- OVERLOON -
- Oorlog hoort in een Museum -

De Horsa zwever,...

Na een korte tentoonstelling in Oosterbeek, waar het 'Market-Garden' herdenkingen opluisterde, werd eind 2019 in Overloon een Horsa zwever in elkaar gezet. Het is een fraaie replica met originele onderdelen. Het grote toestel is afkomstig van een RAF basis nabij Birmingham. Voor veel bezoekers was dit een interessante toevoeging daar dit type aanvals zwever ook een grote rol speelde in de speelfilm 'De Slag om de Schelde' die in 2020 gemaakt was.

Ook 'moderner' spul staat opgesteld in de grote hal, zoals deze
goed onderhouden DAF YP 408, of de Centurion tank (onder)

Het tweede deel van de hal, de rechterkant, heeft een mix van eind Tweede Wereldoorlog, naoorlogse- en Koude Oorlog voertuigen. Een paar zware NAVO jongens staan gebroederlijk naast elkaar. Nabij het Nederlandse pantservoertuig DAF YP 408 en een Centurion tank, staat er ook een Cheetah PRTL CA1. ‘PRTL’ staat voor Pantser Rups Tegen Luchtdoelen, maar werd al snel in de volksmond ‘pruttel’ genoemd. De PRTL is op een gemodificeerd Leopard 1 onderstel gebouwd, met een de koepel die voorzien is van twee Oerlikon 35 mm snelvuur kanonnen. De koepel kan binnen 4 seconden 360 graden rond draaien en heeft een doelzoek/volg radar aan de voorzijde welke een bereik heeft tot 15 kilometer.

De Cheetah PRTL CA1

Tijdens het conflict in het voormalige Joegoslavië in de jaren negentig, werden nog veel voertuigen en tanks ingezet die afkomstig waren uit de Tweede Wereldoorlog. Motorisch vaak aangepast met Russische motoren, werden onder meer M36 Jacksons, M18 Hellcats ingezet. Na het conflict kwamen deze oude rupsvoertuigen vrij, en vonden hun weg naar verzamelaars. Zo stond er in de hal in Overloon een M36 Jackson in vrij desolate en beroete uitvoering (eind 2015). Deze M36 schijnt uitgerust te zijn met een motor van een Russische T-55.

De M36 Jackson in 2015, nog geheel 'aangeslagen',...

Na een goede 'afborstel' beurt is de M36 opgenomen in de permanente tentoonstelling. Of de M18 Hellcat ook van Joegoslavische afkomst is mij niet bekend. In ieder geval is de M18 ‘Chez René’, die in rijdende staat is, van een verzamelaar die de M18 tijdelijk (?) onder dak heeft in het museum. In 2015 stond naast de M18, een Russische T-55 tank die in de jaren negentig naar Overloon kwam. In het kader van de ontmantelingen van wapens, na de val van de Muur, werden hier en daar tanks aan musea geschonken. Deze T-55 is een model welke door het museum in rijdende toestand wordt gehouden. Opvallend zijn bij deze T-55 de mijnenruimers aan de voorzijde.

De M18 Hellcat (erachter is een Russische T-55 te zien)

Verschillende voertuigen en tanks herinneren aan de Koude-Oorlog. Via de collectie van het Marshall Museum, werden twee operationele Russische T-34/85 tanks verkregen. Na de Tweede Wereldoorlog deden de oude T-34 tanks nog geruime tijd dienst in de Warschau Pact landen. De T-34 is al even besproken op de derde pagina over Overloon. Een echt ‘IJzeren Gordijn’ voertuig, naast de T-55 tank, in de collectie is een Oost-Duitse Trabant Kübelwagen. En zo staan er meer aparte voertuigen, zoals een Russische BTR-60. Ook in de tentoonstelling een Israëlische M51, een ex-M4A1(76)W met het krachtige Franse 105mm Modèle F1 kanon. Het is één van de 180 die op deze wijze zijn omgebouwd door Israël.

De M26 Pacific Dragon Armored Tank Recovery Vehicle met M15 trailer
(complete combinatie: M25 Tank Transporter)

Meest in het oog springende is de Pacific Car and Foundry M26 Tank Recovery truck waarop een Bulldozer wordt ‘getrokken’. De aparte vormgeving van de cabine, zeker in vergelijking met de toen recht toe, recht aan cabines van trucks, doet nogal onorthodox aan voor een Tweede Wereldoorlog voertuig. De 17 liter Hall Scott motor bracht 230pk voort waarbij het vuur soms uit de uitlaat spoot, waardoor het de bijnaam ‘Dragon Wagon’ kreeg. Op de grote M15 trailer was ruimte voor twee kleine tanks of één grote tot een gewicht van 40 ton. De gehele combinatie stond bekend onder de naam: ‘M25 Tank Transporter (G160)’. Op de M15 trailer van de M25 combinatie, staat tegenwoordig (2022) een zeer fraai gerestaureerde Bulldozer. Eerder stond daar een M4A4 Sherman tank op,...

Achterop de M15 trailer staat tegenwoordig deze schitterende Bulldozer

Toen in 2006 de Marshall collectie naar Overloon ging, zaten daarbij ook enkele Sherman types. Eén van deze Shermans, een M4A4 kreeg een plekje op de M25 trailer. Om één of andere duistere reden, besloot de directie in 2006 de originele Overloon M4 Sherman, ‘Cookie’ voor 90.000 dollar van de hand te doen om dienst te gaan doen als Canadees monument in Ortona, Italië. De directie beweerde dat 'men toch geen achtergrond bij deze tank had, en dus wel weg kon'.

De M4 'Cookie' terug in Overloon
(in 2022 nog wel met de Ortona monument opschriften)

Hanno Spoelstra, geen onbekende op het internet als het gaat om Sherman tanks, wist te vertellen dat ‘Cookie’ behoorde tot Task Force Brown, van Combat Command A (CCA), 7th Armored Division, en in een greppel was beland, waarop de bemanning de tank had verlaten. Het vreemde in dit hele verhaal is, dat de Canadezen nooit met dit type hebben geopereerd, en dat men dan een tank weggeeft met een historische waarde, terwijl er nog genoeg Shermans zijn te vinden die geen bekende geschiedeis hebben. Zoals de M4A4 die dus op de M25 combinatie staat. Maar ja, die kon (nog) niet aangeboden worden, want die behoorde toe aan Jaap de Groot zijn Marshall Museum. Maar gelukkig kwam men tot bezinning, en werd de M4A4 omgeruild voor de M4 in Ortona, en keerde 'Cookie' in 2018 terug op het oude nest, Overloon.

M26A1 Armored Tank Recovery Vehicle met onbepantserde cabine

Een andere versie van de M26 Tank Recovery truck, heeft Overloon ook een ander type ervan in de collectie. Deze heeft geen bepantserde cabine. Deze gewichtsbesparing droeg bij aan minder brandstof verbruik en de motor werd minder belast. Omdat de M26 veelal na afloop van de strijd tentonele verscheen, was een bepanserde cabine minder belangrijk.

T14E1 TRV (Tank Recovery Vehicle)

Naast een aantal standaard Shermans, zijn er ook afgeleide types in de hal te vinden, zoals een bergingstank T14E1 TRV (Tank Recovery Vehicle en ook bekend als Armed Recovery Vehicle). Voormalig eigenaar Jaap de Groot heeft dit voertuig ooit gekocht van een Belgische verzamelaar, die hem na afstoten door het Belgische leger had overgenomen. De T14E1, die eigenlijk te laat voor de oorlog kwam, is opgebouwd op een chassis van een M4A3 HVSS Sherman tank. Deze berging uitvoering deed bij veel Europese legers na de oorlog dienst. Met de Koreaanse oorlog werd een verbeterde versie ontwikkeld, de M74, welke was uitgerust met een 'dozer' blad.

Fraai detail van een bankschroef op het spatbord van de T14E1

Was de M26 Tank Recovery truck een opvallende verschijning in de vormgeving van voertuigen in de Tweede Wereldoorlog, dat kan ook gezegd worden van de M6 High-Speed Tractor. Dit voertuig op tracks, is een op het eerste oog een simpele rechthoekige doos. Het hoefde ook niet zwaar bepantserd te worden, want het opereerde achter het front. Het was ontwikkeld door Allis-Chalmers en geproduceerd speciaal om zware artillerie naar het front te brengen.

De M6 High-Speed Tractor

Ondanks de naam, High-Speed Tractor, was de snelheid krap aan 35 kilometer per uur. Maar in vergelijking met de vorige generatie artillerie dat naar het slagveld werd gesleept, voornamelijk door paarden, kon dit ‘span’ optrekken met de andere voertuigen die oprukten. De kanonnen welke door de M6 werden getrokken waren voornamelijk de 203mm Gun M1/M2, M1A1 en M2 155mm (Long Tom) en de 240mm houwitser M1 (Black Dragon) en het M1 120mm luchtafweer geschut. Van het 38 ton zware voertuig werden, vanaf februari 1944 tot in 1945, 1245 stuks geproduceerd. In het zuiden en westen van Europa opereerde voornamelijk het 697th Field Artillery Battalion met de M6.

De Spitfire FR.Mk XIV, NH649, boven het 'Normandisch strand'

De Spitfire in de collectie, een FR.Mk XIVc (feitelijk een FR.Mk XVIII (ex-TP285/HS649) welke afkomstig is van de Indian Airforce), is ooit een ruil geweest. In maart 1987 werd deze Spitfire geruild voor een andere Spitfire, een PR.XI, die jarenlang, vanaf november 1960, in de tentoonstelling in het bos stond. Ook de 'NH649' stond vervolgens enkele jaren in het bos, maar is nu veilig tegen weersinvloeden opgehangen een hal.

Voor meer over de Overloon Spitfire(s), klik op de link hieronder.

Een Stug III Ausf G, met 'Saukopf'

Een zeer fraaie Stug III Ausf G is rijvaardig. Deze uitvoering heeft de zogenaamde 'Saukopf', wat verwijst naar het kanonmasker, dat bij andere types van de de Stug III een trapezium vorm heeft.
Er staat voldoende Duits materiaal, waarbij de kanonnen de overhand hebben. Waren er in 2015 nog enkele grote diorama's, Normandië, Duitse verdediging, en een Duitse opstelling van verschillende wapens, daar is in 2022 weinig van terug te vinden, op de Duitse opstelling van kanonnen.

Het diorama met Duitse kanonnen opstelling,...

Verschillende stukken artillerie, luchtafweer en anti-tank kanonnen staan in het museum opgesteld. Onder het geschut twee Flak 18, 8.8cm kanonnen.
Een zeer fraai Duits voertuig in de collectie is de Hetzer 38(t). Het is origineel een naoorlogse Zwitserse versie, een G-13. Het chassis is oorspronkelijk Tsjechies, maar door de Duitsers handig omgebouwd tot dit type Jagdpanzer.

Een fraai gerestaureerde G-13, omgebouwd tot een Hetzer 38(t)

Op de volgende pagina
nog enkele opvallende objecten
uit het museum van Overloon.

Ga verder door de voertuigen hal
en naar buiten;

KLIK HIERONDER