Achteruit de LoLo op,... Klaas Schoonbergen kijkt toe
(foto; Ben van Laar)
In januari 1962 werd er een winteroefening gehouden bij de rivier
de Weser, nabij Blender. Hiertoe werden de tanks op een zogenaamde
LoLo (Low Loader) gereden. Dit gebeurde achteruit rijdende. De
chauffeur zag niets naar achteren en moest sturen op de aanwijzingen
van iemand die voor de tanks stond. Eenmaal op de oplegger trok een
Diamond truck de LoLo naar het oefengebied. Vanwege de sneeuw was
het rijden niet eenvoudig met de rubber tracks. Stalen tracks was
beter geweest, maar die waren verboden in verband met de schade aan
het wegdek.
De tank op de LoLo met de Diamond truck ervoor
(foto; Ben van Laar)
Een Sherman met Continental stermotor kon niet zomaar even
gestart worden. Het protocol vroeg om 42 slingers van de motor en er
moest iemand tijdens het starten met een brandblusser klaar staan.
Bij één zo’n procedure ging dat goed mis. Klaas Schoonbergen kreeg
een ‘nieuwe’ tank en toen hij deze van de LoLo zou rijden vergat hij
de gehele procedure en startte direct de motor. Een kapitein zag dit
en Schoonbergen kreeg 10 dagen verzwaard arrest. Zijn weekend verlof
ging niet door. Er werd slinks een ‘deal’ gemaakt met een smoes dat
Schoonbergen corvee had of wacht liep. Maar de lijst van gestraften
werd juist dat weekend gecontroleerd, en Schoonbergen werd vermist.
De MP haalde hem van huis, bij zijn vriendin in Hamburg, en ging met
veertien dagen streng arrest achter de wacht. Schoonbergen zou een
maand later nog eens zwaar gestraft worden toen er een
watersnoodramp zich voltrok op 18 februari 1962 en zijn huis in
Hamburg tot de eerste verdieping onder water verdween. De door het water getroffen bewoners
werden met rubberboten uit de huizen gehaald. Ook de eenheid waar
Ben van Laar in diende werd ingezet. Maar de Tank dozers konden
niets uitrichten, dus bleven deze achter met haar bemanningen, deze
werden ingezet om wacht te lopen. Veertien dagen duurde de hulpactie voor de
ingezette genie weer terug kon keren.
Hamburg getroffen door een zware
overstroming, februari 1962
Begin maart 1962 moesten voor de oefening ‘Blaas Veilig’ de tanks
de LoLo’s opgereden. Tijdens het ophalen van de tanks was een
personen auto door de gladheid op een LoLo geklapt waarbij, meende Ben zich te herinneren,
de bestuurder was omgekomen. Tijdens
het achteruit rijden op de LoLo slipte de tank van Olyslagers op het
kantelpunt en kwam bijna dwars op de oplegger. Door snel ingrijpen
kon de tank toch onder controle gebracht worden. Toch was niet de
gladheid het grootste probleem, eerder de kou. Naast de tankoverall
en de tankhelm werd een fles rum per tank gegeven. Deze werd met
thee vermengd zodat er wat warmte door de aders ging. Als de tanks
stilstonden lieten ze de motoren draaien en gingen ze achter de
uilaat staan om van de warmte te ‘genieten’. Oefenen in de nacht op de
smalle wegen was lastig vanwege dat de koplampen tegen het
schuifblad schenen. De illegaal geplaatste lamp op de koepel, die
men indertijd uit Soesterberg had meegenomen, kwam nu goed van pas.
Als er kleine bruggetjes op hun pad kwamen en de borden gaven aan
dat de tanks te zwaar er voor waren, dan namen ze een aanloop en
scheurden snel over deze bruggetjes. Op de laatste ochtend, rond
05.00 uur, van de oefening schoof, tijdens het achteruit rijden door
Ben, zijn tank pardoes de danszaal in van Karl Legenhausen in
Gödestorf. In de muur was een gat van 6 bij 3 meter ontstaan. Niet
wetende wat men moest, werd besloten weer te vertrekken,… Maar
Legenhausen zette de achtervolging in op zijn fiets. Toen de Sherman
even later vastliep op de andere tanks, kwam Karl verhaal halen. De
schade-experts regelden vervolgens de zaak.
Een bekend beeld voor de militair in de
jaren zestig,... afwachten. (let op de illegale lamp op de koepel)
(foto; Ben van Laar)
Op 5 april 1962 besloot de overheid dat de diensttijd met twee
maanden werd verlengd. Ben van Laar zou nu pas in november
afzwaaien. Op 9 april werden de tanks op de trein gezet en reed de
eenheid weer naar Nederland retour. In Wezep werd er weinig
geoefend, maar wel veel onderhoud. Ben schilderde in deze periode
met een klein geweerborsteltje zijn tank! Naast wachtlopen, werd er
veelvuldig meegedaan aan wandeltochten. De avonden werden in het PMT
(Protestants Militair Tehuis) doorgebracht waar men een filmpje kon
pakken. Op maandag 30 juli ging de eenheid weer terug naar
Duitsland. Na een lange reis kwam de groep in de avond van de 1ste
augustus aan in Fallingbostel,… met brullende motoren en gillende
sirenes kreeg de bevolking te horen dat de Nederlanders er weer
waren.
Een week later was Ben zijn eenheid te gast op een schietbaan bij
een Duitse tankeenheid dat opereerde met de M47. Na de
schietoefening, samen met de Duitse M47 Patton tanks, kreeg Ben de
kans om eens kennis te maken met deze tank. Hier geen gesjor aan
sticks, maar een pookje voor de besturing en het schakelen, een
halfautomatische bak met twee versnellingen.
De bemanning van een M47 Patton van de West-Duitse
Bundeswehr
Waren de Engelsen niet graag gezien door de Duitse bevolking, de
Nederlanders vielen over het algemeen in goede smaak bij de mensen.
Op 12 september 1962 kwamen twee Shermans in de buurt van Baden om
te oefenen. Vanwege de trage voortgang van de opbouw zochten de
mannen het plaatselijke café op. Was het oorspronkelijk om hun
bagage daar weg te halen, de mannen bleven hangen vanwege de aardige
rondjes die de buurtbewoners gaven. Hier spraken ze een man die in
zijn dronken bui lalde dat hij bij de SS had gediend,.. ‘nur Soldat
gewesen,..’ en dat hij acht man door eigen vuur had verloren. Nadat
een stel vrouwen ‘Junge komm bald wieder,…’, van Freddy Quinn,
hadden gezongen en de stemming vreugdevol bleef zochten de mannen
pas rond twee uur in de nacht hun tentje op.
Het plaatje van Freddy Quinn
(de B-kant zal de mannen ook hebben aangesproken)
Om vijf uur startte de
oefening, die niet helemaal liep als voorzien. Het was de mannen wel
goed. De tanks gingen weer op de oplegger om naar huis te gaan. Eén
van de LoLo raakte bekneld tussen twee bomen. Er was maar één
oplossing, een boom moest geveld worden. Om twee uur die nacht
kwamen de opleggers thuis.
Nog een bekend beeld voor de tanker van de genie,...
een Sherman met 'panne'.
(foto; Ben van Laar)
Onderhoud aan de oude tanks vergde veel initiatief en
vindingrijkheid. Er was een oliekoeler stuk van Ben zijn tank.
Nergens was een oliekoeler voorhanden. Nu stonden op de schietbaan
oude Shermans die als doelwit werden gebruikt. Er werd een
rijopdracht versierd en de mannen togen naar de schietbaan. In het
veld was het uitkijken, want er konden blindgangers liggen. Bij een
Sherman aangekomen konden de heren de schade zien die granaten erin
hadden geschoten. Sommige pantsergranaten waren dwars door de tank
geschoten. Het motorcompartiment werd bekeken en de oliekoelers
bleken wonderwel intact te zijn. En zo bleven de laatste Shermans
rijden voor het Nederlandse leger. Het zou wel het laatste jaar
zijn, na Ben zijn lichting werd de Sherman tank vervangen voor de
Centurion. Ben zijn kameraad Olyslagers zwaaide af en keerde als
burger terug bij zijn vriendin.
Wim Olyslagers bij zijn tank (tijdens de winteroefening van januari 1962)
(foto; Ben van Laar)
Op 7 oktober 1962 volgde een laatste bivak. Het was een zogenaamd
‘oorlogs-bivak’. Het rechthoekige gebied was afgeschermd door
prikkeldraad en op iedere hoek stond een tank. Ben zijn tentje lag
in een kuil, beschermd tegen direct zicht en daardoor ook voor
geweervuur. Er moest wacht worden gedraaid, met Stenguns en Garant
geweren die met losse flodders waren geladen. Er was een aanval te
verwachten van commandotroepen op het bivak. Om 05.00 uur kwam de
aanval, na een aantal loze alarmen, op het bivak. De verdedigers
weerden zich dapper, waarbij het hardhandig toeging (hier en daar
viel een klap met een steel van pikhouweel of een knuppel), maar
drie commando’s wisten toch binnen te dringen.
Ben van Laar (links) in het bivak
(links, in de kuil, is nog juist Ben zijn tentje te zien)
(foto; Ben van Laar)
In de week van bovengenoemd bivak werd ook het dozeren geoefend.
Voor iedere dozeractie moest er een rijopdracht afgegeven worden, en
dit gaf altijd problemen. Op de rijopdracht werden de
kilometerstanden gegeven en het brandstofgebruik. Het dozeren was
steeds heen en weer rijden. De kilometerteller telde op bij
oprijden, en telde terug bij het achteruitrijden. Het
brandstofgebruik strookte nooit met het aantal kilometers, wat
argwaan wekte bij de bureaucratie van het leger. Naast het
dichtdozeren van een tankgracht, onder een rookgordijn, stond er ook
nog een oude boerderij op het programma die aandacht zou krijgen. In
de houten staanders van de boerderij, een oude vakwerkconstructie,
werden gaten geboord en deze werden gevuld met springstof. De knal
die dit teweeg bracht, deed de boerderij alleen iets opspringen,
maar deed deze niet instorten. Vanwege het instortingsgevaar, werd
Ben zijn dozer aangewezen om met een zetje de ‘tent’ in te laten
storten (Ben was per slot specialist in het binnenrijden van
gebouwen). De koepel werd gedraaid, zodat het kanon over het
achterdek lag. Met de luiken gesloten en het schuifblad omhoog reed
Ben zachtjes tegen de gevel aan. Maar in plaats dat het gebouw naar
achter werd geduwd, kwam de voorgevel, met de rest, naar voren en
stortte op de tank. Ben reed de Dozer rustig onder het puin vandaan.
Ben van Laar krijgt het vallende
puin op zijn tank,...
(foto; Ben van Laar)
Op 16 oktober 1962 ging Ben en 29 anderen in een Duitse legerbus
naar de Volkwagen fabriek in Wolfsburg. Hier werkten 43.000
arbeiders aan een lopende band van 110 kilometer lang! Uit het
complex, dat anderhalve kilometer lang was, liep iedere 12 seconden
een Kever (Ben schrijft in zijn boek dat hij niet zeker weet of de
getallen kloppen, maar zo had hij ze ter plekke genoteerd). Twaalf
dagen later, op 28 oktober werd het spannend,… de Cuba-crisis. De
blokkade door de Amerikanen rond Cuba dreigde uit te lopen op een
atoomoorlog. Ben zijn eenheid werd ook in de hoogste staat van
paraatheid gebracht. Naast de pantser- en brisant granaten die al in
de tank aanwezig waren, werd er .30 en .50 munitie aan boord
gebracht. Volgetankt werd er in de nacht wacht gehouden op de
uitvalswegen van de kazerne. Via de kortegolf radio in de tank
werden de gebeurtenissen gevolgd. Gelukkig zetten de Russen niet
door en werd een Derde Wereldoorlog afgewend. Ben was opgelucht,
want met die oude Shermans zouden ze geen schijn van kans hebben
gehad. Hij vond het schandalig dat zij op een vooruitgeschoven
positie lagen met zulk oud en gebrekkig materieel.
Vlnr; Sergeant Ernst Bachet, pelotonscommandant vaandrig Delmee, onbekend,
daarachter Visser, Kees Los en in de koepel schutter Hans de Haas
(foto; Ben van Laar)
Eind november zwaaide Ben van Laar af en trouwde zijn vriendin,
Willy. Hij is nu gepensioneerd en geniet van zijn hobby’s, waaronder
die van imker (een hobby die hij deelt met Klaas Schoonbergen in
Hamburg). In 1963 verhuisde de Lichte Brigade van Fallingbostel naar
Seedorf om op te gaan in de 41st Pantserbrigade. Lager Oerbke ging de geschiedenisboeken in, waaronder die
geschreven door Ben van Laar.
WILT U REAGEREN OP DEZE PAGINA, MAIL MIJ
KEER TERUG NAAR DE M4 SHERMAN INDEX PAGINA
GA TERUG
|