De 'Bunkerroute' rond Koudekerke
(begint rechts bij de R 621)
Richting Middelburg begint het gebied dat onder Verteidigungsbereich (V.B.) Vlissingen
Landfront viel. De eerste bunker waar ik u langs ga sturen staat in een speeltuintje aan
de Nieuwe Vlissingseweg die aansluit op de Abeelseweg. Zo’n kilometer op de N 661 (Nieuwe Vlissingseweg)
na het verlaten van Vlissingen neemt u de eerste afslag bij de verkeerslichten links de Bedrijfsweg op.
Maar, let op, u gaat direct de secundaire straat rechtsaf in en na 150 meter ziet u aan de linkerzijde van de
straat een bunker verschijnen.
De manschappenbunker R 621
Deze R 621 was in gebruik als manschappenbunker (Gruppenunderstand) voor tien man en als een commandopost voor de verderaf gelegen kazematten. Hiertoe was er een telefooncentrale en een radioinstallatie in de R 621 aanwezig.
Deze R 621 was onderdeel van het Landfront, de beschermring rond Vlissingen tegen aanvallen vanuit het oosten, westen en noorden. Hiertoe waren er kilometers lange tankgrachten, bunkers en kazematten voor machinegeweren en antitankgeschut. Opvallend is het gat aan de zijkant van het beton, waardoor het een soort van hondenbek krijgt. Dit is niet een beschadiging door gevechten ontstaan, maar veroorzaakt door het slechte beton. Dit zogenaamde grintnest is er door de weersomstandigheden uitgespoeld.
De huidige staat van de manschappenbunker R 621
In 2011 bezochten we deze R 621 bunker, maar deze is kort daarna, in 2014, drastisch veranderd. Het Landfront is in 2013 erkent als Rijksmonument en daardoor kon onder meer deze R 621 met Europese subsidie en hulp van Monumentenbeheer Middelburg worden opgeknapt. Hij is geheel gerestaureed zoals de bunker er in de oorlog bijstond, met een nepdak en opgeschilderde ramen en deuren. Hierdoor is de bunker wederom slecht te vinden. In het voorjaar van 2021 bezochten we deze bunker wederom om de metamorfose te aanschouwen (zie hierboven en onder)
De Gruppenunderstand R 621 heeft nepramen met plantjes achter de 'ruiten'
Ga linksaf de Abeelseweg op. Als u dan de bocht uitkomt ziet gelijk vijf grote kazematten liggen.
Deze zijn opgenomen in de ‘Bunker route’. Het pad dat deze bunkers verbind heet dan ook toepasselijk Bunkerpad.
Aan de rechterzijde van de Abeelseweg liggen twee R 630 bunkers, maar verschillend van opbouw. De eerste die
u kunt bezoeken is opgetrokken uit gestort en afgerond beton. De achterste is met betonblokken opgebouwd en
vervolgens glad afgewerkt. De R 630 was een machinegeweer bunker die bemand werd door vijf man en een officier.
De mooi afgewerkte R 630, een machinegweer kazemat
(Rechts, op de achtergrond is nog juist de andere R 630 te zien)
Door de aanleg van een fietspad zijn de kazematten langs de anti-tankgracht goed te bereiken. Aan de
andere zijde van de Abeelseweg kunt u naar de twee volgende bunkers wandelen. De eerste is een R 625 en de
tweede, die 250 meter verder ligt, is een R 630. Direct daartegenover, aan de overzijde van de tankgracht,
ligt ook een R 630.
De achterzijde van de R 630 ten zuiden van de Abeelseweg
Voor camouflage en extra versteviging tegen bombardementen
ligt er grond over de kazemat.
Vervolg uw weg naar de eerste afslag links, de Groeneweg. Aan het einde van de Groenweg, bij de T-splitsing,
ligt aan de rechterzijde weer een R 630. Ga rechtsaf langs het kanaal dat rond Koudekerke loopt en dienst deed als
tankgracht. Na ongeveer een kilometer, waarbij u de N 660, Middelburgsestraat, oversteekt, ziet u aan de overzijde,
in de bocht een R 631 staan. Deze is gelegen op het zogenaamde Karreveld in een hoek van een bedrijfsterrein.
Aan de tankgracht liggen aan de oostzijde
van de Duinweg een R 631 en een R 623
Onze volgende stop is aan de westzijde van Koudekerke. Op de rotonde van de rondweg Koudekerke (de N 288 richting
Zoutelande), ga linksaf de Duinstraat in. Hier ziet u links direct de R 631-en de R 623 kazematten liggen welke zeer
goed te bereiken zijn. Vroeger moest men even bij boerderij ‘De Kiekendief’ vragen om deze bunkers te bezoeken,
tegenwoordig zijn deze opgenomen in de Bunkerroute, en waarvoor een goed wandelpad is aangelegd.
Aan de westzijde
van de Duinweg liggen twee R 623 bunkers
(hieronder het zicht vanaf de Zuidweg (noorden)
U kunt nu het voetpad volgen langs de tankgracht die westwaarts loopt. Steek daartoe de
Duinweg over en wandel naar de twee R 623 bunkers waarin mitrailleurs of machinegeweren waren
ondergebracht. Men kan zich afvragen of het van enig belang was om een vaste positie voor een
machinegeweer zulke zware kazematten te bouwen. Gefixeerde posities geven geen ruimte om zich
gemakkelijk te verplaatsen naar andere opstellingen. Een vaste bunker zal altijd onder observatie
zijn van een aanvallende macht, en ontsnappen is nagenoeg onmogelijk. Fortificaties waren eigenlijk
in de Tweede Wereldoorlog een achterhaald strategisch idee voor een modern beweeglijk leger. Achter
de verste R 623 ligt ook nog een Tobruk.
De R 623 met
de na-oorlogse antennes
U kunt nu naar rechts afbuigen over het pad en naar de op 500 meter verder gelegen R 623 wandelen.
Deze is van grote afstand zichtbaar aangezien deze voorzien is van een enorme antenne, in gebruik door
zendamateurs, op het betonnen dak. Mocht u dit te ver vinden voor de 'benenwagen', met de auto kunt
u er later in de route alsnog langsrijden.
De twee R 611 van Stp. Von Kleist
Keer terug naar de Duinweg en ga Koudekerke in. Ga naar het centrum van het stadje,
ga rechtsaf bij de kerk en stuur naar de Dishoekseweg, en volg deze zuidwaarts. In het verlengde
ligt de Verbrande Hofweg. Hier liggen rechts in het veld vier grote kazematten. Dit is Stp. Von Kleist.
Links en rechts van de R 611 liggen
R 669 kazematten
De meest in het oog springende van de vier kazematten zijn de twee in het midden gelegen
R 611 types. Deze zijn van glad afgewerkt beton en bevatten personeelonderkomens en munitie
opslagruimtes. De R 611 kazematten worden geflankeerd door R 669 kazematten die ruwer van
opbouw zijn en de personeel- en munitieruimtes ontberen. De kazematen bevatten 15,5 cm
kanonnen die vuursteun konden geven aan het Landfront, globaal tussen Zoutelande, Westkapelle en
Domburg en Oostkapelle. De kazematten zijn te bezoeken, maar let op, deze liggen op landbouwgrond
en worden niet onderhouden.
Vervolg uw weg en ga rechtsaf de Galgenweg op. Na 500 meter weer rechtsaf de
Zwaanweg op naar Klein Valkenisse.
Op de volgende pagina gaan we
via Klein Valkenisse naar Zoutelande en Westkapelle
Klik op de 'drakentanden'
hieronder.
