DE VAL KLAPT
DICHT
Op 8 augustus 1944 kwam Bradley tot de
conclusie, dat de Duitsers zich met hun aanval op Avranches
hopeloos in de val hadden gezet. De weg naar het zuiden was
afgesloten, net als die naar het noorden en westwaarts was
vastgelopen op de verdediging van de Amerikanen. Patton was
onderhand zover het binnenland van Frankrijk binnengevallen
met het Derde Leger dat hij al voorstelde naar het noorden te
zwenken en de Duitse troepen tussen hem en de Britten te
vernietigen. Generaal Bradley legde de plannen voor aan
Montgomery.
Bradley, Montgomery en Dempsey (bevelhebber
Britse Tweede Leger)
- OPERATION
TOTALIZE -
Op 8 augustus begon Operation Totalize, de Brits/Canadese
uitbraak ten zuiden van Caen, om zo snel mogelijk op te rukken
naar Falaise. Canadese eenheden van 28th Armoured Regiment,
4th Armoured Division stootten op de tweede dag, 9 augustus, van Operation
Totalize, op 'Heuvel 140' en werden vastgepind.
Hier waren Duitse troepen niet genegen zonder slag of stoot te
vertrekken. De heuvel gaf uitzicht richting Falaise en was een
belangrijk doelwit. Na hevige gevechten met veel slachtoffers
wisten de Canadezen de heuvel in te nemen. Maar de aanval
stokte na 15 kilometer en Falaise was nog niet bereikt. En het
uiteindelijke doel, Argentan leek verder dan ooit.
Monument op Heuvel
140
'Heuvel 140' is te vinden 15 kilometer ten westen van
St-Pierre-sur-Dives, aan de D131 tussen Maizières en
Estrées-la-Campagne. Ten tijde dat wij het bezochten
(september 2004) lag er een aandoenlijk kleinood in de vorm
van een foto en een briefje, dat hieronder te zien is.
Monument op 'Heuvel 140' voor het
28th Armoured Regiment.
De volgende tekst stond aan de achterzijde van de foto:
'Lance Corporal Elmer (Les) Massey, 28th
Armoured Regiment (The Dukes), The British Columbia Reg.
Fought in the battle for Hill 140 as a driver of a Stuart
tank under command of Lt (A/Capt.) A.E. Biddlecombe, winner of
the MC (Military Cross). Captured while helping a wounded
friend, he was sent to Stalag 4B till end of war. B(orn) Feb.
22-1911, D(ied) July 4-1988 Placed in honor by his son
Sean of Edmonton, Alberta, Canada'.
Voor het hele verhaal (nog in het engels): 'KLIK HIER'.
De 21ste Legergroep was dan wel naar het zuiden gezakt,
maar de snelheid ontbrak om de Duitsers hopeloos gevangen te
zetten. Op 11 augustus begon Patton met zijn opmars naar het
noorden. Vanuit het zuiden zou de Franse 2de Pantserdivisie
onder leiding van generaal-majoor Philippe Leclerc de
Amerikanen steunen in hun strijd richting Argentan.
Generaal Leclerc, links,
in gesprek met de bemanning van een Sherman tank
De, tussen de Fransen en Amerikanen, overeen
gekomen orders werden snel door de Franse troepen vergeten en deze
gingen hun eigen weg. De wegen raakten verstopt en een aanval
van de 5de Pantserdivisie liep hierdoor 6 uur vertraging op,
waardoor de Duitse 116de Pantserdivisie zich kon ingraven. Het
zou niet de laatste keer zijn dat de Franse troepen, door hun
onvermogen zich te houden aan bevelen, voor problemen bleven
zorgen. De aanval die Hitler bevolen had om de Amerikaanse
linies te breken brokkelde nu snel af. De Duitse troepen
gingen van de aanval over op de verdediging. Op 13 augustus
kwamen de 1ste SS-en de 2de Pantserdivisie in de omgeving van
Argentan. In plaats van deel te nemen aan de tegenaanval
moesten deze troepen defensieve stellingen betrekken.
De M4A2 Sherman
van Ecouché.
Iets ten westen van Argentan ligt het plaatsje Ecouché. Zomaar een stadje waar een
bittere strijd werd uitgevochten. Was de oorlog rustig aan de bevolking voorbij getrokken,
op 6 juni 1944, de dag van de invasie, werd door een fout de stad gebombardeerd door de Geallieerden.
Binnen een minuut was een kwart van de stad in puin. In juli werd de stad wederom getroffen.
In totaal werden 356 mensen slachtoffer van deze bombardementen.
Aangezien het een voorstadje
was van Argentan werd de Duitse aanvals- en verdediginglijn ook hier gelegd. Als herinnering
is hier nog een M4A2 Sherman tank te vinden die achterbleef na de strijd op 15 augustus. Voor
meer over deze tank; KLIK HIER.
Argentan gevallen, Toen en Nu
(let op het kantoor rechts, een 'arbeids-bureau' voor Duitsland)
Zo zat het Duitse Zevende Leger en het Vijfde Pantserleger
voordurend in de hopeloze verdediging. Josef 'Sepp' Dietrich,
commandant van het Vijfde Pantserleger waarschuwde dat als men
niet snel handelde om de insluiting te verlaten naar het
oosten de Duitse troepen verstoken zouden raken van brandstof
en munitie.
'Gelukkig' voor Dietrich, stokte de opmars van de Amerikanen op Argentan. Het
gat tussen Falaise en Argentan bleef open omdat men vreesde dat een te snelle
opmars naar elkaar toe door de Geallieerde troepen, de linie te dun
dreigde te worden en tevens het gevaar bestond dat de eigen troepen
op elkaar zouden kunnen gaan vuren. Het lag nu aan de
Canadezen zo snel mogelijk Falaise in te nemen en dan vanuit
het noorden de aansluiting te zoeken met de Amerikanen.
Op 7 juli 1944 laat Patton (links) Montgomery
(rechts) nog schateren
(onderwijl verachtte Patton de treuzelende 'Monty')
De
Amerikanen waren woedend op Montgomery dat zij moesten
wachten, en dat het zo lang duurde dat de onder Montgomery
staande troepen zo voorzichtig opschoten. Patton raasde over
de grote blunder van Montgomery; 'Laat mij naar Falaise
gaan,... we zullen die Britten terugdrijven de zee in voor een
tweede Duinkerken!' Maar Montgomery beweerde dat hij niet wist
hoe sterk de Duitsers waren en dat hij vreesde dat deze alsnog
zouden kunnen uitbreken en zware verliezen toebrengen aan de
Geallieerde troepen. Maar de Duitsers waren ongeorganiseerd en
verward. Veel orders spraken elkaar tegen. Hitler gaf maar één order;
aanvallen! Maar er kon alleen maar verdedigd worden. Zelfs op
16 augustus zagen sommige generaals nog het werkelijke gevaar
niet en wilden een aanval op de zuidelijke sector nabij
Argentan uitvoeren en een steviger verdediging nabij Falaise.
Vooral om de ontsnappings mogelijkheid te vergroten.
Voor de bevrijding van Falaise;
KLIK HIER.
Falaise bevrijd,
Toen en Nu.
Maar er waren te weinig tanks om een serieuze aanval op te
zetten. En diezelfde nacht werd dan toch een aanzet gegeven
voor de terugtocht. De eerste nacht ging het vrij voorspoedig,
vooral omdat de geallieerden de Duitsers deze kans boden. De
17de augustus veranderde dit dramatisch. Montgomery die opeens
in zag dat de Duitsers zouden ontsnappen, waardoor deze
troepen later weer konden worden ingezet, beval dat de val
direkt dicht moest. De beide pantserdivisies van het 2de
Canadese Legerkorps en 4de Canadese en de 1ste Poolse
Pantserdivisie kregen opdracht zich te spoeden richting Trun
en verder opstomen naar Chambois. Trun werd snel veroverd en
de Polen kwamen op 1 kilometer van Chambois. Het Vijfde
Legerkorps viel op 18 augustus de noordkant van Le
Bourg-St-Leonard aan vanuit het zuiden. Maar halverwege werd
deze opmars tot staan gebracht. De Duitse troepen hadden nu
nog een gat van 8 kilometer waardoor ze ontsnappen konden.
Onder een constant bombardement van tanks, artillerie, en
jachtbommenwerpers (zie Hawker Typhoon) probeerden de
Duitsers wanhopig zoveel mogelijk manschappen door dit gat te
krijgen.
Uitzicht over de vallei vanaf
Mont-Ormel, 'Heuvel 262'
Op 19 augustus was het omsingelde gebied nog maar 10
kilometer groot. Hier bevonden zich dicht opeen gepakt de
restanten van vijftien divisies, loslopende verdwaalde
troepen, een enorme hoeveelheid tanks en andere logistieke
voertuigen. In een desperate poging te ontsnappen werd een
plan opgesteld om een aanval in te zetten om in ieder geval de
kleine opening te behouden en wellicht iets te vergroten. Maar
de Britse troepen snoerden de 'Zak' nog meer dicht en de 4de
Canadese Pantserdivisie drukte door tot naar
St-Lambert-sur-Dives en de 1ste Poolse Divisie veroverde de
belangrijke 'Heuvel 262' (Mont-Ormel) die uitkeek over de weg
van Chambois richting Vimoutiers.
'DE CORRIDOR VAN DE
DOOD'
Een kleine eenheid van de Canadese 4de Pantserdivisie leed
zware verliezen rond St-Lambert. In het dorp werden 2 Canadese
tanks uitgeschakeld. Majoor David Vivian Currie besloot later, in het
donker, lopende de twee wrakken te bezoeken. Onder zwaar
mortiervuur haalde hij de bemanning uit de kapotte tanks.
Tevens verkende hij de vijandelijke posities.
St-Lambert-sur-Dives, Toen en Nu
(Een Bren-schutter ratelt zijn machinegeweer richting Duitse troepen)
De volgende dag
zetten de Canadezen de aanval weer in en wisten het centrum van
het dorp te veroveren. De Duitsers bleven hardnekkig druk
uitoefenen op de Canadezen. Maar ook aan het einde van de
20ste augustus wisten ze de Canadezen niet te verdrijven.
Majoor Currie was niet tevreden met het behaalde succes en wilde
het hele dorp in zijn bezit. Hij zette aan tot een nieuwe
aanval. De Duitse eenheid verloor hier in drie dagen 800 man,
waaronder 300 doden. Er werden 2000 Duitsers gevangen genomen.
Rond en in het dorp werden zeven tanks en twaalf 88mm Flak
kanonnen vernietigd. Majoor Currie kreeg voor zijn leiderschap
de hoogste Britse onderscheiding, het Victoria
Cross. Deze werd hem uitgereikt in november van dat jaar in
Breda.
St-Lambert-sur-Dives; Duitse
troepen geven zich over
(naast de man in het witte shirt staat Major Currie, met getrokken revolver)
Het gat was gedicht en om weg te komen moesten de Duisters
nu doorbreken. Een obstakel vormde de kleine rivier de Dives.
Toch trokken in kleine groepen Duitse soldaten naar het
oosten. Sommigen wisten te ontsnappen, anderen raakten in zwaar
gevecht met de geallieerde tanks en infanterie. De nachtelijke
lucht was verlicht door lichtkogels, explosies en
lichtspoormunitie. Het moet een ware nachtmerrie zijn geweest
gehuld in spookachtige verlichting.
Bij het aanbreken van de
20ste augustus vielen de Duitsers de door de Polen bezette
'Heuvel 262' aan. In een bloedig gevecht werden de Polen iets
terug gedrongen en werd het gat iets groter om te kunnen
ontsnappen. Die dag gebeurde iets opmerkelijks. Generaal
Meindl die de gewonde manschappen wilde beschermen legde het
terug trekkende verkeer voor een kwartier stil, en stelde een
colonne samen. Hij voorzag deze voertuigen van een rood kruis
en stuurde deze langs de geallieerde troepen. Deze hadden de
hele opzet van de operatie kunnen aanschouwen en hielden
korte tijd op met schieten. Zodra echter de colonne gepasseerd
was, werd het het vuurgevecht weer hervat. In de nacht van 20
op 21 augustus wisten de laatste Duitse troepen, die nog in leven
waren, te ontsnappen door het kleine gat van de 'Zak van Falaise'.
Een uitgeschakelde Panther nabij Mont-Ormel
(richting Vimoutiers)
Bovenstaande foto staat in verschillende publicaties in spiegelbeeld
Let op de cupola van de Panther tank welke voor de commandant is,
deze behoort aan de bakboordzijde te zitten (zie foto rechts)
DE TRIESTE
BALANS
Sinds Stalingrad hadden de Duitsers geen grotere nederlaag
geleden. Er waren 50.000 Duitse soldaten gevangen genomen, en
10.000 gesneuveld. Ondanks deze verliezen wisten toch nog
tussen de 20.000 tot 40.000 man te ontsnappen uit de 'Zak van
Falaise'. Maar dat was wel met achterlating van al hun tanks
en voertuigen. Deze verliezen waren niet meer goed te maken
door de Duitse oorlogsindustrie.
De Duitsers waren op de
vlucht en op 25 augustus viel Parijs in geallieerde handen.
Binnen een maand stond de volgende enorme geallieerde operatie
klaar. Montgomery wilde voor de winter in Berlijn zijn. Hij
bedacht een plan om via een een gedurfde actie alle bruggen in
handen te krijgen vanaf de Belgische grens tot aan Arnhem, en
dan in een breed front uitwaaieren naar het oosten, diep
Duitsland binnen. Operation Market
Garden zou op 17 september 1944 losbarsten. Maar dat is
een heel ander verhaal!
Om een rondrit door het
bovenbeschreven gebied te maken,
klik op onderstaande
Sherman tank op 'Heuvel 262' (Mont-Ormel) en u 'schiet' er zo naar toe!
|