OPERATION 'DESERT
STORM' (de wapenfeiten van de Eagle)
Ondanks dat de F-15E Strike Eagle nog niet geheel
'combat ready' was, waren er 48 van dit type aanwezig om
ingezet te worden tijdens de Golf Oorlog, de bevrijding van
Koeweit door bezetter Irak. Tijdens de openingsaanval op
Bagdad, de hoofdstad van Irak, op donderdag 17 januari 1991,
gaven vier F15C’s van 71st Tactical Fighter Squadron, van de
1st Tactical Fighter Wing, dekking aan een groep F-15E’s die
doelen gingen bestoken. In F-15C, 83-0017, vloog Capt. Steven
Tate, en vloog hoog boven de ‘strike package’ van F-15E’s,
toen hij merkte dat er een vijandelijk toestel verscheen op
zijn radarscherm. Dit werd bevestigd door andere communicatie,
dat er meerdere Iraki vliegtuigen de lucht ingingen. Op 24km
afstand selecteerde Tate een AIM-7M Sparrow, en vuurde deze
af. Korte tijd later werd de hemel opgelicht door een enorme
explosie toen een Irakese Mirage F.1 werd getroffen. Hiermee
scoorde de F-15 als eerste een ‘kill’ tijdens de Golf Oorlog.
F-15C's van de 33rd TFW en een F-5E II van Saoedi-Arabië tijdens 'Desert Storm'
In totaal zouden de eerste dag van ‘Desert Storm’, 17
januari 1991, negen Irakese vliegtuigen slachtoffer worden
van Amerikaanse inzet. Naast de eerste door een F-15C, van 71st TFS, werden
er nog eens vijf neergeschoten door andere F-15C’s (allen door het
58TFS/33TFW) en twee afgeschoten door FA-18 Hornets (van VFA-81).
Misschien de meest spectaculaire overwinning
die eerste dag, was op een Irakese Mirage F.1EQ. Deze Mirage
achtervolgde een onbewapende EF-111A Raven (van
42ECS/66ECW), waarop de bemanning van de Raven besloot
zo laag mogelijk te gaan vliegen, en doken naar de grond,
achtervolgd door de Mirage. Toen de EF-111 optrok, kon de
Mirage niet snel genoeg optrekken, en sloeg tegen de grond.
Een F-15C over de woestijn
tijdens 'Desert Storm'
In totaal zouden F-15C’s verantwoordelijk zijn voor 37
vijandelijke toestellen tijdens Operation ‘Desert Storm’ (van
17 januari tot en met 22 maart 1991). Er werden er 35 geclaimd
door USAF F-15C's en 2 door een F-15C van de Saoedie-Arabië.
Ook een USAF F-15E Strike Eagle wist een Irakees
toestel neer te halen, een Hughes 500 helikopter. Vooral de
laatste 'kill' was een opvallende prestatie. De F-15E
bemanning had voor het boordkanon kunnen kiezen, maar besloten
een LGB (Laser Guided Bomb) te kiezen, welke explodeerde tegen
de helikopter. Geen enkele F-15C/D ging verloren in
luchtgevechten, maar twee F-15E's werden neergeschoten door
grondvuur, waarbij van de eerste de bemanning omkwam (18 jan.
F-15E, 88-1689), en van de tweede raakte de bemanning in
gevangenschap (19 jan. F-15E, 88-1692). Nadat de oorlog
officieel voorbij was, werd er een ‘no-fly’ ingesteld over
Irak. Tijdens die periode werden nog eens drie overwinningen
aan de F-15C’s toegeschreven. Op 14 april 1994 ging dit
gruwelijk mis, toen twee F-15C twee UH-60 Blackhawk
helikopters neerschoten. De vliegers dachten te maken te
hebben met een overschrijding van de ‘no-fly’, en dit koste
het leven aan 26 Amerikaanse en UN personeel die hulpgoederen
naar de Koerden zouden brengen in Irak.
Twee F-15Es, een F-15C en twee
F-16's over de brandende olievelden van Koeweit.
Tijdens Operation ‘Allied Force’, de tweede Golf Oorlog,
werden vier MiG-29 Fulcrums neergehaald, waarbij één
vlieger er twee neerhaalde door gebruik te maken van twee
AIM-120 AMRAAM raket (de eerste dubbele overwinning in USAF
geschiedenis met de AIM-120).
In totaal ligt de score voor F-15 overwinningen op 105
vijandelijke toestellen. Hierbij is nog nooit een F-15
verloren tijdens luchtgevechten. Ondanks dat de F-15 uitgerust
is met een formidabel boordkanon, is hiermee door USAF
piloten nog nooit een score gemaakt. Wie wel gebruik maken
van het boordkanon, zijn de Israëlische piloten. Deze naderen
het liefst hun opponent zo dicht mogelijk, om hem daarna vol
te pompen met 20mm kanonskogels. De Amerikaanse piloten zouden
zeggen dat deze piloten een tactische fout hebben gemaakt, en
beter de langere afstand raketten hadden kunnen gebruiken. Met
zeker 50 overwinningen is de Israëlische luchtmacht de hoogst
scorende met de F-15 Eagle.
Israëlische Eagles van
het 133 Squadron
De opening van dit artikel begon met mijn herinnering aan
de F-15’s die over het IJsselmeer vlogen. Deze Eagles
waren waarschijnlijk van Soesterberg. Op Soesterberg stond in
deze periode het 32nd Tactical Fighter Squadron. De eerste
F-15A’s arriveerden in Nederland op 13 september 1978. In
december van dat jaar waren er 18 Eagles op
Soesterberg en was de transitie van de F-4 Phantom II
naar de F-15A een feit. Later zou het 32nd TFS uitgebreid
worden tot 24 F-15’s. Het 32nd TFS welke wel het enige
‘Koninklijke’ Amerikaanse squadron werd genoemd, stond verder
bekend als ‘Wolfhounds’.
F-15C, 81-0049, van het 32nd
Tactical Fighting Squadron
Tijdens Operation ‘Desert Storm’ stond het 32nd TFS op de
basis Incirlik in Turkije. Op 28 januari 1991 vlogen vier
F-15’s van 32nd TFS een zogenaamde BARCAP (BARrier Combat Air
Patrol) over Irak. De toestellen waren juist in de lucht aan
het bijtanken, toen een AWACS doorgaf dat er vier vijandelijke
jagers hun kant op kwamen. Capt. Don ‘Muddy’ Watrous vloog als
nummer vier in de formatie met ‘Bagwan’ Baughan als nummer
drie. Omdat ‘Bagwan’ zijn radar niet werkte, ging ‘Muddy’ de
aanval aan. Hij vuurde twee AIM-7 ‘Sparrows’ af, welke beide
hun doel, een Mig-23 Flogger, misten. ‘Muddy’ was boven de
vijandelijke toestellen, en besloot zijn externe brandstof
tanks af te werpen, en dook met supersonische snelheid op zijn
doelwit af. Ook zijn derde AIM-7 miste het doelwit, maar de
vierde rukte de vleugel van de MiG-23 Flogger af,
waarop deze crashte. Na deze actie moesten ‘Muddy’ en ‘Bagwan’
in de lucht weer bijtanken. Hier nam de boom operator foto’s
van de F-15 van ‘Muddy’, omdat deze een stuk van zijn
vleugeltip miste. Tijdens het afwerpen van de externe
brandstoftanks, was er één tegen de vleugel geklapt. ‘Muddy’
kon terug naar de basis na het tanken en maakte een geslaagde
landing. Deze overwinning op een MiG-23 was de enige voor het
32nd TFS tijdens ‘Desert Storm’. Terug op Soesterberg bleek de
dreiging vanuit het oosten zo afgenomen (de Koude Oorlog leek
voorbij na de val van ‘De Muur’), dat de laatste F-15C van het
32nd TFS Soesterberg verliet om 12.00 uur op 13 januari 1994.
Waarmee na veertig jaar een einde kwam aan een Amerikaans
squadron in Nederland.
F-15A Eagle, 74-0083
(ex-1st TFW) nu in kleuren van het 32nd TFS (als 77-0132)
(In het Nationaal Militair Museum op de voormalige vliegbasis Soesterberg)
Sinds augustus 1997 is Boeing de producent van de
oorspronkelijke McDonnell Douglas F-15 Eagle, toen
beide bedrijven in elkaar opgingen. McDonnell Douglas bestaat
niet meer, maar het logo is wel door Boeing geadopteerd, een
globe waarin gerefereerd wordt aan de navigatiecirkel welke
een Douglas toestel maakte in 1924.
12 september 2000, F-15E, 97-0203, kreeg een klapband
en werd totaal vernield
(de piloot raakte licht gewond, de WSO had een gebroken arm en de ander arm werd bijna afgerukt,
maar hij genas geheel en kon later weer vliegen)
Zoals eerder aangegeven, is er nog nooit een F-15 tijdens
een rechtstreeks duel met een ander vliegtuig uit de lucht
geschoten. Toch zijn er verschillende Eagles
verongelukt en/of gecrashed. Een enkele door grondvuur, maar
de meeste door storingen. Tot begin 2014 waren er voor de USAF
123 F-15's verloren gegaan, waarbij 55 vliegers het leven
lieten. Voor zover bekend gemaakt, heeft Israel 13 F-15’s
verloren (laatste telling is van 1998). Japan verloor 11
F-15’s tijdens ongelukken (laatste entry 1995), waarbij één
toestel tijdens een training werd neergeschoten door de
‘wing-man’ toen deze per ongeluk een AIM-9L Sidewinder
afvuurde (de piloot maakte gebruik van de schietstoel).
Saoedi-Arabië, heeft tot 2011, 28 F-15's verloren. Tot slot:
In 2006 zou Korea zijn enige ongeluk met een F-15K hebben
gehad (waarbij beide vliegers omkwamen).
In maart 2011 stortte deze F-15E
neer in Libië, de bemanning werd gered
(Foto: Mark
Richards)
Hierboven zijn de restanten te zien van F-15E, 91-0304,
welke door mechanische problemen neerkwam bij Bu Mariem,
Libië, tijdens Operation ‘Odyssey Dawn’ (de omverwerping van
Kolonel Gaddafi), op 21 maart 2011. Beide vliegers wisten met
de schietstoel het toestel te verlaten. Piloot Major Kenneth
Harney werd door een Amerikaanse helikopter gered, WSO
Captain Tyler Stark werd opgevangen door de oppositie in Libië
en overgedragen aan de Amerikanen. Toen dorpelingen naar de
crashsite gingen om de piloten te begroeten, werden deze
beschoten door een Amerikaanse helikopter, waarbij zes
dorpelingen gewond raakten, waaronder twee ernstig.
De opvallende jet uitlaten
zonder de 'Turkey Feathers' (hieronder de F100-PW220 (van
een F-16) met de 'Turkey Feathers' aangebracht
Wat opvalt aan de foto van de gecrashte F-15E, 91-0304,
zijn de twee straalpijpen aan de achterzijde. Tijdens de
testen met de F-15 prototypen viel op dat de uitlaatstukken,
de zogenaamde ‘Turkey Feathers’ (kalkoen veren), door
luchtstromen over de romp soms werden losgerukt en het toestel
nadelig beïnvloedden. Bij de latere productie van de F-15’s
werd toen besloten deze ‘Turkey Feathers’ geheel weg te laten.
Het bleek dat het de vliegeigenschappen verder niet
verstoorden. Degenen die er het meeste last van hebben, om
deze delen weg te laten, zijn de modelbouwers, want die
moeten priegelen aan de schuifsystemen van de naverbranders.
DE EAGLE IN HET
BUITENLAND
Israel: De eerste grote buitenlandse afnemer van de F-15
was Israel. Deze ontving vanaf 1978 51 F-15A/B/C/D’s. De
eerste 25 waren vroege USAF toestellen. Een latere order
besloeg 25 F-15I Ra’am (de ‘E’ Strike Eagle
variant).
Een Royal Saudi Air Force
F-15S(D) van 13 Squadron
Saoedi-Arabië: De eerste van 62 F-15C/D’s werden aan dit
land geleverd vanaf augustus 1981. Israel, niet bepaald een
goede buur, had bedongen bij de Amerikanen om de toestellen te
leveren in een mindere uitrusting dan die van de USAF. Tevens
werd bepaald dat er niet meer dan 60 F-15’s geleverd mochten
worden, dus bleven twee F-15C’s achterin Amerika als reserve.
In 1990, toen Koeweit door Irak was bezet, werden snel 20
F-15C’s en 4 F-15D’s geleverd aan Saoedi-Arabië. In oktober
2010 plaatste Saoedi-Arabië een order voor 84 nieuwe F-15SA
Eagles, en een upgrade van hun F-15S kisten naar
F-15SA standaard. Hiertoe werden 68 upgrade pakketten besteld.
Japan: Dit land is een grote afnemer van de Eagle,
maar dan wel in licentie gebouwd bij Mitsubischi als de F-15J
(C-variant), 157 stuks, en de F-15DJ (D-variant), 45
stuksgebouwd.
Een Japanse F-15J in fraaie
kleuren scheurt door de bocht
Singapore: In totaal bezit Singapore 24 F-15SG’s, een
verbeterde ‘E’ variant. Deze toestellen hebben de F110-GE-129
in plaats van de F100-PW-220/229 van Pratt & Whitney, en
de AN/APG-63(V)3 AESA radar, waarmee Singapore de eerste
buiten de USAF deze radar in haar Eagle heeft.
Republiek Korea: Een nieuwe loot aan de F-15 vloot, is die
van Korea (ROK). De F-15K Slam Eagle werd na een order
voor 40 stuks in april 2002 geleverd. Een tweede order voor
nog eens 21 F-15K’s werd geplaatst, waarvan de laatste op 2
april 2012 werd afgeleverd. Korea is van plan om minstens tot
2040 met de Eagle te opereren door gebruik te maken van
de updates die in de toekomst geleverd zullen worden.
De eerste Koreaanse
F-15K
Bij de USAF is de eerste variant, de F-15A/B, op 16
september 2009 uitgefaseerd. De laatste vlucht werd gemaakt
met een F-15A van de Oregon Air National Guard. In 2014 waren
er nog 178 F-15C/D’s die een upgrade kregen van de
AN/APG-63(V)3 AESA radar, en die zouden dan samen met de 224
F-15E Strike Eagles dan nog zeker tot 2025 dienst
moeten doen.
16-09-2009, de laatste vlucht
van een F-15A (77-0098) in de USAF (Oregon
ANG)
Een paar opmerkelijke feiten wil ik hier niet onbenoemd
laten. Eén van deze zaken is de ASAT raket. Deze raket, de
ASM-135 (Anti Satellite Missile) was speciaal ontwikkeld om
eventuele vijandelijke (lees; Russische) satellieten te kunnen
vernietigen. Er werden vijf proefnemingen gedaan, waarbij de
derde daadwerkelijk een niet meer in gebruik zijnde
zonneobservatie satelliet die op 555km hoogte hing, werd
afgeschoten met de ASM-135. Hiertoe hing deze raket centraal
onder de romp van een F-15A, gevlogen door Major Wilbert D.
‘Doug’ Pearson, die met Mach 1.2 die hem lanceerde op een
hoogte van 11.660 meter.
De lancering van een ASAT
raket
Boeing probeerde met het voorstel van de F-15SE Silent
Eagle een graantje mee te pikken in de zoektocht naar
meer ‘stealth’ voor hun jager. In de hoop klanten te vinden in
het buitenland die de ware stealth jager, de bijna voor radar
onzichtbare vormgeving van de huidige generatie jagers, te
duur vonden, bood Boeing de F-15SE aan, een aangepaste F-15E.
Dit toestel heeft een wapenlast welke intern werd gedragen in
de CFT’s (de brandstoftanks die aan de F-15E geklikt kunnen
worden). Om radaraanstraling af te buigen, werden de twee
staartvlakken onder een hoek gezet (zie foto hieronder), zoals bij de F-18
Hornet. Verder werd het toestel behandelt met ‘radar
absorberend materiaal’ (RAM).
De F-15SE Silent Eagle
Maar helaas voor Boeing, waren
de buitenlandse klanten meer gecharmeerd van de F-35, de
ongelooflijk dure JSF, van een dikke 100 miljoen dollar per
stuk. Misschien voor de meeste landen veel te duur, maar wel
een toestel dat de laatste generatie jagers vertegenwoordigt
en een langere toekomst zou kunnen hebben. Boeing zet de
ontwikkeling van de F-15SE niet door, maar heeft ook nog niet
alle hoop opgegeven, en houdt het project op de ‘back
burner’.
De F-15EX Eagle II
7 april 2021, de F-15EX Eagle II wordt onthult
Begin april 2021 werd de F-15EX Eagle II gepresenteerd door de USAF op Eglin Air Force Base in Florida. Aangezien er aan de buitenkant op het eerste gezicht weinig verschil met de vorige modellen van de F-15 lijkt, is het een compleet nieuw toestel aan de binnenkant geworden. Hierdoor vonden sommigen dat deze nieuwe Boeing variant een nieuwe naam verdiend. Waren de vorige varianten van de F-15 nog bediening met kabels op de stuurinrichting, al waren die reeds aangesloten op een computer, de Eagle II is geheel fly-by-wire, oftewel, de computer reageert op de handeling van de piloot en stuurt servo's aan die de roervlakken bewegen, geen kabels meer. Zo zou voorkomen kunnen worden dat de piloot teveel van het toestel vraagt.
De F-15EX Eagle II
De F-15EX is een tweezitter, maar zal meestal door één vlieger bemand worden. Indien nodig kan er een tweede man hulp bieden via hetzelfde 'touchscreen' scherm dat ook de piloot voor zich heeft. Het toestel heeft de snelste missiecomputer die in de wereld te vinden is en is daarmee het beste voorbereid op elektronische oorlogsvoering. De Eagle II is nagenoeg gelijk wat Boeing al leverde aan Saoedi-Arabië, de F-15SA. Het is de bedoeling dat de huidige 'C' en 'D' versie vervangen worden door de Eagle II. De USAF heeft aangekondigd er 144 stuks aan te schaffen. Aangezien de Eagle II geen stealth technologie bezit ('het licht op een radarscherm op als een voetbalveld'), zal het waarschijnlijk samenwerken met de F-22 of de F-35 welke wel stealth technologie bezitten (bijna onzichtbaar voor radar). De Eagle II moet de vijand de de lucht inlokken, waarna de verrassing volgt voor de vijand, de overmacht aan F-22 en/of F-35's die de Eagle II vergezellen. Voordeel ten opzicht van de F-35, is de grote hoeveelheid wapens de Eagle II mee kan voeren, zoals 12 AMRAAM raketten. Maar niet iedereen is in jubelstemming, zoals Pratt & Whitney die de oorspronkelijke F100 motoren leverde voor de vorige versies, nu heeft General Electric een contract gekregen voor de levering van hun F110-GE-129 motoren (een aankoopoptie voor 329 motoren tot 2031 ligt in het verschiet). Pratt & Whitney heeft bezwaar aangetekend en wil een open competitie. Begin 2022 werd bekend dat de US State Department akkoord ging met de verkoop van 36 F-15EX toestellen aan Indonesië (onder de aanduiding F-15ID).
Voor meer over het gebruik door de NASA van de F-15
Eagle :
VLIEG MEE IN ONDERSTAANDE TF-15B, (71-0290), #'837'
GA TERUG
|