DE JEEP
Thuis, op alle fronten


'TAKE YOUR SEAT,...
THE PICTURE IS ABOUT TO BEGIN!'

- Jeeps in de Speelfilm -

Een oorlogsfilm zonder Jeep is bijna ondenkbaar, zoals blijkt uit bovenstaande foto met Clint Eastwood in 'Kelly's Heroes'. Natuurlijk is niet iedere oorlogsfilm die in de Tweede Wereldoorlog speelt geschikt voor dit specifieke voertuig, mede ook door het feit dat de Jeep pas in grote getale beschikbaar kwam halverwege 1941. Maar vanaf die periode rijdt de Jeep dan ook het witte doek op. Ook al is de Jeep soms nog niet eens in beeld, het markante geluid van de motor verraadt dat ze in aankomst is,... de kijker in spanning brengende welke beroemde sterspeler de Jeep op het 'silverscreen' zal laten verlichten.

George Stevens zijn team aan het filmen tijdens de oorlog

De eerste kennismaking met de Jeep voor het grote publiek was wellicht ook in de bioscoop, niet direct in een speelfilm, maar in de wekelijkse bioscoopjournaals waarin de verrichtingen van het Geallieerde leger werden getoond. Na de landingen in Normandië ging de Hollywood regisseur George Stevens met een eenheid cameramensen mee in de voorste linies om voornamelijk kleurenbeelden te schieten van de bevrijding. Hiertoe had Stevens de beschikking over een aantal voertuigen, en dan met name Jeeps. Stevens zijn eenheid was herkenbaar aan de kentekens op de bumper van de voertuigen met het woord: SPECOU, 'Special Coverage Unit'. Toen de voertuigen nog niet in Frankrijk waren, werd SPECOU voorafgegaan met de letters ASCZ, 'Advanced Section Communications Zone', eenmaal in Frankrijk werd dit omgezet naar SHAEF, om aan te geven dat ze direct verbonden waren aan Eisenhower zijn Supreme Headquarters Allied Expeditionary Force.

- 'Four Jills in a Jeep' -

Eén van de eerste speelfilms waar een Jeep niet alleen te zien was, maar ook in de titel van de film was verwerkt! De film 'Four Jills in a Jeep' uit 1944 gaat over vier leuke dames die voor entertaining zorgden voor de soldaten, in Noord Afrika en Europa in het kader van de United Service Organizations Inc. (USO). Zangers en zangeressen, zoals Bing Crosby, The Andrews Sisters en Marlene Dietrich, maar ook komedianten van naam, Bob Hope, Jimmy Durante. Ook de dames Kay Francis, Carole Landis, Martha Raye, and Mitzi Mayfair brachten feest voor de soldaten overzee, niet alleen voor het gehoor en om te lachen, maar vooral om naar de dames te kijken,... (dat mocht toen nog).

Phil Silvers achter het stuur met de 'Four Jills in a Jeep'

In de film 'Four Jills in a Jeep' spelen de dames zichzelf hoe de ervaringen waren tijdens hun tour voor de troepen. De dames worden rondgereden in een Jeep door Phil Silvers die ook voor de komische noot zorgt samen met 'The Big Mouth' Martha Ray. Natuurlijk zit er romantiek in, want de dames vallen natuurlijk voor uniformen. De film kwam in maart 1944 in de bioscopen.

- 'Four in a Jeep' -
- 'Die Vier im Jeep' -

Een film met bijna dezelfde titel als de voorgaande,... 'Four in a Jeep', alleen 'Jills' ontbreekt. Deze film uit 1951, speelt zich af in het naoorlogse Wenen, waar vier sergeanten van de bezettingsmachten, Engeland, Amerika, Frankrijk en Rusland op patrouille zijn in één Jeep. Op een 'slechte' dag krijgen ze de opdracht om op zoek te gaan naar Karl, welke uit Russisch krijgsgevangenschap is ontnapt. Als de vier erachter komen dat Karl niet zomaar gevlucht is naar zijn vrouw Franziska willen ze hem helpen. Maar de Rus in hun gezelschap heeft opdracht van zijn chef Karl hoe dan ook te pakken. Hiermee komt de Rus in conflict met zijn andere drie reisgenoten,...

V.l.n.r: Albert Dinan (Sgt. Marcel Pasture), Michael Medwin (Sgt. Harry Stuart),
Yossi Yadin (Sgt. Vassilij Voroshenko) en Ralph Meeker (Sgt. William Long)

De film is verre van geweldig, en is slechts een voetnoot in de filmhistorie. De Rus is een stugge Rus, en de Amerikaan (Meeker) is een Amerikaan, dus maakt avances naar de vouw van Karl, Franziska (Viveca Lindfors). De Russen vonden de film niks, en protesteerden tegen de manier waarop de Russen weer eens werden uitgebeeld.

- 'Vier Rakkers en een Oude Jeep' -

Ook Nederland kon niet achterblijven door ook vier 'acteurs' in een Jeep te zetten. Deze kinderfilm, uit 1959, kreeg ter promotie de slagzin mee; 'Een film vol kolder en kattekwaad'. De film draait om een gemene makelaar die goed koop land wil aankopen van Oom Joris, die de zaak juist geërfd heeft. De makelaar weet dat men daar mijnbouw wil laten plaatsvinden, dus de makelaar ziet dollartekens. Als Oom Joris met Tante Marie is verhuisd naar de boerderij lopen de spanningen op en schieten de kinderen te hulp,... De rest laat zich raden, het is een oer-Hollandse klucht, met slapstick, actie en achtervolgingen.


John Wayne in 'Donovan's Reef' (Lee Marvin staat links)

Een acteur die veelvuldig in een Jeep zat voor speelfilms, was de Amerikaan John Wayne. Liet hij zich ongemakkelijk verrijden op een platte kar in 'The Longest Day', in 'Donovan's Reef' (1963) zorgde hij er wel voor dat hij iets comfortabeller rond kon rijden in een Jeep. Deze film, met onder andere ook Lee Marvin, draait, op een licht komische wijze, om de Amerikaanse manier van verrijken. In 'Donovan's Reef' zien we Wayne zelf de Jeep besturen, een hele kunst voor zo'n grote kerel om achter dat stuur te passen, want de stuurstang steekt ver door naar het lichaam.

John Wayne ten tijde van de opnames voor 'Cast a Giant Shadow' (1966)

Ook in de oorlogsfilm 'Cast a Giant Shadow' (1966) zien we Wayne in een Jeep. Hier moet hij Kirk Douglas als tegenspeler naast zich dulden,... wie maakt de 'schaduw' en wie staat erin? In de film 'Hellfighters' uit 1968 liet hij zich ook lekker rondrijden. Wayne vecht deze keer niet tegen vijandelijke troepen, maar gaat de strijd aan tegen oliebranden.

John Wayne zit in 'Hellfighters' in een latere Jeep, een M38A1

- 'Nellybelle' -

In Eurpoa waarschijnlijk bij niemand bekend, maar in Amerika wereldberoemd, 'Nellybelle', de Jeep uit de films (en later TV series) rond de 'King of Cowboys', Roy Rogers. De Jeep was een in 1946 gebouwde Willys CJ-2A en werd gereden door de sidekick van Rogers, Pat Brady. De naam 'Nellybelle' komt van de voorganger van deze Jeep, een muilezel die Nelly heette.

'Nellybelle', de beroemde Jeep van Roy Rogers met een zwaaiende Pat Brady

Ondanks dat Pat steeds aardige woorden tegen de Jeep sprak (in de films), mankeerde het steeds weer iets op cruciale momenten, remmen die niet werkten, een sputterende motor. Roy Rogers hield de Jeep tot zijn dood, waarna het in het Roy Rogers-Dale Evans Museum ging. Nadat het museum haar deuren sloot, werd 'Nellybelle' op 14 juli 2010 verkocht voor $116,500 aan Pam Weidel en John Haines.

- 'Battle of the Bulge' -

Af en toe roept de filmindustrie de hulp in van enthousiaste verzamelaars en hobbyisten om hun Jeep te mogen gebruiken in een productie. Dat dit niet altijd goed gaat blijkt uit de film 'Battle of the Bulge' uit 1965. Voor de kritische kijker valt de M38 op die pas in productie kwam in 1950, 6 jaar na het Ardennen Offensief. Het verschil is te zien aan de bestuurderzijde, waar de tank-vuldop ter hoogte van het achterwiel is aangebracht bij de M38. Verder heeft de M38 slechts zes stijlen in de grill, tegen de acht stijlen van een Jeep uit de Tweede Wereldoorlog. Was het nu zo moeilijk de juiste periode Jeep te vinden? Maar als je M47 tanks gebruikt om te figureren als Königstigers, dan valt het gebruik van de Willys M38 misschien alleszins mee (not!).

Een M38 in 'Battle of the Bulge', en (onder) een periode Jeep (zoek de verschillen)
(hint: bij de M38 ontbreekt middenstijl voorruit, koplampen in de gril, heeft tankdop aan de zijkant etc.)


- 'The Eagle Has Landed' -

In de alleraardigste speelfilm 'The Eagle Has Landed' zien en horen we echte Jeeps rondrijden en zelfs spectaculaire stunts uithalen. Het verhaal draait over een Duitse commando actie om Churchill te ontvoeren. Michael Cain speelt een blauwogige blonde Duitser (Oberst Kurt Steiner), bijgestaan door een 'foute' Donald Sutherland (in de rol van Liam Devlin) die het moet opnemen tegen Col. Pitts (Larry Hagman) en Capt. Clark (Treat Williams).

Een Jeep neemt een snoekduik in 'The Eagle Has Landed'

Op de volgende pagina gaat de Jeep nog een stukje verder in andere films en TV series. Daarbij zullen de Jeeps rondrijden in ondermeer 'A Bridge Too Far', 'Band of Brothers' en speelfilm M*A*S*H en de langlopende TV serie die eruit voortvloeide,...

Klik op John Wayne in de Jeep
uit de film 'Hellfighters'

GA TERUG