TOUR DE SLAGVELDEN VAN NORMANDIË
GRANDCAMP-MAISY EN OMGEVING

Wn 83 en Wn 84

Begin 2006 verschenen berichten in de pers over een 'nieuw' gevonden bunkercomplex in de omgeving van Grandcamp-Maisy. De Britse amateurarcheoloog Gary Sterne had naar aanleiding van een oude kaart het complex wederom gelokaliseerd. Het was na de oorlog verdwenen onder enkele meters grond,… 'zand erover'. Er werd een tunnelcomplex gevonden met aansluitingen op open geschuts plateaus. en een ondergronds hospitaal blootgelegd. Het was de bedoeling, aldus Sterne, dat het complex voor het publiek in april 2006 opengesteld zou worden.

De ontdekking haalde in 2006 de Nederlandse kranten

De precieze locatie bleef onduidelijk. Ook bezoekers van deze site vroegen zich af, waar en wanneer het te bezoeken zou zijn. In oktober 2006 besloot deze 'webmaster' zelf maar eens ter plekke op onderzoek te gaan. In het infocentrum aan de haven van Grandcamp werd me de weg gewezen naar het complex. Wij vonden niet meer dan een veld vol onkruid achter een hekwerk. Maar een jaar later konden we dan toch het complex betreden. Tegenwoordig is het duidelijke op borden aangegeven.

Wn 84 geopend in 2007

Op de rotonde aan de westkant van de stad neemt u de D 514 richting Isigny-sur-Mer. Na enkele honderden meters, bij de kerk, gaat u rechtdoor, om enkele honderden meters verder rechtsaf te gaan, het smalle weggetje Perruques op. Al snel verschijnt een door een hekwerk omgeven gebied. Van bunkers of iets dergelijks is niets te zien, het gehele complex ligt onder het maaiveld.

Een manschappenverblijf R 622 voor 20 man

Het complex, Widerstandnest Wn 84 zou een belangrijk hoofdkwartier zijn geweest en stond bekend als de Maisy Batterie. Het was een groot omsloten gebied waarin ook Wn 83 was ondergebracht. In open plateaus stonden zes 155mm houwitsers, een Brits 25pdr kanon (oorlogsbuit van Duinkerken) en twee 5cm KwK kanonnen. Verder zou de bescherming van het complex bestaan hebben uit twee Renault tankkoepels op de bunkers, plus de nodige machinegeweren en mortieren. Het complex werd bezet door Batterijen 8, 9 (plus waarschijnlijk 10) van de 1716 Artillerie.

Een schematische weergave van het complex

Rond Maisy waren twaalf 88mm Flak kanonnen opgesteld tegen de geallieerde luchtmacht. Toevalligerwijs werden op 5 juni 1944 ruim 1000 man van het Flak Regiment No.1, met hun 88mm en 20mm kanonnen naar Maisy overgebracht om deze sector te verdedigen. Bij La Cambe werden 1500 man gestationeerd om deze sector te verdedigen. Het Flak Regiment No.1 stond onder commando van kolonel Werner Von Kistowski. Ter voorbereiding van de landing op 6 juni, 1944 was het de bedoeling het complex te bombarderen. Helaas vielen de meeste bommen in Grandcamp-Maisy waar 10 doden te betreuren vielen. Aangezien het 'draaipunt' voor de bommenwerpers boven de batterij van Maisy lag, kwamen ze in het vuur van het Flak Regiment No.1 terecht, waarbij twaalf bommenwerpers zouden zijn neergeschoten. Maar het Flak regiment had zelf ook zware verliezen te lijden, en werden teruggetrokken op La Cambe. In enkele uren tijd had het regiment rond de 100 slachtoffers te betreuren. Het complex van Maisy kwam er zelf zonder veel schade van af.

Op 9 juni werd het complex aangevallen door de A, C en F compagnies van de US 5th Rangers. De 5th Rangers kregen steun van de 2nd Rangers met haar zware mortieren. Ook onderdelen van de 29th Infantry Division werden ingezet om deze batterij schoon te vegen. Na vijf uur strijd was het complex reeds in handen van de Amerikanen gevallen. De enige grote schade aan het complex was een gebouw aan de zuidzijde van het complex, waarschijnlijk een klein hospitaal, dat geheel vernietigd werd. Verder is er weinig schade te ontdekken aan de bunkers of de plateaus. Het geeft wel aan dat dit complex niet extreem werd verdedigd.

Eén van de korte tunnels, met links het onderkomen van de commandant

Bij het betreden van het complex valt op dat de ontdekte ’tunnels’ bestaan uit loopgraven. Hier en daar zijn wel enkele korte gangen die naar een bunker lopen, maar wij konden verder geen tunnels ontdekken. Onder de bunkers zijn twee R 622 manschapbunkers, welke in prima staat zijn. De R 622 is een standaard bunker voor 20 man en komt men regelmatig tegen in de Atlantikwall, de Duitsers bouwden er 1722 stuks van. Tijdens onze voettocht door de loopgraven moesten we wel uitkijken voor 'boobytraps',… veel hondenuitwerpselen. Trouwens, bezoekt men de site in het najaar, dan hoeft men niet om te komen van de honger, iedere loopgraaf is omgeven met bramenstruiken, vers voor de pluk.

Een geschutsplateau, deze heeft haar draaitafel nog

Eén van de plateaus bevat nog een draaitafel waarop een 15,5cm houwitser geplaatst kon worden. Dit type kanon had een dracht van rond de 10 a 15 km. De ontdekker van het complex, Gary Sterne, beweert dat dit complex zwaar huishield onder de geallieerden op Omaha Beach. Omaha Beach ligt nèt binnen het bereik van de kanonnen, (een Duitse stafkaart geeft aan dat Vierville-sur-Mer net binnen bereik ligt) maar toch plaats ik mijn kantekeningen erbij. Was het in de chaos tijdens de landingen wel mogelijk om accuraat vuur te plaatsen op dat strand? Logischer lijkt mij dat de kanonnen van dit complex richting Utah Beach gericht stonden. Vanuit Wn 84 heeft men namelijk een vrij uitzicht over de monding van de rivier de Vire en daardoor een goed overzicht van het plaatsen van het vuur. De kanonnen in het achterveld van Pointe du Hoc stonden ook niet gericht op Omaha Beach, maar stonden richting Utah Beach toen deze werden aangetroffen.

Detail van het gevechtsrapport opgesteld door
het 16th Infantry Regiment van 6 juni 1944

Op een gevechtsrapport opgemaakt door het 16th Infatry Regiment welke rond Colleville-sur-Mer vocht, wordt melding gemaakt van artillerie vuur uit het zuidoosten en uit de 'omgeving van Maisy'. Daar Colleville-sur-Mer zo'n 5 kilometer verder ten oosten van Vierville-sur-Mer ligt lijkt mij deze artilleriemelding niet afkomstig vanaf Wn 84/Wn 83. Maar toch wil ik dit stuk document u niet onthouden. Het artillerievuur waar in het document sprake van is, naar mijn mening, afkomstig van 4 X 15cm geschut bij Longueville, het 4 X 10.5cm geschut ten oosten van Montigny, en het 4 X 10.5cm geschut ten noordoosten van Houtteville.

De witte cirkel geeft het uiterste bereik van de kanonnen weer

Maar hoe het ook zij, het is een mooie toevoeging bij het aantal bestaande complexen. Gary Sterne is nog steeds bezig meerdere bunkers vrij te maken en wie weet wat er nog ontdekt wordt in dit gebied.

Commandobunker R 502 met linksachter een Tobruk

In 2008 werden er enkele Duitse kanonnen toegevoegd aan de collectie. Tevens werd in dat jaar bekend gemaakt dat er een Ranger-museumpje gecreëerd zou worden. Op drie van de plateaus staan redelijk goed gepreserveerde 152mm sFH18/M houwitsers. Het zijn stukken van een later model met mondingrem (de stekkerdozen die op het affuit zitten, verraden dat het Tsjechische houwitsers zouden zijn). Naast deze stukken geschut zijn nog enkele andere kanonnen te vinden in dit complex. Nabij de entree staan onder andere een 2cm Flakkanon en een 40mm Bofors AA kanon. Verder nog wat roestige onderdelen van kanonnen.

Er zijn in 2008 enkele kanonnen toegevoegd aan het complex,
zoals deze 15cm sFH18/M houwitser

Gedurende de opgravingen in 2008, werd een schokkende ontdekking gemaakt, toen men een loopgraaf aan het uitgraven was, als de resten van een Duits officier worden gevonden. Op het skelet werden zijn naambadge en andere persoonlijke zaken gevonden. Er werden geen wapens bij het lichaam gevonden, behalve wat munitie voor een pistool. Er ontbrak één voet aan een been, en aan de andere voet ontbrak een deel.

De stoffelijke resten van een jonge Duits officier?

De stoffelijke resten werden overgedragen aan de Duitse graven organisatie om het te laten onderzoeken en te begraven. Ondanks het naamplaatje, de eenheid waar hij in diende, ligt het overschot in een naamloos graf, omdat een positieve identificatie niet gemaakt kon worden. Het stoffelijk overschot werd op 5 juni 2009 begraven in aanwezigheid van de Duitse ambasadeur op La Cambe in Frankrijk.

In juni 2009 kreeg ik een mailtje van Nico Blockx die gehoord had dat onderstaande kazematten, die door mij als apart complex werd omschreven, ook zouden toebehoren aan Wn 84. Na het raadplegen van een Duitse stafkaart bleek dat Wn 83 en Wn 84 binnen de zelfde grens lagen. Hieronder zijn de nodige kaarten afgebeeld. Mocht u andere info hebben, laat het mij weten.

Op deze Duitse stafkaart is het gebied aangegeven rond Grandcamp-Maisy
(Mf.95 staat voor 'Minenfeld')

Wn 83 en Wn 84 liggen in het zelfde omgrensde gebied
Het grote gele vak is de opgraving, in het kleine zijn de drie H 669 kazematten te vinden
(Google Earth)

Detail van Wn 84 met in de rode cirkels de drie R 669's
(Google Earth)

In oktober 2013 hebben we Maisy Battery weer eens met een bezoek vereerd. Naast de geplaatste kanonnen was er opmerkelijk weinig veranderd. Wel is er een belofte dat er in 2014 een nieuw deel loopgraaf zal worden toegevoegd aan de route (daar waar het skelet van de Duitse officier werd gevonden). Ondanks dat in de paden drainage is aangelegd, raad ik aan om na een regenbui laarzen te dragen, daar de loopgraven hier en daar erg modderig en glad kunnen zijn. Het beloofde museumpje is nog niet gerealiseerd, en de kaartverkoop is nog steeds vanuit een tijdelijk? houten hutje. Wat wel weer aardig is, is dat de te koop aangeboden zaken, zoals Duitse helmen, niet te duur zijn, je hebt er al één voor 80 €.

Museumstukken kwijnen weg in het land naast het complex

Het is jammer dat een LCVP landingsvaartuig in weer en wind ligt te verrotten naast de keet waar men de kaartjes verkoopt. Ook de verzameling kanonnen die bij de ingang staan worden aan hun lot overgelaten, en zullen binnen afzienbare tijd tot roestige staketsel overblijven.


Enkele honderd meter verder, voorbij de opgraving van Gary Sterne, is aan de andere kant van de 'weg' ook een interessant object te vinden. Hier liggen drie kazematten behorende bij Wn 83/Wn 84. Deze zijn van het Type R 669. Deze R 669's werden als kustbatterij ingezet en lagen daardoor verder in het achterland. Het gebied dat deze kanonnen bestreken was richting Utah Beach.

Eén van de R 669 kazematten van Wn 83/Wn 84

Net als het opgegraven complex, zien deze kazematten er gaaf uit en vertonen weinig schade van strijd, of het moeten wat kraters aan de binnenkant zijn van de middelste kazemat. inslagen veroorzaakt door een zware mitrailleur?

Doorsnede van een R 669 kazemat

Aangezien het weggetje Perruques waarop u zich nu bevindt onbegaanbaar wordt, keer terug naar de D 514 en sla rechtsaf. Na twee kilometer, ga rechtsaf de D 199a op naar Géfosse-Fontenay en bij de kerk rechtsaf. Rij door tot u bij de kust arriveert.

Wn 90

De 'Doppelschartenstand' van Wn 90 (westkant),
hieronder van de oostkant met 'doorkijk'

Wiederstandsnest Wn 90 had als belangrijkste geschutspositie een 5cm KwK L/42. kanon geplaatst in een zogenaamde 'Doppelschartenstand'. Opvallend aan deze kazemat is dat het twee geschutssleuven heeft zodat het kanon over beide strandzijden kon schieten. Het 5cm kanon kon dus in de kazemat 360° draaien. Ook is er nog een open geschutsopstelling voor een tweede 5cm KwK maar dan als luchtafweer kanon.

Overzicht van Wn 90 met een open luchtafweerstelling voor een 5 cm kanon

Wn 88

Keer nu terug naar de afslag van Géfosse-Fontenay en ga weer linksaf de D 199a op. Na enkele honderden meters is een afslag linksaf, deze leidt naar Wn 88. Hier liggen in het hoge gras van de duinen nog een paar bunkers verscholen voor de liefhebber, waaronder de VF6a/b observatiepost van Maisy batterij.

De VF6a/b observatiepost van Maisy batterij

VOOR MEER OVER BUNKERS:
KLIK HIER

Advanced Landing Ground
ALG A-3

Keer nu weer terug naar de D 199a en steek de D 514 over. Enkele kilometers verder aan de linkerzijde in de hoek van de weg vindt men dan het monumentje ter nagedachtenis aan Advanced Landing Ground A-3. Direct na de landing in Normandië op 6 juni, 1944 werd door de 816th Battalion AAF Engineers begonnen op dit punt met de aanleg van een vooruitgeschoven vliegveld. Vanaf 18 juni was het operationeel en stond bekend als ALG A-3 Cardonville. De start en landingsbaan was 1500 meter lang en was geconstrueerd uit Square Mesh Track (SMT). Voor meer over de aanleg en het gebruik van materiaal voor ALG's; 'klik hier' .

Het wapenschild van 368th FG en het monument van ALG A-3

Een verlenging van de baan was gereed op 24 juli. De eerste vliegtuigen die hier vanaf 18 juni vanaf opereerden waren Thunderbolts van 368th Fighter Group, 395, 396 en 397 Fighter Squadron. Later streek ook de 370th FG hier neer met 401, 402 en 485 FS.

Een P-47 Thunderbolt stijgt op van A-3

Met het bezoek aan de Advanced Landing Ground A-3 heeft u in deze omgeving, rond Grandcamp-Maisy alles wel zo'n beetje gezien. U kunt nu uw tocht voorzetten richting Utah Beach. Ik raad u aan om een stop te maken bij de Duitse begraafplaats nabij La Cambe en dan uw tocht voort te zetten naar Utah Beach.

Op de volgende pagina gaat onze reis verder
en bezoeken we La Cambe en verder richting Utah Beach
,

KLIK HIERONDER