TOUR DE SLAGVELDEN VAN NORMANDIË
GRANDCAMP-MAISY EN OMGEVING

Direct als u Grandcamp-Maisy nadert valt het enorme chromen beeld op dat u met gespreide armen verwelkomt. Het beeld is ontworpen door de Chinese kunstenaar Yao Yuan (ware naam: We Yuan Yan). Het beeld heeft een hoogte van 15 meter en is gefabriceerd uit 40 ton roestvrij staal. Yuan had het zwaar tijdens de culturele revolutie in China. En besloot zijn leven te wijden aan de Wereld Vrede. Hij ontwierp het beeld 'World Peace Statue', en de eerst kreeg een plekje op een plein in Peking. Vervolgens schonk hij een exemplaar aan Korea (1995) en aan Rusland (2000). In 2004 werd een beeld aan Frankrijk overhandigd en in 2011 aan Chili. In 2013 schonk Yao Yuan een exemplaar aan Israel in de hoop dat het een symbool van geluk mag brengen in het Midden-Oosten.

Grandcamp-Maisy, World Peace Statue, van Yao Yuan

Aan de voet van het beeld staat in het kleine parkje een monument op een tobruk bunkertje dat herinnert aan de strijd die de Amerikaanse National Guard in dit gebied voerde. Het monument, genaamd 'Espace Frank Peregory' herinnert aan de heldhaftige inzet van Peregory die in deze omgeving zijn Medal of Honor verdiende.

Medal of Honor

Technical Sergeant Frank D. Peregory en de Medal of Honor

Van de drie Medal of Honor ontvangers die op de American Cemetery te Colleville begraven liggen, is Technical Sergeant Frank D. Peregory nog niet besproken. Deze verdiende zijn Medal of Honor vanwege uitzonderlijk moedig optreden nabij Grandcamp-Maisy. Op 8 juni, 1944, toen de voorste gelederen van Comp. K, van het 116th Infantry, 29th Infantry Division Grandcamp-Maisy bereikten werden deze door zwaar machinegeweervuur tegengehouden.

'Espace Frank Peregory', Grandcamp-Maisy

Het Duitse vuur kwam vanaf hoger gelegen grond en bestreek de stad. Toen zelfs Amerikaanse tanks de Duitse stellingen niet kon uitschakelen, vertrok T/Sgt Peregory op eigen initiatief richting de stellingen. Bovenaan gekomen ontdekte hij een loopgraaf. Zonder aarzelen sprong hij in de loopgraaf en bewoog zich naar een versterkt punt, 200 meter verder. Hij kwam een aantal Duitsers tegen die hij met handgranaten en de bajonet bestreed, 8 kwamen om en 3 gaven zich over. Zijn stormloop eindigde bij het mitrailleurnest waar hij een groep van 32 Duitsers dwong zich over te geven. Deze actie maakte de weg vrij voor de oprukkende Amerikaanse eenheden. Helaas kwam Peregory zes dagen later om het leven tijdens een actie nabij Couvains. Zijn graf is te vinden in sector G, rij 21, graf 7.

Een Tobruk met tankkoepel moest de havenmond van Grandcamp beschermen
(de Tobruk is nu verdwenen, maar de sporen zijn nog zichtbaar)

Vervolg u rit het stadje in richting het havengebied. Hier was tot 2015 aan de kade het Musee des Rangers te vinden. Op de hoek van de haven is een groot monument opgericht voor de Fransen die voor de RAF bij Bomber Command vlogen.

Het monument voor de Franse afdeling van RAF Bomber Command

Voor diegene die enkele interessante kazematten willen zien, rijdt dan om de haven heen. Wandel naar het westen langs de plaatselijke camping (kijk wel uit voor ratten!). Hier, in Wn 81, liggen enkele opvallende stellingen. Er is door Amerikaanse marine geschoten op de stellingen van Grandcamp, maar op 6 juni werden er geen landingen uitgevoerd in dit gebied.

Eén van de kazematten van Grandcamp-Maisy

Wn 83 en Stp 84

Begin 2006 verschenen berichten in de pers over een 'nieuw' gevonden bunkercomplex in de omgeving van Grandcamp-Maisy. De Britse amateurarcheoloog Gary Sterne had naar aanleiding van een oude kaart het complex wederom gelokaliseerd. Het was na de oorlog verdwenen onder enkele meters grond,… 'zand erover'. Er werd een tunnelcomplex gevonden met aansluitingen op open geschuts plateaus. en een ondergronds hospitaal blootgelegd. Het was de bedoeling, aldus Sterne, dat het complex voor het publiek in april 2006 opengesteld zou worden.

Een overzicht van het gehele complex

(foto: Google Earth)

De precieze locatie bleef onduidelijk. Ook bezoekers van deze site vroegen zich af, waar en wanneer het te bezoeken zou zijn. In oktober 2006 besloot deze 'webmaster' zelf maar eens ter plekke op onderzoek te gaan. In het infocentrum aan de haven van Grandcamp werd me de weg gewezen naar het complex. Wij vonden niet meer dan een veld vol onkruid achter een hekwerk. Maar een jaar later konden we dan toch het complex betreden. Tegenwoordig is het duidelijke op borden aangegeven.

Een schematische weergave van het complex

Wn 83/Stp 84 geopend in 2007

Op de rotonde aan de westkant van de stad neemt u de D 514 richting Isigny-sur-Mer. Na enkele honderden meters, bij de kerk, gaat u rechtdoor, om enkele honderden meters verder rechtsaf te gaan, het smalle weggetje Perruques op. Al snel verschijnt een door een hekwerk omgeven gebied. Van bunkers of iets dergelijks is niets te zien, het gehele complex ligt onder het maaiveld.

Een manschappenverblijf R 622 voor 20 man

Het complex, Widerstandnest Wn 83 zou een belangrijk hoofdkwartier zijn geweest en stond bekend als de Maisy Batterie. Het was een groot omsloten gebied waarin ook Wn 83 was ondergebracht. In open plateaus stonden zes 155mm houwitsers, een Brits 25pdr kanon (oorlogsbuit van Duinkerken) en twee 5cm KwK kanonnen. Verder zou de bescherming van het complex bestaan hebben uit twee Renault tankkoepels op de bunkers, plus de nodige machinegeweren en mortieren. Het complex werd bezet door Batterijen 8, 9 (plus waarschijnlijk 10) van de 1716 Artillerie.

Commandobunker R 502 met linksachter een Tobruk

Rond Maisy waren twaalf 88mm Flak kanonnen opgesteld tegen de geallieerde luchtmacht. Toevalligerwijs werden op 5 juni 1944 ruim 1000 man van het Flak Regiment No.1, met hun 88mm en 20mm kanonnen naar Maisy overgebracht om deze sector te verdedigen. Bij La Cambe werden 1500 man gestationeerd om deze sector te verdedigen. Het Flak Regiment No.1 stond onder commando van kolonel Werner Von Kistowski. Ter voorbereiding van de landing op 6 juni, 1944 was het de bedoeling het complex te bombarderen. Helaas vielen de meeste bommen in Grandcamp-Maisy waar 10 doden te betreuren vielen. Aangezien het 'draaipunt' voor de bommenwerpers boven de batterij van Maisy lag, kwamen ze in het vuur van het Flak Regiment No.1 terecht, waarbij twaalf bommenwerpers zouden zijn neergeschoten. Maar het Flak regiment had zelf ook zware verliezen te lijden, en werden teruggetrokken op La Cambe. In enkele uren tijd had het regiment rond de 100 slachtoffers te betreuren. Het complex van Maisy kwam er zelf zonder veel schade van af.

Op 9 juni werd het complex aangevallen door de A, C en F compagnies van de US 5th Rangers. De 5th Rangers kregen steun van de 2nd Rangers met haar zware mortieren. Ook onderdelen van de 29th Infantry Division werden ingezet om deze batterij schoon te vegen. Na vijf uur strijd was het complex reeds in handen van de Amerikanen gevallen. De enige grote schade aan het complex was een gebouw aan de zuidzijde van het complex, waarschijnlijk een klein hospitaal, dat geheel vernietigd werd. Verder is er weinig schade te ontdekken aan de bunkers of de plateaus. Het geeft wel aan dat dit complex niet extreem werd verdedigd.

Eén van de korte tunnels, met links het onderkomen van de commandant

Bij het betreden van het complex valt op dat de ontdekte ’tunnels’ bestaan uit loopgraven. Hier en daar zijn wel enkele korte gangen die naar een bunker lopen, maar wij konden verder geen tunnels ontdekken. Onder de bunkers zijn twee R 622 manschapbunkers, welke in prima staat zijn. De R 622 is een standaard bunker voor 20 man en komt men regelmatig tegen in de Atlantikwall, de Duitsers bouwden er 1722 stuks van. Tijdens onze voettocht door de loopgraven moesten we wel uitkijken voor 'boobytraps',… veel hondenuitwerpselen. Trouwens, bezoekt men de site in het najaar, dan hoeft men niet om te komen van de honger, iedere loopgraaf is omgeven met bramenstruiken, vers voor de pluk.

Een geschutsplateau, deze heeft haar draaitafel nog

Eén van de plateaus bevat nog een draaitafel waarop een 15,5cm houwitser geplaatst kon worden. Dit type kanon had een dracht van rond de 10 a 15 km. De ontdekker van het complex, Gary Sterne, beweert dat dit complex zwaar huishield onder de geallieerden op Omaha Beach. Omaha Beach ligt nèt binnen het bereik van de kanonnen, (een Duitse stafkaart geeft aan dat Vierville-sur-Mer net binnen bereik ligt) maar toch plaats ik mijn kantekeningen erbij. Was het in de chaos tijdens de landingen wel mogelijk om accuraat vuur te plaatsen op dat strand? Logischer lijkt mij dat de kanonnen van dit complex richting Utah Beach gericht stonden. Vanuit Wn 84 heeft men namelijk een vrij uitzicht over de monding van de rivier de Vire en daardoor een goed overzicht van het plaatsen van het vuur. De kanonnen in het achterveld van Pointe du Hoc stonden ook niet gericht op Omaha Beach, maar stonden richting Utah Beach toen deze werden aangetroffen.

Detail van het gevechtsrapport opgesteld door
het 16th Infantry Regiment van 6 juni 1944

Op een gevechtsrapport opgemaakt door het 16th Infatry Regiment welke rond Colleville-sur-Mer vocht, wordt melding gemaakt van artillerie vuur uit het zuidoosten en uit de 'omgeving van Maisy'. Daar Colleville-sur-Mer zo'n 5 kilometer verder ten oosten van Vierville-sur-Mer ligt lijkt mij deze artilleriemelding niet afkomstig vanaf Wn 83/Stp 84. Maar toch wil ik dit stuk document u niet onthouden. Het artillerievuur waar in het document sprake van is, naar mijn mening, afkomstig van 4 X 15cm geschut bij Longueville, het 4 X 10.5cm geschut ten oosten van Montigny, en het 4 X 10.5cm geschut ten noordoosten van Houtteville (gevechtsrapport: 'shelling from the southeast').

De witte cirkel geeft het uiterste bereik van de 'Maisy' kanonnen weer
Op de kaart zijn tevens drie plaatsten aangegeven (in het wit) welke
artillerie vuur af bleven geven gedurende de nacht (en opvolgende dagen)

Sterne heeft de bewering dat de kanonnen van Maisy verantwoordelijk was voor vuren op OMAHA Beach, de laatste jaren heeft hij dit afgezwakt. Daarentegen beweert Sterne nu dat het 'zeer geheime complex' het hoofddoel voor de Rangers was die op Pointe du Hoc landden. Col. Rudder en zijn manschappen moesten snel Pointe du Hoc innemen en direct doorstoten naar Grandcamp-Maisy om deze zeer schadelijke batterij uit te schakelen. Maar die vlieger gaat niet op, want het was al van tevoren duidelijk dat Pointe du Hoc een harde noot zou worden om te kraken. En waarom ging een deel van de Rangers naar de sector 'DOG' op OMAHA Beach bij Vierville? Hadden die dan niet beter richting Grandcamp-Maisy kunnen gaan? Dit was in ieder geval dichter op de batterij van Maisy.

Maar hoe het ook zij, het is een mooie toevoeging bij het aantal bestaande complexen. Gary Sterne is nog steeds bezig meerdere bunkers vrij te maken en wie weet wat er nog ontdekt wordt in dit gebied.

Er zijn in 2008 enkele kanonnen toegevoegd aan het complex,
zoals deze 15cm sFH18/M houwitser

In 2008 werden er enkele Duitse kanonnen toegevoegd aan de collectie. Tevens werd in dat jaar bekend gemaakt dat er een Ranger-museumpje gecreëerd zou worden. Op drie van de plateaus staan redelijk goed gepreserveerde 152mm sFH18/M houwitsers. Het zijn stukken van een later model met mondingrem (de stekkerdozen die op het affuit zitten, verraden dat het Tsjechische houwitsers zouden zijn). Naast deze stukken geschut zijn nog enkele andere kanonnen te vinden in dit complex. Nabij de entree staan onder andere een 2cm Flakkanon en een 40mm Bofors AA kanon. Verder nog wat roestige onderdelen van kanonnen.

Gedurende de opgravingen in 2008, werd een schokkende ontdekking gemaakt, toen men een loopgraaf aan het uitgraven was, als de resten van een Duitse officier werden gevonden. Op het skelet werden zijn naambadge en andere persoonlijke zaken gevonden. Er werden geen wapens bij het lichaam aanwezig, behalve wat munitie voor een pistool. Er ontbrak één voet aan een been, en aan de andere voet ontbrak een deel.

De stoffelijke resten van een jonge Duits officier?
(foto: https://www.maisybattery.com)

De stoffelijke resten werden overgedragen aan de Duitse graven organisatie om het te laten onderzoeken en te begraven. Ondanks het naamplaatje, de eenheid waar hij in diende, ligt het overschot in een naamloos graf, omdat een positieve identificatie niet gemaakt kon worden. Het stoffelijk overschot werd op 5 juni 2009 begraven in aanwezigheid van de Duitse ambasadeur op La Cambe in Frankrijk.

In juni 2009 kreeg ik een mailtje van Nico Blockx die gehoord had dat onderstaande kazematten, die door mij als apart complex werd omschreven, ook zouden toebehoren aan Stützpunkt (Stp) 84. Na het raadplegen van een Duitse stafkaart bleek dat Wn 83 en Stp 84 binnen de zelfde grens lagen. Hieronder zijn de nodige kaarten afgebeeld. Mocht u andere info hebben, laat het mij weten.

Op deze Duitse stafkaart is het gebied aangegeven rond Grandcamp-Maisy
(Mf.95 staat voor 'Minenfeld')

Wn 83 en Stp 84 liggen in het zelfde omgrensde gebied
Het grote gele vak is de opgraving, in de kleine zijn de drie H 612 kazematten te vinden
(Google Earth)

Linksonder Stp 84 Batterie Brasilia met in de rode cirkels de R 612 kazematten
(Google Earth)

In oktober 2013 hebben we Maisy Battery weer eens met een bezoek vereerd. Naast de geplaatste kanonnen was er opmerkelijk weinig veranderd. Wel is er een belofte dat er in 2014 een nieuw deel loopgraaf zal worden toegevoegd aan de route (daar waar het skelet van de Duitse officier werd gevonden). Ondanks dat in de paden drainage is aangelegd, raad ik aan om na een regenbui laarzen te dragen, daar de loopgraven hier en daar erg modderig en glad kunnen zijn. Het beloofde museumpje is nog niet gerealiseerd, en de kaartverkoop is nog steeds vanuit een tijdelijk? houten hutje. Wat wel weer aardig is, is dat de te koop aangeboden zaken, zoals Duitse helmen, niet te duur zijn, je hebt er al één voor 80 €.

Museumstukken kwijnen weg in het land naast het complex

Het is jammer dat een LCVP landingsvaartuig in weer en wind ligt te verrotten naast de keet waar men de kaartjes verkoopt. Ook de verzameling kanonnen die bij de ingang staan worden aan hun lot overgelaten, en zullen binnen afzienbare tijd tot roestige staketsel overblijven,... (wordt vervolgd?)

Op de volgende pagina bekijken we eerst nog wat complexen ten zuiden van Grandcamp-Maisy voor we de tour voortzetten naar La Cambe, de Duitse begraafplaats, en een bezoek brengen aan het Victory Museum in Catz,... ,

KLIK HIERONDER OP EEN R 612