'The Longest Day'
Werner Hinz als Veldmaarschalk
Erwin Rommel in 'The Longest Day'
Waarschijnlijk kennen de meeste mensen de rol van Werner Hinz als Veldmaarschalk
Erwin Rommel uit de film 'The Longest Day' uit 1962. Met name de zin,
uitgesproken tot zijn adjudant, op 2 april 1944, 'Geloof me,
Lang, de eerste 24 uur van de invasie zullen beslissend zijn,. het
lot van Duitsland hangt van de uitslag af,...
en zowel voor de geallieerden als voor Duitsland zal het DE LANGSTE DAG zijn.'
Of deze ooit zo in het echt is uitgesproken, is maar de vraag. In ieder geval is het
zo opgetekend door Cornelius Ryan in zijn boek waar de speelfilm op gebaseerd is.
...'Normandie?!,... Normandie?!' ('The Longest Day')
In 'The Longest Day', (De Langste Dag), zijn drie beslissende scènes voor Rommel te zien.
De eerste is dus bovengenoemde waar Rommel de kustverdediging inspecteert. De volgende is dat hij ziet dat het slecht
weer wordt en dat hij rustig naar Duitsland kan afreizen, om de verjaardag van zijn vrouw Lucia te kunnen vieren.
Hij heeft een paar schoenen voor haar gekocht. De volgende scène is dat Rommel te horen krijgt dat de landingen in Normandië
zijn begonnen. Waarop Rommel geschokt het herhaalt,... 'Normandie?!,... Normandie?!'
'The Night of the Generals'
Een film waar de figuur Rommel ook in voorkomt, maar totaal geen toegevoegde waarde heeft,
is 'The Night of the Generals' uit 1967 van de regisseur Anatole Litvak.
De rol van Rommel, die slechts enkele minuten in beslag neemt, wordt vertolkt
door Christopher Plummer. De rol is zo miniem dat Plummer niet eens op het affiche staat.
Het verhaal speelt in de oorlog maar is een eerder een thriller dan een
spektakel stuk. Het draait om de moord in 1942 op een Poolse prostitue door een sadistische
Duitse generaal (Peter O'Tool). Het onderzoek naar de moord wordt gedaan door majoor Grau (Omar Sharif),
en deze heeft drie verdachten op het oog. Als Grau te dicht op het drietal komt,
wordt Grau gepromoveerd en naar Parijs gezonden. In Parijs, 1944, komen de vier
figuren weer bij elkaar, en wordt het onderzoek weer geopend. Inspecteur Morand (Philippe Noiret)
helpt Grau in het onderzoek. Toch zal het tot 1965 duren, als in Hamburg een zelfde zaak
zich voordoet, dat het wordt opgelost. Begrijp me goed, deze Frans-Britse coproductie is zeker
het aanzien waard met zo'n sterrencast en met muziek van Maurice Jarre. Al blijft het altijd
wennen dat de Duitsers zo geweldig Engels spreken,...
'Rommel's Treasure'
Er zijn ook films waarin de naam 'Rommel' de bezoeker naar de bioscoop moet
lokken, en dan blijkt Erwin Rommel er niet eens in voor te komen. Een goed voorbeeld
is de speelfilm 'Rommel's Treasure'
(Italiaanse titel: 'Il tesoro di Rommel'). Deze Italiaans-Amerikaanse speelfilm uit 1955 werd
door Romolo Marcellini geregisseerd. In het naoorlogse Cairo, Egypte, zijn verschillende
figuren op zoek naar de nalatenschap van Erwin Rommel. De één is op zoek naar slechts
documenten, de anderen op zoek naar de rijkdommen. Een oud Duits officier, Von Brunner, ooit in de
staf van Rommel, is op zoek naar 'een schat' om de families van omgekomen militairen te helpen.
Een Amerikaanse nieuws fotograaf, Wells, wil graag als eerste het verhaal vastleggen, en dan is daar Mrs. Fischer op
haar luxe jacht, die geheime documenten wil achterhalen om deze door te spelen aan een buitenlandse macht. Om het verhaal nog
ingewikkelder te maken, is daar Krikorian die Mrs. Fischer 'helpt', maar alleen geïnteresseerd is in hoe hij er
zelf beter van kan worden. Nu heeft Mrs. Fischer ook nog een nachtclub waar Sofia werkt en deze is verliefd op
Von Brunner, waarbij haar leven in gevaar komt als Mrs. Fischer hier achter komt. Dus, alleen de naam van Rommel is
voldoende om een thriller eromheen te maken,...
Geen Rommel in 'Uccidete Rommel', maar wel interessante tanks,
zoals deze naoorlogse Egyptische Sherman tanks,...
'Uccidete Rommel'
Een film waar ook slechts de naam van Erwin Rommel in voor komt, is
'Uccidete Rommel' ('Kill Rommel') uit
1969. Bespaar u de moeite om deze film te gaan bekijken, het is een slechte
productie. Het enige pluspunt is dat de gebruikte Sherman tanks de juiste
tanks voor die periode waren. Het draait om een commandoactie die mislukt,
omdat de verkeerde man wordt omgebracht.
'La battaglia di El Alamein'
Een poster voor 'La battaglia di El Alamein', en Robert Hossein als Rommel
Waar wel de figuur Rommel in zit is de Italiaanse speelfilm 'battaglia di El Alamein',
ook uit 1969, en is geregisseerd door
Giorgio Ferroni. Het verhaal start in juni 1942 als generaal Rommel naar de Nijl opstoomt.
De inname van Egypte lijkt onontkoombaar. De Italiaanse en Duitse eenheden racen richting
Alexandrië. Mussolini heeft een duidelijke opdracht gegeven, zorg dat de Italianen als eerste
daar arriveren. Vanwege de internationale rolverdeling geeft het de film een meerwaarde,
zoals General Montgomery, vertolkt door Michael Wilding (die nagesynchroniseerd wordt door een stem die niet
op die van Wilding lijkt, nog op die van Monty) en de Franse acteur Robert Hossein als Rommel.
De film is ook onder de internationale titel 'Desert Tanks' uitgebracht. In Duitsland draaide
de film onder de titel 'Köningstiger vor El Alamein'.
'L'urlo Dei Giganti'
Het was voor de Italiaanse filmindustrie een druk jaar, 1969, waarin maar liefst drie maal naar Rommel werd gerefereerd.
Een film die doet denken aan 'The Dirty Dozen, is de Italiaanse film
'L'urlo Dei Giganti' uit 1969.
De film is ook bekend onder namen 'Hell's Brigade' of 'The Battle Giants'
en met de Nederlandse titel: 'Slag der Giganten'.
Jack Palance speelt de leider (Major John Heston) van een groep 'commando's' die na een zware opleiding
achter de linies in Frankrijk een missie gaan uitvoeren. Palance maakt van zijn rol een over-acting
spektakel welke met enige regelmaat roept 'Give 'em all ya got!' en verder een hoop grimassen trekt.
Het doel is om gevangen genomen 'terroristen' na de bomaanslag op Hitler te bevrijden, waaronder Erwin Rommel
en zijn vrouw. Maar Rommel (Manuel Collado) heeft geen behoefte om zich aan te sluiten bij de bevrijders.
De missie slaagt slechts deels.
Er worden heel veel Nazi's omgebracht (iedereen sterft dramatisch met opgeheven armen en een koprol), maar
ook aan de kant van de commando's, en slechts één daarvan zal de strijd overleven.
'Patton'
Een film waar Rommel ook in enkele scènes zijn opwachting in maakt is de speelfilm
'Patton' van de regisseur Franklin J. Schaffner uit 1970.
Hier wordt Rommel gespeeld door Karl Michael Vogler. Tijdens de slag om El Guettar beweert Generaal George
Patton in de film
dat hij 'het boek van Rommel' heeft gelezen (de kijker heeft het eerder open geslagen in zijn bed zien liggen).
Maar het boek waar Patton op doelt, 'The Tank in Attack'
('Panzer greift an'), was toen nog niet verschenen, al was Rommel er wel mee bezig.
Het enige dat bekendheid genoot was 'Infanterie greift an' van Rommel. Jaren later, in 1953
werden delen uit het manuscript gebruikt voor het boek 'The Rommel Papers' door de Britse journalist
B. H. Liddell Hart.
George C. Scott als General George S. Patton in ... 'Patton'
De eerste scènes waarin Rommel (Karl Michael Vogler) te zien is, is als hij
op het punt staat Noord-Afrika te verlaten. Vlak voor hij aan boord gaat van een Heinkel He 111
krijgt Rommel te horen dat de eerste slag tegen de Amerikanen een klinkende overwinning was voor Rommel.
Maar Rommel is er niet gerust op. Wat in deze scène opvalt is dat Rommel zijn Ritterkreuz en het Pour le Mérite niet
om de nek heeft. Er is mij geen foto bekend van Rommel in uniform (of hij draagt een sjaal over zijn onderschedingen)
waarin deze atributen 'vergeten' zijn,...
In de volgende scène als we Rommel zien, last van neusloop, heeft hij zijn Ritterkreuz wel om zijn nek,
maar is het Pour le Mérite niet te zien. Eerlijk gezegd,... Vogler is een weinig overtuigende Rommel, een lange
slanke vent die in de verste verte geen overeenkomst heeft met de echte Rommel.
In deze bewuste scène krijgt Rommel van major Oskar Steiger te horen wie Patton is, en hij weet daaruit op te maken dat hij, Rommel,
als eerste moet toeslaan, voor Patton die kans krijgt,...
Karl Michael Vogler als Veldmaarschalk Erwin Rommel in 'Patton'
(Waar is het Ritterkreuz en het Pour le Mérite om zijn nek?)
'Raid on Rommel'
In 1971 kwam regisseur Henry Hathaway weer met een film waarin de figuur Rommel
zijn opwachting maakte. Zijn eerste, 'The Desert Fox' uit 1951 is op de vorige
pagina behandeld. Zijn tweede was de B-film 'Raid on Rommel'. Wie, in deze film,
ook weer terugkeerde naar de woestijn op zoek naar Rommel was Richard Burton (die dit
ook al deed in 'The Desert Rats' uit 1953). Eén van de betere Duitse acteurs uit die jaren
was Wolfgang Preiss die werkelijk een geloofwaardige Rommel neerzet, één van de betere,...
Wolfgang Preiss als Erwin Rommel in 'Raid on Rommel'
Het verhaal volgt min of meer de verhaallijn van de film 'Tobruk' (1967)
waaruit veel actiescènes worden gebruikt. Richard Burton speelt Captain Alex
Foster die zich gevangen laat nemen door het Duitse Afrika Korps. Eenmaal gevangen
neemt hij met andere gevangenen (wat commado's zouden moeten zijn, maar blijkt medisch personeel)
het konvooi dat hen vervoert over. Het plan is om
met dit konvooi naar Tobroek te gaan om een aanslag te plegen. Is het verhaal al ongeloofwaardig genoeg,
er wordt een extra 'dimensie' aan toegevoegd, een dronken maîtresses (Danielle de Metz als Vivi)
van een Italiaanse generaal wordt onderweg opgepikt,...
A 'love interest' ook in 'Raid on Rommel'
Gehuld in Afrika
Korps uniformen komen ze een grote Duitse concentratie tanks tegen, en ze vermoeden
een brandstof depot in de buurt. Samen met Major Tarkington (rol van Clinton Greyn)
weet Foster het depot binnen te komen en ontmoeten daar Rommel. Tarkington weet van
Rommel dat deze een verwoede postzegel verzamelaar is, en een indringende discussie
ontstaat. Onderwijl heeft Foster een kaart ontdekt welke de locatie van het
brandstofdepot aangeeft. Ondanks dat Burton nu tijdelijke even een 'Duitser speelt' valt zijn hete
aardappel Engels nooit op,...
Na deze ontdekking excuseren ze zich bij Rommel. Ze weten een tank te bemachtigen en
blazen hiermee het brandstofdepot op. Vervolgens onsnappen ze naar Tobroek om het doel,
een kustbatterij, te vernietigen. Deze actie slaagt, waarna de ex-gevangenen, nu commando's,
aan boord worden genomen van boten van de Royal Navy. Maar Foster en Takington komen er niet zo
makkelijk vanaf, deze worden gevangen genomen, en blijft de kijker in het ongewisse hoe dit
afloopt (was er ooit een plan voor een vervolgfilm?).
Captain Alex Foster (Richard Burton) in 'Raid on Rommel'
Waar Hollywood nogal eens van beschuldigd wordt is dat het weinig accuraat is in de aankleding.
Een goed voorbeeld is de eerder genoemde speelfilm 'Patton' waarin Spaanse M48 tanks zogenaamd
Duitse tanks uit moeten beelden. De M48, een tank die vanaf 1953 zijn voorganger de M47 Patton verving
stond in het Amerikaanse arsenaal ook bekend als de 'Patton',... hoe ironisch. Hollywood mocht graag gebruik
maken van dit type tank (de M47 is veelvuldig te zien in de speelfilm 'The Battle of the Bulge'),
omdat er nagenoeg geen Duitse tanks rijdende te vinden waren. Maar niet alleen tanks ook andere voertuigen,
zoals halftracks, moesten vaak als Duits voertuig dienst doen. Maar in 'Raid on Rommel' was dit zeer
wel mogelijk geweest. Na de slag om de Kasserine Pas, waarbij de Rommel de Amerikanen een gevoelige klap gaf,
werd veel Amerikaans wapentuig buitgemaakt, zoals de Amerikaanse Half-track. De Duitsers maakten goed gebruik
van deze buit, zoals onderstaande foto aantoont.
Buitgemaakte Half-track in februari 1943 en ook te zien in 'Raid on Rommel'
'The Plot To Kill Hitler'
Daar er geen foto is van Helmut Griem als Rommel, is er linksboven één te zien waarin Griem
ook een Duitse militair speelde ('Fabrik der Offiziere' uit 1960).
In 1990 kwam de TV film 'The Plot To Kill Hitler' uit over operatie
Walküre, wellicht beter bekend onder de Engelse
naam Operation Valkyrie, over de aanslag op Hitler op 20 juli 1944.
In totaal zouden er vrij vlot drie
films over deze aanslag komen, de Joegoslavisch-VS TV film, 'The Plot To Kill Hitler', een Duitse
TV film 'Stauffenberg' uit 2004 en
de speelfilm 'Valkyrie' uit 2008 met Tom Cruise. Van deze drie vindt men de tweede over het algemeen
de beste, mede vanwege dat er Duits gesproken wordt, wat het authentieker maakt.
Maar die andere twee hebben niet wat 'The Plot To Kill Hitler' wel heeft,
een rolletje voor Erwin Rommel (Helmut Griem).
'Rommel'
Het was het wachten op een hernieuwde kennismaking met Erwin Rommel na jaren niet in films te hebben
gefigureerd. Toen bekend werd
dat er een Duitse TV-film over Rommel ging verschijnen, werd er volop gespeculeerd of zijn 'Nazi-kant' belicht
zou worden,... deze vraag ging spoedig een eigen leven leiden, waarmee al snel berichten verschenen dat
Rommel als een Nazi zou worden uitgebeeld. Toen de TV-film in 2012 op tv verscheen bleek de film een zo
getrouw mogelijk beeld te brengen van Rommel met heldenstatus, zijn menselijk falen, en ook zijn
onzekerheid ten aanzien van zijn betrokken raken bij het complot tegen Hitler. Het volgen van de feiten
kan bij de kijker het gevoel geven naar een docu-drama te kijken.
Ulrich Tukur als Rommel in,... 'Rommel'
De film draait om de laatste maanden van Rommel zijn leven. We zien onder meer zijn bezoek aan
de Atlantik Wall, waar hij kritiek geeft op de trage voortgang van deze verdedigingslijn (hier zien
we dezelfde fout als in 'Saving Private Ryan', de schuin geplaatste houten hindernissen op
het strand staan verkeerd om). Ook is er aandacht voor de machteloze strijd die Rommel tegen de
tactiek die Hitler (Johannes Silberschneider) voor ogen heeft.
En natuurlijk ook de luchtaanval op 17 juli 1944 op zijn staf auto, waarbij Rommel ernstig gewond raakte,
krijgt de ruimte. De aanvallende Spitfires zijn dan
wel uit de computer gegenereerd, en de Mercedes wordt niet kapotgeschoten en eindigt niet als het wrak zoals
het in het echt was (dat vond de eigenaar waarschijnlijk niet goed), het is een wezenlijk onderdeel van het
ware verhaal. Ulrich Tukur zet een zeer aannemelijke Rommel neer en maakt er niet zo'n drama van als James
Mason in 'The Desert Fox', en neemt ook iets meer afstand van zijn vrouw Lucie (Aglaia Szyszkowitz)
door haar niet als James Mason bij ieder afscheid 'goodbye darling' toe te fluisteren. Dramatisch dieptepunt
blijft de aanstaande zelfdoding van Rommel en het daarbij behorende afscheid van zijn vrouw en zoon Manfred.
In het originele hoofdkwartier werd gefilmd, het kasteel te La Roche-Guyon
Op de pagina's over de geschiedenis van Rommel is het al even aangehaald, het kasteel van
La Roche-Guyon is enige tijd een hoofdkwartier geweest van Rommel. De filmploeg kreeg toestemming
om in en rond het kasteel opnames te maken. Op deze historische grond en in de kamers ontving
Rommel niet alleen officieren om over het verloop van de strijd in Normandië te spreken, maar werd Rommel
ook op de hoogte gehouden van het complot tegen Hitler.
'Pulp Fiction?'
Een rariteit voor het 'gebruik' van Rommel, is een op B-film posters gebasseerd kaft van zogenaamde 'pulp' boekjes.
Deze 'volwassen' boekjes verschenen op zeer goedkoop papier (pulp) en waren meestal voorzien van dames
in bevallige halfnaakte posities, al dan niet met de dood in de ogen. Ze verschenen onder de
titel; 'Real Men', 'Men Today', 'All Man',
'World of Men', 'True Men', 'Man's Epic' en 'Man's Book', en vele andere op stoere titels gebasseerde slapkaft boekjes.
Al deze zogenaamde 'mannen' boekjes stonden erom bekend veel kaft versieringen te hebben waarop Nazi's vrouwen bedreigen
of folteren.
Uit december 1965, 'New Man', met Rommel op het kaft
(klik voor vergroting)
De verkoop moest gestimuleerd worden, niet alleen door de fraaie kaften, maar ook door de
artikelen in het boekje, met titels zoals: 'Inside Hitler's House of Horror for Resistance Women', 'The Wild Rampage
of the Sex Crazed Pirate Women' en 'Stripped Virgins of Satan's Mountain'
Een voorbeeld van zo'n 'literair hoogstandje' is hierboven afgebeeld, de 'New Man' uit december 1965. Overduidelijk is
een afbeelding van Erwin Rommel gebruikt, al zal die niet in het flodderblaadje verder te vinden zijn.
Tot zover de films over Erwin Rommel (of zijn naam die er voor gebruikt werd)
U kunt nu terugkeren naar de Homepage van www.strijdbewijs.nl (KLIK HIERONDER)
|