Met dit laatste bezoek aan Cherbourg komt in principe een einde aan deze twee routes. U kunt nu terugkeren over de N 13 richting Valognes. Maar,… er is beslist nog één object waar ik u graag op wil wijzen en naar toe 'wil sturen', namelijk een V1 lanceerinstelling. Heeft u een navigatiesysteem waarin coördinaten ingebracht kunnen worden, dan is het handig om deze volgende nummers in te voeren: 49º34’42.98” N, 1º32’33.88” W.

Komende vanuit Cherbourg, verlaat de N 13 na ongeveer 10 kilometer op de afslag richting St. Martin-le-Gréard. Na de lange afritstrook, ga linksaf de D 56 op. Na 7.5 km vindt u dan aan de linkerzijde de V1 lanceerinstelling. Een andere manier is een landelijke rit ervan te maken. Neem vanuit Cherbourg de N 201 3, neem de afslag naar La Glacerie op de rotonde (de N 13 noordwaarts). Ga hier de D 122 op. Na ongeveer 3 kilometer, rechtsaf de D 63 op. Vervolgens na 5 kilometer rechtsaf de D 56 op. Na 500 meter aan de rechterzijde is de oude, nooit gebruikte, V1 lanceerbasis No.17 (Du Mesnil au Val) te vinden.

Deze lanceerinrichting is één van de weinige goed bewaarde V1 lanceerbasis in Normandië. Helaas ligt de installatie op privé terrein. Maar men kan er toch redelijk dicht bij komen. Ook het iets oostelijk gelegen weggetje naast het terrein biedt een goede gelegenheid om de lanceerschans van de ander kant te bekijken.

De bouw van deze installaties werd enorm gehinderd door de aanhoudende bombardementen. Ondanks deze remmende factor werd er gestaag aan de installaties gewerkt. De lanceerinstallaties in de Cotentin werden ingenomen voor deze gereed waren om de V1 raketten te lanceren richting Londen. Omdat deze V1 installatie mooi centraal in het veld ligt krijgt men een goede indruk van de bedoeling van dit type lanceerschans.

Voor de V1 gelanceerd kon worden moesten er enkele voorbereidende handelingen worden ondernomen. Om de gyrokompassen in te stellen was het van belang geen metalen in de directe omgeving te hebben. Hiervoor is een kleine hangaar schuin achter de lanceerschansen, geheel metaal vrij, opgebouwd.

Schuin achter de schansen, op zo’n 75 meter, ligt de afvuurbunker. Er zijn rond deze basis nog verschillende andere betonnen constructie en gebouwtjes. Ook zijn er duidelijk sporen van vernieling door de Geallieerden. Maar alles bij elkaar is het een uitstekende geconserveerde V1 lanceer installatie.

Het eerste aanbod voor een vliegende bom werd in september 1941 afgewezen door het Duitse Rijks Luchtvaartministerie. Op 5 juni 1942 werd het opnieuw aangeboden door Fieseler als een projectiel dat uitermate geschikt was om Engeland te bestoken. Het ontwerp van de Fi 103 (de latere V1) was van Ir. Breé, R. Lusser (ontwerper van de romp), Paul Schmidt (de motor) en W. Fiedler.

De zogenaamde puls-straalmotor, gebouwd door Argus, was in 1929 ontwikkeld door Paul Schmidt. De aan de voorzijde binnenstromende lucht werd vermengd met inspuiting van een laag octaan gehalte benzine vanuit negen spuitnippels en tot ontsteking gebracht. Kleppen aan de voorzijde sloten zich tijdens de ontsteking en openden zich vervolgens weer voor een nieuwe ‘hap’ lucht. Dit gebeurde 45 keer per seconde (27.000 per minuut). De veroorzaakte zware trillingen die dit opwekten werden opgevangen door rubbers die de straalpijpverbinding vormden met de romp. Dit type onsteking gaf het de karakteristieke ploffende geluid van de V1, en die het de Britse bijnaam 'Doodlebug' gaf.

Het was een vernuftig systeem dat gebruik maakte van twee bollen samengeperste lucht (150 bar) die in de romp achter de brandstoftank waren geplaatst. Deze waren omwonden met pianosnaren voor extra stevigheid tegen de druk. De samengeperste lucht deed drie dingen, de brandstof naar de motor stuwen, de pneumatische bediening van de drie gyroscopen en die van het hoogte en richtingroer. De drie gyroscopen achterin de V1 zorgden ervoor dat het toestel stabiel bleef en niet ging rollen of stampen. Dit constante corrigeren kon het toestel van koers brengen en daarvoor was er een magnetisch kompas voor in de neus aangebracht.

De V1 had te weinig vermogen om op eigen kracht los te komen. Om de V1 te lanceren werden er verplaatsbare lanceerschansen ontwikkeld die vrij eenvoudig waren op te bouwen. Circa twee meter vijftig lange segmenten werden schuin oplopende achterelkaar geplaatst tot het een lengte had van 40 of 50 meter en een hoogte van ongeveer 5 meter. Ook was er de mogelijkheid om de segmenten op betonnen schansen aan te brengen (zoals die in de Cotentin zijn te vinden).

De slee bestond uit een rail waarin cilinderruimte zat waarin een zogenaamde ‘plunger’ met een doorsnee van 31 centimeter werd geplaatst. In de plunger werd een reactie tussen waterstofperoxide (T-Stoff) en de katalysator calciumpermangaat (Z-Stoff) tot stand gebracht waardoor water onder hoge druk tot stoom werd omgezet. De plunger, met daarbovenop de V1 verbonden schoot dan naar voren door de rail, de V1 de nodige aanvangssnelheid gevende voor het de lanceerrail verliet om op eigen kracht verder te vliegen.

In de neus van de V1, achter het magnetisch kompas, was een explosieve lading aangebracht van 850 tot 1000 kg. Hierachter was de brandstoftank geplaatst voor zo’n 675 liter. Dwars door deze tank liep de vleugelligger. Met een totaal gewicht van ongeveer 2200 kg bereikte het een snelheid tussen de 550 en 600 km per uur (later opgevoerd tot 655 km). Het gemiddelde ingestelde bereik lag rond de 60 kilometer en het vloog dan op een hoogte tussen de 600 tot 1500 meter.

Eenmaal boven het doelgebied gekomen had een kleine propeller aan de voorzijde een, van te voren, op een telwerkje ingestelde bepaald aantal omwentelingen gemaakt en de nul bereikt, waarop de brandstoftoevoer afgesloten werd en het hoogteroer aangetrokken waarna de V1 neerdook.

Probleem met de V1 was het onbetrouwbare in het doelgericht afvuren van dit type wapen. Het was meer geluk dan wijsheid als het ergens levens eiste en schade veroorzaakte. Het oorspronkelijk Fi 103 geheten wapen kreeg al spoedig de naam V1, wat voor ‘Vergeltungswaffen’ stond. De V1 mocht dan een slecht te sturen wapen zijn als vliegende bom, maar de psychologische waarde op het doelgebied had zijn impact. De latere V2 was nog dramatischer voor de mensen in het doelgebied, daar deze onhoorbaar zomaar opeens ergens kon neerkomen en exploderen.

Op 13 juni 1944 werden de eerste tien V1's gelanceerd richting Londen vanuit Noord-Frankrijk, deze misten allen hun doel. Van de ongeveer 16.000 gelanceerde V1's troffen er 2.419 Londen en 2.448 Antwerpen (waarvan voor deze stad de V1’s vanuit Nederland werden gelanceerd). De rest, zo'n 11.000, misten hun doel, gingen verloren door mankementen, of werd door luchtafweer vernietigd danwel onderschept door jachtvliegtuigen. Ook het door Nederlanders bemande 322 Squadron wist er meer dan 110 neer te schieten met hun Spitfires Mk XIV (topscoorder was F/O R.F Burgwal met 19 stuks).

Dit was het einde van de rondritten door de Cotentin.
U kunt nu terugkeren naar de Index pagina.