TOUR DE SLAGVELDEN VAN NORMANDIË
HITLER GELAST DE TEGENAANVAL

DE DUITSE TEGENAANVAL

Generalfeldmarshall Günther von Kluge
Bevelhebber van de Duitse troepen in het Westen

Hitler begreep nu wel dat een landing nabij Calais nu niet meer zou volgen en dirigeerde steeds meer troepen naar Normandië. Hitler gaf op 2 augustus het bevel om een tegenaanval in te zetten op Avranches en zo enige stabiliteit te krijgen in Normandië, en om tijd te winnen om meer versterkingen te sturen en zo de geallieerden weer naar het noorden te drijven. De Duitse generaals, waaronder Generalfeldmarshall Günther von Kluge, bevelhebber in het Westen, waren niet overtuigd van het plan en vreesden terecht dat ze hun divisies in een strop duwden. Hitler, herstellende van de aanslag op 20 juli, vertrouwde zijn generaals niet en nam het heft in handen. De uitgezonden boodschap werd onderschept door het Britse decodeerapparaat Ultra, en de Amerikanen wisten nu van het plan. Maar Bradley besloot niet om direct hierop te anticiperen. Hij had alleen de 30th Infantry Division in het gebied waar de Duitsers hun aanval hadden gepland met acht (verzwakte) divisies. Ook Eisenhower hield het stil voor Patton en gaf opdracht aan Patton door te stoten naar het westen en zuiden en om een grote tang te vormen.

Op 6 augustus om 22.00 uur moest de aanval worden ingezet. Maar de beloofde acht pantserdivisies waren er niet, slechts vier waren gereed met nog geen 190 tanks. Even na middernacht van de 7de augustus werd de aanval aangevangen. De Duitse eenheden maakten grote vorderingen, en namen al snel Mortain in en ook St-Hilaire werd snel bereikt.

STRIJD ROND 'HEUVEL 317'

Bij Mortain hadden de Duitsers een probleem. Mortain konden ze wel innemen, maar ten oosten van het stadje lag een heuvel. Bij de Amerikanen stond deze bekend als Hill 317 (ter plaatse als 'heuvel 314)' waar 700 man van de 2nd Battalion, 120th Infantry Regiment van de 30th Division waren gelegerd. Wilden de Duitsers doorstoten naar de kust, dan moest eerst deze heuvel ingenomen. Want de uitkijken van de Amerikanen op deze heuvel hadden een perfect uitzicht op de verplaatsende Duitsers. De Forward Observers stuurden de jachtbommenwerpers en artillerie naar die punten waar Duitse troepen zich voortbewogen.

De uitkijkpost van Forward Observer Lt. Barts is nog steeds te vinden op Hill 317

Ook Avranches leek een snel te heroveren doel te worden. Maar 'Heuvel 317' was in stevige Amerikaanse handen. De Amerikanen zien in eerste instantie geen groot gevaar en slaan bijna een aanbod om versterkingen te sturen van de 4de Pantserdivisie van de hand. Maar in de middag zien de Amerikanen de dreiging dat het Eerste en Derde Leger gescheiden kunnen raken als Avranches heroverd wordt. Jachtbommenwerpers schakelen die middag veertig van de zeventig doorgebroken Duitse tanks buiten gevecht. De Duitsers die zich bezig waren in te graven, rond Mortain, schrokken geweldig van het bericht dat een offensief door de Britse en Canadese troepen was aangevangen en deze met 600 tanks naar Falaise oprukten. Nu waren in die noordelijke sector de resterende Duitse tank divisies nodig om die sector vrij te houden mocht het op terugtrekken aankomen. De Duitse troepen die in de 'aanval' zaten richting Avranches dreigden ingesloten te raken. Op 11 augustus kwam er aan de aanval een einde, en bleef Avranches een herovering bespaart.

Uitzicht op Mont Pilon vanwaar de Amerikaanse artillerie schoot

Heuvel 317 lag van 11 tot 12 augustus onder een constante aanval van de 2de SS-Pantzergrenadiers Division. De GI’s waren uitgeput en hongerig. Zeer veel waren er gewond of gedood. Medicamenten waren niet meer voorradig. Kleine verkenningsvliegtuigjes probeerden de mannen op de heuvel te bevoorraden, maar de luchtafweer van de Duitsers belemmerde dit, slechts één transportvliegtuig wist voedsel en munitie te droppen maar veel viel in Duitse handen. Om het tekort aan verband-en geneesmiddelen aan te vullen moest toch een oplossing gevonden worden. De 230th Field Artillery begon rookgranaten vol verband en morfine over de Duitse linie heen te schieten naar de heuvel. De proef slaagde maar half, het meeste spul kwam kapot aan. Maar de pogingen hielp wel dat het moreel op peil bleef. Hoe zuinig men omsprong met de munitie blijkt wel uit onderstaande, één van de vele schermutselingen. Op de vijfde dag van de belegering zag Lt. Ralph Kerley, commandant van E-Company een Duitse mortier ploeg van zes man hun mortier plaatsen. Hij had nog één mortiergranaat zelf over. Terwijl de Duitse mortieren begonnen binnen te vallen zetten de Amerikanen hun mortier op. Ze namen alle tijd, het ene schot moest raak zijn. De windrichting en hoek, alles werd extra berekend. Eindelijk klonk het ‘On the way!’. Maar de granaat viel op tien meter van de Duitsers, maar dicht genoeg om ze alle kanten op te jagen.

Kijkende oostwaarts richting 'Hill 317' (ter plekke 'Hill 314')

Op 11 augustus kreeg Von Kluge eindelijk toestemming van Hitler zich terug te trekken. Zijn troepen konden terugvallen op het gat bij Falaise. Von Kluge werd naar Berlijn geroepen. Hij vreesde dat hij ter verantwoording werd geroepen vanwege de mislukte aanslag op Hitler (hij was een openlijk tegenstander van de handelswijze van Hitler). Op 19 augustus pleegde Von Kluge zelfmoord nabij Verdun. Zijn positie werd overgenomen door Generalfeldmarshall Walter Model.

Een op 12 augustus uitgeschakelde Wespe van de 116 Panzerdivision

Om 14.30 uur op 12 augustus werden de mannen op Hill 317 tenslotte ontzet door de 35th Division. De mannen op de heuvel hadden 300 man aan gewonden en omgekomen makkers, maar door de steun van 'buiten' konden 300 anderen de 'Heuvel 317' ongedeerd verlaten. Het Duitse Panzer Regiment 130 had twintig tanks ingezet tegen de heuvel en er waren nog maar drie over, kapotgeschoten of door mechanische problemen verloren. Ook andere onderdelen verloren veel voertuigen en tanks, zeker 80% van de Duitse tanks die rond Mortain opereerden gingen verloren.

'Hill 317' ten oosten van Mortain,
(de bovenste ellips geeft aan waar het Duitse konvooi vernietigd werd)

Hieronder is een opvallende fotoserie te zien die in menige publicatie is te vinden. Na enig zoekwerk blijkt dit op een weggetje te zijn bij het voormalige station van Mortain-Le-Neufbourg (zie ellips op bovenstaande kaartje). Een Duitse verkenningseenheid van de 2de Panzerdivision kwam afgezakt vanaf Sourdeval en werd vlak voor Le Neufbourg tot stoppen gedwongen.

Het voormalige station 'Mortain-Le-Neufbourg'

In veel publicaties wordt beweert dat jachtbommenwerpers verantwoordelijk waren voor de slachting onder deze verkenningseenheid. Maar de vraag is dan; waarom zien de meeste voertuigen er dan vrij ongeschonden uit? Vliegtuigraketten en zware boordwapens brengen enorme schade aan de voertuigen teweeg. Bij één vrachtwagen is de schade overtuigend genoeg, die is geheel uit elkaar gespat. Ik denk zelf dat het een combinatie is geweest van jachtbommenwerpers en grondtroepen. Namelijk de 2nd Platoon, 120th Antitank Company (120th Regiment, 30th Infantry Division) schoten met hun 57mm kanonnen en claimen het stoppen van deze colonne samen met het 3rd Platoon, Company A, 823rd Tank Destroyer Battalion.

Linksachter een Schwimmwagen, met een Kubelwagen in het midden,
welke juist een eerder uitgeschakelde Jeep passeerden,
toen deze door de Amerikanen werden uitgeschakeld.
(Hieronder: geen spoor meer van de ravage die hier ooit eens lag)

Opvallend zijn de Schwimmwagen en de Kubelwagen op deze weg. Het is moeilijk de Kubelwagen te herkennen, maar de rechthoekige motorklep van de Kubelwagen, die omhoog en open staat, is duidelijk te zien (op het detail hieronder is het duidelijker te zien).

Het bewijs dat de middelste een Kubelwagen betreft (zie inzet)

Links de Schwimmwagen, midden de Kubelwagen en rechts de uitgeschakelde Jeep

Tijdens het passeren van de uitgeschakelde Jeep werd het vuur geopend door de Amerikanen. De Schwimmwagen en de Kubelwagen die juist de Jeep voorbij staken werden slachtoffer van dit vuur, net als een vrachtwagen, een halfrupsvoertuig (een SdFkz 251/1/D) en een NSU Kettenrad. Hoeveel Duitsers slachtoffer werden van dit korststondige eenzijdige vuurgevecht, vertelt de geschiedenis niet.

Een GI bekijkt de uitgeschakelde SdFkz 251/1/D
(op de achtergrond een SdKfz 2 NSU Kettenrad)

Een omgekomen Duitser naast zijn SdFkz 251/1/D
(de boom met de knik aan de linkerkant is nog steeds herkenbaar)

Voor het vervolg van de strijd
en het dichtklappen van de 'Zak van Falaise';
klik op de met kogelgaten bedekte muur
van het station van Mortain-Le-Neufbourg