Toen in 1982 de Falkland Oorlog uitbrak werden vier squadrons Harriers ingezet, waaronder de complete operationele vloot van drie Royal Navy squadrons (No.800, 801 en 809 Naval Air Squadron) met 28 Sea Harriers om de vloot te beschermen. Harriers werden onder andere met de HMS Hermes en HMS Invincible naar het door de Argentijnen bezette gebied gebracht. De GR.Mk 3's van RAF No. 1 Squadron, ook aan boord van de HMS Hermes ondersteunden voornamelijk de grondtroepen (voor meer over de Falkland oorlog, zie lager).

British Aerospace, het voormalige Hawker Siddeley Aviation, leverde voor het eerst een Sea Harrier FRS.Mk 1 af op RAF Dunsfold. Hiervandaan begonnen de eerste proefvluchten op 20 augustus 1978. Het eerste ontwerp voor de FRS.Mk 1 begon in mei 1975 en was gebaseerd op een GR.Mk 3. De verlengde laserneus verdween en er kwam een Ferranti Blue Fox radar voor in de plaats. De hoeveelheid elektronica achter de cockpit betekende dat de cockpit hoger kwam te liggen. Het rondom zicht was een bijkomend voordeel voor de piloot.

De Sea Harrier was geschikt voor ondersteunende taken, maar hoofdtaak was de vlootbescherming als jager en verkenner en onderschepper. In de Sea Harrier FRS.Mk 1 was de Pegasus Mk 104 geplaatst, dit was eigenlijk een Mk 103, maar beter bestand tegen zout water. Ook de rest van de Sea Harrier was extra beschermd tegen corrosie door het zoute milieu waar de Sea Harrier in opereerde.

De eerste deklanding van een Sea Harrier was op 13 november 1978 aan boord van de HMS Hermes (het was niet de eerste keer dat een Harrier vanaf een vliegdek manoeuvreerde, in februari 1963 had Bill Bedford al een testvlucht ondernomen, met het prototype XP831, op de HMS Ark Royal). Op de Hermes werd voor het eerst een 'ski-plank' geïnstalleerd onder een hoek van 12°. Via deze helling kon een brandstofbesparende korte aanloop genomen worden met zware lading. Sindsdien kregen de Sea Harriers de bijnaam 'Jump Jet'.

Zoals al eerder aangegeven werd de complete, op dat moment operationele, vloot aan Sea Harriers, 28 stuks, overgebracht naar de Falkland Eilanden toen deze bezet werden door Argentijnse troepen op 2 april 1982. No.800 Naval Air Squadron vertrok met 12 Sea Harriers op de HMS Hermes op 5 april naar de Falklands. Acht Sea Harriers van 801 NAS, vertrokken zuidwaards met de HMS Invincible. Acht Sea Harriers van 809 NAS vlogen, ondersteund door tankvliegtuigen en een tussenlanding op Banjul, in Gambia, naar het eiland Ascension.

Op 4 mei gaat de eerste Sea Harrier, van 800 NAS verloren als deze wordt aangeschoten door 35mm grondvuur over Goose Bay. Lt Taylor komt hierbij om het leven. Op 6 mei gaan twee Sea Harriers van 801 NAS verloren als deze, waarschijnlijk door het slechte weer, met elkaar in botsing komen, beide vliegers, Lt Curtiss en Lt Cmdr Eyton-Jones RN komen om. Vrijdag 21 mei is een slechte dag voor Flt Lt Glover, van No.1 Squadron, als zijn Harrier GR.Mk 3 aangeschoten wordt door, waarschijnlijk een Blowpipe SAM, over Port Howard. Glover gebruikt zijn schietstoel en raakt gewond. Korte tijd later wordt hij krijgsgevangen gemaakt.

23 mei gaat weer een Sea Harrier verloren van 900 NAS als deze net vertrokken is van de HMS Hermes. Het toestel stort in zee ten noordoosten van de Falklands, explodeerde waarbij de vlieger Lt Cmdr Batt RN omkomt. Op 27 mei gaat wederom een GR. 3 Harrier (XZ988) van 1 Squadron verloren als deze over Goose Green wordt aangeschoten door waarschijnlijk 35mm Oerlikon vuur. Sqdn Ldr Iveson gebruikt zijn schietstoel en weet zich schuil te houden voor hij door eigen troepen wordt gered. 29 Mei gaat een Sea Harrier van 801 NAS verloren als deze vanaf de HMS Invincible glijdt, als het schip in de wind draait. Lt Cmdr Broadwater RN gebruikt zijn schietstoel en wordt uit zee opgepikt.

Op zondag 30 mei raakt een Harrier GR.3 beschadigd als deze door klein kaliber wordt aangeschoten. Sqdn Ldr Pook, van 1 Squadron. probeerde nog de HMS Hermes te bereiken, maar kreeg een tekort aan brandstof en gebruikt zijn schietstoel waarna hij opgepikt wordt uit zee. Dinsdag 1 juni wordt een Sea Harrier van 801 NAS getroffen door een Roland SAM ten zuiden van Stanley. RAF vlieger Flt Lt Mortimer die de Sea Harrier vliegt, maakt gebruik van de schietstoel en wordt ook uit zee opgepikt. Een week later, op dinsdag 8 juni, raakt een Harrier GR. 3 zwaar beschadigd als deze een harde landing maakt, door een motorstoring, bij Port San Carlos. Het toestel kan niet meer gerepareerd worden, maar Wing Cmdr Squire komt er zonder verwondingen van af.

Gedurende de Falkland Oorlog in 1982 werden door de Sea Harriers; 2376 vluchten, 2088 deklandingen in meer dan 2675 uur gemaakt. Er waren steeds 80% Harriers vliegwaardig. Er werden 23 Argentijnse toestellen vernietigd tegen een verlies van 8 Sea Harriers, en vier GR 1 Harriers van No.1 Squadron. Geen enkele Harrier ging verloren tijdens een confrontatie met Argentijnse vliegtuigen. De helft van de Harriers ging verloren door grondvuur of door storingen/ongelukken. Het staat onomstotelijk vast, zonder de inzet van de Harrier hadden de Britten waarschijnlijk de Falklands nooit heroverd.

Uit de FRS.Mk 1 ontstond de Mk 2 met een mogelijkheid om meerdere doelen 'over-de-horizon' aan te vallen, ook van lage hoogte, met AIM-120 AMRAAM raketten. Opvallend kenmerk van de Mk 2 is de andere vorm aan de neus met daarin een Blue Vixen puls dopler-radar. Er werden 54 FRS.Mk 1's gebouwd en 18 Mk 2's (met 33 aangepaste FRS.Mk 1's).

Eind jaren 80, begin jaren 90 van de vorige eeuw verving de tweede generatie Harriers de eerste generatie voor de GR 5 en de GR 7. Tussen de GR 5 en de 7 zaten niet veel verschillen, alleen de GR 7 was aan de buitenzijde te onderscheiden vanwege de FLIR op de neus. De GR 5/7 is onder licentie gebouwd in Amerika bij McDonnell Douglas als de AV-8B Harrier II met RAF navigatie en defensieve middelen. En zo staat er op de Britse Harrier grotendeels; 'Made in the USA'.

De GR.5/7 kan bijna het dubbele aan wapenlast dragen over dezelfde afstand. De 30mm kanonnen onder romp zijn vervangen voor 25mm kanonnen in verwijderbare dragers. De trainerversie, de T 10, is geheel gevechtswaardig. De RAF Harrier GR 7 zal vervolgens gaan samenwerken met de Sea Harriers en in de zogenaamde 'Joint Force 2000' opereren.
Up-grades werden uitgevoerd welke zouden leiden tot de GR 9 met de Pegasus Mk 107.

Lang voor de Harriers operatieve actie zagen over de Falklands, waren de Harriers van de Amerikaanse Marines al regelmatig ingezet. De USMC kregen tussen 1971 en 1976 102 AV-8A's en 8 TAV-8A trainers. De voornaamste taak van de USMC is de ondersteuning van amfibische landingen. Om deze reden is er ook geen LRMTS aangebracht.

Een upgrade naar een AV-8C niveau (door de Britten Harrier Mk 50 genoemd) hield in dat er een RWR (Radar Warning Receiver) en AN/ALE-40 (anti-radarsneeuw/en fakkel dispenders) werden aangebracht. Voor een verbeterde stijgkracht werd het LID (Lift Improvement Device) aangebracht in de vorm van vinnen met een klep aan de onderzijde van de romp. De AV-8A/C's verbeteringen gingen over in de AV-8B waarna de A/C's werden uitgefaseerd en in opslag gingen op Davis-Montan.

Een andere afnemer was de Spaanse Marine, de Arma Aérea de la Armada. Deze ontvingen via de US Navy zes AV-8A's en 2 TAV-8A's (door de Spanjaarden VA.1 en VAE.1 Matador genoemd). Vanuit Engeland werden nog vijf éénzitters, AV-8's afgeleverd. Boeing heeft enkele Spaanse Harriers ge-upgrated naar de AV-8B Harrier II. In 2021 werd een vervanger voor een oude TAV-8B Harrier trainer voor een nieuwe TAV-8B Harrier II aangekocht door de Spanjaarden. Spanje heeft nog twaalf tegenwoordig (2022) in dienst, waaronder twee trainer tweezitters.

Voor de Indiase luchtmacht werden 23 FRS.Mk 1's aangepast tot de FRS.Mk 51. Deze werden voorzien van Vinten Vicon chaff/flare dispenders en aanpassingen voor het dragen van de Matra R550 Magic raket. De toestellen werden gestationeerd op de vliegdekschepen Viraat en Vikrant.

Er is nog getracht om de Harrier meer power te geven, onder de aanduiding 'HS1154'. Daartoe werden delen van twee Harriers gebruikt, de neus en staart van een een Gr.1 (de in 1971 gecrashte XV798) en de vleugels van een T.2 (XW264). om een vectored-thrust Rolls-Royce Pegasus te testen met een naverbrander. Onder de naam Plenum Chamber Burning (PCB) werden testen in 1983 uitgevoerd. De BAe Harrier 'vluchten' werden uitsluitend gedaan in een vaste testopstelling. De PCB is bewaard gebleven en is te zien in 'The Helicopter Museum', Weston-super-Mare, Engeland.

Ondanks dat het project tot geen verdere ontwikkeling leidde, bracht het veel data voor de in ontwikkeling zijnde Lockheed Martin F-35 Joint Strike Fighter. De Harrier is nu vervangen door de ongelooflijk dure en gecompliceerde F-35B Lightning II. Dit zogenaamde 'fifth-generation' aanvalvliegtuig heeft stealth capaciteit en de Britse versie heeft de mogelijkheid voor VTOL. In 2022 waren er 27 operationeel voor het Verenigde Koninkrijk (waarvan één verloren is gegaan door een ongeluk, en drie in de VS voor trainingen). Of de 138 bestelde F-35's ooit in zijn geheel geleverd worden aan het Verenigde Koninkrijk is nog maar de vraag, want de kosten zijn enorm. Het is afwachten hoe de oorlog, welke Rusland startte tegen Oekraine in februari 2022, zich gaat ontwikkelen. Als de dreiging naar het westen toeneemt, dan zullen er zeker sneller en meer gevechtsvliegtuigen van het kaliber F-35 geproduceerd gaan worden. In ieder geval verwacht men dat eind 2025 er 47 geleverde F-35's in het Verenigde Koninkrijk zullen zijn.

Eerder dan iedereen had verwacht, werden de Harriers uitgefasseerd in 2010 toen, op 15 december van dat jaar, de laatste formatievlucht van 16 'Jump Jets' werd gemaakt vanaf RAF Cottesmore. Vanwege de bezuinigingen besloot de regering de complete aanvalsmacht af te stoten. dat betekende dat de 79 nog vliegende Harriers afgestoten moesten worden. De besparing zou zo'n 1 miljard pound moeten opleveren. Veel onderdelen zullen naar de Verenigde Staten gaan om daar de Harriers in de lucht te houden. Met het verlies van de 'Jump Jet' is ook de HMS Illustrious overbodig geworden en deze wordt, net als de HMS Ark Royal, terzijner tijd gesloopt.

BRONNEN

Klik hieronder om naar de homepage te gaan

OF GA TERUG

---