Het besluit om aandacht op mijn pagina’s te besteden aan de M4 Sherman tank komt
voort uit mijn fascinatie voor dit type en wat deze tank betekend heeft voor de wereld. Er van
uitgaande dat het een simpele opdracht zou zijn (even aangeven welke typen er gebouwd zijn en
klaar is Kees,…) dat viel zwaar tegen. Onderhand ben ik al jaren bezig de pagina’s aan te passen,
te verbeteren, aan te vullen. Steeds denk ik dan dat ik er klaar mee ben, en dan duikt er weer iets
nieuws op dat alles weer op zijn kop zet.
Het onderscheiden van de specifieke M4’s van elkaar is niet zo eenvoudig. Het beste onderscheid
kan soms gevonden worden aan de achterzijde van de tank. De aanpassingen hier voor de te gebruiken motoren
veranderden de achterkant en de type aanduiding.
Achterzijde van de M4A1 (midden model) met de hoog uitgesneden
achterkant
De achterzijde van de M4A1 (laat model) met lagere doorgetrokken
achterkant
Bij de M4A1 is het onderscheid vrij eenvoudig. Deze was namelijk voorzien van de Continental
R975. Deze motor
was voorzien van een handslinger (die achterop werd meegevoerd). Voor het aanbrengen van de handslinger
op de motor was een gat aangebracht bovenaan in het midden van het achterste pantserstuk.
De Continental R975 in de M4A1
De opvolgende modellen ontberen het gat en het pantserachterstuk werd lager doorgetrokken.
Dit maakt de herkenning al weer een stuk lastiger. Dan is het zaak om andere punten te gaan bekijken zoals
de voorzijde (opgelaste stukken, een M4A2). Het frontpantser onder een steile hoek uit één stuk is waarschijnlijk
een M4A3, maar er is ook een deel M4A2’s in productie geweest die ook voorzien waren van dit frontpantser.
De M4A4 had geen transmissiepantser aan de voorzijde en de uitbouwen voor de chauffeur en bijrijder waren
groter (wat een goed herkenningspunt is ten opzichte van de M4 die ook het transmissiepantser ontbeerden).
M4A2 te zien in het tank museum te Saumur, Frankrijk
In de wereld zijn nog honderden M4 Sherman tanks te vinden. Sommigen zijn niet meer
dan roestbakken, anderen zijn tot monument verheven en er zijn die gerestaureerd zijn en rijvaardig
worden gehouden. Zijn de tanks al zeer lang op hun plek als monument, dan is er vaak weinig veranderd.
Maar soms worden ze ‘opgeknapt’ en worden onderdelen gewisseld met andere modellen. Dit houd in dat er
monumenten zijn die zeer moeilijk zijn in te delen of als specifiek type zijn in te delen.
De Sherman tank van Avranches
Een goed
voorbeeld van een ‘lastige’ M4 Sherman staat in Avranches in Frankrijk. Op het eerste oog ziet de tank
er zeer goed uit en lijkt goed onderhouden te worden. Maar welk type is dit? Onderstaand licht ik enkele
zaken eruit die vragen oproepen.
De Sherman tank in Avranches, Frankrijk
De romp is een gelaste variant en kan dus van alles zijn, van een M4 tot de M4A6.
De laatste valt af, want die is niet voldoende geproduceerd.
Is het dan een M4A2,..? Neen, het pantser voor de transmissie ontbreekt,
dus is het ook geen M4A3. Het motorrooster van de M4A3 liep over de gehele breedte van de tank,
die in Avranches heeft een pantserplaat over het motorrooster. Het zou dus een M4A4 kunnen zijn?
want deze had geen pantserplaat over het motorrooster, maar wel een opvallende uitbouw boven op het achterdek om de
Chrysler A57 multibank iets meer ruimte te geven (welke uitbou op deze tank ontbreekt).
Het motorrooster (smal) van de M4A2
Het motorrooster (breed) van de M4A3 76(W)
Het achterdek met de kleine uitbouw, voor de multibank motor, van de M4A4
Het achterdek met het pantserplaatje achter de koepel van de M4
(dit zou bevestigen dat de Sherman van Avranches een M4 zou moeten zijn?)
Aan de achterzijde is ook duidelijk centraal het gat te zien (boven de ster)
voor de aanzetslinger om de Continental motor rond te draaien
De enige mogelijkheid die overblijft wat de romp aangaat, is dat het een
M4 is. Ondanks de grote doorlopende pantserplaat aan de achterzijde, geeft het pantserplaatje over
het motorrooster de identiteit weg. Ook is duidelijk het centrale gat te zien voor de aanzetslinger om de Continental R975
rond te draaien.
De romp lijkt op die van een M4
(let op de originele sirene boven het linker spatbord)
De koepel lijkt op het eerste oog correct, maar de ‘pistolport’ ontbreekt aan de linkerzijde.
Alleen bij de M4A2 is een deel van de koepels zonder de pistolports geproduceerd. Dit is dus een koepel van een
M4A2. Het zogenaamde ‘rotorshield’, aan de basis van de loop van het kanon, is de smalle versie van het schild (M34).
Latere versies
kregen het bredere schild (M34A1). Ik heb geen bewijs gezien dat de koepels zonder pistolport het smalle schild hadden,
dus ook dit kan een aanpassing zijn (er is veel laswerk aan het masker van deze tank).
De koepel van een M4A2 (let op het achterdek
met het pantserplaatje van een M4)
Hieronder een voorbeeld van een 'pistolport' (geopend)
op een standaard koepel
Laatste ‘vreemde’ deel aan deze koepel is de cupola van de commandant.
Deze cupola is namelijk voorzien van zes M6 periscopen, plus één in het luik, die op latere versies werden
aangebracht. Oorspronkelijk waren deze cupola's voorzien voor de 76mm en de 105mm uitvoeringen.
Later, tijdens na-oorlogse updates, werden dit type cupola's ook aangebracht bij 75mm uitvoeringen,
zoals in Frankrijk het geval was (en dat is dus ook gebeurd bij de Avranche Sherman).
De Avranches Sherman cupola met de zes M6 periscopen, hieronder zoals je hem zou verwachten
(van een M4 koepel bij Bastogne)
De Sherman van Avranches blijkt M4A4(T)
In mei 2013 kwam er een mail van Willem Keizer met meer informatie over de Sherman van Avranches. Hij wees mij op
de ruimte tussen de loopwielen, deze was groter dan die van de M4,... het zou dus een M4A4 moeten zijn. De M4A4
was iets verlengd om de Multibank motor meer ruimte te geven. Tevens gaf Willem
mij een link naar een site waarop uitleg wordt gegeven over de verbouwing van deze tank. Op deze site wordt duidelijk
waarom ik meende met een M4 van doen te hebben,... het pantserplaatje achter de koepel is aangebracht nadat de Multibank
vervangen is voor een Continental R-975 radial engine! Alle veranderingen aan deze tank werden door de Fransen aangebracht
in december 1952, waarmee een zogenaamde M4A4(T) was ontstaan. De vele aanpassingen aan de tank van Avranches is
niet langer de 'standaard' M4A4, en kreeg daardoor een 'T' als toevoeging om aan te geven dat het een 'Transformé' betrof.
De ruimte tussen de wielen bij de M4A4 (boven) is groter dan die van de M4A1 (onder)
Hierboven is duidelijk het verschil te zien tussen de ruimte die de M4A4 tussen de wielen heeft ten opzicht van de
M4. De afgebeelde M4 hierboven is de M4A1 welke in Bayeux te vinden is. Hiermee is onomstotelijk bewezen dat de Sherman van
Avranches een M4A4 betreft.
Hieronder zijn nog enkele details te zien van de M4A4(T) van Avranches. Voor de meeste mensen is de
afgebeelde tank een Sherman. Maar zo simpel is dat dus niet. Iedere Sherman heeft haar eigenaardigheden welke de tank
ook een karakter geeft.
De luiken van de bestuurder en bijrijder (onder)
Detail van de sirene (let op de sterren aan de voorzijde)
Met het bovenstaande wil ik aangeven dat het dus niet eenvoudig is om Sherman tanks te onderscheiden.
Toch hoop ik dat ik u wat verder heb weten te helpen om een type te kunnen identificeren als u er één op uw
weg tegenkomt. Mocht u er toch niet uitkomen, dan kunt u mij altijd een berichtje sturen, misschien dat ik
u verder kan helpen.
De Avranches M4A4 Sherman tank (met onderdelen van andere varianten)
Op de volgende pagina wordt nog een Sherman tank bekeken die niet is wat het het lijkt.
|