Light Tank M24 'CHAFFEE'
Opvolger van de M5

Voorwoord

In 1943, tijdens het gebruik van de M3 Stuart door de Britten in Afrika bleek het kanon te licht om enige schade aan te richten. Er moest een zwaarder geschut in de toekomstige opvolgende lichte tank komen. Er werd een proef gedaan met een 75mm in een M8 Howitzer Motor Carriage op de plaats van de houwitser. Onderzoek wees uit dat in de M5 versie het mogelijk was een 75mm te plaatsen. Maar het ging ten koste van opslagruimte die zeer beperkt was in de M5. Ook de dikte van de bepantsering liet veel te wensen over. In april 1943 gaf het Ordnance Department opdracht aan Cadillac (maker van de M5 serie) om een geheel nieuwe lichte tank te ontwikkelen. Hier moesten alle opgedane praktijkervaringen in verwerkt worden.

Tekening van het prototype T24
(nog zonder de hoge cupola met 'vision blocks')

Aangezien de dubbele Cadillac motoren en de transmissie succesvol bleken in de M5 zou dit de basis aandrijving worden. Een ander uitgangspunt was het gewicht, rond de 18 ton. Om het gewicht in de hand te houden werd de bepantsering niet dikker dan 25 mm. De romp werd onder een scherpe hoek gezet om meer afbuiging te creëren en waardoor de dikte van het pantser ook toenam. De maximale dikte van de koepel was 37mm. Het bekende verticale en horizontale veersysteem (VVSS en HVSS), dat bekend was van de M4 Sherman, en de M3 en M5 versies, werd vervangen door een wielophanging welke bestond uit torsiestaven met vijf grote loopwielen en drie kleine terug-loopwielen (plus een aandrijfwiel voor, en achter een compensatiewiel). Het was een simpel systeem en bleek veel veerkrachtiger om zware schokken op te vangen. Het werd vervolgens, in latere door Amerika ontworpen tanks, standaard gebruikt.

Tweede M24 van de productielijn, met de verhoogde cupola voor de commandant

De eerste van twee prototypes werd geleverd in oktober 1943 met de aanduiding T24. De eerste testen waren zo succesvol dat de Ornance Department er gelijk 1000 van bestelde. Cadillac produceerde de eerste T24’s in april 1944. In mei 1944 ging de T24 als de Light Tank M24 de inventaris in van het Amerikaanse leger. Bij Massey-Harris liepen de eerste M24 tanks in juli 1944 van de band. Een vervolgorder zou de productie totaal brengen naar 4731 van deze lichte tanks.

Een fraai gerestaureerde M24 in het (voormalige) Tank Museum in Normandië

De ‘Twin’ Cadillac Series 44T24 motoren, met elk 8 cilinders in V-stelling produceerden 220 pk. Deze kracht gaf de M24 een snelheid van ongeveer 50 km per uur(op de weg). Afgetankt had het een actieradius van ongeveer 100 km. Er was een nieuwe versnellingsbak ontwikkeld waarin een Hydramatic versnelling de chauffeur acht versnelling vooruit gaf, en vier in zijn achteruit! De chauffeur en boegschutter/assistent chauffeur zaten in de standaard opstelling, de chauffeur links, rechts de boegschutter achter een .30 machinegeweer.

Deze M24 Chaffee te vinden in Sandfeld, in de Elzas, Frankrijk

Vanwege dat de koepel van deze lichte tank weinig ruimte bood was het standaard 75mm kanon van de M4 Sherman niet geschikt. Er werd een goed alternatief gevonden in het 75mm boordkanon dat speciaal voor de B-25G Mitchell, 'Gunship' bommenwerper was ontwikkeld. Hiervoor stond het veldkanon M4 aan de basis en waaruit de 75mm T13E1 ontwikkeld werd en later als M6 werd aangeduid. Een kanon dat een concentrische terugslag bevatte waardoor minder ruimte voor de terugslag vereist was. Dit systeem hield in dat de kanonsloop in een eigen buis met hydraulische olie gevuld terugsloeg op een veer. Hierdoor verviel het systeem van opvangcilinders dat normaal aan de buitenzijde zat. De terugslagbuis van het kanon was vrij lang, en de Ordnance Department kwam met een verkorte variant, de T33. Deze combinatie van het 75mm M6 kanon met het T33 terugslag systeem werd opgehangen in kanonpantser M64 vergezeld van een .30 kaliber machinegeweer. Het geheel werd geplaatst in een nieuw ontworpen gelaste koepel. Het onderhoud van M6 kanon moest wel serieus gedaan worden. Een hydraulisch lek kon betekenen dat de terugslag faalde en het complete kanon terug sloeg de koepel in, soms bijna dwars door het achterpantser heen.

Een M24 tijdens de productie bij Cadillac

Bekend als de 'Chaffee', die de Britten aan de M24 gaven uit respect voor de US Army Major-General Adna R. Chafee, Jr. de eerste commandant van de VS pantser troepen (hij stierf aan kanker in augustus 1941) zou de tank net op tijd komen om nog tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog haar nut te bewijzen. Eind 1944 begon de M24 de M5's op het slagveld te vervangen, precies rond de tijd dat de ‘Slag om de Ardennen’ losbarstte. De komst van de nieuwe lichte tank ging niet ongemerkt, en rapporten over de zwakke M5 series, schreeuwden om een snellere vervanging. Maar men dacht een probleem te hebben met het verschepen van de benodigde tanks. Maar de productie liep zo voorspoedig en ook de aanvoer naar Europa was evenredig. Nog voor de oorlog ten einde liep waren de meeste verkenningseenheden voorzien van de M24, en ook andere pantser divisies zagen hun lichtere tanks vervangen worden voor de M24.

Nogmaals de M24 Chaffee van Sandfeld, in de Elzas, Frankrijk

Ondanks dat de M24 als kleine tank volwassenheid uitstraalde, was het kanon ontoereikende om Duits pantser te slechten. Op 5 maart 1945, oprukkende naar de Rijn nabij Fichlen, had een Duitse Jagdpanzer IV/7 met 75mm Pak 42 L/70 al drie M4 Shermans uitgeschakeld. Een peloton M24’s nam het Duitse geschut onder vuur vanaf ongeveer 800 meter. Er werden 25 granaten op af geschoten, maar iedere AP (Armoured Piercing) ketste af op de schuine rompplaat van de Jagdpanzer IV/7. Maar de HE (High Explosive) granaat was een hele grote verbetering ten opzichte van de 37mm HE van de M5 en M5A1, en werd met veel succes tegen gebouwen, vrachtwagen, lichte bunkers en vijandelijk personeel ingezet. Maar het meest was men te spreken over het incasseringsvermogen. Antitanks wapens schoten soms een viel uit de ophanging, maar dan kon de M24 zich meestal wel blijven voortbewegen om op een veilige plek gerepareerd te worden.

Een Franse M24 Chaffee in Vietnam

In het kader van de Lend-Lease werden 289 aan de Britten geleverd, maar arriveerden te laat om actie te zien in de Tweede Wereldoorlog. Twee M24’s werden geleverd aan het Russische Rode Leger. Ook andere landen, waaronder Nederland, maakten na de oorlog ruimschoots gebruik van de Chaffee. Deze populaire lichte tank werd ook graag gebruikt door de filmwereld. De M24 maakte haar opwachting in verschillende speelfilms uit de jaren zestig, waaronder 'Battle of the Bulge' en 'The Bridge at Remagen'.

Een M24 Chaffee in gebruik bij het Nederlandse leger

De M24 zou nog vele jaren lang als de standaard lichte tank in dienst blijven bij het Amerikaanse leger. In de Koreaanse oorlog werd de tank veelvuldig ingezet. Uit de M24 ontstonden verschillende voertuigen voor verschillende opdrachten, zoals de M37 houwitser (105mm). Een andere variant dat gebruik maakte van de ontwikkeling die de M24 had ingezet, was de M19 met het dubbele 40mm luchtafweergeschut. De M19 had een langere uitgevoerd chassis van de M24, met vier terug-loopwielen, in plaats van de drie bij de M24. De motor was van achterin naar direct achter de chauffeur verplaatst. Hierdoor werd ruimte gemaakt om achterop de dubbele 40mm M2 houder te plaatsen. Naast de chauffeur en assistent, waren er vier man nodig om het geschut te bedienen, twee laders en twee schutters. Ieder kanon kon 120 schoten per minuut afgegeven. Er waren 352 granaten aan boord, en eventueel kon het een aanhanger voorttrekken waarin ook nog eens 320 40mm granaten opgeslagen konden worden.

De M19 (let op de twee reserve kanonslopen boven op de romp)

In april 1945 begon de productie van de M19 bij de Cadillac Motor Car Division, om in augustus, na de capitulatie van Japan, de productie te beëindigen na 300 gebouwde M19’s. Zowel de M19 als de M37, kwamen te laat om nog ingezet te worden in de Tweede Wereldoorlog.

De M24 werd doorontwikkeld naar de 25 ton zware M41 'Walker Bulldog'
welke uitgerust was met een 76.2mm kanon.

Een bewaard gebleven M24 in het tank museum van Saumur, Frankrijk

Tegenwoordig is de M24 Chaffee een veelgezochte tank door musea en verzamelaars. Gerespecteerde tankmusea hebben altijd wel een exemplaar in hun inventaris. Om er één aan te schaffen die geheel gerestaureerd is, dan ligt de prijs tussen de 300.000 en 400.000 dollar.

Een M24 getroffen door een Molotov Cocktail

In 1977 (toen uw schrijver diende bij het Garde Regiment Jagers)
mocht ik 'Molotov Cocktails' werpen op verschillende tanks,
waaronder de M24 Chaffee.
Hierboven en hieronder foto's van deze 'opwindende' gebeurtenis.

GA TERUG