Generalfeldmarshall Günther von Kluge
Bevelhebber van de Duitse troepen in het Westen
Hitler begreep nu wel dat een landing nabij Calais nu niet meer zou volgen en dirigeerde
steeds meer troepen naar Normandië.
Hitler gaf op 2 augustus het bevel om een tegenaanval in te zetten op
Avranches en zo enige stabiliteit te krijgen in Normandië, en
om tijd te winnen om meer versterkingen te sturen en zo de
geallieerden weer naar het noorden te drijven. De Duitse generaals, waaronder
Generalfeldmarshall Günther von Kluge, bevelhebber in het Westen,
waren niet overtuigd van het plan en vreesden terecht dat ze hun divisies in een strop duwden.
Hitler, herstellende van de aanslag op 20 juli, vertrouwde zijn generaals niet en nam het heft in handen.
De uitgezonden boodschap werd
onderschept door het Britse decodeerapparaat Ultra, en de Amerikanen wisten nu van het plan. Maar
Bradley besloot niet om direct hierop te anticiperen. Hij had alleen de 30th Infantry Division
in het gebied waar de Duitsers hun aanval hadden gepland met acht (verzwakte) divisies. Ook Eisenhower
hield het stil voor Patton en gaf opdracht aan Patton door te stoten naar het westen en zuiden en om
een grote tang te vormen.
Op 6 augustus
om 22.00 uur moest de aanval worden ingezet. Maar de beloofde
acht pantserdivisies waren er niet, slechts vier waren gereed
met nog geen 190 tanks. Even na middernacht op 7
augustus werd de aanval aangevangen. De Duitse eenheden maakten
grote vorderingen, en namen al snel Mortain in en ook
St-Hilaire werd snel bereikt.
STRIJD ROND 'HEUVEL
317'
Bij Mortain hadden de Duitsers een probleem. Mortain konden ze wel innemen, maar ten oosten van
het stadje lag een heuvel. Bij de Amerikanen stond deze bekend als Hill 317 (ter plaatse als 'heuvel 314)'
waar 700 man van de 2nd Battalion, 120th Infantry Regiment van de 30th Division waren gelegerd. Wilden
de Duitsers doorstoten naar de kust, dan moest eerst deze heuvel ingenomen. Want de uitkijken van de
Amerikanen op deze heuvel hadden een perfect uitzicht op de verplaatsende Duitsers. De Forward Observers
stuurden de jachtbommenwerpers en artillerie naar die punten waar Duitse troepen zich voortbewogen.
De uitkijkpost van Forward Observer
Lt. Barts is nog steeds te vinden op Hill 317
Ook Avranches leek een snel te heroveren doel te worden.
Maar 'Heuvel 317' was in stevige Amerikaanse handen. De
Amerikanen zien in eerste instantie geen groot gevaar en
slaan bijna een aanbod om versterkingen te sturen van de 4de
Pantserdivisie van de hand. Maar in de middag zien de
Amerikanen de dreiging dat het Eerste en Derde Leger gescheiden
kunnen raken als Avranches heroverd wordt. Jachtbommenwerpers
schakelen die middag veertig van de zeventig doorgebroken
Duitse tanks buiten gevecht. De Duitsers die zich bezig waren
in te graven, rond Mortain, schrokken geweldig van het bericht
dat een offensief door de Britse en Canadese troepen was
aangevangen en deze met 600 tanks naar Falaise oprukten. Nu
waren in die noordelijke sector de resterende Duitse tank
divisies nodig om die sector vrij te houden mocht het op
terugtrekken aankomen. De Duitse troepen die in de 'aanval'
zaten richting Avranches dreigden ingesloten te raken. Op 11
augustus kwam er aan de aanval een einde, en bleef Avranches
een herovering bespaart.
Uitzicht op Mont Pilon vanwaar de Amerikaanse artillerie schoot
Heuvel 317 lag van 11 tot 12 augustus onder een constante
aanval van de 2de SS-Pantzergrenadiers Division. De GI's waren uitgeput
en hongerig. Zeer veel waren er gewond of gedood. Medicamenten waren niet meer voorradig.
Kleine verkenningsvliegtuigjes
probeerden de mannen op de heuvel te bevoorraden, maar de
luchtafweer van de Duitsers belemmerde dit, slechts één
transportvliegtuig wist voedsel en munitie te droppen maar veel viel
in Duitse handen. Om het
tekort aan verband-en geneesmiddelen aan te vullen moest toch
een oplossing gevonden worden. De 230th Field Artillery begon
rookgranaten vol verband en morfine over de Duitse linie heen
te schieten naar de heuvel. De proef slaagde maar half, het meeste spul
kwam kapot aan. Maar de pogingen hielp wel dat het moreel op peil bleef. Hoe zuinig men omsprong
met de munitie blijkt wel uit onderstaande, één van de vele schermutselingen.
Op de vijfde dag van de belegering zag Lt. Ralph Kerley, commandant van E-Company een
Duitse mortier ploeg van zes man hun mortier plaatsen. Hij had nog één mortiergranaat
zelf over. Terwijl de Duitse mortieren begonnen binnen te vallen zetten de Amerikanen
hun mortier op. Ze namen alle tijd, het ene schot moest raak zijn. De windrichting en hoek,
alles werd extra berekend. Eindelijk klonk het "On the way!". Maar de granaat viel op tien meter
van de Duitsers, maar dicht genoeg om ze alle kanten op te jagen.
Kijkende over Mortain, vanaf 'Hill 285', oostwaarts richting 'Hill 317'
(op huidige kaarten als 'Hill 314' aangeduid)
Op 11 augustus kreeg Von Kluge eindelijk toestemming van Hitler zich terug te trekken. Zijn
troepen konden terugvallen op het gat bij Falaise. Von Kluge werd naar Berlijn geroepen. Hij vreesde dat hij
ter verantwoording werd geroepen vanwege de mislukte aanslag op Hitler (hij was een openlijk tegenstander van
de handelswijze van Hitler).
Op 19 augustus pleegde Von Kluge zelfmoord nabij Verdun. Zijn positie werd overgenomen door Generalfeldmarshall
Walter Model.
Een uitgeschakelde Pz.Kpfw.V Ausf G 'Panther', met daarachter een
uitgeschakelde Amerikaanse M10 nabij een kruispunt in St. Barthelemy
(ongeveer drie kilometer ten noorden van Mortain)
Om 14.30 uur op 12 augustus werden de mannen op Hill 317 tenslotte ontzet door de 35th Division.
De mannen op de heuvel hadden 300 man aan gewonden en
omgekomen makkers, maar door de steun van 'buiten' konden 300
anderen de 'Heuvel 317' ongedeerd verlaten. Het Duitse 130. Panzer Regiment had
twintig tanks ingezet tegen de heuvel en er waren nog maar drie over, kapotgeschoten of door
mechanische problemen verloren. Ook andere onderdelen verloren veel voertuigen en tanks,
zeker 80% van de Duitse tank die rond Mortain opereerden gingen verloren.
'Hill 317' ten oosten van Mortain,
(de bovenste ellips geeft aan waar het Duitse konvooi vernietigd werd)
Hieronder is een opvallende fotoserie te zien die in menige publicatie is te vinden. Na
enig zoekwerk blijkt dit op een weggetje te zijn bij het voormalige station van Mortain-Le-Neufbourg
(zie ellips op bovenstaande kaartje). Een Duitse verkenningseenheid van de 2de Panzerdivision kwam afgezakt
vanaf Sourdeval en werd vlak voor Le Neufbourg tot stoppen gedwongen.
Het voormalige station 'Mortain-Le-Neufbourg'
Aan de achterzijde is nog de nodige schade door kogels zichtbaar
In veel publicaties wordt beweert dat jachtbommenwerpers verantwoordelijk waren voor de slachting
onder deze verkenningseenheid. Maar de vraag is dan; waarom zien de meeste
voertuigen er dan vrij ongeschonden uit? Vliegtuigraketten en zware boordwapens brengen enorme schade
aan de voertuigen teweeg. Bij één vrachtwagen is de schade overtuigend genoeg, die is geheel uit
elkaar gespat. Ik denk zelf dat het een combinatie is geweest van jachtbommenwerpers en grondtroepen.
Namelijk de 2nd Platoon, 120th Antitank Company (120th Regiment, 30th Infantry Division) schoten met
hun 57mm kanonnen en claimen het stoppen van deze colonne samen met het 3rd Platoon, Company A, 823rd
Tank Destroyer Battalion.
Linksachter een Schwimmwagen, met een Kubelwagen in het midden,
welke juist een eerder uitgeschakelde Jeep passeerden,
toen deze door de Amerikanen werden uitgeschakeld.
(Hieronder: geen spoor meer van de ravage die hier ooit eens lag)
Opvallend zijn de Schwimmwagen en de Kubelwagen op deze weg. Het is moeilijk de Kubelwagen te herkennen, maar de rechthoekige motorklep van de Kubelwagen, en wat wij nu een 'hoedenplank' zouden noemen, die staan omhoog en open, waarmee duidelijk wordt (op het detail hieronder van een Kubelwagen in restauratie is het goed te zien).
Het bewijs dat de middelste een Kubelwagen betreft (zie inzet)
Links de Schwimmwagen, midden de Kubelwagen, zonder voorruit
maar met
de 'hoedenplank' en motorklep omhoog en rechts de uitgeschakelde Jeep
Tijdens het passeren van de uitgeschakelde jeeps werd het vuur geopend
daar de Amerikanen. Twee Schwimmwagens die juist de jeeps voorbijgingen werden slachtoffer van
dit vuur. Net als een vrachtwagen en een halfrupsvoertuig, (SdFkz 251/1/D) en een NSU Kettenrad.
Een GI bekijkt de uitgeschakelde SdFkz 251/1/D
(op de achtergrond een SdKfz 2 NSU Kettenrad)
Een omgekomen Duitser naast zijn SdFkz 251/1/D
(onder: de boom met de knik aan de linkerkant is nog steeds herkenbaar)
Voor het vervolg van de strijd
en het dichtklappen van
de 'Zak van Falaise';
klik op de met kogelgaten bedekte muur
van het station van Mortain-Le-Neufbourg