DE MAGINOT LINIE
Een bezoek aan enkele Forten van de Linie

Hieronder besluiten we onze tour langs de laatste twee grotere forten van de Maginot Linie die ik voor u heb geselecteerd, beginnende bij Fort Four à Chaux en tot slot naar Fort Schoenenbourg.
Er is hierna nog een extra pagina voor enkele minder bekende objecten van de Maginot Linie die zeker een bezoekje waard zijn (zie onder aan deze pagina).

12 Fortificaties
van de
MAGINOT LINIE

1: Fort La Ferté
2: Fort Fremont

3: Fort Immerhof
4: Fort Galgenberg

5: Fort Hackenberg
6: Fort Bambesch

7: Fort Rohrbach
8: Fort Simserhof

9: Fort Four à Chaux
10: Fort Schoenenbourg

11: Abri Hatten en Abri Esch
12: Kazemat Marckolsheim



- Nr. 9, Fort Four à Chaux -

De voormalige munitie ingang, is nu de entree voor de hedendaagse bezoeker

Four à Chaux is een fortificatie waarvan de constructie begon in 1930. Het is te vinden iets ten zuiden van het dorp Lembach richting Woerth (volg de borden vanuit het centrum) via een zijweg van de de D 27. Op 19 juni 1940 werd de eerste aanval door Duitse artillerie ingezet met hulp van 27 Ju-87 Stuka duikbommenwerpers. Na het staakt het vuren op 25 juni verlieten de troepen pas op 1 juli het fort en trokken de Duitsers erin, die daar bleven tot en met 1944.

Fort Four à Chaux

Tegenwoordig is het fort te bezoeken tijdens een 1 uur en dertig minuten durende rondleiding. Bij aankomst, op de kleine parkeerplaats, wordt u begroet door een M41 Walker Bulldog tank. Opening: tot 27 maart 2011 op zaterdag en zondag om 14.30 uur. Van 28 maart tot 30 april dagelijks van 14.00 uur en 15.00 uur. Van 1 mei tot 30 september dagelijks van 10.30, 14.00, 15.00 en 16.00 uur. Van 1 oktober to 1 november, dagelijks om 14.00 en 15.00 uur. Van 2 november tot 24 maart 2012 alleen in het weekend om 14.30 uur.

De M41 Walker Bulldog met de koepel naar achteren gericht

Op 20 tot 30 meter diepte krijgt de bezoeker de verblijven van de bemanning te zien, keuken, de ventilatie en elektriciteit centrales, het munitiemagazijn en een klein museum. Er is een demonstratie met een 70 ton zware toren vanuit een blok. In het museum zijn uniformen, wapens, munitie en posters te aanschouwen. De kosten bedragen 4 euro voor volwassen en 1.70 euro tot 12 jaar, kinderen tot 3 zijn gratis.

Herdenkingsplaten voor de gevallenen

Vanaf de huidige bezoekersentree is het een korte wandeling (links het pad omhoog) naar de vroegere personeelsingang. Op uw wandeling daarnaar toe passeert u een in goede staat verkerende Duits 50mm PAK 38 kanon achter een gammel hekje.

De personeelsingang van Fort Four à Chaux


- Nr. 10, Fort Schoenenbourg -

Het grote Fort (Gros Ouvrage) Schoenenbourg behoort tot de sector Haguenau. Het is te vinden na ongeveer 1 km ten noorden van het dorp Schoenenbourg aan de D264, de weg die naar Ingolsheim en Wissembourg loopt. Ga bij de rotonde (na 1 km) linksaf en volg de bosweg naar de hoofdingang (Blok 7). Let op!; 200 meter ervóór (rechts) ligt een andere fraaie toegangsbunker (Blok 8). Deze is begin jaren 50 van de vorige eeuw voorzien van de extra betonnen uitstulpingen. De oorspronkelijke ingang was door de terugtrekkende Duitsers opgeblazen en deze is nu vóór Blok 8 in de grond aangebracht.

De fraai vormgegeven Blok 8 rechts van de huidige hoofdingang

Fort Schoenenbourg bestaat uit zes gevechtsblokken en twee versterkte ingangen. Het commando in mei 1940 was in handen van majoor Martial Reynier. Met hulp van 20 officieren was hij verantwoordelijk over 610 manschappen en onderofficieren. Na het proefschieten in het voorjaar van 1940, was het op 14 mei serieus. Op deze dag vuurde één van de 75mm kanonnen op Duitse troepen. De Duitsers zetten daarop spoorweggeschut in dat 13 granaten afvuurde op Schoenenbourg, zonder veel schade aan te richten. De volgende dag vuurde het 28cm geschut nog eens twintig granaten af. De schade liep op, maar niet dramatisch. De 28cm werd verplaatst voor andere doelen en 10.5cm geschut nam het over. Deze nam het fort op de 16de onder vuur vanaf Wissembourg. Maar langzamerhand werd het weer rustig de dagen daarna.

Blok 2, kijkende richting Wissembourg

Op 26 mei werd het vuur opnieuw geopend op het fort met 15cm geschut. Een GFM koepel van Blok 5 kreeg een voltreffer en een soldaat kwam om. De volgende nacht werden voor het 75mm geschut 8.000 granaten geleverd. Op 4 juni raakten acht man gewond (waarvan één dodelijk) toen een 120mm granaat vroegtijdig explodeerde. Op 15 juni viel de Duitse 246de Infanterie Division Schoenenbourg aan. Het fort bood dapper weerstand. Op 20 juni verschenen Stuka bommenwerpers die weinig schade aanbrachten. Blok 6 had enkele scheuren opgelopen, Blok 1 had haar Reibel JM verwrongen en Blok 4 was door een treffer gedeeltelijk bloot gelegd.

Blok 1 dat op 20 juni, 1940 door een Stuka bom werd getroffen

Op 21 juni werd zware artillerie ingezet toen de Schwere Artillerieabteilung 800 haar 42cm Haubitze(1) liet schieten. Veertien granaten van 1000 kg elk kwamen rond het fort terecht. De volgende dag kwamen de Stuka’s weer en werd Blok 6 getroffen en scheurde op enkele plaatsen. Diezelfde dag dreunde de 42cm houwitser wederom. Beide dagen werd het stuk ondersteund door een houwitser van 35.5cm. Alleen bleek Blok 3 beschadigd te zijn, en wilde de koepel niet zinken. Die nacht werd een patrouille uitgezonden om een stuk staal weg te halen dat het zinken tegen hield. Op 23 juni werd wederom Blok 3 getroffen door het 42cm geschut, maar niet ernstig. Blok 5 kreeg ook een treffer waardoor dit geschut niet meer verzinken kon. Op 24 juni opende het fort voor de laatste maal het vuur op de Duitse troepen. De volgende dag was de wapenstilstand. Fort Schoenenbourg had 15.802, 75mm granaten verschoten en het 81mm geschut had 672 verbruikt.

Duitse troepen poseren bij Fort Schoenenbourg,...
nu wacht een gids op bezoek bij Blok 7

Om de overgave te regelen, die met zware tegenzin ingewilligd werd, verlieten de manschappen pas op 1 juli het fort, deze gingen direct in krijgsgevangenschap. De Duitse bezetter bleef in het fort tot begin van 1945. De twee ingangen werden opgeblazen. Begin jaren vijftig werd de schade hersteld door het Franse leger voor het in 1982 werd afgestoten. Sinds die tijd is het onderhoud en exploitatie in handen van de ALMA (Association des Amis de la Ligne Maginot)

Binnen in Blok 7 staat deze loc voor buiten gebruik,
in de tunnels werden electrisch aangedreven varianten gebruikt

Om Fort Schoenenbourg te bezoeken kunt u alle zondagen en feestdagen tussen april en oktober zich daar vervoegen. U bent van harte welkom van 09.00 uur tot 16.00 uur (tussen 11.00 en 14.00 uur gesloten). Tussen mei en september is het van maandag tot zaterdag dagelijks open tussen 14.00 en 16.00 uur plus de bovenstaande tijden op zondag. Een aanrader is verder warme kleding mee te nemen, want de constante tempratuur het gehele jaar door is slechts 13°! (Wat trouwens voor ieder van binnen te bezoeken Ouvrage geldt).

De noordzijde van het complex, Blok 3, met op de achtergrond Blok 2

Ook de noordzijde van het complex is zeker een bezoek waard. Keer terug naar de D264 en ga linksaf (richting Ingolsheim/Wissembourg). Na een kilometer linksaf de D76 op richting Bremmelbach. Na ongeveer 500 meter, links het onverharde pad op (goed begaanbaar) om de verschillende blokken hier aan de buitenkant te bewonderen. Hier vielen de meeste bommen en granaten, al zijn daar geen sporen meer van te vinden.

Op Blok 4, op de achtergrond ligt Bremmelbach

Voor het vervolg met enkele minder grote objecten,
zoals Nr. 11: het Museum Abri Hatten en de Abri Esch
en nummer 12 van de kaart, de Kazemat Marckolsheim,
klik op onderstaande GFM van de Kazemat van Esch