Met bijna 55.000 stuks gebouwd, de meest geproduceerde in de historie van de gepantserde oorlogsvoering verbaasde ik me altijd over de naam die de Britten aan de M4 gaven; 'Sherman'. Een woord dat dicht bij het woord 'German' ligt. Zijn er Shermans door eigen vuur vernietigd? Door gebrokkelde communicatie kan ik me voorstellen dat men een Sherman tank zag en als zodanig aankondigde, waarop een schutter aan 'vriendelijke' kant dit verstond als 'German tank'.

De M4 bleek in het veld verre van ideaal. Het pantser was te licht en de bewapening van 75-of 76mm ontoereikend tegen de Duitse Panther en Tiger tank. Alleen de Britse met 17 ponder uitgeruste Sherman bleek afdoende tegen deze monsters. De zwakke bepantsering bleek wel tijdens 'Operation Goodwood' op 18 juli 1944, toen 4 Duitse 88mm Flakkanonnen 40 Shermans vernietigden. De eerste dag gingen ruim 200 Britse en Canadese tanks verloren aan het Duitse geschut. Hier ontving de tank de twijfelachtige bijnamen 'Tommy-cooker' (de Duitse bijnaam 'Tommy-Kocher') of de Britse variant 'Ronson-lighter' (naar het bekende aansteker merk; 'lights the first time').

De zwakte van de bepantsering probeerde men hier en daar te verbeteren, door extra stalen platen aan te brengen, zoals voor de boordschutter en bestuurder, op de koepel en op plekken op de romp waar de munitie achter zat. Tevens probeerden de manschappen in het veld de tank te verstevigen met wat maar voor handen was, zoals boomstammen, zandzakken achter kippengaas, tot zelf vastgelast plaatwerk en zelfs een laag beton! Waren de Duitse tanks beter bepantserd, de enorme aantallen Shermans, beter onderhoud en logistieke voorzieningen (lees brandstof-en munitieaanvoer) was iets waar de Duitse tegenstander niet tegen op kon. Ook het aanpassen van nieuwe ontwikkelingen in het basisontwerp bleek de Sherman alleen maar beter te maken.

In veel publicaties wordt vaak aangehaald dat door de hoge vorm van de M4 de Sherman een gemakkelijk doelwit zou zijn. Deze stelling bestrijd ik. Onderstaande maten laten onder andere het verschil zien tussen de hoogte van de Sherman, 2.96 meter, en die van enkele Duitse tegenstanders. Het blijkt zelfs dat de Panzerkampfwagen V, Panther enkele centimeters hoger is! Maar het is begrijpelijk dat dit 'misverstand' leeft. De M4 is nogal kort en gedrongen met zijn lengte van 5.86 meter. De Duitse Panther heeft daarentegen een lengte van 8.86 meter, drie meter meer! En wat te denken van de formidabele, 68 ton zware, Königstiger met een hoogte van 3.10 meter en een indrukwekkende lengte van 10.28 meter! In verhouding lijken de Duitse tanks dus lager, maar zijn het niet. De kracht van de M4 was juist zijn kleine afmeting, hoge snelheid en bewegelijkheid.

Voor de strijd, tijdens en na de landingen in juni 1944, in Normandië werden speciale uitvoeringen bedacht om de infanterie te steunen in de strijd tegen de Duitsers.

Tot de verbeelding spraken de zogenaamde DD-tanks (Duplex-Drive). Deze tanks waren voorzien van een canvas omhulsel dat als een scherm om de tank was geplaatst en omhoog werd gehouden door opblaasbare rubber buizen en een metalen frame. Aangedreven door twee schroeven voeren ze naar de kust. Tenminste, dat was de bedoeling. Tijdens D-Day bleek de zee te wild voor het gebruik, bij Omaha Beach werden de DD's ook nog eens te ver uit de kust uitgezet en gingen nagenoeg allen verloren. Verschillende types van de M4 werden gebruikt om dienst te doen als DD tank. Meer hier over is te vinden op de 'Hobarts Funnies' pagina.

Dan waren daar de mijnopruimers, de M4 Sherman 'Crab's'. Deze Britse vinding op een Sherman tank behoorde ook tot de 'Hobarts Funnies'. Aan de voorzijde was een cilindervormige trommel bevestigd welke snel rond draaide, waarbij kettingen de grond geselden en daarbij eventuele landmijnen liet exploderen. De Amerikanen hadden ook anti-mijn M4's in de vorm van twee grote zware wielen die voor de loopvlakken van de tank liepen en zodoende mijnen onschadelijk maakte. Maar deze voertuigen waren slecht te hanteren in modderig terrein. De Amerikanen namen daarna de Britse 'Crab' over als standaard mijnenopruimer.

Om de eerste obstakels te verwijderen die de doorstroom kon belemmeren op en rond de stranden, zoals bomtrechters vullen en doorbraken te forceren werd een M4 uitgerust met een schuifbak van een bulldozer. Deze zogenaamde 'Tank dozer' bleek zeer effectief te zijn, al bleek de eerste inzet niet gelijk een hoogtepunt. Bij Omaha Beach werden 16 uitgezet, maar waren er slechts 6 in staat om zich over het strand te bewegen (één was zijn schuifbak verloren). In de strijd in en rond de 'bocage' in Normandië braken ze door de heggen heen, in Caen en andere steden ruimden ze de rommel uit de straten na de zware bombardementen.

De strijd in de heggen van Normandië bleef zijn tol eisen aan manschappen en materieel. Om door de hoge aarden wallen van eeuwen oud heen te breken was veel geweld nodig. Over de wal van de bocage rijden betekende dat de kwetsbare onderkant van een Sherman zichtbaar werd die er om vroeg om getroffen te worden door een Duits anti-tank wapen. Er werden veel manieren bedacht in het veld om een gat te maken waardoor de oprukkende voertuigen en manschappen konden bewegen. Er werden M4's uitgerust met lange stalen staken om gaten in de wal te drijven waarin dan explosieven geplaatst konden worden om een bres te blazen. Het had meestal niet het gewenste resultaat.

Luitenant Charles Green, een tanker van de 29th Division, gebruikte gebogen rails die Rommel gebruikte als strandobstakels. Deze werden aan de voorzijde van een Sherman aangebracht om een gat te 'rossen' in de wallen. Ook Sergeant Curtis Culin, van de 2nd Armored Division, ontwikkelde een soortgelijke oplossing aan de voorzijde van een M4 door Duitse wegversperringen als 'heggenscharen' aan te brengen. De Culin oplossing werd bekend als de 'Rhino' tank (neushoorn).

Er zijn nog meer varianten gebouwd met de M4 als basis zoals bergingsvoertuigen. De bergingsvoertuigen hadden één ding gemeen, ze waren ontdaan van hun geschutskoepel. De M32 Tank Recovery Vehicle was de meest voorkomende TRV. Het had een 5,48 meter lange A-frame takel en een sterke lier, die ondergebracht was in de voormalige koepelruimte. De M32 kwam voort uit de testvoertuigen T5 en T5E1. Tijdens de oorlog in Korea was weer behoefte aan een bergingstank. Wederom diende de M4 als basis, ditmaal werd de M4A3 omgebouwd tot de M74 door Bowen McLaughlin-York van februari 1954 tot oktober 1955. Rock Island Arsenal bouwde zelfs in 1958 nog zestig M32B3's om tot de TRV M74.

Een ander model, door de Britten ontwikkeld, was de Sherman BARV (Beach Armoured Recovery Vehicle). Deze ontbeerde de krachtige lier of een takel. Het was de bedoeling om de te bergen voertuigen simpelweg te duwen (vandaar de dubbele balken aan de voorzijde) of weg te slepen. De BARV kon door zijn hoog aangebrachte omhuizing door het water bewegen om in de vloedlijn gestrande voertuigen te bergen.

Naast de koepelloze Shermans, bleven er genoeg variaties over om de koepel te behouden en zelfs een extra functie te geven. Zoals de vlammenwerper versie of de raketwerper versie. Voorbeelden van de raketwerper versies waren de T34 'Callilope' (met 60 raketten boven de koepel), de T40 'Wizzbang' (20 boven de koepel) en de T99 (22 raketten aan beide zijden van de koepel). Om de raketten in hoogte te richten werd het kanon van de Sherman, dat met een stang aan de rakettenbak was bevestigd, omhoog of omlaag gebracht.

Een opvallende versie van de M4 was de 'Skink'. Om de dreiging van de Duitse Luftwaffe tegen te gaan, tijdens en na de D-Day landingen, was een goede luchtafweer vereist. Eén van de ideeën was de om een Sherman, in dit geval een Canadese M4 'Grizzly I' uit te voeren met vier Hispano-Suiza 20mm kanonnen. Aangezien deze nodig waren voor de vliegtuigindustrie, koos men voor de Polsten (een op de Oerlikon gebaseerd kanon). Er werd een prototype gebouwd en getest. De High Explosive Incendiary Tracer (HEIT) munitie bleek zeer effectief en er werd een productie opgezet.

Helaas voor de 'Skink' bleek de Luftwaffe niet meer de dreiging die het eerst had en werden er slechts drie gebouwd. Eén zag toch actie in Europa als nabij steun voor de infanterie bij de 6th Canadian Armoured Regiment (CAR) en later bij de 22nd CAR. Het bleek een groot succes wanneer de kanonnen haar lading los liet op gebouwen waar Duitse soldaten zich ophielden. Eén salvo was vaak voldoende om vijand eruit te drijven. Tegenwoordig zijn alleen nog enkele koepels bewaard gebleven van dit fascinerende ontwerp.

Een geheel nieuw ontwerp op het chassis van de M4A2 waren de M10 en M36 Tank Destroyers. Hier valt zoveel over te melden, dat een eigen pagina gerechtvaardigd is. Voor meer over deze tanks, klik op:

HVSS en TRACKS

Een opvallende verandering dat opviel aan de buitenzijde was de introductie van een nieuw schokdemper systeem, het zogenaamde Horizontal Volute Spring Suspension (HVSS). Het verving de 'bogie' met de Vertical Volute Spring Suspension (VVSS). De HVSS was ontworpen voor een betere vering en onderhoud. Tevens werd ook het loopwerk van een track (rupsband) verbreed van 41 cm (16˝ inch) naar 57.5 cm (23 inch). Bestond het originele wielstel uit twee loopvlakwielen en een aan het wielstel gekoppeld terugloopwiel, de HVSS had 4 loopvlakwielen, waarbij de bovenste terugloopwielen rechtstreeks aan het chassis vast zaten. M4's met het HVSS systeem werden 'Easy Eights' genoemd naar de als E8 aangeduide testvoertuigen.

Voor de M4 waren vier track (rupsband) versies voor handen. De eerste modellen werden voornamelijk geleverd met rubber blokken als loopvlakken. Daarnaast waren ook er ook tracks zonder rubber blokken die beter tegen wegglijden bestand zouden zijn en om rubber te sparen.

Voor meer grip werden zogenaamde 'chevron' blokken gebruikt die van rubber of staal waren. Om extra grip in sneeuw en modder te hebben werden verlengde uiteinden, zogenaamde 'extended end connectors', aangebracht in het veld. Hierdoor werd het loopvlak met een vierde verbreedt. Een andere bijnaam voor de 'extended end connectors' was 'duckbills'.

De ‘extended end connectors’ waren een goede oplossing om het loopvlak van de tracks te verbreden. Om nog meer draagvlak te verkrijgen op zacht terrein werden zogenaamde ‘grousers’ ontwikkeld. Deze verlengstukken konden een lengte hebben van 82.55 cm tot 93.98 cm en zelfs tot 99.06 cm. Deze grousers konden ongeveer 1500 kilometer mee voor ze vervangen moesten worden.

Hieronder toon ik een fraai gepreserveerde Sherman tank. Deze Sherman tank is een Canadees gebouwde versie van de M4A1, de 'Grizzly'. Er werden slechts 188 gebouwd voor de productie werd gestopt. Deze heeft opvallende niet standaard tracks. Dit zijn de zogenaamde Canadian Dry Pin (CDP) tracks.

Er zijn boeken vol over de M4 geschreven en terecht. Helaas komt de bemanning vaak weinig aan het woord. Daarom raad ik u aan om het boek 'Barbara' te zoeken. Het boek staat voor iedere tankbemanning in de Tweede Wereldoorlog. Ervaar de claustrofobische angsten in de stinkende warme hectische kleine ruimte van de Sherman tank. Mijn voorgaande woorden schrapen alleen de bovenste toppen van de M4 geschiedenis. Ik laat u achter met de overdenking; als u weer eens langs een monument komt dat uit een M4 Sherman bestaat, sta even stil bij de drie mannen in de koepel en de twee voor in de romp. Verplaats u even in onoverzichtelijk terrein, explosies, geschreeuw, woede, luid motor geronk, knarsende en piepende tracks, een kleine ruimte vol rook,… en angst voor die ene vijandelijke granaat die alles zou kunnen eindigen. Eén van de vele monumenten waar een Sherman tank voor wordt gebruikt is bijvoorbeeld te vinden aan een smal landweggetje in Frankrijk, zoals deze M4A2 'Keren' nabij Saint Christophe-le-Jajolet.

De M4A2 'Keren' nabij Saint Christophe-le-Jajolet

Toen Peter de Goede mijn pagina's aangaande de Sherman tank zag, besloot hij mij het standaardwerk; 'Sherman, A History of the American Medium Tank' door R.P.Hunnicutt te schenken. Mede door hem zal deze site nog beter worden. Peter, heel erg bedankt! Ook een bedankje is op zijn plaats aan Erik Slagmoolen voor zijn bijdrage aan lectuur voor het samenstellen van deze pagina's en die van de M3 Stuart.

Voor de gebruikte naslagwerken
KLIK HIER

Door mijn gehele site www.strijdbewijs.nl komt u de M4 tegen
als eerbetoon aan deze kleine maar dappere bevrijder.
Voor meer over de Sherman tank, keer terug naar de Sherman index pagina: