In 1952 wordt door de Admiraliteit de specificatie N.A.39 uitgegeven. De Royal Navy wil een vliegtuig dat vanaf vliegdekschepen, op lage hoogte, ongeveer 65 meter, en zowel nucleaire als conventionele aanvallen op schepen moet uitvoeren. Het moet een tweezitter worden, piloot en een waarnemer, met een vliegbereik van tegen de 750 km en een snelheid van Mach 0.85 op 60 meter hoogte. De marineopdracht was ambitieus te noemen, op lage hoogte aanvallen was een nieuw concept, welke zelfs de RAF weinig vertrouwen schonk.

Blackburn komt met een opvallend ontwerp, de B-103. De vleugel is in principe niet geschikt voor vliegdekschepen. Bij lage snelheden is de vliegkwaliteit slecht. Maar Blackburn past een systeem toe van aangeblazen lucht over de kleppen en roeren. Zo blijft er lift genoeg over voor deklandingen. Een opvallende verlenging achter aan de romp bleek de in twee delen uit te vouwen luchtrem te zijn. Een andere noviteit is een detonatiekoord in de cockpitbeglazing. Vanwege het gewicht van van het cockpitdak was men bang dat, als het toestel een landing op het water zou moeten maken, de vliegers vast kwamen te zitten als de Buccaneer zou zinken. Als dan het het koord geactiveerd zou worden, dan verspinterde de kap waardoor de schietstoel makkelijker uit de cockpit kon lanceren. Deze inovatie werd later ook aangebracht in de Harrier, Jaguar, Hawk en Tornado.

In juli 1955 krijgt Blackburn opdracht 20 toestellen te bouwen van de N.A.39.

Voor de motoren valt de keuze op de Bristol Siddeley Gyron Junior Mk 101. Grondtesten met het prototype XK486 worden in maart 1958 gedaan bij de Blackburn Brough fabriek. Vanwege de korte baan bij de fabriek wordt voor de eerste vlucht uitgeweken naar R.A.E. Bedford. Hier worden ook grondtesten uitgevoerd, waarbij oververhitte remmen banden laat klappen waarbij een wing wordt beschadigd. Maar op 30 april 1958 vliegt dan de XK486 voor het eerst. Tijdens het testen wordt ook de luchtrem in de vlucht uitgeprobeerd. Deze is zo krachtig dat de zogenaamde 'chaseplane', een Meteor, er voorbij schiet.

Deklandingen beginnen voor het eerst in januari 1960. Dit zou eerder gebeuren, maar de crash van testmodel XK490, waarbij de twee vliegers omkwamen, vertraagde het testprogramma enkele maanden. De eerste deklanding werd uitgevoerd in XK523 door Derek Whitehead toen deze op 19 januari 1960 landde op de HMS Victorious. De landingen verliepen nagenoeg probleemloos en er werden 19 vluchten uitgevoerd. De testtoestellen stonden nog steeds te boek als N.A.39, maar kreeg officieel, in augustus 1960, de aanduiding Buccaneer S.Mk.1.

In juli 1961 begon de intensieve training bij de Royal Navy op Lossiemouth om de Buccaneer S.Mk.1 helemaal te doorgronden. De eerste eenheden die uitgerust worden met de bommenwerper zijn Fleet Air Arm (F.A.A.) squadrons No. 801, 809 (traingsquadron), 736, 800 en 803.

Als het toestel in 1961 door de Fleet Air Arm in bedrijf genomen wordt blijken de motoren te zwak, zeker als het afgeladen van bommen en brandstof is voorzien, dan zijn lanceringen vanaf een dek nagenoeg uitgesloten, zeker als het weer tegen zit. In januari 1962 volgt dan ook een productieorder voor een nieuwe versie met Rolls-Royce Spey turbofans. Een motor met 60% meer stuwkracht en ook nog eens een stuk zuiniger. De eerste van deze versie vliegt op 17 mei 1963. Vanwege dat de motor een stuk sterker was, had het meer lucht nodig, dus kreeg het grotere inlaten, welke dan ook het kenmerk van dit type is. In de zomer van 1964 lopen de eerste S.Mk.2's van de lijn om tijdens een 'fly-past' over Trafalgar Square op 18 oktober 1964 de nieuwe Buccaneer operationeel te verklaren.

Ook Zuid Afrika kreeg belangstelling voor de S.Mk.2 en bestelde 16 stuks. Omdat de Buccaneers, voor de export versie als Mk 50 aangeduid, in Zuid Afrika vanaf het vaste land ging opereren, ontbraken de maritieme kenmerken. Eén toestel ging verloren tijdens de levering, maar de andere 15 zijn tot 1991 in de inventaris van de SAAF gebleven. De Buccaneers van de SAAF zagen achtie in 1981 tijdens de Grensoorlog, en dan met name bij Cassinga.

De Buccaneer beschikte over een roterend bommenruim voor vrije val bommen. Verder had de Buccaneer de beschikking over S.N.E.B. raketpotten, cluster bommen en de Red Beard nucleaire bom. Voor aanvallen tegen schepen werd de Franse 'Martel' raket aangeschaft. Aangezien de raket via een tv-scherm werd aangestuurd, werd een monitor tussen de benen geplaatst van de waarnemer. De Martel had een bereik van 18 km en werd door de waarnemer middels een joystick aangestuurd.

Serienummers van de Royal Navy F.A.A. S.Mk.1 Buccaneers:

XN922 - XN973: 40 S.Mk.1 Buccaneers (eerste twee test-toetsellen)

Ex-Royal Navy, XV867 bij RAF No.208 Squadron, 'low on the deck',.... (foto: P.J. de Jong)

De Britse Labour regering van 1966 besloot dat de grote vliegdekschepen niet nodig waren, en dat de maritieme verdedigingsrol wel door de RAF gedaan kon worden. Dezelfde regering had op 6 april 1965 ook al de TSR.2 afgelast, en de beslissing over het al dan niet de General Dynamic F-111 ervoor in plaats te nemen, liet op zich wachten. Uiteindelijk werd besloten de RAF ook met de Buccaneer uit te rusten, en de F-111 niet aan te schaffen. De RAF kende de prestaties van de Buccaneer al een beetje, daar XK487 de radar voor de TSR.2 had getest. Er werden eerst 26 toestellen besteld die gebaseerd waren op de marine S.Mk.2 uitvoering, gevolgd door een tweede order van 17 stuks. Met het terugschroeven van de vliegdekschepen zouden er ook van de F.A.A. Buccaneers naar de RAF gaan. In totaal zou de RAF 64 Buccaneers overnemen, en 49 nieuwe ontvangen. De eerste Buccaneer was de aangepaste ex-Royal Navy S.Mk.2, XV350 welke voor het eerst vloog 11 februari 1969. Oude toestellen van de Royal Navy die naar de RAF gingen kregen de aanduiding S.Mk.2A, terwijl nieuwe toestellen voor de RAF de aanduiding S.Mk.2B kregen.

Een fraaie bouwdoos van de Buccaneer van Airfix

De RAF Buccaneer S.Mk.2 Serienummers:

XZ430 - XZ432: 3 'XZ' block, S.Mk.2B.

Een RAF Buccaneer zeilt door de bocht,... (Foto: onbekende maker)

De laatste Buccaneer voor de RAF werd in 1977 afgeleverd en waren er zes squadrons uitgerust met de Buccaneer. Het squadron dat de Buccaneer als eerste kreeg was het No.12 Squadron, voor maritieme aanvalstaken, net als het 208 Squadron. No.15 en 16 Squadron werden ingezet voor aanvallen boven land en werden in Duitsland gestationeerd. No.216 Squadron kreeg ook 'aanvallen boven land' toegewezen. 237 OCU (Operational Conversion Unit) zorgde voor opleiding en training.

In de jaren 80 van de vorige eeuw werden nog 42 Buccaneers gemoderniseerd, maar de rest werd uitgefaseerd.

Een RAF Buccaneer op Vliegbasis Leeuwarden met alles in-en uitgeklapt

Golfoorlog 1991

In januari 1991 worden twaalf toestellen naar de Perzische Golf gestuurd, om ingezet te worden bij Operation 'Desert Storm'. Het is een samengestelde eenheid van het No.12 Squadron, 208 Sqn en de 237 OCU. De eerste twee Buccaneers, de XX899 en de XX892, vertrekken op 26 januari vanaf Lossiemouth naar de luchtmachtbasis Muarraq in Bahrein. De eerste missie komt op 2 februari 1991 als de Buccaneers XW547 en XX899 een brug over de Eufraat 'aanstralen' voor vier Tornado's die met zes CPU/123B Paveway-2's de brug verwoesten.

Een CPU/123B Paveway-2 onder een Buccaneer (met de groeten aan Saddam)

Als de dreiging van eventuele Iraakse jagers is afgenomen, wordt de AIM-9L Sidewinder van de bakboordvleugel gehaald, en krijgen de Buccaneers ook een Paveway-2 mee om te gebruiken tegen doelen naar eigen keuze. Later wordt ook een Paveway onder de stuurboordvleugel gehangen. De meeste missies waren dan wel als doel-aanwijzer (169 stuks) voor andere bommenwerpers, maar de 'Bucc's' wierpen zelf ook met veel succes 48 Paveways.

Buccaneer XX901 in het Yorkshire Air Museum, een veteraan van
de Falkland oorlog en Dessert Storm (Foto: Yorkshire Air Museum )

Meestal begon zo'n 'drop' vanaf een kleine 10km hoogte, met een duik onder 40 graden, waarna vanaf ongeveer 6km hoogte de Paveway werd losgelaten (dit was afhankelijk of de laser zijn doel had gevonden). De navigator nam dan, via het videobeeld van de Pave-spike, de aansturing over tot de bom doel trof. In totaal vlogen de Buccaneers 250 missies waarbij een constante 100% inzetbaarheid werd behouden. Op 17 maart 1991 vertrokken de Buccaneers weer naar Lossiemouth, Schotland.

Buccaneer S.Mk.2, XW547 nog in de camouflage van 'Desert Storm',
in het RAF museum Hendon

De inzet tijdens de Golfoorlog waren de laatste acties van de Buccaneer. No.208 Squadron is de laatste die haar toestellen aan het begin van 1994 omruilde voor Tornado’s.

Na het uitfaseren van de Buccaneer zijn 20 toestellen in Britse musea terecht gekomen. Ook verschillende cockpitsecties zijn bewaard gebleven. Soms zijn de toestellen in perfecte conditie terug gerestaureerd, maar soms vindt men ze terug zoals ze bij de musea werden afgeleverd, nog in de camouflagekleuren van Operation 'Desert Storm'.

Buccaneer S.2B, XW530 van No.12 Squadron in Elgin, Schotland

Ook gingen drie Buccaneer S.Mk 2B's, naar Zuid-Afrika, om daar bij de organisatie 'Thunder City' vliegwaardig te worden gehouden. XW986 kreeg de civiele registratie 'ZU-NIP', XW987 'ZU-BCR en de XW988 kreeg 'ZU-AVI. Na jaren van vliegen kwam er in 2013 een einde aan 'Thunder City', toen in maart van dat jaar alle toestellen (waaronder ook BAe Lightnings), te koop werden aangeboden.

De Buccaneer had ook verscheidene bijnamen, met veel in de 'babanen-sector':
'Banana Bomber', 'Nana', 'Peeled Banana', 'Brick', 'Bucc', 'Easy Rider', 'Dirt Eater'.

Fabrikant	Blackburn / Hawker-Siddeley Aviation / British Aerospace
Ontwerper	Blackburn
Gebruik	Aanvals en verkenners vliegtuig
Motor	(S.1) 2 x Bristol Siddeley Gyron Junior 101, latere versies allen 2 x Rolls-Royce Spey 101
Vermogen	3220 kg (BS.101), 5003 kg (Rolls-Royce Spey 101)
Spanwijdte	(S.1) 12,9 m, (latere versies) 13,41 m
Lengte	19,33 m
Hoogte	4,95 m
Vleugeloppervlakte
Klimvermogen	2134 m/min
Gewicht	leeg	11.800 kg (S.1), 13.610 kg (latere versies)	Geladen	20.865 kg (S.1), 28.123 kg (latere versies)
Snelheid	max.	1038 km/u (zeehoogte)	Geladen
Plafond	12.200 m
Bereik	3700 km met wapenlast
Bewapening	Roterend bomluik 4 x 454 kg bommen of verkenningspot of 2000 liter brandstof, vier ophangpunten voor verschillende wapens, totaal wapenlast 7257 kg
Bemanning	2
Eerste vlucht	30 april 1958
Aantal gebouwd	170

BRONNEN

Klik op 'Top 50' voor mijn persoonlijke 'best of' militaire vliegtuigen lijst.

GA TERUG

---