Er zijn heel veel fotografen die de schoonheid van de Mustang in al haar glorie weten te vangen. In mijn ogen zijn er twee die steeds weer boven de middelmaat uitstijgen in de luchtvaartfotografie, John Dibbs en Michael O'Leary. Van beide zijn ook zeer fraaie boekwerken verschenen waar de liefhebber van met name propellertoestellen, zoals de P-51 Mustang zijn of haar hart bij kan ophalen.

In de oorlog verschenen al afbeeldingen van de P-51 om reclame te maken voor North American Aviation. Zoals de meeste bedrijven die produceerden voor de oorlogsindustrie waren de 'boodschappen' vol van propaganda en patriottistisch van inslag. Een goed voorbeeld om in te spelen op het sentiment van die periode is de prent rechtsonder,...

Je zou het niet verwachten, want het is een vrij 'stijf' onderwerp, maar het vliegtuig is toch nog vaak de inspiratiebron voor een kunstenaar, niet alleen fotografen, maar ook voor tekenaars en schilders. In de jaren zestig verscheen bij de uitgever DC Comics de stripserie 'All American Men of War'.

Deze stripverhalen inspireerde Roy Lichtenstein tot een aantal opmerkelijke schilderijen welke gebasseerd waren op een enkel 'beeldje' uit een stripverhaal. In nummer 89 van 'All American Men of War' tekende Irv Novick een luchtgevecht waarbij F-86 Sabre jagers een hoofdrol speelden. Eén van deze 'plaatjes' is het beroemde doek 'WHAAM' geworden. Overduidelijk is in het doek een P-51D Mustang te herkennen die een F-86 Sabre uit de lucht schiet. In het stripverhaal is dit een MiG 15. Wel apart dat Lichtenstein van de MiG 15 een F-86 heeft gemaakt, een straaljager gebouwd door North American,... net als de P-51 Mustang. Het doek meet 1.72 m x 4.06 m en is in acryl en olieverf opgebouwd. De Tate Gallery kocht het in 1966 aan, maar is op dit moment niet in de tentoonstelling te zien.

Tegenwoordig blijft de Tweede Wereldoorlog genoeg inspiratie bieden aan schilders die de luchtgevechten en missies over de slagvelden als thema hebben. Ook hier zijn enkele meesters die steeds weer weten te verrassen met originele werken. Eén van de bekendste onder deze luchtvaart schilders is Robert Taylor.

Een andere vorm van het vastleggen van vliegtuigen is het technisch tekenen van de verschillende zijden van een toestel. Natuurlijk is ook de Mustang een populair vliegtuig om op deze manier vast te leggen.

Zijn bovenstaande voorbeelden van de P-51 als statisch kunstobejct, het mooiste komt de Mustang tot haar recht als men haar in het echt ziet vliegen. 'Second best' is, als men de P-51 niet in het echt kan aanschouwen, is het gebruik in de speelfilm. Er zijn verschillende films waarin één of meerdere van dit jachtvliegtuig haar opwachting maakt. Eén van de vroege films waarin de P-51 haar opwachting maakt is de speelfilm 'Battle Hymn' met in de hoofdrol Rock Hudson.

'Battle Hymn' uit 1957 is een film van Douglas Sirk waarin het waargebeurde verhaal van Mustang piloot Colonel Dean E. Hess wordt gevolgd. Colonel Hess was voor de Tweede Wereldoorlog een priester, maar na de aanval door Japan op Pearl Harbor, besluit hij gevechtspiloot te worden. In Duitsland zou een bom van zijn toestel 37 weeskinderen hebben gedood. Als de oorlog in Korea uitbreekt meldt Hess zich weer aan als piloot.

Hess wordt instructeur voor Republic of Korea Air Force. Hier neemt hij ook enkele Koreaanse weeskinderen onder zijn hoede die op de vlucht zijn voor het oorlogsgeweld. Als de Communisten in de omgeving opereren besluit Hess om met een voetmars de weeskinderen een veilig heenkomen te bezorgen. Op het laatst weet hij het hoofdkwartier te bewegen om met een luchtbrug de kinderen over te brengen naar het eiland Cheju. Voor de vliegscènes worden 12 F-51D's van de 182nd Fighter Squadron, 149th Fighter Group, Texas Air National Guard gebruikt. Het filmen vindt plaats in Arizon, waar ook een aantal extra afgeschreven Mustangs gebruikt worden voor het opzettelijk verwoesten van deze toestellen. Ondanks dat de film op ware feiten is gebasseerd, is het geen geweldige rolprent.

De beroemdste scene met Mustangs zal in de film 'Empire of the Sun' zitten. Onder het uitschreeuwen door hoofdrolspeler Christian Bale (als Jim 'Jamie' Graham ) van de sindsdien als synoniem staande voor het toestel,... 'P-51,... Cadillac of the sky!', denderen drie Mustangs door het beeld. Deze scène is door regisseur Steven Spielberg in mei 1987 in Spanje, nabij Jerez, opgenomen waar een, door de Japanners ingenomen Chinees vliegveld was nagebouwd.

De Mustangs voeren onder andere een zogenaamde 'skip-bombing' uit om bommen zo precies mogelijk te plaatsen. Vader Ray en zoon Mark Hanna, van The Old Machine Flying Company, vlogen in P-51D-20-NA, 44-63788, G-PSID (film uitvoering: 599 'Tugboat') en P-51D-25-NA, 44-73149, N51JJ (583 'My Dallas Darlin'). De derde Mustang, PR.Mk. 22 A68-192, G-HAEC (592 'Missy Wong from Hong Kong'), werd gevlogen door Hoof Proudfoot. De toestellen waren opgeschilderd in de kleuren van de 118th Tactical Recce Squadron, 23rd Fighter Group, 14th Air Force.

Tijdens aanval runs over het vijandelijke vliegveld, werden de meeste bommen op het doel geworpen, maar Ray Hanna wist de filmmakers te overtuigen dat men zelfs in de oorlog het zogenaamde 'skip-bombing' uitvoerde. Dit was zo laag mogelijk inkomen, bom loslaten, waarna deze als het ware ketste over de grond tot een hoogte van 3 meter, en dan in het doel vloog. Zo wist Hanna enkele keren een bom in een hangaar te 'plaatsen', door de voordeur! Toch zullen de meeste het shot herinneren van een zwaaiende piloot vanuit zijn cockpit naar 'Jamie' Graham die uitbundig tijdens de aanval zijn keel schor staat te schreeuwen. Mark Hanna, de jongste van de vliegers had verwacht deze scène te mogen doen, maar er werd tot grote teleurstelling, door Spielberg zelf om voor vader Ray te kiezen.

Gedurende de 60 uur aan vliegwerk door de Mustangs, waren er maar heel weinig problemen, of het moet de hitte zijn geweest. Grootste probleem was een lekke band en een olielek, beide leidden tot niets ernstigs. Terug op Duxford werd direct begonnen om de toestellen weer te ontdoen van hun filmuitvoering.

Tijdens de Flying Legends show op Duxford, komt op zondag 14 juli 1996 Michael 'Hoof' Proudfoot om het leven als zijn Lockheed P-38J Lightning, N3145X crashed op het vliegveld. Het toestel kwam niet meer omhoog uit een lage rol en klapte na de crash in een aantal geparkeerde civiele vliegtuigen, waarvan acht stuks onherstelbare schade opliepen. Proudfoot, geroemd om zijn exeptioneel vliegerschap, werd 54 jaar.

Op zaterdag 25 september 1999 raakt Mark Hanna ernstig gewond tijdens een crash bij Sabadell, nabij Barcelona, in een Spaans gebouwde Bf 109 (Buchon). De volgende dag zal Mark door zijn opgelopen verwondingen sterven op 39 jarige leeftijd.

Squadron Leader Raynham George Hanna AFC* was één van de originele leden die het demonstratie team van de RAF, The Red Arrows, oprichtte. Hij begon zijn vliegwerk bij No. 79 Squadron op de Gloster Meteor, om later op de Hawker Hunter over te stappen en zijn eerste schreden te zetten op het demonstratievliegen. Na zijn RAF periode stapt Ray over naar de burgerluchtvaart en vliegt de Boeing 707 voor Cathay Pacific. Voorzitter van Cathay Pacific, Sir Adrian Swire vraagt aan Ray om zijn Spitfire Mk IX, MH434 te vliegen,.. het begin van een relatie met dit toestel dat tot aan zijn dood zal blijven. Ray Hanna, die met zijn zoon Mark in 1981 The Old Machine Flying Company had opgericht, overlijdt op 1 december 2005 (76 jaar).

Een andere film waarin de P-51D Mustang een prominente rol vertegenwoordigt, is de HBO TV-film 'Tuskegee Airmen', (of kortweg 'Airmen' genoemd) uit 1995. Het verhaal rond deze groep piloten is al eerder op deze pagina's uitgebreid aan bod gekomen. Het was een kwestie van tijd dat er aandacht aan de Amerikaanse zwarte piloten zou worden geschonken. Ondanks de discrimenerende problematiek wat een nare kijkervaring zou kunnen opleveren, is het een boeiende film geworden. Ondanks een klein budget dat een TV station uitgeeft voor zo'n verhaal, zijn de vliegscènes zeer aardig gelukt.

In 'Airmen' volgen we de opleiding van de piloten, en vanaf het eerste begin stelt Hannibal Lee (Laurence Fishburne) zich op als leider van de groep. Tegenwerking tijdens de opleiding wordt gegeven door Major Joy (Christopher McDonald) en Senator Conyers (John Lithgow). Luchtigheid wordt verzorgt door Cuba Gooding Jr (in de rol van Billy Roberts). Soms wringen de schoenen bij scènes waarin 'southern Texan boys' aangeven niets van doen te willen hebben dat hun bommenwerper beschermt wordt 'Negro' piloten die niet kunnen vliegen. In de film wordt veelvuldig gebruik gemaakt van originele beelden en 'gun-camera' opnames. Ook worden uit andere speelfilms shots gebruikt wat soms een rommelig effect geeft (verschillende lucht- en landschappen). Maar alles beter dan de volgende film,... 'Red Tails'.

'Red Tails' is hetzelfde verhaal als 'Tuskegee Airmen'. Alleen met het grote verschil dat de meeste vliegbewegingen in de film geheel uit de computer (GSI) zijn getoverd. En dit is zo ongelooflijk slecht gedaan dat je denkt naar een animatiefilm te kijken. Ook alle ontzettende domme clichés zitten er weer in,... Het vriendinnetje zegt eindelijk ja, waarna de piloot omkomt. De Duitse piloot heeft een fraai litteken. Ook praten de Duitsers heel beschaafd over 'Afrikanen', en de eigen mensen hebben het natuurlijk over de 'Nigger'. Maar ook idiote fouten, zoals het barakken tentenkamp direct naast en aan het einde van de startbaan? Of elke keer meer dan 20 Me 262 straaljagers die tussen de bommenwerpers doorscheren, maar ook een makkelijk doelwit zijn voor 'onze' piloten? Ook hebben de piloten nog nooit gehoord van radiostilte,... er is een constante stroom aan informatie wie ze zijn en waar ze zich bevinden. De eerste bommenwerpers die geëscorteerd worden hebben de verkeerde markeringen.

En zo moddert de GSI maar voort in 'Red Tails'. Het oorlogsschip dat door de Tuskegee piloten tot zinken werd gebracht, een destroyer, is in deze film wel 3 keer zo groot dan het origineel! Volgens de film werd Berlijn voor het eerst pas gebombardeerd toen de Tuskegee piloten kwamen escorteren, wat een verzinsel is. Verder valt er ook nog eens weinig te lachen,... Was Cuba Gooding Jr 'Tuskegee Airmen' een luchtige noot, nu speelt hij een serieuze commandant. Met deze film heeft producent George Lucas de plank helemaal misgeslagen. Maar als je het knap vindt hoe men honderden Mustangs en andere vliegtuigen uit de computer weet te krijgen in één shot, gerealiseerd door Lucas zijn Industrial Light & Magic, Pixomondo en UPP, ga hem dan zien,... maar wees gewaarschuwd.

Toch zijn dit wel de belangrijkste speelfilms waarin de P-51 Mustang haar opwachting maakt. Wellicht is in dit rijtje nog 'Memphis Belle' toe te voegen. Ook hierin opereren enkele Mustangs, maar komen maar kort in beeld. Hetzelfde geldt voor de Mustangs aan het slot van 'Saving Private Ryan'. Het is nu (2013) wachten op de nieuwe samenwerking tussen Steven Spielberg en Tom Hanks die voor HBO een nieuwe serie willen produceren welke geheel in het teken zal moeten staan van de Eight Airforce. Als de voortekenen niet bedriegen zal ook deze serie, in navolging van 'Band of Brothers' en 'The Pacific', uit tien delen gaan bestaan. Laten we hopen met ons allen dat Spielberg meer belang zal schenken aan de vliegtuigen, en vooral gaat putten uit de nog vliegwaardige B-17 bommenwerpers en de P-51 Mustang,...

Tot slot,... Mocht u nu geinspireerd zijn geraakt door de North American P-51 Mustang, laat u dan verleiden door de kleurige uitstraling van de bouwdozen. Er zijn zoveel soorten en versies van de Mustang als bouwdoos te maken, dat het geen probleem zal vormen om enkele squadrons van deze markante jager te produceren. Maar pas op, het ogen wellicht eenvoudige modellen, maar het gevaar schuilt in de decals. Een aantal 'stickers' van bijvoorbeeld de 'Big Beautiful Doll' moeten rond de neus worden aangebacht, en dit kan een lastig klusje zijn,... (klik op de 'doosjes' voor een vergroting).