Bij Lardner-Burke zijn score zouden nog twee Duitse jagers komen, twee Fw 190's (en één beschadigd) en een gedeelde Bf 109G. Dit waren de laatste overwinningen voor zowel Lardner-Burke als de MH434.
Lardner-Burke zijn uiteindelijke overwinningen waren: Malta; 19 augustus 1941 2 x MC200 en 1 x MC200 beschadigd, 25 augustus 1941 1 x MC200, 4 september 1941 1 x MC200, 8 november 1941 1 x MC200 en 1 x MC200 beschadigd. Terug in Engeland bij het No. 222 Squadron; 27 augustus 1943 1 x Fw 190 en 1 x Fw 190 beschadigd, 5 september 1943 1 x Fw 190, 8 september 1943 een gedeelde Bf 109G. In oktober 1943 vertrok Lardner-Burke voor een post bij het hoofdkwartier van Fighter Command.

Het logo van 222 Sqn.

Spitfire MH434 bleef bij de Horncurch Wing en vloog bij No. 349 en het Belgische RAF squadron 350, en natuurlijk bij het 222 ‘Natal’ Squadron. In de loop van de tweede helft van 1944 kwam de Spitfire Mk XVI met de Packard Merlin motor, en de Spitfire Mk XIV met de zware Griffon motoren, en werden de nog geen jaar ‘oude’ Mk IX minder voor operationele acties ingezet. Menige Mk IX ging in opslag, zo ook de MH434 die in maart 1945 naar het 9 Maintenance Unit bij Cosford werd verplaatst. Vervolgens werd de MH434 naar 76 MU bij Wroughton overgebracht om afgestoten te worden, met als uiteindelijke doel gesloopt te worden.

Dit lot werd Spitfire Mk IXb, MH434 gelukkig bespaard
(links is de Mk XVIe, TD247 (3W-F) te zien van 322 Squadron)

Het zag er dus duister uit voor de MH434, maar Nederland had Spitfires op het oog om weer een luchtmacht op te kunnen bouwen. Spitfires waren bekende toestellen voor de Nederlandse piloten direct na de oorlog, daar ze tijdens de oorlog reeds met deze kisten bij het RAF No. 322 (Dutch) Squadron ermee hadden geopereerd. Nederland stuurde enkele piloten naar Engeland om Spitfires uit te zoeken en ermee proef te vliegen voor ze geaccepteerd werden door Nederland. Zesentwintig Spitfires werden in kratten verpakt, in totaal 52 kratten. Deze werden in Tilbury Docks aan boord gehezen van de S.S. Rotti, die op 13 juni 1947 naar Rotterdam vertrok. In Rotterdam werden zes Spitfires gelost, en met achterlating van de 12 kratten, vertrok de S.S. Rotti naar Nederlands-Indië. De overgebleven 29 Spitfires werden direct overgevlogen naar Nederland, plus kwamen er nog eens drie tweezitters om mee te lessen. Bij de Mk IX Spitfires werden de elliptische vleugel ingekort, en kregen daardoor de zogenaamde clipped wings (de trainers behielden hun elliptische vleugel).

Een goed voorbeeld hoe de Spitfires in kratten werden vervoerd,
(dit is de MH725 die de codes H-63 & H-112 zou ontvangen)

De MH434, ook dus verdeeld over twee kratten, vertrok met twintig andere Spitfires richting Indonesië. Op 22 juli kwam het transport aan in Batavia waar de kratten met Spitfires op trucks werden geladen en door de jungle naar Kalidjati werden gebracht. Hier werden de Spitfires in september opgebouwd. De eerste vlucht van 20 minuten met MH434, met de code H-105, Op 27 werd op 31 oktober 1947 uitgevoerd door Sgt. Tub Bruggink. Op 17 november werd een 65 minuten durende testvlucht met een 90 gallons droptank uitgevoerd, waarbij na afloop de piloot verklaarde dat het leek 'op het dansen met een 9 maanden zwangere dame'. De droptank werd verder niet meer gebruikt. Op 22 december 1947 vertrok MH434 in een groepje Spitfires naar Semarang waar het van de code H-68 werd voorzien. Op 19 december 1948 werd MH434 ingezet tijdens de Tweede Politionele Actie. MH434 zou in totaal 25 operationele missies vliegen; ground support, waarbij met het boordgeschut werd geschoten en 250 ponder bommen werden afgeworpen. Tevens werden patrouille verkenningen gedaan voor de Marine.

De MH434 maakte een buiklanding op 15 april 1949

Maar op 15 april 1949 ging het mis. Vaandrig Nijwening kwam terug van een missie en was nagenoeg door de brandstof heen. Hij kwam direct op de baan af en selecteerde het landingsgestel op het laatste moment, maar deze zakte te traag of helemaal niet, en de Spitfire maakte een buiklanding. Nijwening was een beetje een pechvogel. Op 23 januari 1948 had Nijwening zijn eerste vlucht met een Spitfire (MH725 H-112) in Indonesië gemaakt. Hij was zo onder de indruk van het landschap dat hij tijdens de landing het landingsgestel vergat, en maakte toen zijn eerste buiklanding. Gelukkig viel de schade mee en was het toestel weer snel luchtwaardig. Op 27 januari 1949 had Nijwening weer pech. Hij moest de start afbreken met de MH439 H-56 toen deze geen vermogen had om op te stijgen. Hij trok het landingsgestel in om niet in het moeras te eindigen dat aan het einde van de startbaan lag. Ook deze schade was snel te repareren, net als bij de MH434, die een maand na de buiklanding ook weer inzetbaar was, op 17 mei 1949. Het ging door met operationele vluchten, waaronder het afwerpen van zelfgemaakte containers met voorraden voor grondtroepen die in het nauw gedreven waren.

De MH434 H-68 met 25 bom merktekens op de neus

Met 25 bom merktekens op de neus werd het operationele vliegen door het 322 Squadron na 15 september 1949 gestopt. De Spitfires gingen Andir om daar in kratten te worden geplaatst voor de terugreis naar Nederland. In de zomer van 1950 waren de Indië Spitfires weer in de Rotterdamse haven. Samen met 17 andere Spitfires werd MH434 aangewezen om naar de Belgische luchtmacht te gaan. De Belgen kochten de Spitfires voor iets meer dan 10.000 gulden per stuk. Voor de revisie bij Fokker werd voor de gehele operatie zo'n 900.000 gulden begroot, ongeveer 60.000 gulden per Spitfire. Helaas bleken er drie in zo'n slechte staat dat deze drie gebruikt werden als onderdelen donoren voor de andere 15 Spitfires. De Spitfires werden geheel gestript en uit elkaar genomen bij Fokker. De gehele operatie zou een jaar in beslag nemen. Was de MH434 in één van de eerste opgebouwde Spitfires in Kalidjati die een proefvlucht maakte (De NH238 was de eerste met een proefvlucht op 24 oktober 1947 tegen de 31 oktober van de MH434), voor de aflevering aan België was de MH434 de laatste die aan de eerste testvlucht begon (29 april 1953). Deze eerste vlucht was in handen van testvlieger van Fokker, Jas Moll. Als SM-41 (de nummering liep van SM-29 tot SM-41) werd met de MH434 door Jas Moll de laatste testvlucht gevlogen op 12 september 1953 voor ze op 12 oktober 1953 over werd genomen door de Belgische majoor Diem. Hiermee kwam een einde aan de grote revisie door Fokker.

LF. Mk IXb MH434 (ex-SM-41) met de civile registratie 'OO-ARA'

MH434 werd gestationeerd bij de Voortgezette Pilotenopleiding te Koksijde en vervolgens bij de 13 Wing in Brustem. Eigenlijk was het weggegooid geld want de Belgen faceerden de Spitfires in 1954 alweer uit want het jet tijdperk was aangebroken met de Gloster Meteor, de T-33 en de Thunderjet in het Belgische arsenaal. Zes Spitfires werden, ontdaan van hun bewapening, in 1956 overgedaan aan Cogéa (Compagnie Générale d'Exploitation Aéronautica) waar ze vooral gebruikt werden voor het slepen van doelen. Eén van deze Spitfires was de LF. Mk IXb MH434 (ex-SM-41) welke de civile registratie 'OO-ARA' ontving. Drie van deze Spitfires werden aangewezen om een rol te vertolken in de speelfilm 'The Longest day'. Helaas was er voor de MH434 geen rolletje weggelegd, deze ging naar de MH415 'OO-ARD'(als GW-R), MK923 'OO-ARF'(GW-U) en MK297 'OO-ARB'(GW-O).

LF. Mk IXb MH434 (G-ASJV) in handen van Tim Davies
(let op de langerekte 'bulten' op de vleugels waar de kanonnen hebben gezeten)

Uiteindelijk werd MH434 in 1963 door Cogéa te koop gezet en gekocht door verkeersvlieger Tim Davies. Op 29 juni 1963 ging het toestel eerst naar Stansted om vervolgens in Elstree, bij Simpson's Aeroservices Ltd. waar een complete revisie werd gegaan. Het kreeg de Britse registratie G-ASJV. In eerste instantie vloog MH434 met de clipped wings, maar mede vanwege de korte landingstrip werden de elliptische vleugel uiteinden aangebracht. Tim Davies gebruikte de Spitfire vervolgens als een vliegtuig voor plezier vluchten. In juli 1964 begonnen de film opnames voor 'Operation Crossbow'. Naast de hoofdrol voor George Peppard en bijrollen van Sophia Loren en Richard Todd (om maar enkele te noemen), zou ook een Spitfire even in beeld verschijnen, de MH434.

'Operation Crossbow', MH434 (G-ASJV) komt na 14 minuten even in beeld

Veertien minuten in de film komt MH434 tijdens de avond schemer in beeld gevlogen. Ze beeldt een fotoverkenner uit die is terug gekeerd van een missie over het geheime Duitse onderzoek centrum voor de V-2 raket van Peenemünde. In beeld is Tim Davies te zien die vanuit de cockpit een Jeep ziet naderen. Het is iemand van het grond personeel die de 'exposed' film uit het toestel haalt (uit het radiocompartiment!). Eindelijk, de eerste filmrol van MH434 was een feit! Trouwens, er deed nog een beroemd vliegtuig mee in 'Operation Crossbow', namelijk de Lancaster B.I, PA474, welke in 1973 toegevoegd zou worden bij de Battle of Britain Memorial Flight.

'Operation Crossbow',... Tim Davies werpt een blik uit de cockpit van MH434

'Operation Crossbow' zou niet het laatste optreden zijn voor film en TV opnames, er zouden nog tientallen volgen, teveel om hier allemaal op te sommen, maar de belangrijkste haal ik wel even aan.
Half jaren zestig van de vorige eeuw werden plannen gemaakt om de Slag om Engeland naar het grote doek te brengen. Om de speelfilm 'The Battle of Britain' te realiseren moesten er veel vliegtuigen aangetrokken worden, Duitse jagers en bommenwerpers en natuurlijk Hurricanes en Spitfires. Om dit voor elkaar te krijgen werd Hamish Mahaddie aangetrokken, voormalig Group Captain van de RAF en één van de grondleggers van de Pathfinder Force in de Tweede Wereldoorlog. Mahaddie al al aan meerder films meegewerkt, waaronder 'The Dambusters'. En nu ging hij voortvarend te werk om de gevraagde vliegtuigen te bemachtigen.

MH434 in de film 'The Battle of Britain'

Overal kwamen de vliegtuigen vandaan, al zal Mahaddie het meest trots zijn geweest dat hij de Spaanse Hispano HA 1112 M1L 'Buchon' (Bf 109) en de bommenwerpers C.A.S.A. 2.111 (Heinkel 111) kon gebruiken. Mahaddie wist 12 luchtwaardige Spitfires bij elkaar te krijgen, waaronder in november 1967 Tim Davies zijn MH434. De Spitfire was daarmee eigendom geworden van Spitfire Productions. Het toestel zou gedurende het filmen met verschillende codes worden uitgevoerd, die ook weer uitwisselbaar waren met andere Spitfires waardoor het zeer moeilijk is om te onderscheiden wanneer MH434 in beeld is of dat we naar MH514 of de MK297 kijken. Voor het gehele verhaal over het produceren van 'The Battle of Britain' is een apart artikel gemaakt; KLIK HIER.

Begin jaren 70, MH434 nog in de 'Battle of Britain' kleuren.
Ray Hanna (rechts) bij de Spitfire waar hij later eigenaar van zal worden

Nadat het filmen voor 'The Battle of Britain' achter de rug was werd MH434 te koop aangeboden. De gelukkige eigenaar werd Sir Adrian Swire, voorzitter bij Cathay Pacific Airways, die het toestel op 27 juni 1969 kocht. Al vond hij zelf dat 'If I can claim to have ever had any sort of ‘profession’ (however dubious), it is as a shipowner'. Naast zijn zakelijke kant was hij ook vlieger geweest bij de Royal Hong Kong Auxiliary Air Force. Hij had jaren lang gewerkt in Hong Kong en Japan voor hij terug keerde naar Londen in 1961. Maar het vliegen zat hem in het bloed, en de herinneringen aan de vele vliegtuigen tijdens de oorlog boven zijn hoofd, werden vervolmaakt na de aanschaf van Spitfire MH434. Hij leerde zichzelf er mee vliegen.

Sir Adrian Swire klimt in zijn MH434 (G-ASJV)

Swire besloot een nieuw camouflage op MH434 aan te brengen inclusief invasiestrepen. Het kreeg de code AC-S waarmee ze jaren lang rondvloog. De code 'AC-S' zou verwijzen naar No. 138 Squadron RAF, maar dit squadron vloog in de oorlog Westland Lysander, Armstrong Whitworth Whitley, Handley Page Halifax en de Short Stirling, en verzorgde bevoorrading voor het ondergrondse verzet in bezet Europa en bracht geheim agenten naar het verzet. Het squadron heeft dus nooit met Spitfires gevlogen. Maar de letters 'AC-S' zijn toch eenvoudig te verklaren, het zijn namelijk de initialen van Adrian Christopher Swire. Naast de MH434 had Swire ook een Hispano HA 1112 M1L 'Buchon' (Bf 109) overgenomen van de producenten van 'The Battle of Britain'.

MH434 (G-ASJV) in zijn nieuwe uitvoering met de code AC-S

In 1973 verscheen de film 'The Blockhouse' waarin Peter Sellers de hoofdrol vertolkt. Het is het waargebeurde verhaal over zeven dwangarbeiders die zich tijdens de Geallieerde invasie in Normandië verstoppen in een verlaten bunker. Deze bunker is gelegen aan de top van een klif, welke door een Spitfire wordt aangevallen. De uitgang raakt daardoor afgesloten door vallend puin. Er is eten en drinken in overvloed, en zoveel kaarsen dat ze het heel erg lang kunnen uithouden,... maar niemand weet dat ze daar zitten of kan hun horen. De MH434 werd gebruikt als de aanvallende Spitfire, die gevlogen werd door Ray Hanna. De aanval werd uitgevoerd op een klif op het kanaal eiland Guernsey. De film is helaas geheel in de vergetelheid geraakt,...

'A Bridge Too Far',... Spitfire MH434 maakt een verkenningsvlucht

Na enkele korte 'optredens' in de tv-serie 'The Flaxton Boys', 1973, werd in 1976 verzocht om de MH434 als Spitfire verkenner op te laten treden in de film 'A Bridge Too Far'. Het zou in de handen van Neil Williams over een landweg langs bospercelen vliegen om te zoeken naar verborgen Duitse tanks. Laag aankomende scheren zou een fietsende jongen, een rol van Eric van´t Woud, die bij het verzet zat, opeens de lucht verscheurende Merlin motor over zich heen krijgen. Als hij het toestel herkend als een Geallieerde Spitfire, steekt hij eerst nog wat aarzelend zijn hand op, maar zwaait hem dan na, waarop de Spitfire met zijn vleugels de jongen groet voor het uit het beeld verdwijnt. Er was nog een scène gefilmd met MH434 maar die is gesneuveld tijdens de montage. Het was volgens mij weer de eerste keer in bijna 25 jaar dat de MH434 door het Nederlandse luchtruim vloog. Voor het gehele verhaal over het produceren van 'A Bridge TOO Far' is een apart artikel gemaakt; KLIK HIER.

In 1983 werd Spitfire MH434 weer doorverkocht, nu naar Nalfire Aviation Ltd. en kwam daardoor terecht bij de Old Flying Machine Company op Duxford Aerodrome. Had de Spitfire in de 'Warbird scène' al een reputatie, nu zou het grote publiek steeds vaker de mogelijkheid krijgen deze beroemde Spitfire te zien, niet alleen tijdens luchtshows in heel Europa, maar ook steeds vaker in films en tv series,... Hoe zich dat ontwikkelde komt aan bod op de volgende pagina,...

KLIK HIERONDER EN SCRAMBLE
NAAR DE VOLGENDE PAGINA,...

---