Op voorgaande pagina’s zijn de kleinere betonnen objecten behandeld. Op deze pagina aandacht voor de wat grotere kazematten. Was de 5cm KwK een relatief klein kanon op een draaibaar vast affuit, er waren ook grotere open plateaus en kazematten voor grote kanonnen en houwitsers. Voor de open plateau verwijs ik graag onder andere naar Grandcamp-Maisy, Mont Canisy en bij Pointe du Hoc. Er zijn meer grote open plateaus te vinden zoals bij de batterijen Crisbecq en Azeville. Vaak werden eerst grote open plateaus aangelegd, want deze waren vrij eenvoudig te construeren, zodat ver dragend geschut snel geplaatst kon worden. Vervolgens werden dan de grote overdekte kazematten gebouwd.

We onderscheiden twee soorten zware kazematten, die direct aan de kust tegen landingen op het strand, of die verder in het achterland tegen de invasiemacht. Zoals al eerder aangehaald waren de exemplaren aan de kust met de schietopening zijdelings geplaatst, en met een zijbeschermende borstwering. Die in het achterland hadden hun schietopening recht naar de kust gericht.

Van de type 600 serie was de R 680 de standaard kazemat met zijbescherming waar de andere types met zijbescherming op werden gebaseerd. De H 680 was in de geschutsruimte voorzien van een schuine helling waar het kanon op werd gereden. Aan de zijkanten waren banen met rillen waar de affuitsteunen in werden geplaatst. De kanonnen die gebruikt werden in dit type, waren onder andere de 5cm PaK 38, de 7,5cm PaK 40 en de (Russische) 7,62cm PaK 36(r). Van de R 680 werden er 212 gebouwd.

De veel op de R 680 gelijkende, maar kleinere, R 612 (649 stuks van gebouwd) bestond uit één kamer met het geschut, en met een kleine opslag voor munitie. De R 612 was een kazemat voor geschut van 7,5cm kanonnen, en 10,5cm houwitsers en 8cm veldkanonnen.

Een veelvuldig gebruikt kanon in de verschillende types kazematten was de 7,5cm PaK 40. Dit 'Panzerabwehrkanone' kon men vinden in de typen R 677 en de R 680

Van de R 677 werden er 146 gebouwd. Er was 780 mł beton voor nodig en 17 ton aan draadstaal. Verder ging er nog eens 4,5 ton aan ander staal in de constructie. De R 677 kon verschillende kanonnen herbergen, bijvoorbeeld de 7,5cm PaK 40, de 8,8cm Pak 43/41 en de 8,8cm PaK 43. Daarnaast werden verschillende andere kanonnen gebruikt van niet Duitse afkomst, zoals de 7,62 PaK 36(r) (Russisch) en de van Franse afkomst 7,5cm PaK 87/38(f). De laatste had een Frans kanon op een PaK 38 affuit.

Een kanon dat goed geschikt was om in een kazemat te plaatsten was de 8,8cm PaK 43/41. De PaK 43/41 had hetzelfde kanon als de PaK 43, met dit verschil dat de 43/41 op twee wielen stond, en twee affuitsteunen bezat die klemgezet werden in de steunberen in de kazemat. De PaK 43 werd normaliter in het veld vervoerd op vier wielen en draaide op het vierwiel affuit. In de kazemat werd de PaK 43 alleen op het draaibare affuit geplaatst, de zogenaamde 'Kreuzlafette'.

Van de R 677 zijn nog verschillende exemplaren te vinden in Normandië. Twee goed bewaarde type R 677 liggen in Stützpunkt StP 9 aan het strand van Varreville, Utah Beach (nabij het Leclerc Monument).

Een kazemat gebruikt voor zowel zijdelings opererend als frontaal geschut was de R 669 (508 stuks gebouwd). Voorbeelden van een zijdelings geplaatste R 669 zijn te vinden bij Asnelles en bij Wn 62. Met de schietopening naar zee bijvoorbeeld de batterij van La Marefontaine en bij Wn 84.

De R 669 was geschikt voor nagenoeg ieder kaliber. Voor zijdelings gebruik liep dit uiteen van 7,5cm tot 8,8cm tot nog groter. Bij dit zijdelingse type was dan wel de schietopening kleiner (in de hoogte) dan die van de R 669 die gebruikt werd met het front open naar zee gericht. Wat logisch was, want het geschut stond met de kanonsloop veel hoger gericht om krombaanvuur af te geven. Opvallend was dat de voorzijde van de R 669 iets naar achteren helde.

De batterij bij Merville had ook drie R 669 kazematten en deze werden (zouden) alleen gebruikt voor ver-dragend krombaan vuur tegen een invasiemacht. Ondanks dat deze kazematten ver in het binnenland lagen, waren de zijkanten naast de schietopening voorzien van zijberen.

Naast deze drie R 669 kazematten, was een grote R 611 kazemat aanwezig op het complex. Deze R 611 had naast de de geschutsruimte een bemanningskamer, twee ruimtes voor opslag van de munitie. Van dit type werden 88 stuks gebouwd. Er was maar liefst 700 mł beton nodig voor een R 611 kazemat. Opvallend bij dit type was de ruimte onder de geschutskamer waar de uitgeworpen hulzen werden gedeponeerd. Hiertoe waren in de hoeken bij de toegang tot de geschutsruimte twee ronde openingen aangebracht. De R 611 had twee zware deuren voor de toegang tot de gang naar de geschutsruimte. Direct daarnaast was een kleinere deur die toegang gaf tot de ruimtes van de bemanning.

In de R 611 is een Tobruk aangebracht voor de verdediging met een machinegeweer. Deze Tobruk was alleen via de buitenzijde te bereiken. Vanuit de binnenkant was ook verdediging mogelijk. Vanuit een kleine kamer gekoppeld aan de dienstruimtes van de bemanning werd de toegangsdeur beveiligd met een machinegeweer.

Waren de types R 680, 612, 667, 677 (en de R 669) vooral geschikt voor anti-tank kanonnen, voor ver-dragend en krombaan vuur was een ander type nodig. Bij de anti-tank kazematten waren de schietopeningen relatief klein en in een rechthoek. Om een kanon dat over een grote afstand moet schieten, bijvoorbeeld op een invasievloot op een tiental kilometers of verder, moet de elevatiehoek groter kunnen om de granaat in een kromme baan naar het doel te ‘brengen’. Bij gebruik van dit geschut in de voornoemde kazematten zou de schietopening veel groter (zoals bij de R 669) moeten worden om de loop de ruimte te geven, wat het ook weer een doelwit op zich maakt om er granaten in te schieten.

De oplossing werd gevonden door een uitbouw aan de voorzijde van de kazemat te maken, zodat het kanon naar voren kwam. Verder liet men het kanon iets zakken in de vloer. Maar het opvallendste kenmerk is de overstekende luifel voorzien van deflectieranden (die ook aan de zijkant van de schietopening werden aangebracht). Deze deflectie voorkwam dat granaten afgeschoten op de kazemat naar binnen konden ketsen. Op deze manier kon de opening klein worden gehouden. Om de zijdelingse schiethoek te vergroten werd aan de zijberen een ‘goot’ uitgespaard (dit kon aan één of aan twee zijden zijn aangebracht).

Deze type kazematten waren ook in verschillende uitvoeringen en afmetingen. De ‘eenvoudigste’ was de R 670/671. Het bestond uit het voornoemde frontwerk met de geschutsruimte. Verder waren er twee kleine ruimtes aangebracht voor een eerste voorraad munitie. De R 670/671 hadden in de directe omgeving aparte munitiebunkers, zoals de R 134. De meest opvallende R 671 kazematten zijn, naar mijn mening, te vinden in de hoge rotswand, die uitkijkt over Cherbourg. Tunnels verbinden de kazematten onderling.

Deze variant van de Regelbau R 671, is te vinden bij Néville-sur-Mer
De R 671 is door de Geallieerden opgeblazen

Grotere types hadden inwendige munitieopslag en zelfs bemanning onderkomens. Voorbeeld van dit soort enorme kazematten is de R 650 zoals bij de batterij van Azeville. Hier waren twee van dit soort kazematten aanwezig, waarvan één met een ommuring voor een 37mm Flak kanon.

De R 650 van Azeville die voorzien was van een Flak kanon ruimte op het dak

Het geplaatste geschut liep enorm uiteen in dit soort kazematten. Vaak waren het buitgemaakt 10,5cm Franse kanonnen. Voor nog grotere kalibers, allen geplaatst op sokkels, zoals de 14,5cm en de 15,5cm van Franse makelij werden ondergebracht in aangepaste types zoals de R 679, of voor de 21cm kalibers type H 683.

Doorsnede van een R 650 kazemat zoals die van de batterij van Azeville

De Kriegsmarine maakte ook veelvuldig gebruik van dit soort kazematten. Deze waren vaak voorzien van scheepgeschut, al dan niet in een pantserkoepel (zoals bij de Batterij van Longues-sur-Mer). Vanwege de kanonnen met verre dracht die in deze kazematten werden gebruikt was het nodig een vuurgeleiding in een aparte bunker onder te brengen. Dit kon vanuit een eenvoudige stelling, maar bij belangrijke complexen werden uitgebreide vuurgeleidingsbunkers gebouwd met meerdere kamers. Mooi voorbeeld hiervan zijn de M 262 van de batterij van Longues-sur-Mer en de R 363 van Pointe du Hoc. Indrukwekkende vuurgeleidingsbunkers van meerdere verdiepeningen werden ook gebouwd, zoals de bij het plaatsje Batz-sur-Mer bewaard gebleven S 414, in Bretagne.

De S 414 die bij Batz-sur-Mer in Bretagne is te vinden

Tot zover de gevechtsbunkers die u zou kunnen tegenkomen op uw route langs de AtlantikWall. De persooneelsbunkers zijn hierbij niet opgenomen. Op de komende pagina iets meer aandacht voor deze onderkomens.

Voor het vervolg over de betonnen constructies van
de Duitsers, kunt u nu op onderstaande M 272
KLIKKEN

GA TERUG

---