Panoramisch Artillerie Vizier
(Voor indirect vuur)

Hoe het begon

In 1996 schafte ik mezelf een 'vreemdsoortig' objectief aan in het ter ziele gaande museum van Surraine. Ze konden mij niet vertellen waar het apparaat vandaan kwam of voor diende. Ieder museum daarna werd uitgeplozen naar dit type kijker. Ik vond er verschillende, maar iedereen leek een andere mening toegedaan. Wat me opviel was dat ook andere landen bijna exacte kopieën produceerde of via Zeiss importeerde (in het museum van Bayeux ligt bijvoorbeeld een Britse versie in een vitrine). Het enige wat met zekerheid vast stond, was dat het apparaat op een stuk artillerie thuishoorde. Boeken, foto's en zelfs stilstaande videobeelden bekijken loste niks op. Ik besloot er een 'vragen' pagina aan te wijden op mijn site.

Een Duitse schutter blikt door een Rundblickfernrohr,
(wat opvalt is dat de prismakop naar achteren 'kijkt', Duitse censuur?)

Ruim ander half jaar later (augustus 2003) werd me een zeer bruikbaar antwoord aangedragen door Edwin Herkert. Hij had ontdekt dat mijn objectief het zogenaamde 'Rundblickfernrohr' betrof. Edwin gaf er een korte beschrijving bij hoe het 'ding' gebruikt werd. Het Runblickfernrohr is al meer dan honderd jaar oud en in eerste instantie ontwikkeld door Zeiss. In de Eerste Wereldoorlog werd het niet alleen door de Duitse strijdkrachten gebruikt, maar tevens leverde Zeiss aan de geallieerde strijdkrachten het vizier. En zo kwam er een eind aan het verhaal, dacht ik. Maar ik ontdekte dat de afbeeldingen iedere keer iets anders waren. Bepaalde zaken ontbraken of waren toegevoegd. De vraag blijft dus staan,… van welk stuk artillerie komt mijn Duits objectief? Zoals op de onderstaande afbeeldingen te zien is heeft mijn objectief een extra aanpassing tussen het onderste oculair en de scherpstelring voor het blikveld. Dit is de zogenaamde 'clinometer', om zijwaartse afwijkingen in te stellen. Dit bleek niet op ieder instrument te zijn aangebracht. Tevens zit aan de voorzijde een kleine 'deuk' geslepen, recht tegenover de clinometer.

'Krombaanvuur', het indirect schieten

Artillerie schiet haar granaten over grote afstand. Vaak is de afstand zo groot dat het doel niet waar te nemen is, of het doel is aan het zicht ontrokken door heuvels, bossen of bebouwing. Als het stuk artillerie haar coördinaten heeft gekregen en heeft ingeschoten op het doel, dan komt het panoramische objectief van pas. Een schot met een kanon gaat met enorm geweld en schokken gepaard. Na ieder schot moet het geschut opnieuw gericht worden. Via de panoramische kijker is een punt gezocht dat stabiel te zien is richting het doel. Dit kan bijvoorbeeld een kerktoren zijn, als het maar een vast punt is. Na ieder schot wordt weer scherpgesteld op dat punt. Deze vorm van schieten is 'indirect' vuren. 'Direct' vuur wordt afgegeven op doelen die vlakker liggen en te zien zijn. Als voorbeeld van zo'n richtkijker is op mijn site een pagina gewijd aan de M7 'Priest' die naast een panoramische kijker ook een M16 Elbow Telescope voerde voor direct vuur.

Links een Duitse uitleg, rechts een Russische doorsnede

Hieronder nog enkele opnames van andere Duitse Rundblickfernrohr. Er zijn dus opmerkelijke verschillen in deze richtobjectieven. Als er iemand is die weet waar mijn objectief heeft gezeten, op welk stuk artillerie, dan graag even melden .

(Foto: Ebay)

Dat er nog steeds Rundblickfernrohr te vinden zijn en zelfs te koop worden aangeboden, geeft wel aan, hoeveel er van deze apparaten zijn aangemkaakt. Hierboven is een Rundblickfehrnrohr 36, (Rbl.F. 36), te zien die, volgens de verkoper, gebruikt werd op de PaK38, PaK36, PaK40. Deze bewuste kijker zou door een veteraan naar Amerika zijn meegenomen als souvenir.

Een 7,5-cm-leichtes Infanteriegeschütz 18, met boven het wiel een Rundblickfernrohr

Hierboven is een fraaie opname te zien van een 7,5-cm-leichtes Infanteriegeschütz 18 in actie, de schutter blikt door het Rundblickfernrohr, tijdens de veldtocht in Rusland in de hete zomer in 1943. De Russen maakten talloze van de Rundblickfernrohr buit en bouwde het in grote aantallen na. Hieronder is een Russische versie afgebeeld, voor gebruik op het D-44 85mm kanon.

(Foto: fernglasmuseum)

Deze pagina is onderdeel van:

GA TERUG