Vrij laat in de speelfilm ‘Tora! Tora! Tora!’ komt de luchtaanval op Wheeler Field pas in beeld. Wheeler werd al voor 08.00 uur aangevallen, maar werd pas getoond in de film na de aanval op de USS Arizona. Dit zal te maken hebben gehad dat er een evenwicht aan actie moest worden gebracht,... dus openen met de aanval op de schepen, dan de binnenkomende B-17 bommenwerpers op Hickam, terug naar de haven en de ondergang van de USS Arizona, en dan naar Wheeler, en weer naar Pearl Harbor,... etc. Als tussenverbindingen tussen de actiescènes zien we dan de bedrijfigheid van ambtenaren in Washington, de officieren; aan telefoons, telegram schrijvende, en met ongeloof kijken naar de verwoestingen,...

De meest spectaculaire aanval door de Japanse vliegtuigen was op de vliegbasis Wheeler Field. In verband met sabotage dreiging waren hier, na een order van General Walter Short, de vliegtuigen buiten gezet in open rijen, zodat een goed overzicht op de toestellen gehouden kon worden. Onder deze vliegtuigen stonden ook 52 nieuwe P-40 en 39 P-36 jachtvliegtuigen. Om 08.02 uur, sloten twee groepen Japanse vliegtuigen zich aaneen, en doken op Wheeler af. De bommen dreunden tussen de Amerikaanse vliegtuigen en gebouwen, en hierna werd alles wat los en vast zat met mitrailleurs beschoten. Sommige mannen probeerden toestellen in veiligheid te brengen, maar werden vaak gestopt door rondfluitende kogels en scherven. Het werd een inferno op Wheeler, er leek geen vliegtuig de slachting te overleven.

Onderwijl likte men de wonden op Wheeler. Binnen enkele minuten waren tientallen vliegtuigen kapotgeschoten, enkele hangars verwoest en waren er 37 doden gevallen, 53 gewonden en nog eens zes als vermist opgegeven.

Voor de film ‘Tora! Tora! Tora!’ werd de aanval van Wheeler spectaculair gerecreëerd. De replica’s van de P-40’s waren een indrukwekkend gezicht zoals ze daar mannetje aan mannetje naast de startbaan stonden. Misschien hadden de makers voor modellen kunnen kiezen, maar dat zou nooit zo gewerkt hebben als wat ze nu hadden vastgelegd. Verscheidene camera’s op verschillende punten zouden de gehele aanval, die maar één keer geschoten kon worden, vastleggen. Zo snel als het in de film ging, zo snel was het in het echt ook gegaan.

Spectaculair was het proberen op te laten stijgen van een P-40, die op vol vermogen explodeert, de propeller schiet los en slingert zich richting andere vliegtuigen. Een ander vliegtuig boort zich onbestuurbaar in een aantal P-40’s, waarbij bijna een wegrennende man wordt geschept. Het mag dan een stuntman zijn, maar hij heeft waarschijnlijk even de dood in de ogen gekeken, voor hij weet te schuilen voor de explosies. Ziet men de film voor het eerst, dan valt het niet direct op, maar bij herhaalde viewings zie je dat één en dezelfde exploderende P-40 in verschillende shots wordt gebruikt, wel geschoten door andere camera's.

Niet in de film ‘Tora! Tora! Tora!’ was onder meer de aanval op de vliegbasis Bellows. Dit was één van de vliegvelden waar een B-17 naar uitweek. Met weinig brandstof aan boord, en verschillende gewonden, maakte Lt. Robert Richard er een buiklanding, na aangeschoten te zijn door negen Japanse jagers. Op Bellows stonden 12 P-40 jagers, en enkele ervan probeerden op te stijgen tijdens de Japanse aanval. Drie P-40's werden tijdens de start door de Japanners vernietigd, maar een paar wisten toch de lucht in te komen. Toen de aanval achter de rug was op Bellows, waren er vijf doden en negen gewonden, en de vliegtuigen die aan de grond stonden doorzeeft of verwoest.

Bovenstaande foto uit de speelfilm 'Tora! Tora! Tora!' geeft een accuraat beeld van hoe 'Battleship Row' over de gehele lengte in vuur en vlam staat. Links maakt de USS Oklahoma slagzij, waardoor de USS Maryland opgesloten ligt, net als daarachter de, juist door een bom getroffen, USS Tennessee opgesloten ligt naast de zinkende USS West Virginia. Daarachter ligt een brandende en exploderende USS Arizona. Rechts, net buiten beeld, ligt de USS Nevada.

De USS Nevada (BB-36) had een torpedo moeten incasseren, rond 08.10 uur, tijdens één van de laatste aanvallen van de Kate torpedo bommenwerpers. Deze was ingeslagen aan bakboordzijde tussen de voorste twee geschutstorens. Ondanks de schade, en het maken van water, bleef het slagschip drijven, mede omdat er anti-torpedo voorzieningen aangebracht waren. Direct nadat het schip getroffen was, wisten schutters aan boord van de USS Nevada de Kate bommenwerper neer te schieten.

Toevalligerwijze waren twee ketels onder druk in opdracht van Officer of the Deck, Ensign Joe Taussig (zoon van Admiral Taussig). Alle hoge officieren waren niet aan boord van de USS Nevada, en lagere officieren moesten nu belangrijke beslissingen nemen, waaronder dus, Taussig. Toen kort daarop de bommen begonnen te vallen, waarvan er één meer dan fataal zou zijn voor de USS Arizona, nam Taussig de beslissing om ‘zijn’ schip, de USS Nevada, proberen weg te krijgen uit Pearl Harbor, ook vanwege het gevaar van meer explosies en de brandende olie die uit de USS Arizona stroomde. Om 08.40 uur sloeg de USS Nevada achteruit om zich eerst vrij te maken van de brandende USS Arizona, om vervolgens in een ruime baan om Battleship Row te begeven. Het schip lag diep vanwege dat het water maakte, en voer traag door de haven.

In dezelfde periode dat de USS Nevada een poging waagde weg te komen, was er nog een schip dat zo’n poging waagde, de USS Neosho. Dit was een tanker, een zogenaamde Fleet Oiler, die diesel en vliegtuigbrandstof vervoerde tussen San Pedro, Californië en Pearl Harbor. De dag voor de aanval, zaterdag 6 december 1941, was dit schip de haven binnengekomen met een lading brandstof. In de avond had het vliegtuigbrandstof gelost bij het vliegveld Hickam. Later in de avond meerde de USS Neosho af tussen de USS California en de USS Maryland. Gedurende de nacht pompte het schip brandstof in tanks op Ford Island. Het liep tegen acht uur in de morgen toen ze daar bijna mee klaar was, toen de hel losbarste om 07.55 uur,… de Japanse aanval begon.

Overal rond de USS Neosho sloegen torpedo's en bommen in, in de slagschepen, maar de tanker bleef miraculeus gespaard. Captain John S. Phillips liet de ketels opstoken, en toen rond 80.40 uur wat rust keerde over Pearl Harbor (de Eerste aanvalsgolf vertrok en de Tweede aanvalsgolf was onderweg) gaf hij de order de touwen te kappen en naar achteren te varen. Hierbij voer de USS Neosho rakelings langs de omgeslagen USS Oklahoma. Toen de Tweede aanvalsgolf arriveerde stak de tanker juist van wal, maar ook nu werd het geen doelwit. Een geluk voor de USS Neosho was dat op dat moment de USS Nevada voorbij voer richting de havenmond van Pearl Harbor. Het slagschip was een veel aantrekkelijker doelwit, in de ogen van de Japanners, dan die tanker.

Wat voor gevolgen zou het gehad hebben als de USS Neosho getroffen zou zijn geweest door een torpedo of een bom? Het is gissen, maar in de hoek waar ze lag had ze de USS California en de USS Maryland waarschijnlijk overspoeld met een vuurzee van de brandstof die nog aan boord was. Rond 09.30 uur meerde de USS Neosho af achter de USS Castor bij Merry Point. Gedurende de gehele aanval door de Japanners vuurde het geschut van de USS Neosho, waarbij één vijandelijk vliegtuig werd neergeschoten die in de haven terecht kwam. Drie bemanningsleden raakten gewond door de Japans beschietingen.

Op 7 mei 1942 werd de USS Neosho alsnog slachtoffer van een Japanse luchtaanval in de Coral Sea. De bemanning wist drie aanvallers neer te schieten, maar na zeven treffers en een kamikaze aanval van een bommenwerper, was het schip zwaar beschadigd, maar drijvende. Na vier dagen werden de 123 bemanningsleden van boord gehaald en de Neosho tot zinken gebracht. Aan Oscar V. Peterson werd postuum de Medal of Honor uitgereikt voor zijn heldhaftige optreden het schip te redden, waarbij hij het leven liet.

Hier moet werkelijk de makers van 'Tora! Tora! Tora! een dik compliment gegeven worden, de USS Neosho is misschien een klein detail, een voetnoot in het geheel van de Japanse aanval, maar men heeft toch besloten om een model van de USS Neosho te vervaardigen, alles voor een correcte historische weergave.

Dankzij de verwarring gesticht door het ontbreken van de Amerikaanse vliegdekschepen moesten de bemanningen in de Kates met de torpedo’s opeens op zoek naar goede alternatieve doelen. De 90 seconden getrainde aanval zou hierdoor uitlopen tot ongeveer 11 minuten. Door het zoeken naar goede doelen, kregen sommige schepen onnodig veel torpedo’s, terwijl anderen er maar één of twee ontvingen (respectievelijk de USS Nevada en USS California. De door Genda geplande effectieve 67% score aan torpedo’s werd door de missers en ‘overkill’ op sommige schepen, zoals op de USS Oklahoma en de USS West Virginia (die 12 van de 19 torpedo’s kregen), teruggebracht naar 33%.

KLIK HIERONDER

---