Verschillende malen trok de A-4 Skyhawk ten strijde. Over verschillende fronten maakte ze haar naam; Vietnam, Israël en de Falkland eilanden.
Voor de Amerikanen was de inzet van de Skyhawk in de Vietnam oorlog het grootste conflict voor dit toestel. De eerste A-4E Skyhawk kwam op 1 juni 1965 aan op het vliegveld van Chu Lai, in Vietnam. Het betrof een toestel van de 2nd Marine Air Group met gezagvoerder Colonel John D. Noble aan de knuppel, gevolgd door de squadrons VMA-311 en VMA-225. Nog diezelfde dag werd een eerste gevechtsmissie gevlogen door de commandant van de VMA-225, Lt.Col. Robert W. Baker. De 'Bantam Bombers', zoals de A-4's ook wel werden genoemd, vlogen gevaarlijke missies op lage hoogte. Doelen waren voornamelijk bruggen en konvooien.

'FAC' (of 'TAC(A)') (Forward (Tactical) Air Controller (Airborne) missies bleken uitermate geschikt te kunnen worden verricht door de A-4F tweezitter. Hiertoe werden houders met witte fosfor raketten, (zogenaamde 'Willy Pete'; White Phosphorus) onder de vleugels meegenomen waarmee de TAC(A) haar doelen mee markeerde.

Was de Skyhawk een succesvolle lichte aanvalsbommenwerper, soms ging het toch mis, en ging er een A-4 verloren boven het strijdgebied (zoals op de foto hierboven). Maar er waren ook gevallen waarbij Skyhawks verloren gingen buiten hun schuld. Op 26 oktober 1966 brak er brand uit aan boord van het vliegdekschip de USS Oriskany (CVA-34), die toen op dat moment in de Golf van Tonkin voer. Een lichtfakkel slipte uit de handen van een bemanningslid en viel op de grond en ontbrandde. De man pakte deze op en smeet deze in een kast en gooide de deur dicht (waarschijnlijk in de hoop dat het vuur door zuurstofgebrek zou doven).

Maar in de kast stonden raketten opgeslagen, één van deze explodeerde waarna er geen redden meer aan was. Het vuur joeg door de hangaardekken waar verschillende explosies plaats vonden. Nadat het vuur onder controle was, hadden 44 bemanningsleden van de USS Oriskany het leven gelaten en waren er 156 gewonden. De schade was enorm, naast de schade aan het schip, waren twee helikopters verwoest en een A-4E, en drie andere A-4E's waren beschadigd. Maar deze ramp stond in de schaduw van die op de USS Forrestal in juli 1967,...

Op 29 juli 1967, in Golf van Tonkin, werd per ongeluk een ongeleide 127mm Mk-32 'Zuni' raket afgevuurd vanonder een F-4B Phantom II vandaan, aan boord van het vliegdekschip de USS Forrestal (CVA-59). De raket vloog in A-4E Skyhawk '405' die gereedgemaakt werd om gelanceerd te worden. De raket explodeerde niet, maar de brandstoftank onder de Skyhawk werd opengescheurd en de brandstof vloog gelijk in de brand. De klap had ook twee 1000 ponder bommen losgerukt die in de plas met brandende brandstof lagen van de A-4E, ook de andere brandstoftanks vatten snel vlam. Hulpdiensten met brandblussers rukten direct uit, schuimblus slangen werden aangevoerd, maar er was geen houden aan.

De piloot van de getroffen A-4E, Fred D. White, probeerde uit het toestel te komen. De piloot van de Skyhawk, John McCain, die naast hem stond in '416' en zich omringd zag door vlammen, wist er uit te komen en rende voor zijn leven. Eén minuut en 36 seconden later explodeerde de eerste bom, waarbij Fred White omkwam. De explosie sloeg een gat in het dek en zette een kettingreactie in beweging. Overal achter op het dek vlogen vliegtuigen in de brandt en probeerden mannen daar weg te komen, maar velen werden slachtoffers van het vuur en de explosies. Uiteindelijk zouden negen 1000 ponders exploderen waarbij maar liefst 134 bemanningsleden zouden omkomen en 161 gewonden vallen.

Naast de doden en gewonden waren 21 vliegtuigen onherstelbaar beschadigd, waaronder elf A-4E's, zeven F-4B Phantom II's, en drie RA-5C Vigilantes. Wat de beamanning tijdens de ramp ontbeerde was zwaar til materieel. Om de zware bommen en raketten van de vliegtuigen te halen, was de bemanning van het vliegdekschip op spierkracht aangewezen om de wapens over het dek te rollen en over de zijde de zee in. Alles om het gevaar van meer explosies te voorkomen. Zonder de inzet van deze ongenoemde helden had de ramp nog groter kunnen zijn.

Eén van de overlevenden van de USS Forrestal brand, was de al eerder genoemde Skyhawk piloot Lieutenant Commander John McCain. Deze vlieger kwam dus al op 29 juli 1967 bijna in aanraking met de dood, en bijna was zijn nummer enkele maanden later wederom op. Op 26 oktober 1967 werd zijn A-4E neergeschoten door een raket boven Hanoi. McCain wist zijn toestel te verlaten en landde per parachutte in het meer van Truc Bac.

Nadat hij uit het meer van Truc Bac was gesleurd door Noord-Vietnamezen, bleek McCain beide armen en een been. Zonder geneeskundige verzorging kwam hij in de Hoa Lo gevangenis (ook bekend als 'Hanoi Hilton') terecht, waar hij gemarteld werd. Maar toen de Noord-Vietnamezen hoorden dat McCain een zoon was van een hoge Amerikaanse admiraal, kreeg hij eindelijk de verzorging die hem in leven zou houden. Maar na zijn 'genezing' begon een jarenlange strijd tegen de vele ontberingen en martelingen die McCain moest ondergaan. Na vijfenhalf jaar werd McCain vrijgelaten op 14 maart 1973. In januari 1987 werd de republikein McCain senator voor Arizona en was enkele malen in de race als presidents kandidaat. McCain overleed op 25 augustus 2018.

De verliezen in de Vietnam oorlog aan Skyhawks waren aanzienlijk: 195 tijdens gevechtshandelingen, waaronder één door een MiG, en 32 werden er neergeschoten door, surface-to-air missile (SAM grond-lucht raketten). Ook ongelukken eisten de nodige slachtoffers. In totaal zouden 282 Skyhawks verloren gaan in het Vietnam conflict. In termen van verliesverdelingen met de andere ingezette toestellen door de Navy en Marine Corps (respectievelijk 845 en 271 aan verloren vliegtuigen, totaal 1125), lagen die van de Skyhawk met 282 rond de 32%. Hierbij kwamen 130 Skyhawk piloten om het leven, en werden er 49 krijgsgevangen gemaakt.

KLIK HIERONDER OP DE
ARGENTIJNSE A-4P CAZA

GA TERUG

---