Hieronder wil ik u meenemen op enkele opmerkelijke operaties die de Mosquito maakte in 1944. Ook is er aandacht voor enkele speelfilms waarin het 'Wooden Wonder' een belangrijke rol vertolkte. Tot slot nog iets over bewaarde en luchtwaardige Mosquito's.

Halverwege 1943 werd een begin gemaakt om de 2nd TAF (Tactical Air Force) op volle sterkte onder bevel van vice-luchtmaarschalk Basil Embry te brengen. Doel van de 2nd TAF was het voorbereiden van de toekomstige landingen in Normandië. De Australische RAAF squadrons, 21 en 464 en het 487 Squadron van de Nieuw-Zeelandse (RNZAF) luchtmacht waren de eerste van de 2nd TAF die met de Mosquito FB. Mk VI werden uitgerust. Deze drie squadrons vormden samen Wing 140).
Eind oktober 1943 werden meer eenheden toegevoegd aan de 2nd TAF toen het 613 Squadron hun Mustang Mk I omruilden voor de FB. Mk VI, net als het Poolse 305de Squadron dat hun B-25 Mitchells inwisselde voor de Mosquito. De Bostons van het 107 Squadron werden ook ingewisseld vanaf 1 februari 1944 voor de FB. Mk VI.

In de maanden januari en februari van 1944 werden door de 2nd TAF de Operaties Noball en Crossbow gevlogen tegen de lanceerinrichtingen van de V1 vliegende bommen.

De opdracht kwam van het hoofd, 'C', van MI6, de geheime dienst van Groot-Brittannië, om de gevangenis van Amiens, Frankrijk te bombarderen. In de gevangenis van Amiens werden begin 1944 verschillende kopstukken van het Franse verzet gevangen gehouden. Toen bekend werd, volgens rapporten van MI6, dat verscheidene op 19 februari geëxecuteerd zouden worden werd er een gewaagd plan opgezet. Even na elf uur in de ochtend op 18 februari, de dag voor de executies, stegen 18 Mosquito's op van het 21, 464 en 487 Squadron plus een Mosquito van de RAF filmdienst vanaf de basis Hunsdon.

De groepscommandant voor de aanval op de gevangenis was luitenant-kolonel P.E. Pickard DSO, DFC. Deze vloog met zijn navigator Flt.Lt. J.A. Broadley DSO, DFC, DFM, in de tweede groep (het 464 Squadron) in de EG-F van het 487 Squadron. 'Percy' Pickard was geen onbekende bij het publiek. Hij had een rol gespeeld in de film 'Target for Tonight', maar voor de RAF leiding was hij vooral een bekwaam leider die onder andere met Whitley bommenwerpers de commando eenheid van de 1st Airborne Brigade naar Bruneval vloog om daar een radar onder de Duitsers weg te kapen. Met het commando over het 161 Squadron maakt hij naam door met Lysanders en Hudsons geheime missies te vliegen.

Buiten de Mosquito's vlogen er 12 Typhoons mee van het 198 Squadron. Deze hadden als taak het nabijgelegen vliegveld van Glisy aan te vallen om eventuele Duitse jagers te beletten op te stijgen. Vier Typhoons verloren het contact met de groep en keerden terug op hun basis, net als twee Mosquito's van het 21 Squadron die af moesten haken in verband met technische problemen.

De eerste toestellen van 487 Squadron, de EG-R van Wg.Cdr I.S. Smith met de EG-T en de EG-H van respectievelijk Lt. M.N. Parks en Plt.Off. S. Jennings volgden de Rue d' Albert en lieten hun bommen vallen naar de oostelijke muur om 12.03 uur. Vervolgens kwamen Plt.Off. M.L.S. Darrell in EG-C en Plt.Off. D.R. Fowler in EG-J in actie. Laatstgenoemden waren in eerste instantie met drie Mosquito's, maar de EG-Q van Flt.Lt. B.D. Hanafin was vlak voor de aanval geraakt door luchtafweer en keerde terug naar de basis. Maar ondanks dit tekort wisten Darrell en Fowler de noordelijke muur te raken waarin grote bressen werden geslagen.

Toen was het de beurt aan de Mosquito's van het 464 Squadron. Aangevoerd door de SB-F van Wg Cdr. W. Iredale zochten ze haar doel, de eetzaal van de bewakers, dat succesvol werd platgegooid. Ook de zuidelijke muur werd van een grote bres voorzien en het hoofdgebouw kreeg verschillende voltreffers te verduren. Pickard herformeerde de groepen boven Amiens en kon zien dat de eerste mensen uitbraken uit de rokende puinhopen. Hij gelaste een derde aanval door het 21ste Squadron af. Het werd ook tijd om terug te keren, want er verschenen steeds meer Duitse jagers waarmee de Typhoons hun handen vol hadden. De SB-T, de 464 kist van Sqn.Ldr. A.I. Ritchie werd getroffen welke het leven koste aan zijn navigator Flt.Lt. R.W. Samson. Ritchie maakte ondanks zijn eigen verwondingen een geslaagde noodlanding nabij Albert.

Het volgende slachtoffer was de Mosquito van Pickard. Nadat hij getroffen was door luchtafweer werd hij aangevallen door FW 190 jagers. Nadat een deel van de staart was afgeschoten stortte de EG-F neer nabij het dorpje St. Gratien, Pickard en zijn navigator Broadley kwamen om. Pickard en Broadley werden door de lokale bevolking later begraven in Amiens waarbij op het houten kruis van Pickard een VC (Victoria Cross) achter zijn naam kreeg. De Fransen meenden dat deze mand die verdiend had.

De terugvlucht vergde meer slachtoffers, ook onder de Typhoons. Eén Typhoon was al verloren gegaan toen de groep herformeerde nabij Amiens, een tweede ging verloren in een sneeuwstorm over het Kanaal en de derde moest met schade een noodlanding uitvoeren in Sussex. De EG-Q van Hanafin en de EG-T van Parks moesten noodlandingen maken bij terugkeer op hun basis in Engeland.

Van de aanval zijn filmopnames gemaakt vanuit Mosquito Mk. IV, DZ414, welke gevlogen werd door Flying Officer Tony Wickham. Wickham vloog driemaal over de getroffen gevangenis om cameraman Flight Lieutenant Leigh Howard de gelegenheid te geven om opnames van de schade te maken. Op 21 maart 1945 werd DZ414 ook ingezet tijdens de aanval op het Shell-hus, in Kopenhagen, om deze missie vast te leggen (zie lager).

Van de 700 gevangen wisten er 258 te ontkomen in de chaos. Hieronder waren 179 criminelen en 'slechts' 29 politieke gevangen en 50 leden van het verzet. Helaas waren er 94 doden, waaronder 56 verzetstrijders en er waren 92 gewonden gevallen. Operation 'Jericho' was een geslaagde missies geweest, maar tegen een zeer hoge prijs.

Na de aanval kwam er bericht van 'C', van MI6, dat het Franse verzet hun dank hadden uitgesproken over de aanval. En hier begint de controverse. Het Franse verzet heeft namelijk nooit gevraagd om een aanval op de gevangenis van Amiens, en ook nooit een bedankje achteraf gestuurd. Ook het verhaal dat een groot aantal verzetsmensen zou worden geëxecuteerd is later nergens uit gebleken. Het hoe en waarom deze aanval tot stand kwam is nog steeds in nevelen gehuld.

Nadat was gebleken dat Pickard was omgekomen, werd hij voorgedragen voor het Victoria Cross door Lord Londonderry. Maar het mocht niet zo zijn. Sir Basil Embry hield het persoonlijk tegen. Hij gaf als argument dat Pickard al voldoende gedecoreerd was en het een gewone missie was geweest en dat het door de pers overdreven belangrijk was gemaakt. Maar er speelde nog een factor, Basil Embry had gedacht zelf deze missie te leiden (hij vond dat Pickard te weinig ervaring zou hebben voor zo'n missie), maar hij werd aan de kant geschoven door Sir Arthur Coningham, commandant van het 2nd TAF, mede vanwege, en niet minder belangrijk, Embry was al eens neergehaald door de Duitsers en uit gevangenschap ontsnapt, en als zodanig in de ogen van de Duitsers nog steeds een gezochte man. Maar, was het toch een jaloersigheid dat achteraf Pickard het VC kostte?

Toch had Basil Embry wel gelijk met zijn uitspraak dat de missie naar Amiens op zich niet speciaal was, met name tegen het licht gehouden van andere en eerdere Mosquito missies. Het zijn er teveel om hier allen te noemen, maar een paar wil ik wel vermelden hieronder.

Op 6 december 1942 werden 8 B. Mk IV Mosquito’s van het No. 105 Squadron en 2 van het 139 Squadron ingezet tijdens Operation ’Oyster’. Onder aanvoering van Wing Commander Hughie Edwards VC, DFC, maakten zij deel uit van 84 andere bommenwerpers, Bostons en Ventura’s, die een aanval uitvoerden op de Philips Strijp Groep, een fabriek dat buizen en lampen produceerden, aan de Emmasingel in Eindhoven. Er waren aanvallen door Fw 190 jagers onderweg naar het doel, maar door de uitmuntende snelheid van de Mosquito wisten deze de Fw 190 achter zich te laten.

Nabij Eindhoven stegen de Mosquito’s tot een hoogte van 450 meter. Vervolgens werden in een oppervlakte duik de bommen afgeleverd die aanzienlijke schade veroorzaakten. Op de terugvlucht ging een Mosquito verloren door het luchtafweer nabij Den Helder. Van de 84 toestellen kwamen in totaal 14 niet terug van Operation ’Oyster’.

Op 30 januari 1943 werd een speciale missie naar Berlijn gevlogen in twee golven. Doel was om de toespraak van Joseph Goebbels te verstoren die uitgezonden zou worden om 11.00 uur in de ochtend. Drie Mosquito’s van het 105 Squadron verschenen exact op tijd over Berlijn, Deze wisten door hun bommen de uitzending een uur lang op te houden. Diezelfde middag zou Herman Goering een toespraak houden. Deze verstoring mislukte toen één van de drie Mosquito’s van het 139 Squadron werd neergehaald waarbij de bemanning omkwam, waarop de anderen terugkeerden.

In de nacht van 20 op 21 april werd een inderhaast opgezette aanval gepland om de verjaardag van Adolf Hitler te verstoren. Wederom werd het 105- en 139 Squadron ingezet, nu met acht toestellen. In een vlucht van 8 uur (vier uur heen, en vier uur terug) werd onder volle maan een geslaagde vlucht uitgevoerd naar Berlijn. Na de aanval bleek er één Mosquito het slachtoffer te zijn geworden door luchtafweer. Deze kleine aanval bleek een ommekeer voor de inzet door Bomber Command met de Mosquito. Ongeacht de omstandigheden kon men evengoed een aanval uitvoeren, bij dag of nacht.

GA TERUG

---