A-4 Export
succes
Argentinië
In 1965 kocht Argentinië 50 tweedehands US Navy A-4B
Skyhawks, voor hun luchtmacht Fuerza Aerea Argentina.
Na een opknapbeurt bij Douglas in Tulsa, Oklahoma, werden de
toestellen als A-4P Caza (Jager) aangeduid. De eerste
25 stuks werden in 1966 overgedragen aan de FAA en de andere
25 in 1970. Vier extra A-4B's werden ook gekocht door
Argentinië om als 'onderdelen-kisten' dient te gaan doen.
In 1975 werden nogmaals 25 Skyhawks aangeschaft,
ditmaal de A-4C.
Een A-4P van de Argentijnse
luchtmacht (FAA) tijdens de Falkland oorlog, 1982
Ook de Argentijnse marine, de Commando Aviacion Naval
Argentina (CANA), schafte de nodige Skyhawks aan. Er
werden in 1971 zestien tweedehands A-4B's aangekocht. Ook deze
kisten werden aangepast in Tulsa, Oklahoma, bij de Douglas
fabriek aldaar. De toestellen werden afgeleverd als A-4Q. Op
de romp stond met grote letters de radio oproep code, van
3-A-301 tot 3-A-314, naast de letters 'ARMADA'.
Een A-4Q van de Argentijnse
marine, CANA
De Argentijnse luchtmacht en marine toonden hun kunnen
tijdens de Falkland oorlog in 1982. Hun effectiviteit bleek
opzienbarend. Het was een wapen dat een paar gevoelig klappen
uitdeelde.
Op 23 mei 1982 opende die dag de Argentijnse luchtmacht met
vier A-4P's de aanval op de HMS Antelope. Capitan Carballo
leidde de eerste vlucht van twee toestellen van de Grupo 5.
Eén bom van 1000 pond raakte het achterdek van het schip. De
bom, geworpen door de de vleugelman van Carballo, explodeerde
niet, maar zou later alsnog, tijdens het onschadelijk maken,
detoneren, waarop de HMS Antelope zonk. Tijdens de 'run-in'
was de A-4P van Carballo zwaar aangeschoten door AAA en een
luchtdoelraket. Ondanks de schade wist Carballo de basis te
bereiken. Een andere A-4P, C-242 van de Grupo 5, werd door een
Sea Wolf raket van de HMS Broadsword neergehaald, waarbij de
piloot, Gudagnini, omkwam.
A-4Q, 3-A-305 van de 3rd
Escuadrilla wordt van bommen voorzien
Omdat de HMS Antelope tijdens deze run niet tot zinken werd
gebracht, werden later door de Argentijnse marine, van het 3rd
Escuadrilla, vier A-4Q's ingezet. Na deze, trouwens mislukte,
actie kwam de piloot Zuizarreta om het leven toen zijn A-4Q
een klapband kreeg op de landingsbaan, en van de baan schoot.
Zuizarreta zal gedacht hebben dat de bommen die nog onder zijn
toestel hingen konden ontploffen, dus gebruikte hij zijn
schietstoel. Maar de parachute kon hem niet voldoende
afremmen, en daarbij kwam Zuizarreta om het leven (de
Skyhawk 3-A-309, kwam trouwens onbeschadigd tot
stilstand).
Twee A-4Q's, van de 3rd
Escuadrilla aan boord van de ARA Veinticino de Mayo (het
voormalige Nederlandse vliegdekschip Hr. Ms. Karel Doorman)
Op 25 mei vlogen twee Argentijnse A-4P Skyhawks van
de Grupo 5 de Caza laag over de golven, om de radar te
ontwijken, op de HMS Broadsword aan. Wederom is Cap. Carballo
die deze aanval inzet. Het ontwijken van de radar bleek goed
te werken, want het Sea Wolf raketsysteem kon niet kiezen
welke Skyhawk het moest 'locken'. Eén Skyhawk
miste het schip, maar de andere wist de HMS Broadsword te
treffen met een bom, waarbij een Linx helikopter werd
vernield, maar vervolgens doorschoot en op het water
explodeerde.
Links de Skyhawk van Cap.
Pablo Carballo, rechts Lt. Carlos Rinke, vliegen op de HMS
Broadsword aan,...
Twee andere Skyhawks kwamen vervolgens op de HMS
Coventry afgevlogen. Lt. Mariano A. Velasco opende het vuur
met zijn boordkanonnen voor hij zijn bommen op het schip los
liet. De explosies deden de HMS Coventry binnen 20 minuten
zinken, waarbij 19 doden vielen.
A-4P van de Argentijnse luchtmacht
Grupo 5 (let op de gele markeringen op de neus, de score
van drie schepen)
Op 8 juni 1982 maakten vijf Argentijnse A-4's van de
Argentijnse luchtmacht Grupo 5 een korte snelle aanvals-'run'
op twee Britse oorlogsschepen, die nabij Fitzroy manschapen
aan het lossen waren. Twee bestookten de RFA Sir Tristram met
UXB raketten en brachten schade aan het schip en er waren twee
doden te betreuren. De andere drie namen de RFA Sir Galahad op
de korrel. Deze wierpen bommen waarbij 48 doden vielen en heel veel
zwaar gewonden, en de Sir Galahad verloren ging. Ook andere
schepen werden aangevallen en schade toegebracht.
De RFA Sir Galahad gaat in vlammen op,...
Argentinië verloor 22 Skyhawks tijdens deze
oorlog waarbij 18 piloten omkwamen.
Na de strijd om de Falkland eilanden, volgde een embargo vanuit de Verenigde Staten om nieuwe
vliegtuigen te leveren aan Argentinië. Deze werd opgeheven in 1994, waarop Argentinië direct
36 ex-Marine Corps A-4M Skyhawks uit de opslag AMARC op Davis-Monthan aankocht.
De order bestond uit 32 A-4AR Fightinghawks, plus 4 trainer TA-4ARs (aangepaste OA-4Ms).
Een A-4AR Fightinghawk van
de Fuerza Aerea Argentina
De elektronica upgrade hield in dat er een Westinghouse ARG-1 radar werd aangebracht, een navigatie-aanval systeem,
Sextant Smart heads-up displays, een LCD instrumentenpaneel, een INS en een 'onboard computer
mission planning system'. Tevens werd er een 'Hands On Throttle And Stick' (HOTAS) aangebracht.
De Fightinghawks werden aangepast om AIM-9L Sidewinder en de AGM-45 Maverick raketten te kunnen dragen.
Op 23 december 1997 werden de
eerste Fightinghawks afgeleverd. Waren de eerste acht door Lockheed Aircraft Services in Ontario, California,
aangepast, de andere 28 werden in Argentinië verbouwd bij Lockheed Cordoba.
Fuerza Aerea Argentina (FAA) stootte de laatst overgebleven vijf A-4B's en twee A-4C's af op 15 december 1998,
zodat men zich helemaal kon toeleggen op de Fightinghawks. Het marine eskader met Skyhawks, het
3rd Escuadrilla werd opgeheven in 1986. Het vliegdekschip ARA Veinticino de Mayo (het voormalige Nederlandse vliegdekschip Hr. Ms. Karel Doorman) werd in 1993 permanent afgemeerd vanwege de hoge kosten. De 'Mayo' werd voor sloop naar India overgebracht in januari 1999.
Israël
De A-4H van Israël
Israël was ook een grote afnemer van de A-4F (aangeduid als
de A-4H). De eerste order betrof 48 Skyhawks in 1966
maar in 1968 was deze order al vergroot tot 90 eenzitters. Bij
de aanpassing naar de A-4H verviel de avionica-'bochel'. Wel
werd er een gemoderniseerde IFF systeem aangebracht, plus een
remparachute. Na levering werden de A-4’s ook aangepast naar
de eigen wensen van de Israëlieten, zoals de opvallende
verlengde straalpijp aan de achterzijde tegen hittezoekende
raketten, en werd het 20mm kanon vervangen voor een 30mm DEFA
kanon. Naast de éénzitters ontving Israël ook 25 TA-4H
trainers.
Buiten de A-4H versie ontving Israël ook 117 A-4N’s tussen
1972 en 1976. Dit waren gemoderniseerde A-4M's waarin een
verbeterde Pratt & Whitney J52-P408 motor. Ook werden in
deze toestellen de twee 20 millimeter kanonnen vervangen voor 30mm kanonnen.
Een A-4N (aangepaste A-4M) van
Israël
Israël zette in 1973 haar gehele vloot van Skyhawks
in tijdens de Yom Kippur oorlog tegen haar Arabische
buurlanden. Vanwege de verliezen tijdens deze oorlog, werden
er (waarschijnlijk) 46 A-4E's uit US Navy surplus overgenomen.
De camouflagekleuren zijn door de jaren weinig veranderd, al
is de camouflage van vrij donker naar flets teruggebracht.
Alles bij elkaar ontving Israël 232 nieuwe 'H' en 'N'
eenzitters en 25 trainers, plus daarbij de ongeveer 46 A-4E's
(waarvan er 31 werden overgedaan aan Indonesië). Israël zou
nog met ongeveer 50 opgewaardeerde Skyhawks vliegen als
introductievliegtuig naar de F-15 en F-16.
Een TA-4H van de Israelische
luchtmacht, let op de verlengde straalpijp (tevens een
goed zicht op het richtingroer met de 'buiten'-ribben)
Koeweit en
Brazilië
A-4KU's van Koeweit tijdens de
Golfoorlog van 1991
Er was nog een conflict waarbij de A-4 betrokken was.
Tijdens de invasie van Irak in Koeweit in 1990, wist een groot
aantal Skyhawks van de Koeweitse luchtmacht te ontkomen naar Dhahran. Met het
opschrift 'Free Kuwait' op de romp geschilderd werden de
A-4KU's (A-4F's) gebruikt door Koeweitse piloten om doelen te
bestoken van de Irakese strijdkrachten.
Aan het eind van het conflict waren er nog 23, van de
oorspronkelijk 36 in 1970, geleverde Skyhawks over.
Slechts één was verloren gegaan tijdens de strijd in de Golf.
Alle 23 overgebleven Skyhawks werd doorverkocht aan
Brazilië waar ze de aanduiding AF-1 (20 stuks) en trainers
AF-1A (3) kregen. De toestellen kwamen aan in 1998 en werden
geheel van up-grades voorzien voor ze in 2001 operationeel
werden bij de Braziliaanze marine.
Een AF-1 (ex-A-4KU) van Brazilië
Voor meer over de strijd met de A-4 Skyhawk en het
export succes:
KLIK HIERONDER IN DE
COCKPIT VAN EEN AUSTRALISCHE MARINE A-4G
GA TERUG
|