Hoe het
begon
In 1996 schafte ik mezelf een 'vreemdsoortig' objectief aan
in het ter ziele gaande museum van Surraine. Ze konden mij
niet vertellen waar het apparaat vandaan kwam of voor diende.
Ieder museum daarna werd uitgeplozen naar dit type kijker. Ik
vond er verschillende, maar iedereen leek een andere mening
toegedaan. Wat me opviel was dat ook andere landen bijna
exacte kopieën produceerde of via Zeiss importeerde (in het
museum van Bayeux ligt bijvoorbeeld een Britse versie in een
vitrine). Het enige wat met zekerheid vast stond, was dat het
apparaat op een stuk artillerie thuishoorde. Boeken, foto's en
zelfs stilstaande videobeelden bekijken loste niks op. Ik
besloot er een 'vragen' pagina aan te wijden op mijn site.
Een Duitse schutter
blikt door een Rundblickfernrohr,
(wat opvalt is dat de prismakop naar achteren 'kijkt', Duitse censuur?)
Ruim ander half jaar later (augustus 2003) werd me een zeer
bruikbaar antwoord aangedragen door Edwin Herkert. Hij had
ontdekt dat mijn objectief het zogenaamde 'Rundblickfernrohr'
betrof. Edwin gaf er een korte beschrijving bij hoe het 'ding'
gebruikt werd. Het Runblickfernrohr is al meer dan honderd jaar
oud en in eerste instantie ontwikkeld door Zeiss. In de Eerste
Wereldoorlog werd het niet alleen door de Duitse
strijdkrachten gebruikt, maar tevens leverde Zeiss aan de
geallieerde strijdkrachten het vizier. En zo kwam er een eind
aan het verhaal, dacht ik. Maar ik ontdekte dat de
afbeeldingen iedere keer iets anders waren. Bepaalde zaken
ontbraken of waren toegevoegd. De vraag blijft dus staan,… van
welk stuk artillerie komt mijn Duits objectief? Zoals op de
onderstaande afbeeldingen te zien is heeft mijn objectief een
extra aanpassing tussen het onderste oculair en de
scherpstelring voor het blikveld. Dit is de zogenaamde 'clinometer',
om zijwaartse afwijkingen in te stellen.
Dit bleek niet op ieder instrument te zijn aangebracht. Tevens zit aan de voorzijde een
kleine 'deuk' geslepen, recht tegenover de clinometer.
'Krombaanvuur', het indirect schieten
Artillerie schiet haar granaten over grote afstand. Vaak is
de afstand zo groot dat het doel niet waar te nemen is, of het
doel is aan het zicht ontrokken door heuvels, bossen of
bebouwing. Als het stuk artillerie haar coördinaten heeft
gekregen en heeft ingeschoten op het doel, dan komt het
panoramische objectief van pas. Een schot met een kanon gaat
met enorm geweld en schokken gepaard. Na ieder schot moet het
geschut opnieuw gericht worden. Via de panoramische kijker is
een punt gezocht dat stabiel te zien is richting het doel. Dit
kan bijvoorbeeld een kerktoren zijn, als het maar een vast
punt is. Na ieder schot wordt weer scherpgesteld op dat punt.
Deze vorm van schieten is 'indirect' vuren. 'Direct' vuur
wordt afgegeven op doelen die vlakker liggen en te zien zijn.
Als voorbeeld van zo'n richtkijker is op mijn site een pagina
gewijd aan de M7 'Priest' die naast een
panoramische kijker ook een M16 Elbow Telescope voerde voor
direct vuur.
Links een Duitse uitleg,
rechts een Russische doorsnede
Hieronder nog enkele opnames van andere Duitse
Rundblickfernrohr. Er zijn dus opmerkelijke verschillen in
deze richtobjectieven. Als er iemand is die weet waar mijn
objectief heeft gezeten, op welk stuk artillerie, dan graag
even melden .
(Foto: Ebay)
Dat er nog steeds Rundblickfernrohr te vinden zijn en zelfs te koop worden aangeboden, geeft wel aan, hoeveel
er van deze apparaten zijn aangemkaakt. Hierboven is een Rundblickfehrnrohr 36, (Rbl.F. 36),
te zien die, volgens de verkoper, gebruikt werd op de PaK38, PaK36, PaK40. Deze bewuste kijker
zou door een veteraan naar Amerika zijn meegenomen als souvenir.
Een 7,5-cm-leichtes Infanteriegeschütz 18, met boven
het wiel een Rundblickfernrohr
Hierboven is een fraaie opname te zien van een 7,5-cm-leichtes Infanteriegeschütz 18
in actie, de schutter blikt door het Rundblickfernrohr, tijdens de veldtocht in Rusland
in de hete zomer in 1943.
De Russen maakten talloze van de Rundblickfernrohr buit en bouwde het in grote aantallen
na. Hieronder is een Russische versie afgebeeld, voor gebruik op het D-44 85mm kanon.
(Foto: fernglasmuseum)
Deze pagina is
onderdeel van:
GA TERUG
|