Northrop F-89 Scorpion
'Hoover Model 89'

F-89D Scorpion

De YF-89D, 48-2463 geeft een salvo af van raketten

De volgende grote productie van de Scorpion, was de F-89D. De productie werd voorafgegaan door een aangepaste F-89B (49-2463), welke als prototype dienst deed. Deze YF-89D werd ontdaan van haar kanonnen in de neus en in plaats daarvan werd in de wingtip brandstof tanks een lanceerinrichting aangebracht voor raketten. In iedere lanceerinrichting konden tweeënvijftig 7cm 'Mighty Mouse' raketten worden ondergebracht. De raketten waren een doorontwikkeling van raketten die gebruikt waren door de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog tegen Geallieerde bommenwerpers. De nieuw geproduceerde raketten kregen de aanduiding 2.75 Inch Folding Fin Aircraft Rocket (FFAR).

In alle lanceerbuizen zitten FFAR 'Mighty Mouse' raketten

Op de plek waar de kanonnen ooit waren ondergebracht, werd een extra brandstoftank geïnstalleerd van bijna 1000 liter (260 US-gal.). De YF-89D, 48-2463 vloog voor het eerst op 23 oktober 1951 en bleef testvluchten maken tot het op 20 oktober 1953 verloren ging. Maar toen was de productie al in volle gang van de F-89D.

Bij de F-89D was dus alleen het gebruik van raketten in de containers aan het uiteinde van de vleugels. Hiertoe was één derde opgeofferd van de brandstoftanks. Maar dit verlies aan ruimte voor brandstof werd opgevangen door de tanks groter te maken, zodat die zelfs nog meer konden huisvesten (van 300 liter naar 308 liter). Met extra drop-tanks onder de vleugels was de actieradius veel groter dan die van de F-89C.

Een F-89D van de South-Dakota Air National Guard

De ‘Mighty Mouse’ raketten hadden hoog explosieve koppen, maar waren onbestuurbaar, met een bereik van bijna 2000 meter. De piloot kon kiezen uit de optie om alle 104 raketten in één keer af te schieten, waarmee men een langzaam vliegende bommenwerper gemakkelijk zou kunnen uitschakelen als deze werd ondergedompeld in een regen van vuurwerk. Maar de piloot kon ook kiezen uit andere opties, zoals een schot van 82 en één van 42, of een schot van 42, gevolgd door één van 32 en dan nog één van 30 raketten.

De F-89D-75-NO, 54-252 was ook in dienst bij de Air National Guard

Vanwege de problemen met de elastische vleugel, werden de eerste 120 reeds gebouwde F-89D’s aan de grond gehouden tot er een oplossing gevonden was. Daarom werden de eerste F-89D’s pas operationeel op 7 januari 1954 toen de 18th FIS in Minnesota vanaf Minneapolis/St. Paul ging opereren. Het ging niet helemaal probleemloos met de F-89D. De motoren lieten het wel eens af weten op ruim 9 kilometer hoogte. Hier bleek een tempratuur sensor de boosdoener, en toen deze werd afgeschermd was het probleem verholpen. Teven bleek dat roest in de lanceerbuizen nog wel eens een raket tijdens lanceren deed ontploffen in de lanceerbuis. Maar een aanpassing in de buis verhielp dit probleem afdoende. Het afvuren van de raketten was 100% veilig, ondanks dat er achter een enorme bak met brandstof lag.

Een vlucht van drie F-89D Scorpions

Northrop produceerde 682 F-89D’s. Tussen 1954 en 1959 waren 30 van de 39 met de Scorpion uitgeruste Fighter Interceptor Squadrons gestationeerd in het noorden van de Verenigde Staten. Vanaf 1958 werden de F-89D’s die dienden bij het Alaskan Air Command vervangen door de F-101B Voodoo’s en de F-102 Delta Daggers. De oude F-89D’s werden vervolgens weer doorgesluisd naar de Air National Guard.

De afgeblazen projecten, F-89E, F-89F en F-89G

De F-89E kwam niet verder dan de tekentafel, ook al was er een omgebouwde F-89C (50-752) dat als YF-89E testvliegtuig werd aangeduid. Dit prototype werd uitgerust met de nieuwe Allison YJ71-A3 turbojets. Hiermee werd de kracht met 25% vergroot en bleek ook een stuk zuiniger. Was de YF-89E nog een tweezitter, met het verder testen van dit prototype gestopt te zijn, vroeg de USAF of er een ‘single-seat’ ontworpen kon worden. Het zou een escorte jager moeten worden dat bewapend was met 108 FFAR’s ondergebracht in potten die geïntegreerd waren in de vleugel. Maar het project werd afgeblazen.

Voorstel van de 'single-seat' F-89E

Met de F-89F leek het wel te gaan lukken. Men zou afstappen van de Allison motoren en gebruik gaan maken van de General Electric J47, zoals onder andere in gebruik bij de F-86F Sabre. De vleugels werden in lichte pijlstand gebracht, en het hoogteroer werd lager geplaatst, in het verlengde van de romp. Als bewapening zouden zes, nieuw geleide, Hughes Falcon F-89 raketten aangebracht worden. Er werd een model gebouwd op ware grote (mock-up), maar het toestel bleek veel te zwaar te worden, en het project werd afgelast.

De F-89G was een variatie op de F-89D en de F89F, maar kwam ook niet verder dan een voorstel.

De F-89H Scorpion

De YF-89H-45-NO, 52-1938 met de GAR-1 Falcons in de wingtip-pods

Na het afblazen van de F-89G, stelde Northrop voor om een vereenvoudigd E-9 afvuursysteem van Hughes in de Scorpion te gaan gebruiken. De USAF ging akkoord en drie F-89D’s (52-1830, 52-1938 en 53-249) werden aangepast, waarbij alleen 52-1938 als YF-89H werd aangeduid. De wingtip ‘pods’ werden herzien om in het één-derde deel vooraan, deze in te richten voor zes verschillende wapensystemen. Drie van deze compartimenten waren voor de GAR-1 Falcon raketten (deze werden in de ‘pod’ opgeslagen en als ze gebruikt moesten worden gingen, ze op rails naar de buitenzijde van de ‘pod’).

Een 'promo-shot' voor de F-89H waarop goed te zien is
hoe de GAR-1 Falcon raketten door 'deurtjes' uit de wintip-tank komen

De Falcon raketten waren de eerste raketten die geleid konden worden. Het doelwit werd aangestraald met de radar van de jager, waarna de Falcon het doelwit zocht met de terugketsende radarstralen vanaf het doelwit. Meestal nam de F-89H drie radargeleide Falcons mee en drie Gar-2 Falcons die infrarood gebruikten om het doelwit te zoeken (de GAR-2 werd later de AIM-4B). De andere drie compartimenten in de ‘pod’ hadden ruimte voor elk zeven (ongeleide) FFAR raketten. In totaal zouden er 156 F-89H's worden afgeleverd. De eerste F-89H’s werden operationeel in maart 1956 toen ze gestationeerd werden bij het 445th FIS, op Wurtsmith AFB, Michigan. Maar het was bij de USAF van korte duur, al vanaf 1957 werden de eerste alweer overgedaan aan de Air National Guard. En in 1959 waren alle F-89H's overgedaan aan de ANG.

F-89H-5-NO, 54-322 is te vinden in het Hill AFB Heritage Museum, Ogden Utah

De F-89J Scorpion

De F-89J was een gemoderniseerde F-89D. Dit toestel werd ontwikkeld om de van een nucleaire kop voorziene Douglas MB-1 Genie lucht-lucht raket te dragen. Driehonderdvijftig F-89D's werden omgebouwd tot de F-89J, tussen maart 1956 en februari 1958. De Genie raket, die een snelheid van 3.3 Mach kon bereiken, was een ongeleid projectiel dat in de buurt van een vijandelijk toestel detoneerde binnen een straal van 300 meter. De F-89J kon twee Genie raketten onder de vleugels vervoeren.

Een F-89J laat haar (witte) Genie en Falcon raketten zien

De wingtip 'pods' van de F-89D waren vervangen door uitsluitend brandstof tanks waarin 2270 liter kon worden ondergebracht. Naast de Genie werden later ook nog als extra onder iedere vleugel twee Falcon raketten meegedragen. De eerste MB-1 Genie met nucleaire lading welke vanaf een F-89J werd gelanceerd, was op 19 juli 1957 tijdens Operation Plump Bob. F-89J, 53-2547 werd hiermee de eerste onderschepper dat een nucleaire raket afvuurde. De raket werd afgeschoten over Jucca Flats Nuclear Test Site op 4570 meter hoogte en vanaf de grond tot ontploffing gebracht.

De Genie nucleaire explosie direct boven de mannen hun hoofd,...

Om aan te tonen dat het 'geheel ongevaarlijk' was om dit soort raketten boven bevolkte gebieden te gebruiken, stonden tijdens de test vijf USAF officieren en een burger fotograaf onder het explosie punt, met de ironisch bedoelde naam 'Ground Zero, population 5'. Na de test zouden de mannen 'zonder nadelige schade' zijn gebleven,... al zijn wel alle zes door kanker overleden. Van de 3150 geproduceerde Genie raketten werden wel meerdere testlanceringen gedaan, maar dan zonder nucleaire lading. De MB-1 Genie kreeg later de aanduiding AIR-2A, en had als populaire bijnaam de 'Ding Dong'.

Bewaard gebleven in het National Museum of the United States Air Force,
F-89J, 52-1911, (uitgevoerd als 53-2509) met de Genie raketten onder de vleugels

Met de nucleaire bewapening was de F-89J was de zwaarst bewapende onderscheppingsjager in de USAF. Maar de F-89J bleef maar kort in de inventaris van de USAF, en vanaf juli 1959 werden de eerste al weer overgedaan aan de Air National Guard. In 1962 waren negen ANG squadrons uitgerust met de nucleaire uitvoering. Pas in 1969 werd de laatste F-89J uitgefasseerd bij de ANG. Hiermee kwam een einde aan de operationele loopbaan voor de Scorpion die zeker niet een makkelijke was geweest.

De cockpit lay-out van de F-89J Scorpion

De F-89 had het hoogste ongeval cijfer tijdens haar carrière, 383 op 100,000 vlieguren (als vergelijk, 0,5 op 100,000 vlieguren voor de hedendaagse F-15). Maar dit is met de kanttekening, dat het straaltijdperk nog maar juist in de kinderschoenen stond, men kwam ‘vliegenderwijs’ steeds nieuwe problemen tegen. De statistieken wijzen uit dat op Nellis AFB in Nevada in de jaren vijftig van de vorige eeuw, iedere week een toestel verloren ging, waarvan de helft fataal was voor de bemanning(en). Tijdens de eerste 30 maanden kwamen 429 vliegers om het leven tijdens 1833 ongelukken met straalvliegtuigen. Veel bemanningen hadden hun twijfels over het feit dat de F-89 Scorpion een jager zou zijn’, of zoals Captain Jim Cook zei; ‘If it’s big enough that you can walk under the wing, it’s not a fighter’. Maar die zelfde Cook verklaarde ook dat de remkleppen geweldig waren van de F-89; ‘You could put those things out and you could descend 30.000 feet a minute’.

‘If it’s big enough that you can walk under the wing, it’s not a fighter’
(dit is de F-89A, 49-2436 in de speelfilm 'Jet Pilot')

In 1957 kwam de speelfilm 'Jet Pilot' uit. Naast de hoofdrol voor John Wayne, is er ruimte voor een grote verscheidenheid aan vliegtuigen, waaronder ook een F-89A (de 49-2436) en een kort shot van het prototype XF-89. Verschillende modellen van de F-89 werden ook gebruikt als testbank voor nieuwe wapens, zoals de F-89C ‘Gun-Val’. In F-89C, 51-5795 werden twee T110E3 raket lanceergeweren geplaatst, welke 25 FFAR raketten kon afschieten. In F-89C, 51-5766 werden vier Oerlikon 302RK kanonnen in de neus geïnstalleerd. Beide wapensystemen vonden geen voortzetting in de productiemodellen. Ook werden verscheidene F-89D’s gebruikt als zogenaamde ‘drones’. Deze radiografische bestuurde toestellen werden gebruikt om land-lucht Nike raket-eenheden te trainen. Ook werden er tien F-89J’s voorzien van extra brandstoftanks in de neus, waarbij de radar was verwijderd. Deze zogenaamde DF-89J’s werden ook gebruikt als testtoestellen voor Nike raket-eenheden in Japan (maar gevlogen door legerpersoneel).

In 1979 wordt een F-89 gronddoel getroffen door een AIM-9 raket

Naast dat een honderden zijn neergestort, de meeste F-89 Scorpions zijn verschroot, of opgeofferd als doelwit voor het testen van munitie, of gewoon als schietschijf. Van de meer dan 1050 gebouwde F-89 Scorpions, zijn er nog, zover bekend, 26 stuks bewaard gebleven en te vinden in musea in de Verenigde Staten.

In het Pima Air Museum, Tuscon, Arizona, is de F-89J-70-NO, 53-2674 te vinden

Fabrikant Northrop
Gebruik Onderscheppingsjager
Motor 2 x Allison J35-A-21(A) (F-89A/B), 2 x J35-A-33A (F-89A/C), 2 x J35-A-35, -35A, (F-89D/H/J) -41, -47 (F-89D)
Vermogen J35-A-21A: 22.68 kN, (met naverbrander: 20.44 kN), J35-A-33: 24.02 kN, (m. naverbr.; 32.91 kN), J35-A-33A: 24.91 kN (m. naverbr.: 32.91 kN)
Spanwijdte F-89A/B/C: 17,06 m, F-89D: 18,19 m
Lengte F-89A/B/C: 16,30 m, F-89D: 16,41
Hoogte F-89A/B/C: 5,33 m , F-89D: 5,18 m
Klimvermogen  
Gewicht leeg 11.000 kg Geladen tussen de 19.160 tot 21.144 kg
Snelheid max. F-89D 1027 km/u Geladen  
Plafond 15.000 m
Bereik 2200 km
Bewapening F-89A/B/C: 6 X 20mm T-31 (M24A1) kanonnen, F-89D: 104 FFAR 7cm raketten, F-89H: 3 X GAR-1/2 Falcon raketten, 21 X FFAR raketten, F-89J: 2 X MB-1 Genie + 4 X GAR-1/2 Falcon raketten
Bemanning 2 (Piloot + Radarwaarnemer)
Eerste vlucht YF-89: 18 augustus 1948
Aantal gebouwd F-89A (8), F-89B (40), F-89C (164), F-89D (682), F-89H (156), F-89J (350 omgebouwde F-89D's), totaal 1050 (excl. 2 prototypen)

BRONNEN

Klik hieronder om naar de homepage te gaan

OF GA TERUG