DE WESTWALL
'De Siegfried Linie'

De Höckerlinie bij Steinfeld

Een bezoek aan de Westwall is op de meeste plekken niet echt eenvoudig. Het bestrijkt een enorme lengte en veel van de linie is door de jaren heen opgeruimd. Ik beperk mij slechts tot die plekken die ik bezocht heb. Persoonlijk is er een interessant gebied van voornamelijk drakentanden, de zogenaamde Höcker-hindernis, waar ik u op wijzen, welke te vinden zijn bij het dorp Steinfeld en nabij het dorp Nieder-Otterbach.

We bezoeken eerst Steinfeld, ten zuidoosten van Bad Bergzabern

Als u Steinfeld benaderd, bijvoorbeeld vanaf Bad Bergzabern via de L545, steek het kruispunt met de L546 over het dorp in. Neem na een kleine honderd meter de Obere Hauptstraße (rechtsaf). Na 250 meter neemt u de tweede afslag links. Hiervandaan loopt een smal weggetje het veld in. Zodra u het weggetje opgaat ziet u aan de linkerzijde de resten van een enorme bunker, een Regelbau 114b. Op dit type was een zware stalen koepel te vinden met zes schietgaten voor een machinegeweer, een zogenaamde Sechsschartenturm 20P7. Een 20P7 had een wandikte van 29,5 cm en een gewicht van 51 ton.

Er waren zo'n 400 soldaten in Steifeld gelegerd, behorende tot 4. Oberrheinischen Grenadiersbatallions, 40. Volkssturm-Batallions en van het Landesschützenbatallions 1095. De meest 40-en 50 jarige soldaten waren slecht bewapend en het moraal was laag. Maar ze werden opgehitst en klaargestoomt door twee SS compagniën die noordelijk in het Bienwald zaten.

STEINFELD: 1. Regelbau 114b, 2. Höcker-hindernis
3. Regelbau 114a, 4. resten Höcker-hindernis achter het station,
5. verdwenen anti-tankgracht (1944), 6. bewaard deel anti-tankgracht (1938)
(Foto: Google Earth)

Op 20 maart 1945 begon een artillerie beschieting van 17 minuten op Steinfeld door B-en C Company, 68th Armored Battalion met ondersteuning van 62nd en 25th Armored Battalion. De aanval werd ingezet vanaf de westelijk kant van Steinfeld vanuit Kapsweyer. Er werd onder rook aangevallen, maar de wind bliest dit snel uit een. De eerste drie huizen konden worden ingenomen, maar nadat er twee Amerikaanse tanks uitgeschakeld waren, trokken de Amerikanen zich terug. De volgende dag, 21 maart, wisten Amerikaanse engineers met 135 kilo dynamiet om 06.00 uur een bres te slaan in de Höcker-hindernis waarna drie compagniën van de 62nd door de darkentanden trokken. Maar de tegenstand was meer dan men verwachtte. De als woonhuizen uitgedoste buners moesten één voor één in man tot man gevechten worden ingenomen. Met artillerie en Nebelwerfers werd een tegenaanval ingezet door de SS vanuit het Bienwald. Maar de de kracht werd minder en minder. Ondanks dat er nog enkele Amerikaanse tanks veroren gingen of beschdigd raakten, was Steinfeld op 22 maart in Amerikaanse handen.

De restanten van de Höckerlinie, de twee middelste rijen zijn eruit gebroken

Rij het landweggetje verder naar het zuiden af, en neem op de T-splitsing de weg naar links. Na 150 meter bereikt u de restanten van de Höckerlinie. Er is een stuk weg aangelegd door het midden van de Höcker-hindernis, door twee rijen blokken weg te breken. De eerste Höcker rij, aangelegd in 1938, bestond uit vier blokken over een breedte van 7 meter. Op veel plekken werd dit in 1939 verbreedt tot 21 meter met vier extra Höcker blokken. De hoogte van de blokken varieerde tussen de 40 centimeter hoog, tot 1,6 meter hoog. Het restant van de Höckerlinie op dit punt is 490 meter lang. Eén van de Höcker blokken die eruit gehakt werd is bewaard gebleven en staat als monument aan de Alte Landstraße.

Een smalle Höcker-hindernis uit 1938 achter de huizen van Steinfeld

Vanaf de grote Höcker-hindernis is het een klein stukje lopen richting de woonwijk. Houdt rechts aan om achter de huizen te geraken (zie kaartje hoger op deze pagina bij de overgang tussen blokje #2 en #3). Het valt wellicht niet direct op, maar u loopt pardoes op een enorme grote betonnen plaat. Dit is de top van een Regelbau 114a. Net als bij de eerder gepasseerde Regelbau 114b, ontbreekt hier ook de zware stalen koepel, de Sechsschartenturm. Helaas is de toegang tot deze bunker afgesloten.

Een Sechsschartenturm 20P7 (Bad Bergzabern, Westwallmuseum)

Deze Regelbau 114a is uniek in de Westwall, daar deze aan de buitenzijde van de Höckerlinie ligt. De bunkers werden gewoonlijk achter de Höcker-hindernissen gelegd, maar deze ligt tussen de (voormalige) anti-tankgracht en de linie. Nog tijdens de aanleg bracht Adolf Hitler in 1939 een bezoek aan de Westwall en bezocht ook Steinfeld. Hitler overzag de situatie, en zag dat de Regelbau 114a te laag zou komen te liggen en besloot ter plekke dat deze bunker naar voren werd geplaatst, vóór de Höckerlinie, zodat de geschutskoepel beter benut kon worden. Vanuit de Regelbau 114a liep een 'zig-zag' loopgraaf naar de Bahnhofstraße. Vanwege de kwetsbare ligging werd de bunker op 20 maart na een beschieting door Amerikaanse tanks verlaten.

Via het smalle straatje kunt u nu vanaf deze plek naar de Bahnhofstraße, en ga daar linksaf. Ga de spoorbaan over en parkeer uw voertuig links op het kleine parkeerveldje. U kunt nu even teruglopen over het spoor en achter het stationsplatform rechtsaf achter de bosje richting het witte gebouw op 75 meter (let wel even op dat er geen te oogsten producten vertrapt worden). Hier lag een sluisje over de anti-tankgracht die nu verdwenen is. Er is nog wel een uniek stuk anti-tankgracht (Panzergraben) hier te vinden (zie kaartje hoger op deze pagina) dat in 1938 aangelegd werd. In 1944 werd een stukje anti-tankgracht haaks hierop gelegd dat paralel liep aan de spoorbaan om enige bescherming te bieden aan de Regelbau 114a. Dit deel is na de oorlog gedempt, maar van de grote anti-tankgracht is nog een groot deel bewaard gebleven. Dit is nu min of meer een lange vijver van zo'n 390 meter lengte.

Het sluisje achter het station met de Höcker-blokken

Het is slechts enkele minuten noordwaarts naar een fascinerende locatie ten westen van Niederotterbach. Op het kaartje hieronder is de route aangegeven. Niederotterbach werd als één van de eerste plaatsen aangewezen om de Westwall aan te vangen in 1937. Aangezien het in de zogenaamde Rode Zone lag, werd Niederotterbach geëvacueerd in september 1939. In augustus 1940 waren maar liefst 101 bunkers in deze omgeving gebouwd. Na de val van Frankrijk, mocht de bevolking weer terugkeren in Niederotterbach. Het gele deel is met een voertuig te doen, maar het laatste deel (rood aangegeven) is per voet over een rommelig paadje bijna overwoekert door onkruid. Deze wandeling brengt u bij een deel van de Höcker-hindernissen dat in de bossen is opgenomen. Links van het wandelpaadje loopt het beekje de Otterbach. Eenmaal bij de Drakentanden aangekomen loopt het water ervan over in een de zogenaamde 'Nasser Panzergraben', wat inhoudt dat deze anti-tankgracht met water is gevuld, aangevoerd door de Otterbach.

De route naar de facinerende Höckerlinie bij de 'Nasser Panzergraben'
Klik op de foto voor een vergroting met centraal de 'Nasser Panzergraben' en hoe
de Höckerlinie liep (waarvan de afdruksporen op Google Earth nog zichtbaar zijn)

Deze anti-tankgracht heeft een lengte van 1,6 km welke is opgebouwd uit zes met elkaar verbonden bassins (vanwege het verval van de Otterbach was er geen andere optie). De Drakentanden zijn hier ook over het beekje aangelegd. In 1938 werd met de baggerwerkzaamheden begonnen om de 'Nasser Panzergrabben' aan te leggen. De breedte van de bassins varieerde tussen de 23 en 30 meter, met een diepte van 3.5 meter. Eenmaal gereed was er 135.000 m³ grond verzet.

De Höckerlinie over het beekje de Otterbach
(Klik op de foto voor een andere blik op de Drakentanden)

Met de aanval op handen door de Amerikanen op 'die Heimat', werd de burgerbevolking in december 1944 wederom uit Niederotterbach geëvacueerd. Op 17 december 1944 werd Niederotterbach door 28 tweemotorige bommenwerpers platgegooid ter voorbereiding van de grondaanval op 18 december.

Hieronder is goed te zien hoe hoog de Drakentanden waren die in de latere
fase werden aangelegd. Ook deze zijn te vinden in het bosje bij Niederotterbach.

'Klik' hieronder op de Höckerlinie
om naar de volgende pagina te gaan,...