DUPLEX DRIVE TANKS
OP OMAHA BEACH
Pieter Jutte

(Click for English version)

- Voorwoord -

Hieronder zijn twee foto afgebeeld met daarop een M4A4 Sherman tank in 'Duplex-Drive' (DD) uitvoering. Omgeven door een canvasscherm 'hingen' de tanks als het ware in dit scherm. Het was de bedoeling deze tanks ver op zee uit te zetten, waarna deze, aangedreven door twee schroeven, naar de kust zouden varen.

En met slechts het lage profiel van het canvasscherm een klein stukje boven de golven, moesten deze tanks plotseling uit het water het strand oprijden en de vijand bij verrassing overrompelen. Gebruikten de Britse en Canadese troepen voornamelijk de M4A2 en M4A4 voor de DD uitvoering, de Amerikanen gebruikten de M4 en de M4A1, en uitsluitend de laatste versie voor de landingen in Normandië. En daar was iets mee, wat mij jarenlang zou bezighouden,...

- Omaha Beach -

De 'Duplex-Drive' (DD) tanks zouden bij rustige zee op 6000 yards (5500 meter) uit de LCT (Landing Craft Tank) gezet worden. Iedere LCT had vier DD tanks aan boord. Maar verschillende LCT's deden dit toch vaak eerder. Dit bleek uit na de oorlog gevonden DD wrakken die op 9000 yards (ruim 8km) uit de kust werden gevonden. Van de 32 uitgezette DD tanks, van 741st Battalion, zouden uiteindelijk slechts twee 'zwemmende' het strand, van de linker sector, bereiken. Drie andere DD tanks werden dicht op het strand afgezet door LCT-600. Nadat de eerste tank van Landing Craft Tank LCT-600 reed, en voor hun ogen naar de bodem zonk, werd op LCT-600 de beslissing genomen dichter naar de kust te varen. De tweede DD die gereed was voor 'lanceren', reed weer iets naar achteren op de LCT waarbij schade aan het scherm, of het lanceerdeel werd opgelopen (de rapporten verschillen). Hierop werd besloten de overgebleven drie DD's rechtstreeks op het strand te zetten.

De DD's van het 743rd Battalion op de rechterflank, van Omaha Beach, werden of direct op het strand gelost, of vlak onder de kust (waarbij van de op zee geloste DD's verschillende vastliepen op de hindernissen onder de waterlijn). Eenmaal op het strand ter hoogte van Vierville-sur-Mer waren het aantrekkelijke doelwitten voor vijandelijk vuur.

links: Nu een collectors item, het boek 'Barbara'
(er is ook een versie met de titel 'Hell has no Heroes')

Het boek 'Barbara' van Wayne Robinson draait om een fictieve Sherman tank in 'Duplex-Drive' uitmonstering die tijdens de eerste aanvalsgolf op Omaha Beach landde. De vertaling die ik in mijn bezit heb dateert uit 1965 en laat op sommige punten nogal te wensen over. Er staan enkele fouten in die de kenner op het verkeerde been zetten, zoals dat er 'Wright Cyclone' motoren in de M4A1 Sherman (de basis tank voor de Amerikaanse DD versie) zouden hebben gezeten (dit waren Wright Continental R-975). Ook dat de commandant vanaf een klein platform achter op de koepel de tank kon besturen, daar wordt geen melding van gemaakt. Maar één van de zaken die ik aan een verkeerde vertaling wijdde (of verzonnen door de schrijver) was het volgende:

'In haar bataljon was ze tank no.7, tweede peloton, eskadron B. Dat nummer troonde hoog bovenop haar rug, op haar nieuwe ventilatiepijp, boven de schroeven. Het stak wit, groot en helder af tegen de vale grondkleur van de legerverf die op haar zat.'

Nieuwe ventilatiepijp; dat was een vreemde opmerking. Uit de beschrijving door Robinson blijkt toch echt dat hij het over een DD-tank heeft, hij refereert aan de schroeven achter en het canvas scherm. Alle foto's in mijn bezit (en tekeningen) heb ik er op na geplozen, maar nergens wordt een ventilatiepijp genoemd. Als men denkt dat het een schrijversfoutje is, dan heeft men het mis,…

'Grant hees zich bovenop de tank die de spits af zou bijten, Battle Lady, en ging boven de plaats waar de motor zat, staan, tussen de uitlaatschoorsteen en de koepel, om wat tegen ritmeester Ross te zeggen.'

Ik ging er zelf vanuit dat Robinson hier een dichterlijke vrijheid bezigde en in verwarring was gebracht door de andere M4's die uitgerust waren met zogenaamde waadschachten. Deze Shermans konden door laag water waden en zogen hun lucht en bliezen hun uitlaatgassen via twee schoorstenen achterop. Vreemd was dat een schrijver die gediend had bij het 743th Battalion (dat als eerste DD-tanks op Omaha zette op de rechterflank) zo'n fout zou maken.

Zoals ik mij 'Barbara', de DD tank, altijd voor mij zag,...
(enige aanpassing bleek nodig,...)

Het komende onderzoek, zal zich voornamelijk toespitsen op de sectoren EASY-Red en FOX-Green van Omaha Beach. Mede ingegeven doordat van deze sectoren foto's opdoken met verhelderende beelden. Van DD tanks op de andere sectoren van Omaha Beach zijn tot op heden slechts spaarzame foto's opgedoken,...

Onder; De M4 versie met 'waadschachten'

- EASY-Red & FOX-Green -

Hieronder staat een link naar de pagina van Magnum waar de beroemde fotograaf Robert Capa voor werkte. In verband met copyright kan ik de foto's niet hier laten zien. Maar als u de link aanklikt, scroll naar beneden naar foto #6 en #7 om de 'schoorstenen' achter op de DD tanks te zien.

Enter Robert Capa (klik hier), de fotograaf die tijdens één van de eerste landingsgolven meeging het strand op van Omaha Beach. Deze manschappen behoren, volgens Capa zijn eigen beschrijving, tot Easy-Compagnie, 16th Infantry Regiment, van de 1st Infantry Division, waar Capa zich bij aan zou hebben aangesloten. Het is algemeen bekend dat zijn werk van die dag grotendeels verloren ging in de laboratoria in Engeland en dat slechts een paar foto's, ondank hun slechte kwaliteit, wereldberoemd zouden worden. Eén van deze foto's kreeg ik eindelijk in goede staat te zien, en wat schetste mijn verbazing,…?

Vijf minuten voor H-Hour, landden de DD tanks. Op H-Hour, rond 06.30 uur, kwamen de LCT's met hun Shermans die konden waden (één minuut voor de infanterie aan land zou gaan). Aan de linkerkant, met het grote cijfer '10' op de schoorsteen, is een Sherman met 'waadschachten te zien. De 'genummerde' Shermans waren zogenaamde Tank dozers waarop genie troepen zich konden richten als oriëntatiepunt. Rechts van het midden is standaard Sherman tank met waadschachten zichtbaar, maar zonder nummer. Maar, vergroten we de foto iets, dan vallen twee andere voertuigen op, twee DD tanks met het canvas scherm aan de achterzijde nog omhoog. Tevens zijn zelfs de twee schroeven aan de achterzijde van de linker DD te zien.

De foto's van Capa zijn genomen tussen EASY-Red en FOX-Green, vlak voor Widerstandnest Wn 62. De manschappen in het water zijn van de 16th Infantry, van de 1st Infantry Division, naar alle waarschijnlijkheid Easy-Compagnie waar Capa zich bij had aangesloten. Bekijken we de foto's nog iets beter, dan worden twee donkerkleurige rechthoeken beter zichtbaar die boven het canvas scherm uitsteekt. Zijn dit de bewuste schoorstenen waar Robinson in zijn boek aan refereert?

Dit is een aanpassing zoals te zien is op de foto's

De foto's van Capa waren de enige foto's, zover ik wist, van DD tanks (waarschijnlijk van het 741st Battalion) waarop schoorstenen te zien waren. Was dit een aanpassing welke alleen werd aangebracht bij een bepaald type van de Sherman tank, zoals de M4A1, dat Omaha Beach als doel had?

En zo begon de zoektocht in 2011,...
één met een opmerkelijke uitkomst,...


Een eerste antwoord kwam van Dave Zollo op 5 januari 2012.

Hij schreef dat hij vermoedde dat deze aanpassing alleen voorkwam bij de M4A1 Sherman die door de Amerikanen werd gebruikt als DD tank. De vorm van deze romp, een gegoten romp, welke ver naar achteren uit stak, had een aanpassing nodig had om de gassen goed af te kunnen voeren. De Britten, die andere types Sherman gebruikten, hadden deze aanpassingen niet nodig. Dave basseerde zich onder andere op de geborgen M4A1 DD tank die verloren was gegaan, kort voor de D-Day landingen, tijdens de desastreus verlopen exercitie Tiger.

1984, de DD tank is door Ken Small geborgen bij Slapton Sands
(Foto: https://www.thehistorypress.co.uk)

De tank werd geborgen in 1984 door Ken Small en is in Slapton Sands als monument bewaard. Tijdens de berging waren er nog wat restanten zichtbaar van de steunrand voor het canvasscherm, maar dat is kort na de berging verwijderd. Helaas is bij deze tank geen restant te zien van een 'schoorsteen'. Volgens Dave zou dit een oorzaak kunnen zijn dat deze tank verloren was gegaan? En dat vervolgens voor de eigenlijke landingen, op het laatste moment, er een schoorsteen werd aangebracht (dat zou kunnen verklaren waarom er geen of weinig fotografisch bewijs te vinden is).

Aan de achterzijde is de aandrijving zichtbaar van de (nu verdwenen) schroeven
(Foto: Kingsdude/Dave)

Blij met de reactie reageerde ik naar Dave:

Dat zijn antwoord wel eens de ware kon zijn. Maar het probleem bleef dat je er geen sporen van kon vinden op tanks die geborgen waren voor de kust van Omaha Beach en die te zien zijn in Musée de Epaves sous-marines de Débarquement nabij Bayeux. Ik stuurde een foto mee naar Dave van één van deze M4A1's. Het enige wat aan de achterkant duidelijk te zien was, was de steun die neergeklapt kan worden om zaken op te vervoeren,... maar hoe liep die schoorsteen dan? Dus, ik geloofde een groot deel van zijn argument, maar was nog niet 100% eens met alles... (Maar ik sprak veel te vroeg,.... zie lager).

De DD tank van het Musée de Epaves sous-marines de Débarquement
(Bovenstaande Sherman DD is in 2018 verkocht aan 'Overlord Research LLC',
gevestigd in West Virginia en verdwenen naar de Verenigde Staten)

Na enkele weken bekeek ik mijn foto's van het Musée de Epaves sous-marines de Débarquement nogmaals, en vond ik tussen mijn foto's een close-up van de achterzijde van de DD tank. En wat bleek, wat ik voor een 'bagagedrager' hield achterop de tank, bleek toch duidelijk het onderstuk van een uitlaat!

Een close-up van de achterzijde van de the DD tank
in het Musée de Epaves sous-marines de Débarquement
(onder, de 'bagagedrager' op de Sherman bij Vielsalm, België)

Hiermee was een groot deel van de puzzel opgelost. Ik liet de vraag staan en af en toe kwamen er reacties waar ik weer verder mee kon, maar vaak ook niet. De DD tank en de Sherman met 'waadschachten' zorgden vaak voor verwarring.

Maar uiteindelijk zou de speurtocht steeds meer opleveren,....


Op de volgende pagina gaat de zoektocht verder
KLIK HIERONDER