In de wereld van de Spitfire was het wellicht de grootste verrassing in jaren,… een Spitfire ging in een trip maken rond de wereld, iets wat nooit eerder was gedaan. En de Spitfire welke voor deze uitdaging werd uitgekozen, was de voormalige Nederlandse Spitfire LF.Mk IXc, MJ271. Na jaren van tentoongesteld te zijn geweest, werd het in 2006 verkocht en opgeslagen in kratten op Duxford, Engeland, maar het zou weer tot leven gebracht worden voor een 39.000 km lange onderneming in 2019,...

In het Nationaal Luchtvaart Themapark Aviadrome te Lelystad, dat in de november 2003 geopend is, vond men tot 2006 de Spitfire LF.Mk IXc, MJ271. Het toestel kwam op 15 februari 1944 in dienst bij het No. 118 Squadron. Het vloog voornamelijk escorte vluchten tot 8 maart bij dit squadron voor het naar het No. 132 Squadron over ging. Hier vloog het de codering FF-P vanaf Detling. Ze kreeg een gedeelde overwinning toegewezen op 26 april 1944 toen een Ju-34 werd vernietigd. Na 28 operationele missies ging het mis op 9 mei toen het toestel een buiklanding maakte,... het landingsgestel zat nog netjes in de vleugels! Voor de vergeetachtige Pilot Captain T. Johnson betekende dit het einde van operationeel vliegen. Na reparatie kwam het toestel in november 1944 terecht bij het No. 401 Squadron. Vanaf Volkel vloog de MJ271 tien missies voor het aan de grond bleef op 13 december nadat vervormingen aan het plaatwerk werden geconstateerd.

Na een revisie ging de MJ271 in opslag. Op 11 november 1946 werd de MJ271 testgevlogen door Luitenant Vijzelaar en geaccepteerd. Op 25 november stak ze de Noorzee over en ging naar de vliegbasis Twente als onderdeel van de JVS. In augustus 1947 kreeg MJ271 de markering H-8. De eerste grote revisie was bij Fokker op 14 juni 1949. De eerste testvluchten na deze revisie werden gemaakt een jaar later, in oktober en november 1950 op Schiphol. Na een testvlucht op 13 en 19 februari 1951 werd de MJ271 weer geaccepteerd door de luchtmacht en terug gebracht naar Twente. De camouflage was nu verdwenen en in de zomer werd ze van de markering 3W-8 voorzien. Als onderdeel van het 322 Squadron ging de Spitfire mee met de verhuizing naar Soesterberg op 31 augustus 1952.

Op 29 september 1953 werd de laatste vlucht met de MJ271 gemaakt en ging in opslag in de open lucht. Omdat tegen die tijd niemand Spitfires wilde hebben werd onder andere MJ271 afgeschreven en ging als 'decoy' naar de vliegbasis Volkel. In 1956 werd het toestel 'gered' door het 313 Squadron toen het nabij de barakken werd geplaatst met de markering TA-26 op de neus en de naam 'Opa' op de romp.

Op 6 januari 1959 werd de MJ271 een museum object toen het naar Delfzijl vertrok. Maar beroofd van vele onderdelen en een speelobject voor kinderen waren een voorteken voor het verval van deze Spitfire. Na verhuizing naar het dak van een gebouw, waarin een oorlogsmuseum was ondergebracht, en enkele reparaties in 1962 was niet meer duidelijk welk serienummer deze Spitfire droeg. Wederom kwam Harry van der Meer te hulp in 1971 die het toestel als de MJ271 identificeerde.

De conditie van de MJ271 was slecht en om verdere achteruitgang van het toestel te voorkomen, werd besloten dat met een goede restauratie het toestel behouden kon worden. Zodoende werd het op 4 april 1973 naar Den Haag overgebracht waar het onder handen zou worden genomen op de Anthony Fokker School. Toen het museum van Delfzijl in 1976 haar deuren sloot, werd besloten dat het luchtvaart museum bij Schiphol de gelukkige eigenaar zou worden van MJ271. Begin 1978 nam het Aviodome de restauratie over in hun eigen restauratiewerkplaat. Op 12 januari 1982 was de restauratie gereed en werd de MJ271 als de H-53, 'MH424' onthuld als eerbetoon aan de Luchtmachtmensen die dienst deden in Indonesië.

Na sluiting van het Aviodome bij Schiphol werd de collectie vliegtuigen overgebracht naar het nieuwe Nationaal Luchtvaart Themapark Aviodrome te Lelystad. Uiteraard kwam ook de Spitfire mee en kreeg een eigen zaal waar ze mooi uitgelicht stond te glimmen van trots. Helaas bleek het van korte duur. Het Aviodrome kwam in financiële problemen en er werd besloten om Spitfire MJ271 van de hand te doen.
Spitfire MJ271 werd verkocht in de zomer van 2006 met het plan het toestel op Duxford weer luchtwaardig te maken. Het werd uit elkaar genomen en in een container opgeslagen. In 2014 werd het weer eens te voorschijn gehaald, en toen bleek de kist door vocht aangetast, inclusief de luchtwaardige propeller. Er werd een koper gezocht, maar pas in 2016 diende een koper zich aan. Spitfire MJ271 zou nu eindelijk weer luchtwaardig worden gemaakt.

MJ271 werd aangekocht door Boultbee Flight Academy en ter restauratie aangeboden bij Aircraft Restoration Company (ARC) op Duxford. Men zou verwachten dat de machine wederom in een camouflage uitvoering naar buiten zou rollen, maar Boultbee had andere plannen, deze Spitfire zou geheel zonder 'schilderwerk', en geheel in hoogglanzende aluminium worden uitgevoerd. Doel was om de Spitfire de wereld rond te sturen, op eigen kracht!

Op 27 juni 2019 maakte de 'Silver Spitfire' de eerste vlucht, na restauratie. Met de registratie G-ITRY begon op 5 september 2019 de lange vlucht rond de wereld vanaf het vliegveld van Goodwood. De Spitfire zou gevlogen worden door de twee eigenaars van De Boultbee Flight Academy, welke gevestigd is op Goodwood, West-Sussex, in Engeland. De langste vlucht in het gehele traject rond de wereld zou van Koeweit naar Jordanië zijn; 679,2 mijl (1000 km) op 9 november. Verwacht werd dat de Spitfire op 4 december weer terug zou moeten zijn in Engeland, maar dit werd een dag later.

Op 5 december 2019 was de Spitfire weer terug op Goodwood na een zeer geslaagde onderneming, welke meer dan 43,450 km lang was. De voorgenomen route was hier en daar iets aangepast, zoals de voorgenomen route over Frankrijk werd niet gedaan. De laatste stop voor de terugkeer naar Engeland was op het vliegveld van lelystad, ooit de plek waar het toestel in de tentoonstelling stond.

In 2008 doken er opeens op forums vragen op over een gevonden wrak van een Spitfire die begraven was geweest in een 'fire dump'. Het scheen al in 1982 opgegraven te zijn en ondergebracht bij het Lashenden Air Warfare Museum, Sevenoaks. In 1991 verhuisden de resten naar Shoreham Aircraft Museum, Shoreham. Onderzoek wees uit dat het de LF Mk. XVIe, TB885 was,... een Spitfire welke ooit bij RAF (Dutch) 322 Squadron had gevlogen.

TB885 werd aan de No. 322 (Dutch) Squadron geleverd op 29 maart 1945. Op 13 oktober 1945 werd het weer uitgefasseerd bij het 322 Squadron en werd opgeslagen op RAF Kenley. In 1955, toen de Spitfire als oefenvliegtuig gebruikt werd door de brandweer, ontdekten de makers van de Speelfilm 'Reach for the Sky' (over de legendarische Douglas Bader, de Wing Commander zonder benen) het toestel. Het zou in de film gebruikt worden in achtergrondshots, zogenaamde 'beeldvulling'. In de jaren erna ging de kist snel achteruit en werd uiteindelijk rond 1960, nadat de vleugels eraf gehakt waren, in een kuil gedumpt.

De brokstukken kwamen dus decenia later weer boven de grond. Normaal gesproken zou het daarbij gebleven zijn, tot iemand opperde dat deze 'pile of junk' weer luchtwaardig zou kunnen worden gemaakt. Met de achtergrond dat de TB885 ooit in het Nederlands 322 Squadron heeft gevlogen, kwam een Nederlandse koper naar voren. De restauratie werd ter hand genomen door Biggin Hill Heritage Hangar. In oktober 2017 onthulde Jumbo Supermarkten eigenaar Frits van Eerd, dat hij de gelukkige eigenaar was.

In 2016 was TB885 weer zover opgebouwd dat het van belang werd toch een beslissing te nemen over de codeletters die er ooit in 322 Squadron dienst op had gezeten. Het serienummer bleek nog leesbaar na de berging, maar de rest was verdwenen. Dat de eerste letters '3W' waren, dat was duidelijk, maar de identificatiecode letter, dat was een ander verhaal. Op forums gonsde de letter 'V', maar de achtergrond hoe men daar aan kwam, bleef onduidelijk. Ook ik werd benanderd voor enig inzicht. Men neigde naar de 'X' al was ook de 'E' een optie. Met 26 letters in het alfabet, is het lastig zoeken. Van enkele kisten waren de letters bekend, maar er bleven genoeg letters over om te kiezen.

Met het uitkomen van het laatste boek in 2016 van Harry van der Meer, 'Nederlandse Spitfires' leek het pleit beslecht, het boek geeft de letter 'V' aan als identificatieletter. En zo verschenen in 2017 de eerste foto's van TB885 met de codeletters '3W-V'.

Frits van Eerd hoopte TB885 in 2019 luchtwaardig te hebben, en aan de wereld te tonen. Van Eerd was van plan om zelf TB885 te gaan vliegen, en kreeg hiervoor een opleiding door de eigenaar van Biggin Hill Heritage Hangar, Peter Monk (die TB885 ook aan Van Eerd verkocht). Monk wilde graag de restauratie doen, dat vond Van Eerd prima, maar dan moest hij ook de Spitfire Mk I P9372 in de deal erbij doen die in schaarse onderdelen aanwezig was bij Biggin Hill Heritage Hangar. Van Eerd schijnt een deal gemaakt te hebben met de Koninklijke Luchtmacht, hij heeft TB885 aangeboden, al blijven de kosten voor Van Eerd. Een nobel idee, maar ook een idee dat gevaarlijk kan uitpakken op de lange baan (zie MK732 op de volgende pagina).

Sneller dan voorspeld werd, maakte TB885 haar eerste vlucht op 4 augustus 2018! Op 18 augustus maakte ze haar publieke debuut tijdens het Biggin Hill Festival of Flight 2018. Op zaterdag 15 september kwam TB855, samen met de tweezitter Spitfire LF VIII, MT818, voor een nachtje naar Nederland, waar ze in een hangaar in Lelystad werd geplaatst. Na wat rondvluchten in de buurt vertrok TB885, samen met MT818, op zondag weer naar Biggin Hill. Korte tijd later kwam TB885 permanent naar Nedrland waar het een plekje vond op Gilze-Rijen. TB885 vloog tot half 2020 met de Britse regstratie G-CKUE, maar kreeg vervolgens de Nederlandse registratie PH-FVE, een verwijzing naar de Stichting Flying Vintage Everyday, en,... Frits van Eerd.

Op 25 augustus 2021 landde er een 'nieuwe' Spitfire in Nederland, de tweezitter T.9, MJ772. Ook deze bleek aangeschaft door Frits van Eerd (eigenaar van bovenstaande TB885), en oprichter van de Stichting Flying Vintage Everyday. Oorspronkelijk was deze Spitfire een LF Mk. IX (CBAF.7263) die in dienst was geweest bij het No.341 (Free French) Squadron 'Alsace'. In 1950 was het toestel omgebouwd tot tweezitter voor de Irish Air Corps met de registratie '159'. Als T.9 kwam het toestel op 5 juni 1950 in dienst als trainer.

De Irish Air Corps stootte MJ772 af in 1963 en werd overgebracht naar Biggin Hill waar het werd opgeslagen. Het werd aangekocht door COGEA (Compagnie Générale d'Exploitation Aéronautica) Nouvelle uit Oostende, België, waar het op 1 april 1964 naar werd overgebracht en opgeslagen. Vervolgens kwam MJ772 in 1965 in handen van N.A.W. Samuelson uit Elstree. Het werd op 8 november 1966 geregistreerd als G-AVAV. Op Elstree werd het toestel weer opgebouwd en vloog voor het eerst weer in juli 1967. Zo was MJ772 mooi op tijd om van dienst te kunnen zijn voor de opnames van de speelfilm 'Battle of Britain', waar ze samen met een andere T.9, de TE308, als camera toestel fungeerde.

'Connie' Edwards, één van de piloten voor de speelfilm 'Battle of Britain', maakte op 9 juli 1968 met MJ777 een buiklanding op Little Staughton. De T.9 werd na restauratie voor £12.000 verkocht aan W.J.D. Roberts, uit Shoreham, die hem in het bezit had van 1969 tot 1971 waarna het in de Strathallan Collection in Auchterader, Schotland, kwam, waar het tot 1974 bleef. Vervolgens ging MJ772 naar de Verenigde Staten, aangekocht door Doug Champlin/Windward Aviation in 1974, met de nieuwe registratie 'N8R' om toegevoegd te worden in de collectie van het Champlin Fighter Museum in Mesa, Arizona in 1981. Maar tijdens de vlucht naar Mesa, kwam de tweezitter tijdens een noodlanding hard neer in Amarillo, Texas. Na restauratie vloog de Spitfire weer in oktober 1985. In Mesa werd vervolgens besloten om MJ772 om te bouwen tot een eenzitter. Hiertoe werd in 1992 de achterste cockpit verwijderd, maar werd de voorste cockpit gelaten zoals hij was. Hierdoor kreeg de Spitfire een vorm die niet geheel correct was, de voorste cockpit van de tweezitter is namelijk 35 centimeter (13.5 inch) naar voren geplaatst.

Na sluiting van Champlin Fighter Museum in 2000, zou MJ772 naar het Boeing Museum Of Flight in Seattle, Washington, gaan, maar bleef in Mesa. Vervolgens werd MJ772 uitgeleend van 2004 tot 2010 aan het EAA Airventure Museum op Whittman Regional Airport, Oshkosh, Wisconsin. In augustus 2010 werd het toestel overgedaan aan Volker Schulke/Air Fighter Academy in Heringsdorf, Usedom in Duitsland met de nieuwe registratie D-FMKN. In september werd MJ772 overgebracht naar Bremgarten, Duitsland. Hier werd, bij Meier Motors, de restauratie ter hand genomen om er weer een T.9 van te maken. Op 17 maart 2012 maakte MJ772 weer als tweezitter de eerste vlucht. Helaas ging het op 3 mei 2012 mis toen het landinggestel weigerde en het toestel een buiklanding maakte. De volgende eigenaar werd, op 1 februari 2016, Warbird Experiences Ltd op Biggin Hill in Engeland waar het weer de oude Britse registratie ontving, G-AVAV,...

En nu is Spitfire T.9, MJ772 in Nederland, waar het hopelijk ook een certificaat krijgt om passagiers mee te nemen (uw schrijver heeft het al jarenlang op zijn bucketlist staan om eens met een Spitfire mee te gaan, en dat zou dan in Engeland moeten gebeuren, maar als het in Nederland kan, nog beter, de vrouw heeft beloofd te betalen, nu nog alleen verzilveren!).

GA TERUG

---