TOUR DE SLAGVELDEN VAN NORMANDIË
DE CANADESE SECTOR JUNO
(het vervolg)

COURSEULLES-SUR-MER, 08.00 UUR

Hier, op dit gedeelte van JUNO Beach, landde de 7th Canadian Brigade Group om 08.00 uur. Deze sector bevatte Widerstandnest 29, welke gescheiden werd door de havenmond. De havenmond werd verdedigd door een Kwk 5cm (Kampfwagenkanone 39) in een Tobruk, een Kwk 5cm in een Doppelschartenstand, en een 8.8cm PAK43/40 kanon in een R 677 (welke nu verdwenen is en er is een restaurant voor in de plaats gekomen). De Tobruk is verdwenen waar de Kwk 5cm in stond, al is het kanon bewaard gebleven bij de haven. Aan het schild van het kanon is duidelijk te zien dat deze zwaar beschadigd is door granaatvuur.

Het Kwk 5cm kanon aan de haven van Courseules-sur-Mer

De Doppelschartenstand was een overdekte kazemat, welke dicht was richting zee, maar wel twee open schietsleuven had welke het strand en, in het geval van Courseules-sur-Mer, de havenmond bestreken. Het KwK 5cm kanon kon dus vrij draaien en beide zijdes beschieten. Maar de Doppelschartenstand van Courseules-sur-Mer stond direct aan zee, en verzakte al vrij snel na de oorlog. De havenmond werd later verstevigd naar zee toe door gronduitbreiding, waardoor de Doppelschartenstand nu meer in het land is opgenomen.

De Doppelschartenstand van Courseules-sur-Mer,
boven een oude ansichtkaart, onder de huidige positie

Om 07.45 uur werden Duplex Drive (DD) tanks op 3000 meter van de kust in zee gelaten. Deze tanks hadden een canvast scherm rond de romp waarin min of meer de Sherman tank 'hing'. Twee scheepsschroeven werden door de hoofdmotor aangedreven. Eenmaal vast grond onder de rupsbanden, werden de schroeven uitgeschakeld, het scherm neer gelaten om met het kanon in actie te komen. Verschillende DD tanks zonken gelijk naar de bodem. Hierop werden andere DD tanks op kortere afstand gelost (800 meter) vanaf hun Landingcraft Tank (LCT). Deze tanks deden hierop waarom ze kwamen, ze namen de Duitse stellingen onder vuur. Ondanks het verzet verliep de landing hier vrij voorspoedig. In de avond waren er 21.500 man en 3200 voertuigen op Juno Beach geland.

In 1970 is een DD Sherman tank buiten de kust geborgen
en dient nu als memorial in Courseulles.

In Courseulles-sur-Mer is ook het Centre Juno Beach (Juno Beach Centre) gevestigd (zie foto hieronder). Om dit te bereiken, steekt u de grote brug over bij de haven en vervolg uw weg over de D 514. Na een lange bocht naar links, neemt u de eerste afslag naar rechts (250 meter na de brug). Steek weer een (smalle) brug over en ga rechtsaf.

Het Centre Juno Beach

De stuwende kracht om dit centrum van de grond te krijgen was de Canadese veteraan Garth S. Webb. Lieutenant Webb landde op 6 juni 1944 op Juno Beach met de Royal Canadian Artillery, “C” Troop van de 14th Field Regiment. Toen Webb in 1994 terug keerde in Normandië voor de grote 50 jarige herdenking, realiseerde hij zich dat er voor de Canadese zijde weinig te vinden was. Webb, en partner Lise Cooper, legde het voor aan Canadese veteranen organisaties, weduwen en kinderen van veteranen om een centrum te bouwen ter ere van de omgekomen landgenoten. Op D-Day kwamen 359 Canadezen om het leven, en in de Slag om Normandië nog eens 5500. In totaal zouden tijdens de Tweede Wereldoorlog 45.000 Canadezen het leven verliezen. Op 6 juni 2003 werd het officieel geopend en ontving Webb voor zijn inzet het Meritorious Service Cross. Webb bleef in de staf van de Juno Beach Centre Association (JBCA) tot zijn overlijden op 8 mei 2012. In eerste instantie was het centrum deels over de Canadese inzet tijdens de oorlog en hoe Canada tot op heden zich heeft ontwikkeld.

Het sculptuur voor het Juno Beach Centre en Garth S. Webb
(Foto Garth S. Webb: Oakville Beaver)

Het is een tweetalig instituut, Frans en Engels, de talen van Canada. Het is ingericht met een vaste tentoonstelling over de Canadezen in de oorlog. Daarnaast zijn er regelmatig wisseltentoonstellingen die de cultuur, geschiedenis, etc. belichten. Om het museumdeel te betreden krijgt men eerst een filmpje te zien van vier minuten, staande in de 'vorm van een landingsboot'. De film is rommelig en niet echt indrukwekkend. In het museum begint de aandacht voor de opkomst van Asmogendheden. Een zeer aardig idee is oude radio’s waaruit toespraak fragmenten klinken. Verder een caleidoscoop van de Canadese eenheden in de oorlog, met hier en daar persoonlijke aparte objecten, verkregen via veteranen. Hoogtepunt is de tweede, 12 minuten durende, film ’They Walk With You’. Originele opnames met gereconstrueerde nagespeelde delen die bijna niet te onderscheiden zijn van de echte filmbeelden, geven de toeschouwer de rillingen. Het slot kan niemand onberoerd laten, als een gezin over Juno Beach loopt, vergezeld van geesten van soldaten,…

De kolommen met de gesponsorde 'bricks'

Links van het museum staan opvallende kolommen. Deze zijn ingericht om kleine plaquettes te dragen waarop de namen van Canadezen die in de Eerste en Tweede Wereldoorlog hebben gevochten, kunnen worden gegraveerd. Ook kunnen militairen geëerd worden die deelnamen aan andere conflicten of die dienden in het Canadese leger. Via sponsoring kan men een zogenaamde ‘brick’ aanschaffen waarmee men het Juno Centre steunt. Iedere kolom kan 755 namen bevatten, waarbij de naar zee gerichte zijde van een kolom gereserveerd is voor veteranen van het Canadese leger.

Deze voormalige Duitse observatiebunker, een R 666, kan worden bezocht

Aan de voorzijde van het museum liggen verschillende bunkers, waaronder die recent zijn uitgegraven. Deze zijn tussen begin april en eind oktober onder leiding van een gids te bezoeken. In juli en augustus ieder half uur (start vanaf 10.30 uur, en de laatste om 17.00 uur). In de andere maanden om het uur, waarbij de laatste om 15.30 uur start. Er zijn rondleidingen in het Frans en Engels (de eerste is in het Engels). Voor exacte tijden raadpleeg de folder in het Juno Centre en die verder overal in Normandië te vinden is.

Het Juno Centre ligt aan het begin van wat ooit een omvangrijk mijnenveld gebied was, welke bij de Duitsers bekend stond onder de naam Minenfeld 72 (Mf. 72). Het bedekte het strandgedeelte en liep vanaf de havenmond tot de exit naar Gray-sur-Mer. Hier nam Mf. 41 het over (en de verdediging door Wn 33 en Wn 34).

GRAY-SUR-MER

Als u vertrekt vanaf het Centre Juno Beach in Courseulles-sur-Mer, ga dan niet linksaf de brug weer over, maar ga rechtdoor langs de duinen. Ongeveer 50 meter na de kruising is een strandopgang, parkeer hier.

Ga de strandopgang door. Halverwege ziet u rechts een enorme kazemat scheef gezakt in het zand liggen.
Dit is de zogenaamde ‘Cosy’s Pillbox’, vernoemd naar Sergeant Cosy die hier sneuvelde tijdens de zware gevechten rond deze kazemat. Een bord met verklarende tekst geeft het volgende: 'Cosy had de opdracht gekregen om met 15 andere Canadezen van de Royal Winnipeg Rifles om deze kazemat uit te schakelen. Met machinegeweren en handgranaten werd dit doel ingenomen, waarbij Cosy dodelijk in de longen werd getroffen. Korte tijd later kwamen zo’n 150 man aan genie troepen hier die springladingen aanbrachten. De enorme explosie verplaatste de kazemat en deze zakte scheef in het zand. De Duitsers van dit complex gaven zich daarna over'. Maar klopt dit wel?

'Cosy's Pillbox', de scheefgezakte H 612 kazemat

Toch plaats ik een kanttekening bij bovenstaand verslag. Ik vond een foto van deze kazemat, een R 612 met 7,5cm kanon, van na de strijd. Bovenop poseren zes mannen, zo te zien van de marine. Op de achtergrond hangt een sperballon. Bij bestudering van deze foto met een foto van het heden ziet men veel overeenkomsten. Het duidelijkst is de vorm van de blokken in de zijbeschermende borstwering die bewijzen dat we hier met dezelfde kazemat te maken te hebben. En wat valt dus vooral op, dat de kazemat helemaal niet is weggezakt in het zand. Dit zal waarschijnlijk door de jaren heen door erosie van het duin zijn gekomen.

'Cosy's Pillbox', Toen en Nu,

Er zijn nog enkele opvallende betonnen objecten te vinden in deze sector. Steek hiervoor de smalle weg over en betreed het hoge duingras. Hier ligt bijvoorbeeld aan de uitloper van het riviertje La Seulles (wat op een binnenhaventje lijkt), een (Tobruk) Bauform Vf69 Ringstand (later de Vf207). Deze Ringstand had één kamer voor een 8cm Granatwerfer 34. Daarnaast was geschakeld een kleinere kamer voor observatie of een machinegeweer. Verder vind men hier nog een overwoekerde manschappenbunker en een open geschutsplateau.

De Bauform Vf69 Ringstand aan de rivier La Seulles

Vervolg uw weg langs de duinen westwaarts tot een
honderd meters voorbij het enorme Lotharingen kruis.
Stop hier bij de strandopgang
waar een AVRE-Churchill tank staat.

Vanaf iedere positie hier ziet u het grote kruis van Lotharingen. Het is hier geplaatst ter nagedachtenis aan de terugkeer, op 14 juni 1944, van generaal De Gaulle op Franse bodem. De Gaulle werd overgebracht met de torpedobootjager 'La Combattante', waarvan hij overstapte op een DUKW voor het laatste stukje naar het strand. Hier vandaan maakte hij een triomphantelijke rit in een Jeep naar Bayeux.

Generaal De Gaulle (midden) heeft weer voet aan wal gezet bij Courseulles-sur-Mer

Niet alleen kwam generaal De Gaulle hier aan land, ook een deel van de 1st Polish Armoured Division kwam eind juli 1944 hier Frankrijk binnen. In totaal zouden 16.000 Poolse manschappen en 400 tanks onder commando van generaal Maczek in Normandie aankomen, verdeeld over Arromanches, Graye-sur-Mer en Courseulles-sur-Mer. De Polen zouden zich buitengewoon moedig gaan inzetten tijdens de gevechten rond de Zak van Falaise, en verder Europa in. Eventueel kunt u een wandeling maken naar het enorme Lotharingen kruis (loop dan terug over de weg die u gekomen bent, en stop even links ter hoogte van een betonnen gebouwtje waar een monumentje voor de Poolse 1st Armoured Division staat).

Het Lotharingen kruis herdenkt de terugkeer van Generaal De Gaulle.
Ook staat hier een monument voor de Poolse 1st Armoured Division

In deze sector, van Gray-sur-Mer, vielen 128 slachtoffers aan Canadese zijde. Achter de DD tanks die hier landden kwamen de AVRE tanks om 07.55 uur. Met vlegel tanks en bruggenleggers werd hard gewerkt rond de Duitse bunkers. De restanten zijn hier nog te vinden. Bij deze 'EXIT' was een anti-tank put gegraven en vol water gezet. Een AVRE tank zou zijn, aan de voorzijde meegevoerde bos hout erin gooien toen de rand het begaf en de tank het gat inschoof. De chauffeur had de vier meter diepe kuil vol water niet opgemerkt, opgesloten als hij was in de tank en slechts een klein zicht bereik had. De tank liep vol water en de zes bemanningsleden wisten ternauwernood de tank te verlaten terwijl ze beschoten werden met machinegeweervuur. Ze verscholen zich achter een duin tegen het Duitse vuur. Een mortiergranaat viel tussen de mannen en vier van hen werden gedood. De twee gewonde overlevenden werden in die middag terug naar Engeland vervoerd.

Canadese miliairen schuilen achter een Churchill op JUNO Beach

De tank was helemaal onder water verdwenen. De put werd later opgevuld met puin en hout en andere tanks en voertuigen reden over de AVRE het strand af. De AVRE Churchill bleef tot november 1976 onder het zand begraven. Na 32 jaar begraven te zijn geweest werd door een team van het Britse leger de Churchill uitgegraven in november 1976. De twee overlevenden, chauffeur Bill Dunn en Bill Hawkins, van de AVRE waren aanwezig bij de berging. OOk de commandant van de tank eenheid waar deze Churchill in dienst deed, General A.E. Younger, was ook aanwezig. Bill Dunn overleed in 2014 en zijn laatste wens ging in vervulling toen zijn as hier rond de tank werd verstrooid op 8 november 2014.

AVRE-Churchill MK VIII (Armoured Vehicle Royal Engineers) nabij Gray-sur-Mer
(Klik op de foto voor een foto van de berging van de Churchill (foto: www.tankhunter.com)

Voor het vervolg, kunt u nu op ONDERSTAANDE KAART KLIKKEN.
U wordt nu naar de pagina gebracht die u naar GOLD Beach leidt via Ver-sur-Mer,
de Batterij van Mont Fleury, en CSM Hollis zijn Victoria Cross.