In boeken en de film 'Tora! Tora! Tora! wordt gesuggereerd dat de USS Arizona (BB-39) een zeer belangrijk doelwit was. Tweemaal wordt in de speelfilm hieraan gerefereerd, eenmaal tijdens een oefening voor Japanse piloten aan boord van een vliegdekschip onderweg naar Pearl Harbor, en eenmaal aan boord van een Kate bommenwerper in de vorm van een herkenningskaartje dat in de cockpit is geplakt. Maar de USS Arizona, afgemeerd aan F-7, was één van de zeven slagschepen die op 7 december 1941 aan de ‘Battleship Row’ lagen. Misschien was de USS California wel een belangrijker doelwit vanwege dat het een vlaggenschip betrof. De allerbelangrijkste doelen lagen niet in Pearl Harbor ten tijde van de aanval, de Amerikaanse vliegdekschepen. Maar vanwege het dramatische einde en de 1177 doden aan boord van de USS Arizona, spreekt dit slagschip waarschijnlijk daardoor meer tot de verbeelding.

Was voor 08.00 uur al getracht een torpedo in de USS Arizona te schieten (maar miste), een tweede torpedo liep om 08.06 uur tussen de USS Nevada en de USS Arizona door en sloeg stuk op de kade van Ford Island. Op hetzelfde moment sloegen naast het onderhoudschip de USS Vestal, welke naast de USS Arizona lag afgemeerd, twee bommen van 250 kg in het havenwater van Pearl Harbor. Vanwege dat de USS Vestal als een buffer voor de USS Arizona lag, was het niet gemakkelijk een torpedo in haar romp te schieten.

Om 08.11 uur vielen op en rond de USS Arizona, de USS Nevada, en de USS Vestal verschillende bommen van 250-en 800 kg. Volgens sommige bronnen knalde één bom op de voorzijde van de geschutstoren #4, op de achterzijde van de USS Arizona. De bom sloeg door drie dekken heen en er ontstond een brand. Maar fotobewijs laat zien dat dat dit gebeurd kan zijn. Over het achterdek was een doek gespannen waaronder de zondagochtenddienst gehouden zou worden. Dit doek is geheel intact gebleven, zelfs na de enorme zware explosie op het voordek. Wel zouden twee bommen lichte schade hebben aangericht aan bakboordzijde, halverwege het slagschip. Minstens drie bommen misten het slagschip, en vielen in het water, welke fonteinen veroorzaakte, waardoor de suggestie werd gewekt dat de USS Arizona getroffen was door een torpedo.

Een reconstructie hoe de schepen getroffen werden, en vooral hoe laat precies zich alles afspeelde, blijkt nagenoeg ondoenlijk. Geen enkele bron heeft de absolute zekerheid in pacht. Bij vergelijking van verschillende bronnen, zitten er van enkele minuten tot tien minuten verschil in de tijden hoe de bommen insloegen, zoals bijvoorbeeld bij de USS Arizona. In deze 'reconstructie' maak ik gebruik van ooggetuigen en de laatste studies die verschenen in het magazine 'Navires & Histoire No.60' uit 2010. Oudere bronnen spreken over 08.06 uur als het tijdstip dat de USS Arizona explodeerde. Getuige aan boord, Lonnie Cook, herinnerde dat hij rond 08.10 uur een bom hoorde inslaan. Maar of dit betrouwbaar is, is de vraag, want Cook beweerde ook dat hij in geschutstoren #3 deze met 17 andere mannen bediende. Dit 14 inch geschut zou op de Japanse vliegtuigen hebben geschoten? Ik zet daar mijn vraagtekens bij, het lijkt mij niet echt luchtdoelgeschut, een 14 inch kanon, wat een granaat afschiet van 35cm! Fotobewijs (zie hierboven) geeft ook aan dat de geschutstorens in de 'ruststand' stonden. Dus, de tijden die ik op deze pagina's hanteer zijn bij benadering, en er kunnen geen rechten aan ontleend worden.

Mannen renden over het dek van de USS Arizona, om het luchtafweergeschut in bedrijf te brengen. Er waren 10 man nodig om het geschut te bedienen, van een bevelhebber, een aanwijzer, een lader, schutter, etc. Maar verschillende mannen lagen gewond aan dek, anderen sprongen in paniek overboord, Japanse kogels ratelden over het dek, maaiden mannen neer. Konden de kanonnen eindelijk in bedrijf gebracht worden, bleek de munitie achter slot en grendel. Deze moesten eerst opengebroken worden. Uiteindelijk kon er dan geschoten worden op de Japanners, maar deze vlogen of te hoog, of te laag om een treffer te maken,… en dan is het 08.13 uur,…. Om deze tijd volgde er een enorme explosie op de USS Arizona, een bom was waarschijnlijk aan stuurboordzijde door een open luik tussen geschutstoren #1 en #2 naar binnen gedoken. De bom dreunde door andere dekken, en explodeerde bij het magazijn waar het schip de opslag had van de munitie in de vorm van zwartkruitpakketten. De explosie tilde de USS Arizona uit het water, waarbij de voorste dekdelen openbarstten. De voorste torens zakten 10 meter lager de romp in. De voorste mast en schoorsteen knakte naar voren. Een vuurbal steeg op tot 200 meter en golfde over het gehele schip. Direct zakte de USS Arizona naar de bodem van de haven. De vuurzee rond de USS Arizona was slechts moeizaam te bestrijden, en pas na twee dagen waren de vlammen onder controle.

De USS Vestal was rond de tijd dat het bommen begon te regenen al bezig stoom te maken en los te koppelen van de USS Arizona. Hier en daar woedde ook brand aan boord van de USS Vestal. Door de enorme druk van de explosie op de USS Arizona doofden enkele vuren op de USS Vestal. De klap was zo groot, dat zelfs de commandant van de USS Vestal, Cassin Young, overboord werd geblazen, maar hij wist met enige moeite weer aan boord te komen. Toen de enorme explosie plaatsvond, begon de USS Vestal juist los te komen. De kapitein van de USS Vestal, Cassin Young, riep aan zijn bemanning om de touwen te kappen, ze moesten wegwezen van de brandende USS Arizona. Maar enkele mannen aan boord wezen de kapitein op zes mannen die probeerden van de USS Arizona op de USS Vestal te komen. Zodra deze mannen aan boord waren, zette de USS Vestal zich in beweging. Deze mannen haalden het, al zou er later één aan zijn verwondingen overlijden. Met hulp van sleepboten werd de USS Vestal op een ondiep punt aan de grond gezet. Cassin Young zou ook de hoogste militaire onderscheiding ontvangen, de Medal of Honor.

Tijdens de laatste explosie en de daarop volgende brand, kwamen aan boord van de USS Arizona 1177 van de 1512 bemanningsleden om het leven. Slechts 335 wisten van boord te komen, hieronder verscheidene gewonden. Onder de doden op de USS Arizona was ook Admiral Isaac Kidd. Toen de eerste Japanse bommen vielen snelde Kidd naar de brug van het schip, maar kon eigenlijk alleen maar hopeloos toezien hoe de schepen als ratten in de val zaten. Toen de enorme explosie op de USS Arizona plaats vond, kwam ook Kidd om het leven. Ondanks dat duikers later op zoek gingen naar zijn lichaam, zou het nooit gevonden worden (op een ring na, en zijn persoonlijke scheepskist, nu te vinden in het USS Arizona Memorial museum in Pearl Harbor). Voor zijn inzet zou Kidd de Medal of Honor ontvangen. Ook Captain Franklin Van Valkenburg, die in februari 1941 het commando over de USS Arizona had gekregen, bleef op zijn post, tot het schip explodeerde en een einde aan zijn leven maakte. Voor zijn inzet op deze noodlottige dag zou ook Van Valkenburgh postuum de Medal of Honor ontvangen. De laatste Senior Officer Samuel Glenn Fuqua die als laatste van boord ging van de USS Arizona, nadat hij er op toe gezien had dat er niemand meer aan boord was die gered kon worden, zou ook de Medal of Honor ontvangen.

Net als aan boord van de USS Nevada en de andere slagschepen op 'Battleship Row', was het scheepsorkest van de USS Arizona klaar om op 08.00 uur het volkslied te spelen tijdens het hijsen van de vlag. Maar de plotselinge aanval door de Japanners joeg het orkest alle kanten op. De explosies zouden het gehele 21 man tellende orkest het leven kosten.

Voor de film ‘Tora! Tora! Tora!’ waren de makers bewust welke enorme impact het vergaan van de USS Arizona had gehad op de Amerikaanse bevolking. Zoals in Japan de Nagato werd nagebouwd, zo werd in Pearl Harbor de USS Arizona grotendeels gereconstrueerd. Ongeveer de helft van het schip, de achterzijde, werd nagemaakt, terwijl wat daarvoor lag, met losse componenten werd 'opgevuld'.

De aanvallen op de USS Arizona, wordt in ‘Tora! Tora! Tora!’ in tweeën gedeeld met het optreden van Elven Havard, die de rol vertolkt van Doris ‘Dorie’ Miller. Miller was een kok aan boord van de USS West Virginia. Miller was iemand om rekening mee te houden, hij was 100 kilo zwaar en deed aan boksen, en was de zwaargewicht kampioen aan boord van de USS West Virginia. Tijdens de aanval door de Japanners, werd de werkplek van Miller getroffen, en kreeg hij orders om gewonden te verplaatsen naar een ander dek waar ze wat meer bescherming vonden. Tevens kreeg hij opdracht om de gewonde kapitein, Mervyn Bennion, van de USS West Virginia in veiligheid te brengen, maar Bennion weigerde zijn post te verlaten (hij zou er sterven).

De volgende order die Miller ontving was het assisteren van Ensign Victor Delano en Frederic H. White om het #1 en #2 Browing .50 luchtafweergeschut te laden. Delano verwachtte dat Miller de wapens zou laden, maar toen hij omkeek zag hij Miller schieten en White laden. Miller schoot op Japanse vliegtuigen, maar of hij één geraakt heeft, blijft onduidelijk. Miller zou het een kwartier hebben volgehouden, en volgens getuigen is in die periode slechts één Japanse kist neergeschoten in die omgeving. En vanaf ieder schip dat nog drijvende was, werd er op de Japanners geschoten. Zelf denkt Miller er één geraakt te hebben, maar deze zou door meerdere geclaimd worden.

In het Amerikaanse leger, en dus ook in de marine, was er rassenscheiding. Toen er bekend werd dat er een ‘Neger’ op Japanners had geschoten, en zijn kapitein had proberen te redden, droeg Senator James Mead van New York, Miller op voor de hoogste Amerikaanse onderscheiding, de Medal of Honor. Maar, vanwege zijn afkomst, werd dit omgezet naar het Navy Cross, welke hij ontving uit handen van Admiral Chester Nimitz.

Op 24 november 1943, tijdens de Slag om Tarawa, werd het schip waar Miller op voer, de USS Liscome Bay getroffen door een Japanse torpedo. Op 7 december 1943, exact twee jaar na zijn heldenmoed, ontvingen de ouders van Miller het bericht dat hun zoon vermist werd, en waarschijnlijk gesneuveld.

Als eerbetoon kreeg later een escortejager de naam USS Miller. In januari 2020 werd de naam USS Doris Miller toegekend aan het vliegdekschip CVN-81.

Komen de grote decors goed tot hun recht, de modellen die opgeblazen worden,... tsja, het blijven modellen die opgeblazen worden. Het doet denken aan de vroegere TV serie 'The Thunderbirds'. Maar op één of andere manier heeft het ook iets charmants. En met een snelle montage, zodat de kijker niet te lang en zo teveel details kan opnemen, komen de makers er goed mee weg. We moeten ook niet vergeten, het is uit een tijd hoe men toen films maakte. Tegenwoordig tovert Hollywood het uit de computer, en dat komt soms ook niet echt overtuigend over,...

Voor de oplettende kijker is te zien dat het zonnescherm over het achterdek bij de USS Arizona ontbreekt. Voor de scène met het orkest op het achterdek van de USS Nevada werd ook gebruik gemaakt van de achteropbouw van de USS Arizona. Ook werd dit dek gebruikt om de USS West Virginia uit te beelden. Om te suggereren dat achter de USS West Virginia de USS Tennessee lag, werd daar een stuk decor gebouwd welke op de toren leek van dat slagschip.

KLIK HIERONDER

---