McDonnell Douglas/Northrop F/A-18
Hornet

- De P-530 Cobra -

In de jaren 60 werkte Northrop aan het project P-530 Cobra. Ervaringen opgedaan met de F-5 werden verschillende zaken verwerkt in de P-530, zoals het vleugelconcept en de dubbele motoren. Toen de USAF om een nieuw jachtvliegtuig vroeg, kwam General Dynamics met de YF-16. Northrop bouwde verder aan de basis van de P-530 en kwam met de YF-17. Na het naast elkaar vergelijken van beide toestellen, besloot de USAF voor de YF-16 te gaan. Dit was een tegenvaller voor Northrop, want ze liepen alleen al voor de USAF een order mis van minstens 650 toestellen.

De P-530 Cobra, de voorloper van de F/A-18 Hornet

De redding bleek de Amerikaanse marine (US Navy). De F-14 Tomcat was een duur toestel en men zocht nog een goedkopere oplossing om eventuele gaten te vullen. Tevens was er een opvolger nodig voor de A-7 Corsair II. Northrop wilde graag in deze race meedoen en ging een overeenkomst aan met McDonnell Douglas, een firma met meer ervaring op marinegebied. De YF-16 van General Dynamics bleek wederom de enige echte concurent. Maar de US Navy koos op 2 mei 1975 definitief voor de YF-17. De uitstekende deklanding-eigenschappen, en de veiligheid van twee motoren gaven de doorslag.

De YF-17 en de YF-16 tijdens de evalutatie

Van 27 mei tot 14 juli 1976 was het prototype van de YF-17 (01569) te vinden op het Dryden Flight Research Center, Edwards, California. Hier werd de straaljager getest op eigenschappen tijdens de transone snelheid. Ook werd tijdens windtunneltesten onderzoek gedaan voor de toekomstige jagers. Over één ding waren alle zeven testvliegers het eens, het toestel was eenvoudig te vliegen en was in hun ogen generaties verder dan de toen huidige gelijkwaardige straaljagers!

Prototype YF-17 (01569) tijdens het testen door NASA

Door alle aanpassing naar een marine jager/jachtbommenwerper, werd de aanduiding YF-17 omgezet naar F-18. Het eerste echte prototype van de F/A-18 Hornet vloog op 18 november 1978. Vanaf februari 1979 werden de eerste productie toestellen aan de Amerikaanse marine geleverd, de VFA-125 op NAS Lemoore, Californië. Deze testten de negen éénzitter F/A-18’s en de twee tweezitter TF/A-18’s tot het uiterste. Het jager aanvalssquadron VMFA-314 ‘Black Knights’ van de Marines, was de eerste eenheid dat operationeel beschikte over de Hornet.

Twee F/A-18's van VMFA-323 aan boord van de USS Coral Sea, 1986

Vanaf 1983 begon de vervanging van de A-7 en ook de F-4 Phantom met de F/A-18’s. VFA-25 en VF-113 waren de eerste squadrons die de Hornet naar zee meenamen in 1985, aan boord van de USS Constellation. In 1986 werd de F/A-18 voor het eerst in actie gezet tegen Libië. Vanaf de USS Coral Sea in handen van CV-43, bestookte ze met succes radar en raket complexen met HARM’s (Highspeed Anti-Radiation Missiles).

Een F/A-18 van VMFA-314 ‘Black Knights’ (US Marines)

Na meer dan 400 F/A-18A en ‘B’ modellen geproduceerd te hebben, werd in 1987 de F/A-18C en ‘D’ geïntroduceerd. Deze beschikte over verbeterde E(lectronic) W(arfare) systemen en verbeterde computerverwerkingsystemen. Tevens konden deze toestellen de AIM-120 AMRAAM (Advanced Medium Range Air-to-Air Missile) en de AGM-65 Maverick (air-ground missile) voeren.

Een F/A-18 showed zijn tien AMRAAM's en twee Sidewinders

In mei 1988 werd de eerste tweezitter F/A-18D aangepast voor opereren bij nacht. Voorzien van NAVFLIR (Navigation Forward Looking Infra Red) en een TINS (Thermal Imaging Navigation Set) bleek dit een groot succes. Later werden alle Hornets van deze apparatuur voorzien.

Een F/A-18D Hornet met een AGM-65 Maverick onder de vleugel, Al Asad, Irak

Verschillende landen kochten de F/A-18 aan, zoals Australië, Spanje en Koeweit. Ook Canada was een grote afnemer van de, door hen genoemde, CF-18A (98 stuks) en de CF-18B (40 stuks). Australië kocht drie F/A-18B’s compleet en assembleerde vervolgens 57 F/A-18A’s en 15 F/A-18B’s zelf. In 2010 ontving Australië de eerste van 24 F-18 Super Hornets. Op 4 december 2021 vloog de laatste oude Hornet in Australië (Canada was een afnemer van 25 oude Australische Hornets). Spanje kocht 73 F-18’s aan (60 EF-18A’s en 12 EF-18B’s), al staan ze in Spanje bekend onder de naam C-15 voor de éénzitter en de CE-15 voor de tweezitter. Koeweit verkreeg in totaal 40 Hornets (32 KAF-18C en 8 KAF-18D's). Ook Finland was een afnemer (55 F/A-18C's en 7 18-D's) en Maleisië (8 F/A-18D's) en Zwitserland (26 F/A-18C's en 7 18-D's).

Een Finse F/A-18D (uitfaseren Finse F-18's zou moeten starten vanaf 2025)

De Hornet is voorzien van de Hughes APG-65 radar. Deze kan 10 doelen scannen over een afstand van 74 km scannen, waarvan hij er 8 aan de piloot laat zien als prioriteit. De APG-65 is ook geschikt voor het navigeren op lage hoogte over het terrein. Voor nabij gevechten beschikt de A/F-18 over een zesloops M61A1 20mm kanon in de neus. Verder heeft het in de jagerconfiguratie de beschikking over twee AIM-9L/M Sidewinders en twee AIM-7F/M Sparrow raketten. Er is een mogelijkheid onder de vleugels vier extra Sidewinders mee te nemen, maar die beïnvloeden wel de wendbaarheid.

De cockpit van de F/A-18

Van een ‘F’(Fighter) is de F/A-18 in korte tijd aan te passen voor de rol van aanvaller, ‘A’ (Attack). Het is een kwestie van het aanbrengen van laser-markering gondels en de FLIR apparatuur te installeren en de computers aan boord van aanvalsprogrammatuur te voorzien. Tijdens Operation ‘Desert Storm’ in 1991 opereerde de Hornet in de voorste gelederen. Op de eerst dag schoten twee F/A-18’s twee Irakese MiG’s neer en vervolgden hun weg in de ware F/A configuratie door ook hun bommen met succes af te leveren.

Op 30 september 2000 eindigde de productie van de F/A-18A/D serie met 1048 toestellen voor het Amerikaanse arsenaal en 483 voor buitenlandse afnemers. De laatste vlucht in operationele dienst van een F/A-18 Hornet van de Amerikaanse Navy was op 19 oktober 2019.

Het marine demo-team 'Blue Angels' vliegt sinds 1987 met de F/A-18

Ook het beroemde Navy demo-team 'Blue Angels' vliegt met de Hornet. Vanaf 1987 tot eind 2020 waren de 'Angels' wereldwijd een graag gezien demo-team in hun blauw en geel gestreepte F/A-18A/C/D Hornets. Na de oude F/A-18 jagers, stapten de vliegers over op de F/A-18E/F Super Hornets, geen nieuwe toestellen, maar uit de eerste productie, wel zogenaamde 'Low Rate Initial Production' (LRIP) batches. De 'E' model zijn productie nummer 6, 7, 11, 12, 13, 17, 20, 21 en 26 en de 'F' models zijn nummer 8, 10 en 18.

De 'Super' Hornet (of Rhino)

Op 29 november 1995 maakte de F/A-18E ‘Super’ Hornet haar eerste vlucht. Eind 1998 werd het eerste toestel afgeleverd aan de Amerikaanse marine. De F/A-18F is een tweezitter met de capaciteit van de F/A-18E. De naam 'Super' Hornet wordt niet operationeel gebruikt om verwarring met het oude model te voorkomen, bij de US. Navy staat de 'Super' onofficieel bekend onder de naam Rhino.

Het verschil in 1 oogopslag, links de F/A-18A/C, rechts de F/A-18E Super Hornet
(let op de grotere en rechthoekige luchtinlaten van de F/A-18E)

Op het eerste oog is er weinig verschil tussen beide toestellen. Maar zet je de beide toestellen naast elkaar, dan valt gelijk op dat de Super 25% groter is. De F/A-18E wordt verder gekenmerkt door hoekige luchtinlaten. Verder loopt de vleugelvoorrand niet langer gestroomlijnd tot aan het begin van de cockpit beglazing, maar eindigt schuin halverwege de cockpitkap. Het was de bedoeling dat de ‘Super’ Hornet de A-6 Intruder zou gaan vervangen, maar heeft nu ook de F-14 Tomcat vervangen. De F/A-18G Growler zal de Elektronische Oorlogsvoering van de EA-6B Prowler voor haar rekening gaan nemen in de nabije toekomst.

Een F/A-18E Super Hornet

In 2013 werden de eerste testen ondernomen met updates aan de 'Advanced Super Hornet'. Hierbij werden verbeterde stealth eigenschappen getest, alsmede zogenaamde 'conformal fuel tanks' (CFT), los aangebrachte gestroomlijnde brandstoftanks op de rug van de Hornet, waarmee een extra 130 mijl (241 km) gevlogen kan worden, waarmee een totale afstand van 700 mijl (1300 km) kan worden afgelegd zonder bij tanken in de luch (in de productie 'Advanced Super Hornet' zal de capaciteit van de CFT nog groter zijn, 260 zeemijlen (482 km). Ook werd er getest met een zogenaamde 'enclosed weapons pod' (EWP), een container met daarin de 1.3 ton aan wapens opgeborgen, om ook daar een betere stealth eigenschap in te vinden. De 'Advanced Super Hornet' zou 50% minder zichtbaar op de radar zijn.

Testen met de 'Advanced Super Hornet' met CFT en EWP,...

Hierboven is al even het 'brandstof-gebruik' van de Hornet aangehaald. Er is ook het zogenaamde 'Buddy System'. Hierbij wordt een F-18 Super Hornet volgehangen met brandstoftanks onder de vleugels en romp om andere Hornets in de lucht bij te laten tanken. Nadeel is dan, dat er één of meerdere Hornets geen bommen of raketten kunnen meenemen en ingezet kunnen worden voor een directe aanval. Om dit te ondervangen ontwikkelde Boeing de MQ-25A T1 Stingray, een op afstand bestuurbare onbemande brandstof vliegtuig. Op 4 juni 2021 werd voor het eerst een F/A-18E in de lucht aangesloten op de MQ-25 en bij de tweede poging werd er daadwerkelijk brandstof overgebracht in de Hornet. Van deze, zogenaamde 'Unmanned Aerial Vehicle (UAV), zullen zeven test toestellen worden gebouwd. Vanaf 2023 zullen ze start en landingen gaan testen vanaf vliegdekschepen, want dat zijn de toekomstige 'luchthavens' van de MQ-25 Stingray.

Een Super Hornet haalt voor het eerst brandstof bij een MQ-25 Stingray
(Foto: Boeing)

- Foutje bedankt,... -

Tot slot wil ik u onderstaande foto's niet onthouden. Het toont een F/A-18 die na een botsing in de lucht met één derde verdwenen bakboord vleugel en zwaar gehavende staart toch nog de basis wist te bereiken.

Ondanks zware schade, een keurige landing door LCDR Greg 'Stubby' Stubbs

Het ongeluk gebeurde op 22 april 1996. Drie F/A-18's van de VFC-12 'Fighting Omars' vlogen in de rol van MiG-29's tijdens een 'Strike Fighter Advanced Readiness Program' (SFARP) missie. Tijdens een roll-manoeuvre botsten Flight Lead LCDR Greg 'Stubby' Stubbs en LCDR Greg 'G.I' Anderson tegen elkaar. De neus van Anderson rukte door de bakboordvleugel en het bakboord verticale kielvlak van de F-18 gevlogen door Stubbs, waarbij de neus en de cockpitkap van de F-18 van Anderson werd gerukt, ook de droptank ging verloren. Vanwege de nu in cabriolet vliegende Anderson, was radio communicatie niet meer mogelijk, maar het toestel reageerde nog prima. LCDR Worthington in de derde F-18 vroeg aan Stubbs hoe zijn toestel 'nog vloog'. Stubs liet weten dat hij de F-18 onder controlle had maar niet onder de 200 knots (370 km) kon vliegen. De twee Hornets besloten naar NAS Oceana te vliegen omdat deze een rem-kabel over de baan hadden. Beide toestellen maakten een veilige landing. De producent van de Hornet had als minimale snelheid 175 knopen geadviseerd omdat boven die snelheid de vanghaak afgerukt kon worden,... Het geeft wel aan, hoe sterk en veilig de Hornet is.

LCDR Greg 'G.I' Anderson zijn gehavende F/A-18 na de botsing met Stubbs

Ook onderstaande 'explosie' zou leiden tot het verloren gaan van de F-18. De brandstofdop was niet voldoende vastgezet. Tijdens het opstijgen vloog de dop open en ontsnapte de brandstof in een grote witte wolk, en in combinatie met de 'na-verbrander' kwam de zaak tot een explosief mengsel aan de buitenkant inplaats van in de achterkant van de straalmotor. Kort nadat de foto was genomen, verliet de piloot de Hornet met de schietstoel en kwam er zonder kleerscheuren vanaf.

Een extraatje voor de na-verbrander,...
(dit gebeurt er als de brandstofdop niet goed geplaatst is)

Fabrikant Boeing(McDonnell Douglas)/Northrop
Ontwerper Northrop
Gebruik Jager/Aanvalsbommenwerper
Motor 2 x F404-GE-402 (F/A-18C/D), 2 X F414-GE-400 (F/A-18E/F)
Vermogen F404-GE-402; 8000 kg, F414-GE-400; 10750 kg
Spanwijdte F/A-18A/D; 11.43 m, F/A-18E/F; 12.74 m
Lengte F/A-18A/D; 17.07 m,F/A-18E/F; 18.31 m
Hoogte F/A-18A/D; 4.66 m, F/A-18E/F; 4.88 m
Vleugeloppervlakte F/A-18A/D; 37.16 m², F/A-18E/F; 46.45 m²
Klimvermogen F/A-18A/D; 13.700 m p/m
Gewicht leeg F/A-18A/D; 10.810 kg,
F/A-18E/F;
15.000 kg
Geladen F/A-18A/D: Fighter 16.650 kg, Attack 23.540 kg, F/A-18E/F; Fighter 23.000 kg, Attack 29.940 kg
Snelheid max. F/A-18A/F; 1.8 Mach +
Plafond F/A-18A/D: 15.250 m, F/A-18E/F; 13.865 m
Bereik Air-Air missie F/A-18A/D; 740 km, (ferry-range 3300 km) , Combat-range F/A-18E/F; 720 km, (ferry-range 3300 km)
Bewapening F/A-18A/F; M61A1/A2 Vulcan, AIM-9 Sidewinder, AIM-7 Sparrow, AIM-120 AMRAAM, AGM-84 Harpoon, AGM-88 HARM, AGM-45 Shrike, AGM-84E SLAM, SLAM-ER, AGM-62 Walleye, AGM-65 Maverick raketten; Joint Stand-Off Weapon (JSOW); Joint Direct Attack Munition (JDAM) en verschillende soorten GP bommen
Bemanning F/A-18A/E; 1,
F/A-18B/D/F, 2
Eerste vlucht F/A-18A; 18 november 1978,
F/A-18E Super; 29 november 1995
Aantal gebouwd F/A-18A/D; 1480, F/A-18E/G; 608+

BRONNEN

Klik hieronder om naar de homepage te gaan

OF GA TERUG