fury aanschaften waren Pakistan (93 + 5 T.Mk 20), Egypte (12), Birma (21, waaronder 3 T.Mk 20), Cuba (15), Canada en Duitsland (10 TT.Mk 20’s als doelsleper).

Vandaag de dag zijn nog ongeveer 15 Sea Fury's luchtwaardig. Vanwege hun perfectie blijken de toestellen uitermate geschikt voor vliegtuigraces. Tijdens de race van 2007 in Reno, Nevada waren er maar liefst 10 Sea Fury's ingeschreven. Een bekende racer is Sea Fury FB.11, VR919 RCN. Na het uitfaseren bij de Canadese marine, werd het toestel gerestaureerd in Phoenix, Arizona. De romp van VR919 kreeg de staart van VR918. In 1970 deed het toestel als #0 mee aan de California 1000 Air Races en behaalde de derde plek. En sindsdien is het een graag geziene gast bij Airraces. Na een jaartje in het Verenigde Koningkrijk, keerde VR919 in 1995 terug in de VS. Na een grote restauratie en verbouwing keerde deze Sea Fury in 2000 weer terug in het race circuit als #232, met de naam September Fury. In 2013 schreef de Sea Fury de snelste tijd op haar naam op Reno (480,249 mijl p/u, 772.8 km/u).

Een andere bekende uit de racewereld is de T.Mk 20 Dreadnought die verschillende overwinningen behaalde. Dit mede door een complete herbouw door Frank Sanders en het gebruik van een R-4360 motor die ook in de F4U Corsair gebruikt werd.

Onderstaande gegevens hebben betrekking op de Hawker Sea Fury FB.Mk 11

Fabrikant	Hawker Aircraft Co. Ltd.
Gebruik	jachtbommenwerper
Motor	Bristol Centaurus XVIII, 18 cilinder
Vermogen	2550 pk
Spanwijdte	11,70 m
Vleugeloppervlakte	26,01 m²
Lengte	10,57 m
Hoogte	4.84 m
Klimvermogen	1317 m/per min.
Plafond	10.912 m
Gewicht	leeg	4191 kg	Geladen	5602 kg
Snelheid max.	740 km/u
Bereik	zonder externe brandstoftanks; 1126 km
Bewapening	4 x Hispano Mk V 20mm kanonnen, 2 x bommen 454 kg of 12 127mm raketten
Bemanning	1
Eerste vlucht	21 februari 1945 Mk.X, SR661
Aantal gebouwd	860 (alle varianten)

Een bewaard gebleven Sea Fury (G-CBEL) in de jaren negentig op Lelystad

BRONNEN

Klik hieronder om naar de homepage te gaan

OF GA TERUG

---