TOUR DE SLAGVELDEN
VAN NORMANDIË
OPERATION 'PERCH'

De Britse verdediging van
Villers-Bocage

Commandant van B Squadron 4th CLY, Major Aird, wilde toch proberen A Squadron te bereiken bij ‘Point 213’ en stuurde 4th Troop onder commando van Lt. Bill Cotton via een zuidelijke route om zo een weg te vinden. Aangekomen bij het treinstation werd het Cotton duidelijk dat hij geen weg kon breken, door de oprukkende Duitse panzers, naar ‘Point 213’ en besloot zijn eenheid weer naar het centrum te leiden.

Links staat Capt. Bill Cotton MC met zijn bemanning,
gepromoveerd na de strijd om Villers-Bocage
(let op het IJzeren Kruis op een Luftwaffe jasje)

4th Troop richtte haar hinderlaag positie in rond het plein van het stadhuis. Centraal werd de Sherman Firefly geplaatst met links van haar twee Cromwell tanks (er was een derde Cromwell, een close-support 95mm houwitser die ongeschikt was voor tank-versus-tank). Een 6-pounder anti-tank kanon, van de 1st/7th Queens, werd ook op het plein geplaatst. Naast het anti-tank kanon waren er ook verscheidene PIAT's (Projector Infantry Antitank) onder de infanteristen.

Een voorbeeld van een PIAT (Projector, Infantry, Anti Tank)

Een deel van de Panzer Lehr Division onder commando van Gen.-Lt. Bayerlein was ondertussen bezig zich te verplaatsen naar Villers-Bocage. Major Helmut Ritgen had 15 PzKpfw IV bij elkaar weten te sprokkelen. Toen deze eenheid Villers-Bocage vanuit het noorden en noordwesten naderden, werden ze opgevangen door anti-tank geschut. Panzer Lehr en de 1./s.SS-Pz.Abt. 101 trokken respectievelijk vanuit het noorden en noordoosten op, ondersteund door panzergrenadiers en Waffen-SS. Vanuit het zuiden kwamen ook nog voertuigen van 2. Panzer Division Villers-Bocage binnen.

De Tiger tanks van 1./s.SS-Pz.Abt. 101 trokken de straten in van Villers-Bocage. 4th Troop had de motoren van hun tanks uit gezet en luisterde naar het lage brommen en het kraken en piepen van de Duitse tanks die de straten inreden. Lt. Cotton had de close support Cromwell uit het zicht gezet en was te voet naar Rue Pasteur gelopen om de situatie te bekijken. De eerste tanks die aan kwamen rollen waren twee PzKpfw IV van de Panzer Lehr Division. Deze werden beide uitgeschakeld door het anti-tank kanon van 1st/7th Queens.

De verst gekomen PzKpfw IV van de Panzer Lehr Division

De eerste Tiger, de '121', naderde voorzichtig het plein waar Sergeant Bramall zijn Firefly had staan. Het eerste schot vloog over de bovenzijde van de Tiger, omdat de schutter zijn vizier niet kon gebruiken op zo’n korte afstand. Een treffer van een 6-pounder wist de Tiger tot stoppen te dwingen.
(Het is trouwens verre van zeker of dit de '121' betreft, op het internet wordt ook vaak de '111' aangehaald als deze bewuste Tiger. In het standaard werk over de slag in Villers-Bocage van Henri Marie wordt zelfs gesuggereerd dat het de '113' zou zijn, maar van deze Tiger bestaan foto's dat die op een andere locatie werd vernietigd).

De Tiger '121' uitgeschakeld in de Rue Pasteur

Om de Tigers niet in één straat vast te laten lopen, trokken enkele van hen door de tuinen naar het zuiden om een omtrekkende beweging te maken. Ten zuiden van de hoofdstraat, de Rue Pasteur, lagen drie straten parallel, de Rue Saint-Germain, de Rue Emile Samson en de Boulevard Joffre, via deze wegen trokken de Tigers vervolgens naar het westen. Was Wittmann zo slim geweest om niet langer in de straten te blijven dan nodig was, Möbius stuurde de zware tanks de smalle straten in. Hij moet geweten hebben dat er nu overal anti-tank wapens waren opgesteld, en toch ging hij de confrontatie aan. De Tiger die door de Boulevard Joffre aan kwam rijden, werd uitgeschakeld door een 6-pounder anti-tank kanon. De volgende Tiger die via de Rue Emile Samson kwam, werd tot stoppen gebracht door een PIAT. Ook de Tiger die zich via de Rue Saint-Germain verplaatste werd uitgeschakeld door een PIAT.

De uitgeschakelde Tiger I op de kruising
Rue Jeanne Bacon en Rue Emile Samson, Toen en Nu

In de Rue Pasteur probeerde een tweede Tiger, de '112', voorzichtig verder te rijden. De bemanning wist dat er ergens van links een hinderlaag van anti-tank kanonnen was. Op de hoek bij het plein hield de Duitse tank halt. Sergeant Bramall in de Firefly kon via ramen, die in de voorgevel en de zijgevel zaten, de Tiger zien staan. Om een schot te kunnen lossen liet hij de Firefly enkele meters naar achteren rijden. De schutter kon zijn vizier niet gebruiken en via de nog lege loop van het kanon werd het geschut gericht. Er werden twee granaten afgeschoten op de Tiger, maar helaas ketsten deze af op het dikste punt van de tank, het kanonmasker. In eerste instantie trok de Tiger zich daarop terug.

De uitgeschakelde Tiger '112' heeft zijn kanon richting de hinderlaagpositie

Vaag is op de koepel van de Tiger '112' te ontcijferen

Vanwege een andere Tiger (waarschijnlijk de '212') achter hem besloot de commandant de hinderlaagpositie voorbij te rijden. De zware koepel met het 8,8cm kanon draaide tijdens de rit naar het plein om een Brits doel in het vizier te krijgen, maar het volgende schot kwam uit een Brits kanon en raakte de relatief dunne achterzijde van de Tiger. Deze rolde nog enkele tientallen meters verder voor ze tot stilstand kwam naast de eerder uitgeschakelde PzKpfw IV. In sommige bronnen wordt aangegeven dat het Tiger '113' zou zijn, maar, ook al is het vaag, op de koepel is het duidelijker een '2' dan een '3' (naar mijn mening).

De uitgebrande '121', aangestoken door Bramall en Cotton

Tijdens een korte gevechtspauze namen Sergeant Bramall en Lt. Cotton enkele dekens en een jerrycan met benzine. Hiermee liepen ze naar de drie uitgeschakelde Duitse tanks en staken deze in brand om een eventuele berging te bemoeilijken. Cotton zou later de Military Cross onvangen en Bramall de Military Medal voor heldhaftigheid en verdediging van Villers-Bocage.

Dit is de uitgeschakelde '212' in Rue Pasteur
(opvallend is dat deze Tiger zijn neus naar het oosten wijst)

In de Rue Pasteur, iets ten oosten van de hinderlaag positie van Cotton werd ook de Tiger '212' uitgeschakeld. Opvallend is dat deze tank met zijn neus naar het oosten staat, richting 'Point 213'. Reed deze Tiger achteruit om de andere tanks te dekken die oprukten via Rue Pasteur of had het juist een neutrale draai gemaakt? Sommige bronnen melden dat dit de Tiger was van Wittmann, maar de locatie waar deze tank stond maakt dit volkomen onmogelijk, mede doordat dat vanuit de Rue Pasteur de Rue Georges Clemenceau een hoek maakt en Wittmann nabij de kruising richting Tilly-sur-Seulles reed toen hij tot stoppen werd gedwongen.

Links achter is in de smog de '212' te zien, dit kan dus nooit de Tiger
van Wittmann zijn geweest, die keerde terug ter hoogte van het Hotel

De straatgevechten die middag leverden voor de Britten zes Tigers op en (waarschijnlijk) drie PzKpfw IV. Rond 16.00 uur hadden de Britten Villers-Bocage nog steeds deels in handen. Maar de mortieren en artillerie granaten die de Duitsers de stad in schoten dreven de Britse troepen langzaamaan naar het westen. Bij het treinstation werd A Company overlopen en een compleet peloton werd gevangen genomen. Ook het hoofdkwartier van de 1st/7th Queen’s raakte omsingeld.

Het treinstation van Villers-Bocage aan de Boulevard du 13 Juin 1944,
nu een kantine van een fabriek, vertoont nog steeds de sporen van de strijd

Brigadier Hinde besloot dat de 22nd Armoured Brigade zich terug moest trekken uit Villers-Bocage naar een overzichtelijkere positie dan in de nauwe straten van de stad. Onder een rookgordijn en artilleriebeschieting door de K Battery, 5th Royal Horse Artillery, trokken de Britse troepen zich uit de stad terug op de zogenaamde ‘Eiland Positie’, enkele kilometers ten westen van Villers-Bocage.

Voor een grotere kaart met de punten van de strijd in de middag in Villers-Bocage
KLIK HIERONDER.

De verliezen waren ernstig voor de 7th Armoured Division. Aan manschappen waren er 378 gedood, gewond of gevangen genomen. Naast de manschappen die uitgeschakeld waren tijdens de gevechten om Villers-Bocage, ging ook zeer veel materiaal verloren. De 22nd Armoured Brigade verloor 20 Cromwell tanks, 4 Sherman Fireflies en 3 M3A3 Stuart tanks. Verder gingen 28 andere voertuigen verloren, zoals Half Tracks, Universal Carriers, Scout cars ed. van verkenningseenheden.

Door Duitsers buitgemaakte Cromwell tanks op 'Point 213'

Het consolidatiegebied (‘Eiland Positie’), werd ingericht iets ten westen van Le Mesnil en ten noordwesten van Tracy-Bocage, links en rechts van de D71. Alle manschappen waren tot het uiterste gespannen en moe van de dag zware gevechten in Villers-Bocage. Toch, ondanks hier en daar wat artillerie vuur en scherpschutters van Duitse zijde, was de nacht van 13 op 14 juni vrij rustig te noemen. De volgende dag bleek dat de Duitse troepenmacht als een hoefijzer om het ‘Eiland’ lag. De weg die men twee dagen tevoren was af komen zakken, vanaf Amayé-sur-Seulles lag nog open en deze werd snel ingenomen door een patrouille. Maar de ring sloot zich om het ‘Eiland’ heen. De gehele dag en volgende nacht bleven de Duitsers prikken in de verdediging, maar deze hield stand. Dit kwam mede door de enorme vuurkracht van artillerie van onder andere Amerikaans 155mm geschut van de 1st US Infantry Division, die ondersteuning gaf aan de ingesloten 5th Royal Horse Artillery eenheden. Tevens kon de 3rd RHA, 5th Army Group Royal Artillery en een batterij van 64th Medium Regiment en twee 52nd Heavy Regiment artillerie batterijen ondersteuning geven aan de ingesloten troepen. Verder vlogen er Typhoon jachtbommenwerpers rond, op zoek naar Duitse doelen.

Op 15 juni ondernamen de Duitsers een paar aanvallen die enkele slachtoffers eiste onder de 22nd Armoured Brigade. Hier en daar liepen de aanvallers over de verdediging heen, maar de tweede lijn wist de Duitse aanval dan weer af te slaan. Om 19.00 uur kwam de meest serieuze aanval, één in het zuiden en de andere vanuit het noordoosten. 5th RHA G, C en K Battery verschoten in drie uur 1400 granaten. Drie compagnieën infanterie ondersteund door drie Tiger tanks drukten zwaar op de verdediging, maar de aanhoudende artillerie van 5th RHA wist uiteindelijk de aanval bloedig af te slaan. Tussen de 700 en 800 slachtoffers vielen aan Duitse zijde en minstens acht Duitse tanks werden vernietigd. Om 22.00 uur stierf het vechten weg en kon twee en half uur later de terugtrekking uit het ‘Eiland’ beginnen. Ter ondersteuning werd Aunay-sur-Odon door de RAF gebombardeerd en dit zorgde voor een perfecte afleiding. De Duitse troepen reageerden veel te traag en het gehele restant van de Britse aanvalseenheid wist zich terug te trekken achter de Geallieerde linie ter hoogte van Livry.

Hoe het verder afliep in en om Villers-Bocage klik hieronder.