Op de vorige pagina's werd de enorme materiële schade en de slachtoffers behandeld. Maar wat gebeurde er met het oorlogstuig dat deze schade wereldwijd veroorzaakte? Roofden de agressor de bezette landen leeg, de overwinnaars deden zich ook tegoed aan de 'rijkdommen' en verscheepten dit massaal naar hun eigen land.

Oorlogsbuit,… Dit is een zeer ruim begrip. Dat de ‘overwinnaar’ militaire objecten weg haalt en weer inzet voor eigen gewin, dat kan men nog bevatten. Maar dat museums worden leeggeroofd en cultuurbezit gestolen, voedselbronnen worden afgevoerd, of publieke bezitting worden afgenomen, of van een gehele bevolkingsgroep, als de joden, alles wordt geconfisqueerd, dat getuigt van laaghartige misdaad. De Duitse bezetter had strikte regels hoe zich te gedragen in de landen waar zij de scepter zwaaiden. Er werd keurig betaald in winkels, weliswaar met oorlogsgeld en een koers die gunstig was voor de bezetter. Maar tegen het einde van de oorlog werd het grimmiger. Zeker op ‘Dolle Dinsdag’ in Nederland. Op dinsdag 5 september verwachtten veel Nederlanders dat ook hun land snel bevrijd zou worden, want Brussel en Antwerpen waren respectievelijk op 3 en 4 september in Geallieerde handen gevallen. NSB’rs, collaborateurs voor de Duitsers, maar ook Duitse troepen zelf, en veel administratief personeel, na het vernietigen van documenten, haastten zich naar Duitsland. Om te vluchten naar het oosten, werd alles wat bruikbaar was gestolen. Bussen van het openbaar vervoer, Handkarren, paard- en wagens, fietsen etc. alles wat maar reed werd gebruikt om weg te komen.

De Duitsers verloren aan het Oostfront heel veel materiaal. Veel viel onbeschadigd in Russische handen. Vooral Duitse pantservoertuigen en tanks werden gretig in gebruik genomen door de Russen. Andersom werd ook Russische materiaal door Duitsers in beslag genomen, zoals artillerie, vrachtwagens en tanks, en ook weer ingezet tegen hun vijanden. Dat waren niet alleen de Russen. Heel veel kanonnen uit Rusland en andere Oostbloklanden werden weggehaald om geplaatst te worden in de Atlanticwall.

Menig Geallieerd vliegtuig maakte in de oorlog een noodlanding in bezet gebied. Deze werden niet vernietigd door de Duitsers, maar uitvoerig getest. Het zelfde gebeurde aan de andere kant. Met enige regelmaat kwam een Duits vliegtuig de Noordzee over. Met wat geluk viel deze soms in Britse handen. Ook deze werden dan uitvoerig getest. Een bekend voorbeeld was de Fw 190A-3. Gruppenadjutant van III/JG 2 Oberleutnant Armin Faber landde op 23 juni 1942 op RAF Pembrey, Wales met zijn Fw 190A-3 (W Nr. 313). Hij had per vergissing het Bristol Kanaal aangezien voor het Engelse Kanaal. De Britten gaven het een eigen camouflage en het serienummer MP499. Vanaf het Royal Aircraft Establishment op Farnborough werd er uitvoerig getest. Veel van het geleerde werd later verwerkt in de Hawker Tempest.

Gelijk met het binnenvallen in Normandië door de Geallieerden, op 6 juni 1944, kwamen speciale eenheden aan land om uit te vinden waar geheime Duitse ontwikkelingen werden gedaan, het confisqueren van de gegevens, materialen, prototypen, de productie en de wetenschappers die hier mee bezig waren. Vooral de gebruikte rakettechnieken waren bij de Duitsers in een veel verdere staat dan aan Geallieerde zijde. Het vinden van deze zaken, plus de mannen daarachter, was een wedloop op zich. Ook de Russen wilden graag deze kennis in huis halen.

Maar het was een lange weg te gaan naar Duitsland. Tijdens de gevechten vielen over en weer voertuigen en tanks in elkaars handen. De Duitsers wisten verschillende Sherman tanks te kapen die ze later met enig succes als afleiding inzetten tijdens het Ardennen Offensief in december 1944.

In het verloop van de strijd werden niet alleen achtergelaten voertuigen gevonden, maar ook vliegtuigen gevonden. Hier zaten verschillende zaken tussen die de ontwikkeling in Amerika en Groot-Brittannië met sprongen voorwaarts kon brengen, vooral de Amerikaanse. Deze bezaten nog geen eigen door een straalmotor voorbewogen vliegtuig.

Waren de Geallieerden wat blij met de aangetroffen vliegtuigen, de raketten genoten de voorkeur. De V1 en V2 raketten die zoveel leed hadden veroorzaakt waren een stuk techniek dat alle landen graag in hun bezit wilden hebben.

De eerste V1 raketten werden gelanceerd in juni 1944 richting Londen. In totaal zouden 8564 worden afgeschoten (van de 30.000), waarvan 58% op het doel terecht kwam. De andere 42% werd door luchtafweer en jachtvliegtuigen neergehaald. Ook door technische storingen gingen veel verloren. Deze onbemande bom met straalmotor wilden de Amerikanen graag voor hun zelf hebben om in de Pacific te gebruiken tegen Japanse doelen.

Direct na de landingen in juni 1944 in Normandië werden V1’s gevonden, al dan niet ontmanteld. In de Verenigde Staten kreeg Republic Aviation de opdracht om plannen te maken voor een Amerikaanse productie. Het resulteerde in de Jet Bomb 2 (JB-2). De USAAF bestelde 1000 stuks in augustus 1944 ondanks dat er nog geen echte bouwplannen waren. In december 1944 werden nog eens extra 1000 besteld. In januari 1945 hoopte de USAAF dat ze per 1 september 100 stuks per dag zouden kunnen lanceren. Nog niet wetende dat Japan na de atoombommen in augustus 1945 op het land zou capituleren, dacht de USAAF er zeker 500 per dag in 1946 nodig te hebben om de oorlog tegen Japan te ondersteunen. Maar het zou nooit zover komen, want de VS konden geen Waterstofperoxide op grote schaal nog produceren, iets wat de Duitse Fi-103 V1 gebruikte. In plaats daarvan plaatsten de Amerikanen een T-10 booster raket op de V1. Deze tegenslag vertraagde het project en werd in september 1945 afgeblazen na de levering van 1391 vliegende bommen. De geproduceerde JB-2’s werden vervolgens gebruikt voor uitgebreide testen.

Maar de V2 genoot de voorkeur bij de Geallieerden. Welke mogelijkheden konden die niet hebben? Wellicht waren bemande bommenwerpers straks niet meer nodig met zo’n wapen, of voor vredesdoelen,… de ruimte in, wellicht,… naar de Maan? De V2's werden getest en ontwikkeld op Peenemünde. Dit was dan ook doelwit voor Geallieerde bommenwerpers 18 augustus 1943. De productie van deze wapens was dan ook niet op Peenemünde, maar op andere plekken die minder kwetsbaar waren. Eén van deze plekken was het concentratiekamp Dora Mittelbau in Nordhausen in de Oost-Duitse Harz in de deelstaat Thüringen. Hier waren sinds 1938 tunnels in een berg waarin brandstof ed. werd opgeslagen. Vanaf eind augustus 1943 werd deze plek in gebruik genomen voor de productie van de geheime wapens, niet alleen raketmotoren, maar ook aan straalmotoren voor Junkers.

In totaal zouden 60.000 mensen slavenarbeid in Dora verrichtten, waarvan zeker 20.000 aan de gevolgen daarvan stierven. Tegen de tijd dat Dora door de Amerikanen bereikt zou worden, werden 40.000 op transport gezet, waarbij nog eens 20.000 omkwamen. Op 11 april 1945 kwamen de Amerikanen Dora binnen en vonden daar nog zo’n 700 uitgemergelde zwaar zieke overlevenden. Naast deze slachtoffers van onmenselijke terreur, vonden de Amerikanen een grote hoeveelheid V2 materiaal.

De jonge diplomatenzoon Wernher von Braun wist in 1930 de Duitse Reichswehr te interesseren voor zijn experimenten tijdens een lancering van een proefraket. Het Duitse leger zag grote mogelijkheden voor de raket als verdragende artillerie. Dat Von Braun met het Duitse regime in zee ging was voor hem de enige mogelijkheid om zijn visie uit te kunnen voeren, ook al zou zijn raket uiteindelijk gebruikt gaan worden als vernietigingswapen. Nog voor de oorlog uitbrak wist een A2-model een hoogte te bereiken van 2200 meter na te zijn gelanceerd vanaf het eiland Borkum.

Op 3 oktober 1942 was het een gedenkwaardige dag voor Von Braun en zijn team toen om 16.00 uur ’Aggregat4(A4)’ met succes gelanceerd werd. Deze 14 meter lange raket was de voorloper van de beruchte V2 (Vergeltungswaffe 2). Het doorbrak de geluidsbarrière en legde een afstand af van 190 km.

Op 8 september 1944 kwam de eerste V2 op Londen terecht. Van de 1350 afgevuurde V2’s kwamen er daadwerkelijk 518 op Landen terecht, de anderen vielen verspreid op het Engelse grondgebied. Er vielen 2724 doden en 6467 zwaar gewonden. Antwerpen werd ook zwaar bestookt. Op en rond deze stad vielen 1712 V2’s. Hierbij vielen 4483 doden en 7266 gewonden. Was de V1 nog redelijk te bestrijden, de V2 was niet te stoppen. De beste optie om een V2 lancering te hinderen was het vinden en vernietigen van de mobiele lanceerinstallaties.

Nadat de Amerikanen de enorme buit aan raketten hadden gevonden in Dora, werd er vaart gezet om de wetenschappers te vinden. Ook was het zaak de gevonden raketten zo snel mogelijk af te voeren en naar Amerika te verschepen. Want Nordhausen zou weldra een Russische zone worden. De Amerikaanse Major James P. Hamil werd belast om minstens 200 raketten te verschepen, of het liefst alles wat er te vinden was. Zestien schepen met V2’s zouden later vanuit Antwerpen vertrekken naar de Verenigde Staten. Met ‘Operation Paperclip’, op instigatie van Winston Churchill, moesten in één operatie alle Duitse raket specialisten worden gevonden en direct overgebracht naar de Verenigde Staten, voor de Russen de hand op hen wist te leggen.

Honderden militairen gingen met foto’s in de hand op zoek naar de specialisten. Eerste doel was het testcentrum Peenemünde. Maar hier bleken de vogels al gevlogen. Toch wist men zo’n negenhonderd personen te vinden die meegewerkt hadden aan het ontwikkelen van de raketten. Honderdtwintig van hen werden op transport gezet naar Amerika. Hoofdprijs was Wernher von Braun en zijn staf. Von Braun had zijn team overtuigd zich over te geven aan de Amerikanen, vanwege de enorme mogelijkheden die daar in het verschiet lagen, beter dan in gevangenschap bij de Russen.

Het bleek een zeer goede beslissing van Von Braun en zijn team te zijn geweest. Gouden tijden braken voor hen aan. Het blijft een rare gedachte dat deze man, die de onmenselijke omstandigheden met eigen ogen gezien heeft in Dora, daar nooit verantwoording voor hoefde af te leggen, in tegendeel, hij werd met open armen ontvangen in Amerika. Von Braun werd in 1955 staatsburger en stond aan de basis van de eerste Amerikaan in de ruimte en de enorme Saturnus V raket die in 1969 de eerste man op de Maan bracht.

---