Ondanks dat vliegvelden onder vuur lagen van de Japanners, wisten toch verschillende piloten hun vliegtuigen de lucht in te krijgen om de Japanners te lijf te gaan. Twee van hen, de piloten Ken Taylor en George Welch hadden poker gespeeld tot een uur of drie in de nacht op Wheeler, toen ze vijf uur later werden wakker geschud door de Japanse aanval. De mannen sprongen uit bed, en trokken de kleren aan die het dichtst bij hen lagen, het uitgaanstenue voor de zaterdagavond, een formeel overhemd en broek. Welch belde direct naar het vliegveld van Haleiwa, waar hun P-40’s stonden, om de toestellen gereed te maken. Welch snelde vervolgens naar Ken Taylor, die in zijn Buick (een ‘dichte’ en niet een convertible, zoals in ‘Tora! Tora! Tora!’) zat te wachten. Samen stoven ze op Haleiwa aan, zelfs nog even achterna gezeten door een Japanse jager die een salvo op hen af gaf.

Op Haleiwa stonden beide P-40’s reeds met draaiende motoren, afgetankt en vol brandstof. Na ingesnoerd te zijn, gingen de gassen open en klommen de P-40’s de lucht in. Ze hadden radiocontact, en kregen opdracht boven Barbers Point te patrouilleren. Maar ze zagen geen Japanse vliegtuigen en maakten een landing op Wheeler om bij te tanken. Grondbemanningen hadden geen zin aan deze twee vliegers, want die zouden alleen maar Japanse vliegtuigen aantrekken, om hen opnieuw te bestoken. Maar ondanks een eerste verzet kregen Taylor en Welch het gedaan om brandstof te krijgen,… ze stegen snel weer op, op tijd om de Tweede aanvalsgolf van de Japanse bommenwerpers op te vangen.

Deze tweede aanval werd geleid door luitenant Fujita. Deze zag zich plots tegenover een Amerikaanse jager. Hij wist deze af te schudden, en opende het vuur op een andere Amerikaanse kist. Het luchtafweer begon nu ook een rol mee te spelen, en het werd te gevaarlijk voor de Japanners om hier te blijven hangen, overdonderd vertrokken ze weer, hierbij vergetende dat ze ook de opdracht hadden om Haleiwa aan te vallen. Taylor en Welch hadden onderwijl twee Japanse vliegtuigen neergeschoten en besloten naar Ewa te vliegen. Hier schoten ze vier Japanse kisten neer die druk doende waren de op de grond staande vliegtuigen te beschieten. Tijdens deze schermutseling raakte Taylor aan zijn hand gewond en moest zijn toestel aan de grond zetten. Welch bleef nog even in de lucht, en schoot een zevende Japanner neer. Toch konden Welch en Taylor niet voorkomen dat op Ewa, 33 van 49 Amerikaanse vliegtuigen werden verwoest.

Ten aanzien van de waardering voor Welch (23 jaar) en Taylor (21 jaar, hij werd op 23 december 1941, 22) en hun inzet op deze dag; beide vliegers werden voorgedragen voor de Medal of Honor, maar zouden deze niet ontvangen,… ‘want ze waren zonder toestemming de lucht ingegaan!’. Wel ontvingen de mannen de hoogste USAAF medaille, het Distinguished Service Cross.

Niet alleen Welch en Taylor gingen de strijd aan in hun jagers tegen de Japanners. In totaal gingen vijf vliegers van de Air Corps het gevecht aan. Een Lt. Sanders wist de leider van een groep van zes Japanse vliegtuigen neer te schieten. Vervolgens joeg Sanders op een Zero die Lt. James Sterling achterna zat, die op zijn beurt achter een bommenwerper aan zat. Alle vier toestellen doken richting de zee, maar alleen Lt. Sanders wist uit de duik te komen, de andere drie crashten in zee, waarbij ook Sterling omkwam. In totaal zouden Amerikaanse jagers (waarschijnlijk) 10 Japanse vliegtuigen hebben neergeschoten.

Om 11.27 uur vertrokken vier B-17 bommenwerpers vanaf Hickam, om op zoek te gaan naar de Japanse vloot die ergens ten noorden van Oahu moest liggen. Ondanks hun speurwerk, werd de vloot niet gevonden en keerden de bommenwerpers later onverrichterzake weer terug.

Wat wel erg laat in de speelfilm ‘Tora! Tora! Tora!’ ter sprake komt, echt tegen het einde van de film, is de bomaanval op de marine luchtvaartdienst basis op Ford Island. Deze viel gelijktijdig met de aanval op ‘Battleship Row’, vlak voor 08.00 uur. De scčnes in deze aanval is een rommeltje aan feiten welke zich op verschillende vliegvelden afspeelden. Hoofdmoot wordt aangegeven dat het op Ford Island zich afspeelt, want er rijdt voertuig door het beeld met het opschrift ‘Ford Island’. Toch beter laat dan nooit, want de aangebrachte schade door de Japanners was enorm. Punt van aanval voor de bommenwerpers was hangaar 6 aan het begin van de helling. Er werden 70 vliegtuigen verwoest, zoals vliegboten, bommenwerpers en andere marine toestellen, en 33 zwaar beschadigd. Eén bom welke voor de USS California bestemd was, viel op een hangaar welke werd verwoest. Alle schade aangebracht door slechts negen Japanse bommenwerpers.

Ten tijde van het filmen van ‘Tora! Tora! Tora!’, was Ford Island als vliegveld niet meer in gebruik. De productie kon gebruik maken van Hangaar 79 welke ze huurden van de US Navy. In de hangaar, welke nog schade had van de daadwerkelijke aanval, was ruimte voor de make-up, kleedruimtes, special effects, etc. alles wat maar met filmen te maken had. Hier werden de fiberglass rompen gebouwd voor de P-40 jagers, de dwergonderzeeër, maar ook ‘bomkraters’ van gips. Ieder dag waren hier gemiddeld driehonderd mensen aan het werk. De scčnes waarin Ford Island werd aangevallen om 07.55 uur, werd op exact dezelfde plek gefilmd. Hiervoor was een SBD-5 Dauntless beschikbaar, een PBY-5 Catalina vliegboot, en enkele opgeknapte wrakken/replica's welke verwoest zouden worden. Tevens werd dit de locatie welke voor ‘Hickam’ moest doorgaan, daar dit vliegveld geheel gemoderniseerd was.

Zoals boven al aangegeven, zijn in deze aanval op Ford Island verschillende verhaallijnen gebruikt die zich op andere vliegvelden afspeelden. Enkele spectaculaire scčnes werden aan Ford Island toegevoegd. Het aanschieten door Chief Ordnanceman John William Finn van de ’Zero’ van luitenant Iida, lijkt zich ook opeens op Ford Island af te spelen, in plaats van op de marine basis Kaneohe. En de ’Zero’ lijkt zich vervolgens in een hangaar op Wheeler te stortten?

Links: Chief Ordnanceman John William Finn Medal of Honor

De luchtaanval op de vliegbasis Kaneohe werd uitgevoerd door de 3de jager eenheid onder leiding van de 28 jarige luitenant Fusata Iida. Iida, onderdeel van de Tweede aanvalsgolf, opereerde vanaf de Soryu in de traditie van de Japanse Samoerai. Deze aanvalsgolf werd onder meer opgewacht door Chief Ordnanceman John William Finn. Deze had een .50 machinegeweer uit het depot gehaald en op een instructiestandaard gezet die nagenoeg onbeschermd aan de landingsbaan van het vliegveld stond. De Japanse jagers werden onvangen in een regen van luchtafweer. Luitenant Fusata Iida zijn toestel werd rond 09.00 uur getroffen door het luchtafweer, waarschijnlijk aangeschoten door Chief Ordnanceman John Finn. Even later zagen getuigen hem doelbewust zijn kist een manoeuvre maken welke duidde op een kamikaze duik op een doelwit. Iida seinde naar luitenant Fujita om zijn groep terug te begeleiden naar het vliegdekschip. Hierop dook Iida naar beneden, maar miste zijn doelwit, een gebouw waar wapens opgeslagen waren, en stortte neer op een weg en een berm waar Iida op slag gedood werd (lager op deze pagina is een opvallende foto te zien, waarop de Japanse piloot Fusata Idia met militaire eer begraven). Ook William Finn kwam niet ongeschonden uit de strijd, hij werd verschillende keren getroffen door splinters van de rondvliegende bommen en kogels. Maar hij gunde zich geen tijd om zich te laten behandelen. Ook nadat hij zich even had laten behandelen keerde hij terug naar zijn post, en deelde terstond orders uit aan anderen. Voor zijn inzet, en zonder op zijn eigen veiligheid te letten, bezorgden Finn één van de vijftien Medal of Honors die deze dag werden toegekend.

Ook ’Zero’ jagers van de Eerste aanvalsgolf kwamen er niet zonder kleerscheuren vanaf. Het vuren op de B-17’s die binnenkwamen op Hickam, bleken een makkelijke prooi geweest. Net als de vliegtuigen die aan de grond op Hickam stonden. Dat dacht ook PO1c Takashi Hirano. Hij schoot, net als zijn kameraden, op vliegtuigen die voor de hangars stonden en iedereen die daar rondliep. Hirano, in AI-154, zag iemand rennen, en besloot deze figuur de volle laag te geven.

De Zero 'AI-154' van Takashi Hirano was afkomstig van de Akagi

Maar Hirano vloog te laag, zijn brandstoftank onder de romp werd afgerukt, en zijn propellerbladen sloegen tegen het beton, en Hirato vocht om zijn kist in de lucht te houden. Hij vloog richting Fort Kamehameha waar Hirato zijn ’Zero’ tegen een paar palmbomen aanknalde en tot stilstand kwam tegen een machine onderhoud werkplaats. Hirato zijn kist brak doormidden en hij kwam om door de crash. De volgende dag werden de restanten naar een hangaar op Hickam gebracht voor onderzoek.

De cockpit sectie waar Takashi Hirano het leven liet,...

---

- Geen Derde aanvalsgolf -

Als Lt. Mitsuo Fuchida terug is gekeerd op de Akagi is hij hoogst verbaast dat de Derde aanvalsgolf niet is vertrokken. Maar Vice-admiraal Chuichi Nagumo, de vloot commandant die nooit een voorstander was geweest voor de aanval op Pearl Harbor, vond dat ze het lot voldoende getart hadden. De verliezen van de eerste twee golven waren te overzien, en de behaalde overwinningen meer dan voldoende.

Commandant Lt. Mitsuo Fuchida (Takahiro Tamura) keert terug op de Akagi

Vice-admiraal Nagumo zijn grootse zorgen waren de Amerikaanse vliegdekschepen die niet in de haven waren, en wellicht op dat moment al gealarmeerd en op zoek naar zijn vloot. Ook Amerikaanse onderzeeërs konden al onderweg zijn. Chuichi Nagumo had een grote verantwoordelijkheid om de vloot zoveel mogelijk ongeschonden naar Japan terug te brengen. En de oorlog was nog maar net begonnen, ze zouden alle wapens nodig hebben om de verbeten vijand Amerika te weerstaan. En zo keerden de Japanse vliegdekschepen weer naar het noorden,… terug naar Japan.

---

- Verliezen -

Een 'Val' duikbommenwerper wordt geborgen uit het water van Pearl Harbor

Op en rond Oahu zouden 54 Japanse vliegers in hun toestellen zijn omgekomen toen deze neerstortten. Een 55ste slachtoffer kwam dood terug aan boord van een bommenwerper op de Akagi. Verder kwamen 9 bemanningsleden om in hun dwergonderzeeërs. Er werden 25 vliegers begraven, plus drie man uit een dwergonderzeeër op Oahu. Deze werden na de oorlog overgedragen aan Japan. Toch zijn niet alle slachtoffers geborgen, nog steeds worden er 29 vliegers vermist en vier zeelieden. Vier vliegers zouden in ongemerkte graven liggen op Ewa Beach en in de heuvels van Aiea. En twee lichamen zouden misschien nog aanwezig kunnen zijn in een onderzeeër gevonden door het Hawaii Undersea Research Lab in 2002 ten zuiden van Oahu (meer over de dwergonderzeeërs, op de volgende pagina).

De Japanse piloot Fusata Idia wordt ter aarde besteld,...

In totaal stortten er 29 Japanse vliegtuigen neer, hetzij door luchtafweer, Amerikaanse jagers, dan wel brandstof tekort. Hiervan waren er negen ’Zero’ jagers, vijftien ’Val’ duikbommenwerpers en vijf ’Kate’ torpedo bommenwerpers. Naast deze verliezen waren er ook 77 Japanse vliegtuigen beschadigd.

Vliegtuigen die verloren gingen aan Amerikaanse zijde waren aanzienlijk, al verschillen de bronnen in aantal. Toch gaat het zeker om 90 vliegtuigen (en 33 beschadigde) van de US Navy en 77 (en 128 beschadigde) van de US Army. Het verlies aan menselijke levens aan Amerikaanse kant, met 2403 omgekomen manschappen (waaronder 68 burgers), staat in schril contrast ten opzichte van de Japanse verliezen (55). Naast de doden, waren er 1282 gewonden aan Amerikaanse kant. De grootste klap aan Amerikaanse zijde was natuurlijk het drama op de USS Arizona met 1177 omgekomen zeelieden, waarvan er nu nog steeds meer dan 900 zich aan boord van het wrak bevinden. Onder de doden waren ook 37 setjes van broers (in duo’s of trio’s), van deze 77 man in totaal kwamen 63 om het leven (23 setjes in totaal). Alleen de gebroeders Kenneth en Russell Warriner overleefden als duo de aanval, al raakte Russell ernstig gewond.

Mei 1943; duikers wachten hun beurt af om de USS Arizona binnen te gaan,
om onder andere het kruit aan boord te bergen

Niet alleen liggen er slachtoffers aan boord van de USS Arizona, het schip heeft ook nog steeds een enorme hoeveelheid olie aan boord. Op 6 december 1941 had het schip ruim 5.6 miljoen liter aan olie ingenomen. Hiervan ging na de ontploffing veel verloren, maar tot op de dag van vandaag lekt er dagelijks nog olie uit het wrak, de zogenaamde ‘zwarte tranen van de Arizona’. Hieronder is het oorlogsgraf de USS Arizona te zien,...

Op de volgende pagina, de epiloog,... KLIK HIERONDER

---