Op de vorige pagina werd de enorme materiële schade aangericht in Europa aangehaald. Ook in Azië was aan het einde van de oorlog de schade overweldigend. Vooral Japan kreeg het als agressor zwaar te verduren. Op deze pagina daar iets meer over. En hoe zat het met de miljoenen slachtoffers die vielen in de Tweede Wereldoorlog?

Bommenwerpers in de Tweede Wereldoorlog zorgden voor enorme schade. Niet alleen in Europa vlogen deze op en neer om hun dodelijke boodschap over te brengen. Ook in het Verre Oosten was de bommenwerper actief. Was de bommenwerper in Europa en Rusland niet alleen actief om strategische doelwitten te bombarderen, ook steden. In Azië lag dit iets anders. Japanse bommenwerpers zochten voornamelijk hun doelwit uit in het strategische, zoals de aanval op 7 december 1941 op Pearl Harbor. Steden hadden bij hen geen prioriteit, vliegvelden des te meer. Nu waren steden in Azië ook dunner gezaaid dan in Europa. Het landschap bracht een andere vorm van oorlog met zich mee. Toen eenmaal de Amerikaanse luchtmacht in het bereik van Japan kwam, werden de steden aangevallen met de B-29 bommenwerpers. Iedereen is bekend met de enorme schade die de twee atoombommen op Japan aanbrachten. Maar de vreselijke brandbomaanvallen die eraan voorafgingen zijn minder bekend.

BELANGRIJKSTE AANVALLEN MET BRANDBOMMEN OP JAPANSE STEDEN DOOR B-29 SUPERFORTRESS VAN USAAF XXI BOMBER COMMAND

In totaal werden zevenenzestig Japanse steden gedurende zes maanden met brandbommen bestookt. Er was speciaal voor brandbommen gekozen vanwege dat de Japanse steden vooral uit hout waren opgetrokken. Na de brandbommen kwamen als 'punt op de i,...' de twee atoombommen.
Op 6 augustus 1945 viel de atoombom Little Boy op Hiroshima en op 9 augustus explodeerde Fat Man boven Nagasaki. De kracht van de bommen waren 15 kiloton op Hiroshima en 21 kiloton op Nagasaki (de kracht van respectievelijk 15 en 21 kiloton stond gelijk aan 15 en 21 miljoen kilogram TNT).

Hiroshima en Nagasaki werden nagenoeg geheel verwoest. In Hiroshima kwamen door de explosie direct 78.000 mensen om (met een ongeveer gelijk aantal gewonden). In de maanden en jaren daarna stierven door straling nog een enorm aantal. Eind 1945 stond de teller op 140.000 aan doden in Hiroshima. Uiteindelijk wees onderzoek uit dat meer dan 237.000 mensen het slachtoffer werden van aanval op Hiroshima. In Nagasaki kwamen direct 40.000 mensen om waarbij nog eens een totaal aan 70.000 stralingslachtoffers om kwamen. Twee, relatief lichte atoombommen maakten in twee klappen 350.000 slachtoffers,…

Toch kon niet iedere bommenwerper ongestraft zijn opgelegde missie volbrengen. Tientallen bommenwerpers werden slachtoffer van jachtvliegtuigen of luchtdoelgeschut. Duizenden vliegtuigen liggen in de bergen, jungles en in de oceanen van de wereld. De meeste zijn nooit geborgen, omdat ze nog niet zijn ontdekt, of ze liggen op onbereikbare plaatsen. Af en toe wordt een wrak geborgen en dan kan er soms ergens in de wereld een familie gerustgesteld worden dat hun lang vermiste dierbare alsnog is gevonden. Dit betreft in 99% van de gevallen toestellen die men uit de aarde opgraaft, of in de jungle vind. Toestellen gevonden in zee bevatten na bijna 70 jaar geen menselijke resten meer.

Over Europa werden zeer veel vliegtuigen neergehaald. Veel Geallieerde bommenwerpers werden slachtoffer van Duits geschut. Britse bommenwerpers hadden met name last van nachtjagers, en menigeen werd het slachtoffer hiervan. Amerikaanse bommenwerpers hadden last van zowel jagers als van luchtdoelgeschut. Veel bommenwerpers konden een noodlanding maken, soms in zo’n staat dat de Duitsers deze konden oplappen om er mee te testen. Ook bereikten aangeschoten bommenwerpers hun basis weer, anderen smakten ter aarde of verdwenen in zee,... of het IJsselmeer.

Over Nederland werden bijna 6000 vliegtuigen slachtoffer van de luchtoorlog. Dit was al in 1939 begonnen toen Duitse en Britse vliegtuigen het Nederlandse luchtruim schonden. Verschillende werden neergehaald of maakten een landing in Nederland, waarbij het toestel dan in goede conditie werd geconfisqueerd. Maar op 10 mei 1940 werd het ernst.

De aanval op Nederland door de Duitsers zou een grote wissel trekken op de Luftwaffe, met name op de Junkers Ju 52. Hiervan gingen minstens 167 verloren. Naast dit verlies gingen nog eens 179 andere Duitse vliegtuigen verloren. Deze kostbare aderlating was mede van invloed op de verdere aanval op het Verenigende Koninkrijk. De Duitsers hadden een te groot tekort aan transportvliegtuigen. Toen ook nog eens tijdens de Battle of Britain de RAF de meerdere bleek te zijn, kwam de Lufwaffe deze verliezen nooit meer te boven.

Zes jaar lang vielen dagelijks vliegtuigen uit de lucht rond de gehele aarde. Voor de gehele oorlogvoering waren wereldwijd 542.000 vliegtuigen beschikbaar (waarvan de helft Amerikaans was aan het einde van de oorlog). De USAAF verloor 41.575 vliegtuigen tijdens de Tweede Wereldoorlog, waarvan 10.561 over Europa (hiervan waren 6866 zware bommenwerpers (B-17 en B-24)). Het Britse RAF Bomber Command verloor 8,325 vliegtuigen. Rusland verloor rond de 64.000 vliegtuigen. Duitsland verloor 116,875 vliegtuigen in de Tweede Wereldoorlog, waarvan zo’n 11.340 aan het Oostfront van juni 1941 tot december 1944.

In de Tweede Wereldoorlog werden regelmatig steden aangevallen ook al was duidelijk dat het geen of weinig strategische doelen waren. Dit gebeurde over en weer. Duitse bommenwerpers bestookten bijvoorbeeld Londen en Coventry. Duitsland als agressor oogstte wat het had gezaaid,… en de opbrengst was meer dan ze wilden. Twee steden werden zwaar getroffen, Hamburg tussen 24 en 28 juli, 1943 (Operation Gomorrah). Op Hamburg vielen tijdens twee missies, waarbij iedere keer meer dan 700 bommenwerpers werden ingezet, in totaal 4610 ton aan bommen en de vuurstorm eiste 41.500 doden.

Dresden werd op 13/14 februari 1944 aangevallen door 796 Lancaster bommenwerpers met 1478 ton aan hoog explosieve bommen en 1182 ton brandbommen. De USAAF deed daar nog eens 311 ton bovenop. Vanwege het grote aantal vluchtelingen in de stad was het onduidelijk hoeveel slachtoffers er uiteindelijk zijn gevallen. De schattingen lopen uiteen van 25.000 tot 50.000. Lange tijd werd zelfs een aantal van 135.000 genoemd, maar dit is de laatste jaren aanzienlijk teruggebracht.

Alle bronnen spreken elkaar tegen, want de één spreekt over 50 miljoen, de andere bron over 60 miljoen omgekomen mensen. Het is ook de vraag of alle schattingen inclusief de wat onbekendere groepen, zoals de koopvaardij in de Tweede Wereldoorlog, wel zijn meegerekend. De Nederlandse koopvaardij verloor naar schatting meer dan 4500 man. Ook ik ga een schatting maken. Naast de ontelbare burgerslachtoffers (wereldwijd zo’n 22,000.000 bij oorlogshandelingen), kwam er ook een enorm aantal militairen om het leven. In totaal zouden 23,213.000 (drieëntwintig miljoen, tweehonderd en dertien duizend) soldaten het leven laten of als vermist worden opgegeven. Meeste verliezen vielen aan Russische zijde, 13.600.000. Bij de Chinezen vielen 3,250.000 omgekomen of vermiste soldaten te betreuren. De Duitse verliezen waren 3,250.000 militairen en de Japanse strijdkrachten verloren 1,700.000 man. De Verenigde Staten verloren 220.000 man en de Britten 370.000 soldaten. Ook raakten wereldwijd in het conflict zo’n 23 miljoen soldaten gewond.

Maar het waren niet alleen slachtoffers van oorlogshandelingen in de Tweede Wereldoorlog. Het verderfelijke regime onder Hitler wilde één bevolkingsgroep radicaal van de aardbodem laten verdwijnen. Op 20 januari 1942 maakte Reinhard Heydrich tijdens de ‘Wannsee Conferentie’ bekend hoe hij de 'definitieve oplossing (Endlösung) van het Jodenvraagstuk zag'. Alle joden moesten naar het oosten worden overgebracht om zwaar werk te verrichten. Diegenen die niet geschikt waren moesten 'met andere maatregelen worden behandeld'. Er kwamen enkele grote vernietigskampen voor joden, waarvan Auschwitz, Dachau, Sobibor en Treblika de beruchtste waren. Alleen al in Auschwitz kwamen meer dan 2.500.000 joden om. Van de gedeporteerde joden uit Nederland zouden 104.000 niet meer terugkeren. In Europa woonden in 1940 bijna 11.000.000 joden, in 1945 waren er minder dan 5.000.000 over.

Zoals de foto hieronder aantoont, werden uit frustratie en woede nadat een concentratiekamp bevrijd was door de Geallieerden soms direct bewakers van kampen tegen de muur gezet en geëxecuteerd. Onderstaande foto is in Dachau gemaakt waar rond de 460 SS bewakers (al lopen de schattingen uiteen) werden geëxecuteerd door soldaten van de 45th Infantry Division. Deze divisie had het in 500 dagen strijd zo zwaar gehad, ze waren 75% van hun manschappen verloren, dat de aanblik van het concentratiekamp, en de vele slachtoffers die ze daar aantroffen, hun woede niet konden beheersen en direct wraak namen. Ook dit valt onder een oorlogsmisdaad,... ook al kun je daar begrip voor opbrengen,...

Hielden de Duitsers ten aanzien van de westerse Geallieerde krijgsgevangen zich redelijk aan de afspraken van de Geneefse Conventie, waarin opgenomen was dat krijgsgevangen 'Humaan en met eerbied behandeld worden' en dat niet krijgsgevangen 'In kleine cellen vastgehouden worden' en 'Gedwongen worden militair, gevaarlijk, ongezond of vernederend werk te (laten) doen'. Regels die voor Russische krijgsgevangen niet golden in de ogen van het Duitse regime. Buiten de Geneefse Conventie vielen, in opdracht van Hitler zelf, trouwens ook (westerse) Commando troepen die achter de linies sabotage dan wel aanslagen pleegden, deze werden bij gevangen neming ter dood veroordeeld. De Geallieerden hielden zich trouwens ook niet aan de afspraken van de Geneefse Conventie. Na de overgave van Duitsland werden Duitse krijgegevangen ingezet om landmijnen op te ruimen, wat volgens de Geneefse Conventie onder 'gevaarlijk en ongezond' voor krijgsgevangen was. Om deze regel te omzeilen werd het volgende bedacht; De Westerse mogendheden waren niet langer in oorlog met Duitsland, dus verviel de regel 'tijde van een gewapend conflict'. En er werd het valse argument gebruikt dat de Duitsers 'vrijwillig' bleven om de mijnen te ruimen, want er was hen belooft dat ze na drie maanden naar huis mochten.

Zoals de Duitsers etnische groepen vervolgden, Joden, zigeuners, ‘lage’ Russen, etc, zo hield de Japanse onderdrukker huis in met name China. Chinezen waren in de ogen van Japan geen mensen. Geschat wordt dat Japan verantwoordelijk is voor zeker 6.000.000 vermoorde Chinezen tussen 1937 en 1945. Ook in andere bezette landen werden zeker nog eens 4.000.000 mensen vermoord in naam van de Keizer. De Japanse bezetter deinsde er niet voor terug om de meest vreselijk manieren te bedenken en te gebruiken om te doden. Van levend begraven, of onthoofding tot het laten doorboren door groeiend bamboe. Het zeer slechte behandelen van gevangenen, of het nu burgers waren of militairen, werd voorgeschreven door hogerhand. Folteren leek een ‘normaal’ gebruik door de Japanse soldaat.

Het Japanse keizerijk hield zich dus helemaal niet aan de Geneefse Conventie, zij gebruikten juist de krijgsgevangen voor slavenarbeid (vaak met de dood tot gevolg), zoals voor de aanleg van de Birma spoorlijn en de beruchte bouw van de brug over de Kwai. Rond de 100.000 krijgsgevangen en burgers lieten het leven tijdens de bouw van de beruchte Birma spoorlijn. Slaven- of dwangarbeid was een 'normaal gebruikt drukmiddel door Japan', niet alleen voor de krijgsgevangen soldaat, maar zeker ook voor de burger van bezette landen. Zeker 10.000.000 Chinezen werden als slaaf gebruikt. Op Java, in Indonesië, werden naar schatting tussen de 4.000.000 en de 10.000.000 mensen als dwangarbeiders ingezet. Hiervan werden 270.000 verscheept naar andere gebieden. Slechts 52.000 keerden na de oorlog terug op Java.

Ook het roven door de Japanse bezetter kostte zeer veel levens. Grote hoeveelheden rijst werd in de bezette landen uit handen van de lokale bevolking gehouden. Hierdoor zouden in Vietnam 2.000.000 en in Indonesië 4.000.000 mensen de hongerdood hebben gestorven. Aangezien Japan zelf weinig grondstoffen bezat werden grote hoeveelheden olie en ijzer verscheept naar Japan. Toen in 1942 langzaamaan Japan klop kreeg in China, trokken ze een spoor van vernieling door de verschroeide aarde techniek toe te passen en geen burgers in die gebieden in leven te laten.

---