In 2003 bezochten we voor het eerst Monte Canisy, een heuvel waar vanaf een fraai uitzicht richting Villers-sur-Mer en de zee is. Twintig jaar later, september 2023, bezochten we Monte Canisy weer,... Hieronder een vergelijk tussen die twee jaren,...

In 2003 schreef ik over dit bezoek onder meer: Veel betonnen constructies zijn overwoekerd. Maar het wordt verder goed onderhouden door 'L'Association des Amis du Mont Canisy'. Helaas, in twintig jaar tijd hebben de 'Vrienden van Mont Canisy' de zaak nog verder laten overwoekeren,...

Achter de kustplaats Bénerville is een hoge heuvel gelegen, Mont Canisy. De Duitsers zagen direct het strategische belang van deze heuvel, met haar uitzicht over de gehele Seine baai. Hier werd door Duitsers een Widerstands Neste (Wn Vill 013) ingericht en voorzien van het complex type 2./HKAA 1255. Boven op de top werden zes plateaus ingericht waarop 155mm kanonnen van Franse makelij geplaatst zouden worden. Vier waren in december 1941 operationeel en de laatste twee in februari 1942.

Aan de noordzijde van Canisy, met uitzicht over de baai, werden twee onderling verbonden vuurgeleidingsbunkers (Leitstand) gebouwd, welke vrij toegankelijk zijn, zie hieronder. Er zou een derde observatie/vuurgeleiding bunker aan de rechterzijde bijgebouwd worden, maar dit is nooit uitgevoerd. Ter verdediging werden rond het complex een tiental tobruks geplaatst, vanwaar met machinegeweren en mortieren kon worden geschoten. Vanaf februari 1942 werd het complex opgenomen als een schakel in de Atlantikwal.

Waren er bovengronds verschillende loopgraven, onder de grond op 15 meter diepte werd, vanaf 1943, een tunnelstelsel aangelegd. Deze tunnels verbonden 24 ruimtes met elkaar waar munitie was opgeslagen en onderkomens waren voor het Duitse personeel. Op papier werd Mont Canisy gezien als één van de belangrijkste opstellingen tussen Le Havre en Cherbourg. Vanaf 1943 werd het complex regelmatig gebombardeerd. Omdat de kanonnen in open opstellingen stonden en makkelijk te treffen waren, werd er vanaf januari 1944 gebouwd aan zware kazematten voor het geschut. Tevens werd er die maand een zevende kanon van het kaliber 10.5 cm toegevoegd.

Op 23 april 1944 raakten 40 Duitse soldaten gewond toen een 500 ponder bom tijdens een aanval, van B-26 Marauder bommenwerpers, in een tunnel sloeg, waarop een tijdelijke opslag van munitie explodeerde. Tijdens die aanval werd ook de westelijke in aanbouw zijnde R 679 kazemat getroffen. De fundering raakte ontzet. Deze kazemat zou ook niet voltooid worden.

Op 19 mei 1944 is er wederom een bombardement die de nodige schade aanrichtte, zoals de eerste kazemat waarvan het 155mm geschut beschadigd raakte. Een tweede kazemat ontbeerde het geschut nog, deze werd gereed gemaakt voor plaatsing, maar zou niet gereed komen.

Op 6 juni 1944 waren er slechts vier 155mm kanonnen operationeel. Twee op de plateaus en twee in de R 679 kazematten.

Tijdens D-Day begon het uitwisselen van schoten tussen de HMS Warspite, HMS Ramillies, Roberst en het geschut op Mont Canisy. Omdat ze binnen het bereik lagen van het geschut van Canisy trokken de schepen zich terug achter een rookgordijn, maar bleven schieten op Canisy.

De twee op plateau geplaatste kanonnen werden als eerste uitgeschakeld. Het was 16 kanonnen van de Royal Navy (op 30 km), tegen de 4 (met een bereik van 20 kilometer) van Mont Canisy. Mocht het geschut niet uitgeschakeld kunnen worden, dan zou in de nacht van 6 op 7 juni een eenheid van Britse commando's de aanval openen op het complex. Maar de Royal Navy brachten de kanonnen tot zwijgen, waardoor een bloedbad als op Pointe du Hoc voorkomen werd.

Eén van de open geschutsplateaus met een 155mm kanon, Toen en Nu

Toch bleven de Duitse troepen tot 21 augustus op de heuvel. Omdat het front zich toen verplaatste naar het oosten, tot achter de Seine, trokken de Duitsers weg met achterlating van veel materiaal, zoals munitie, maar ook mijnenvelden. Op 22 augustus trokken de geallieerden de heuvel op.

Mont Canisy is makkelijk te vinden. Komt u vanaf Villers-sur-Mer dan komt u de borden tegen, ook naderend vanuit Deauville dan is het direct bij het verlaten van deze plaats de borden volgen. Ook vanuit Bénerville wordt het goed aangegeven. In 2003 was het moeilijk een parkeerplaats te vinden, maar tegenwoordig zijn er twee parkeerplaatsen voor een tiental auto's. Deze zijn te vinden aan de Chemin des Enclos en aan de Rue du Touques. De toegang is vrij. Maar u gaat een berg (mont) beklimmen en het is een kuitenbijter naar boven.

Na een korte steile wandeling wordt u begroet door een tobruk met een Renault tankkoepel getooid. Iets verder zijn de vuurgeleidingsbunkers te vinden. Komt u boven vanaf de Rue du Touques, dan kunt u vervolgens kiezen, of westwaarts het pad volgen, of het bredere pad nemen die u rechtstreeks naar de R 679 kazematten voert. Vanaf de parkeerplaats aan de Chemin des Enclose gaat u rechtstreeks richting de grote kazematten.

U zult constateren dat het terrein niet alleen te lijden heeft onder het woekeren van onkruid, het is ook slachtoffer van graffiti spuiters. Men heeft het opgegeven om het weg te halen, men kwast er nu gewoon grijze verf overheen,...

Eén van de drie R 679 kazematten, Toen en Nu

Er loopt een pad tussen de twee linkse kazematten die u brengt naar een hoge heuvel. In de heuvel aan de achterzijde ligt de commando bunker. Boven op de heuvel ligt een Tobruk voor een machinegeweer ter bescherming van de post. Deze bunker, van het type R 501 werd in 1943 aangelegd en bood onderdak aan 10 man. Aan de achterzijde van de R 501 is nog een extra Tobruk aangebracht.

Het terrein is nog steeds zwaar gehavend door de bombardementen. Overal liggen bomkraters. Niet alleen zijn tussen de bomkraters de R 679 kazematten te vinden, ook de nodige Tobruks, voor machinegeweren en mortieren. Ook bunkers voor de soldaten zijn er voldoende te vinden, waaronder de hier onder afgebeelde R 668.

Deze bunker gaf ruimte aan zes man (later vergroot tot 9). Dit type Kleinunderstand 668 werd tevens gebruikt als munitieopslag, opslag voor water, etc. In de Atlantikwall werden er 527 van gebouwd.

Veel betonnen constructies zijn overwoekerd. Maar het schijnt toch onderhouden te worden door 'L'Association des Amis du Mont Canisy'. Deze verzorgen ook zeer interessante rondleidingen (meertalig, ook in het Nederlands) die u ook door de tunnels voeren.

GA TERUG

---